Kasin Nepeg Yo A Panisiaan So Trinidad?
Anto so Nipaakar ed “Paneknek iran Teksto” na Trinidad”?
Sumlangen to so Totontonen?
59, 60. Kasin say impangipatalos na Juan 1:1 ed komaduan the·osʹ a “sakey a dios” et sumlang ed anggan anton totontonen na gramatika ed Griego?
59 Anggaman kuan, ibabaga na arum a say ontan iran patalos so sumlang ed totontonen na gramatika ed Griegon Koine ya impalapag nen Griegon eskolar a si E. C. Colwell nen 1933. Inkuanto a diad Griego say predicate noun “so walaan na [pihon] article sano ontumbok ed berbo; andian na [pihon] article sano walad unaan na berbo.” Labay ton ibaga a say predicate noun so nepeg a talosan a singa met walaan na pihon article (“say”) diad unaan to no saya et walad unaan na berbo. Diad Juan 1:1 say komaduan noun (the·osʹ), bilang predicate, so walad unaan na berbo—“tan [the·osʹ], so say Salita.” Kanian, unong ed si Colwell, say Juan 1:1 so nepeg a nabasan “tan [say] Dios so say Salita.”
60 Ingen kunsideraen pa so duaran alimbawan walad Juan 8:44. Ditan ikuan nen Jesus ed Diablo: “Satan a sakey so managpatey” tan “sikato so matila.” Say predicate nouns (“managpatey” tan “matila”) so walad unaan na berbon (“so”) ed Griego, a singa diad Juan 1:1. Anggapo so aliwan pihon article ed unaan na balanglan noun lapud anggapo so aliwan pihon article ed Griegon Koine. Balet isalet na maslak a patalos so salitan “sakey” lapud kinaukolan itan na Griegon gramatika tan konteksto.—Nengnengen met so Marcos 11:32; Juan 4:19; 6:70; 9:17; 10:1; 12:6.
61, 62. Kasin say konteksto ed unor a kabiangan na Juan 1:1 so mankaukolan na sakey ya aliwan pihon article ed unaan na salitan the·osʹ?
61 Apaskar si Colwell a mamidbir ed saya nipaakar ed predicate noun, lapud inkuanto: “Saya so aliwan piho [“sakey”] sano kinaukolan lambengat na konteksto.” Kanian inaksobi ton mismo a sano kaukolanen na konteksto, nayarin isalet na saray managpatalos so sakey ya aliwan pihon article ed unaan na noun diad onian nengneng na inkatibukel na balikas.
62 Kinaukolan ta na konteksto na Juan 1:1 so aliwan pihon article? On, lapud paneknekan na interon Biblia a si Jesus so aliwan Makapanyarin-amin a Dios. Kanian, aliwan say nasuppiat a totontonen ed gramatika nen Colwell, noagta say konteksto so nepeg a mangiwanwan ed managpatalos ed ontan iran pamaakaran. Tan mabitar a dakel ya eskolar tan anggan say Salita na Dios a mismo so agmipakna ed sayan artipisyal a totontonen diad saray patalos ya angisalet ed aliwan pihon article a “sakey” diad Juan 1:1 tan ed arum iran pasen.
Anggapo so Pansumlangan
63, 64. Akin a say panawag ed si Jesus a “sakey a dios” so aliwan sumlang a wala lambengat so sakey a Dios?
63 Kasin say pangibagan “sakey a dios” si Jesu-Kristo et sumlang ed bangat na Biblia a wala so sakey lambengat a Dios? Andi, lapud satan a salita so uusaren na Biblia no maminsan a panukoy ed saray makapanyarin pinalsa. Nabasa ed Salmo 8:5: “Sikato so ginawam [say too] ya abebbeba nen saray singa-dios [Hebreo, ’elo·himʹ],” salanti, saray anghel. Diad impankatunongan nen Jesus sumpad panamakasalanan na saray Judio, ya ibabaga ton sikatoy Dios, inkuanton “uusaren na Ganggan so salitan dirios ed saramay tinukoy na Salita na Dios,” salanti, totoon ukom. (Juan 10:34, 35, JB: Salmo 82:1-6) Diad 2 Corinto 4:4 anggan si Satanas so atawag a “dios na sayan sistema na bengabengatla.”
64 Si Jesus so atagtagey nen saray angheles, ag-ayadyarin totoo, o si Satanas. No atukoy ira a bilang “dirios,” makapanyari, peteg a nayarin tawagen met si Jesus a “dios” tan bilang ontan. Si Jesus so sakey a “Makapanyarin Dios” lapud nikabkabiig a kipapasen to diad siglaotan ed si Jehova.—Juan 1:1; Isaias 9:6.
65. Panon a say terminon “Makapanyarin Dios” ya inmaplika ed si Jesus diad Isaias 9:6 et ipanengneng ton aliwan sikato si Jehova a Dios?
65 Ingen agta say “Makapanyarin Dios” ed ankabaleg iran letra so mangipatnag a si Jesus so walaan na pipara ed si Jehova a Dios? Andin balot. Impropesiya nen Isaias a saya so sakey lambengat ed apatiran ngaran a katawagan nen Jesus, tan saratan a ngaran so walad ankabaleg a letra ed lenguahen Ingles. Anggaman si Jesus so “Makapanyari,” siansian wala lambengat so saksakey a “Makapanyarin-amin.” Say panawag ed si Jehova a “Makapanyarin-amin” so walaan na samet a kakanaan no anggaporay tatawagen met a dirios a walad abebbeban kipapasen.
66. Anton komento so ginawa na Rylands’ Bulletin nipaakar ed Dios tan si Jesus?
66 Ibabaga na Katolikon teologo a si Karl Rahner ed Bulletin of the John Rylands Library na Inglatera, ya anggaman say the·osʹ so nausar na kasulatan a singa Juan 1:1 diad panukoy ed si Jesus, “inerman ed sarayan pasen et agnausar so the·osʹ pian ipakabat si Jesus a sikato so ‘ho Theos,’ salanti, say Sankatagyan a Dios.” Tan inyarum na Bulletin: “No saray managsulat na Balon Sipan so anisian nakaukolan ya ipatua na babangatan si Jesus a bilang ‘Dios,’ panon so pangipaliwawa ed ngalngalin inka-andi na onian nengneng na panangipatua ed Balon Sipan?”
67. Anto so labay ya ibaga nen Tomas sanen inkuanto, “Katawan ko tan Dios ko,” unong a naromog ed Juan 20:28?
67 Ingen anto so nipaakar ed inkuan nen apostol Tomas ed si Jesus a, “Katawan ko tan Dios ko!” diad Juan 20:28? Parad si Tomas, si Jesus so singa “sakey a dios,” nagkalautla ed makapakelaw iran sirkumstansya ya amakiwas ed sikaton mangibalikas na ontan. Unong ed arum iran eskolar si Tomas so simplen angibalikas na liknaan na pankelaw, a nibaga to ed Jesus bangta manutukoy ed Dios. Diad balanglan pamaakaran, ag-inisip nen Tomas a si Jesus so Makapanyarin-amin a Dios, lapud sikato tan amin ya apostoles so makapikabat ya agbalot impasen nen Jesus so inkasikato a Dios ingen imbangat to a mogmon si Jehova so “saksakey a tuan Dios.”—Juan 17:3.
68. Panon a say konteksto na Juan 20:28 so ontulong ed sikatayon makatalos ya aglabay nen Tomas ya ibaga a si Jesus so Makapanyarin-amin a Dios?
68 Lamet, say konteksto so ontulong ed sikatayon mantalos ed saya. Pigaran agew sakbay na saya inganggan na apaolin Jesus si Maria Magdalena a mangibaga ed saray babangatan to: “Ontukutok ak ed Amak tan Ama yo tan ed Dios ko tan Dios yo.” (Juan 20:17) Anggaman pinaoli si Jesus bilang makapanyarin espiritu, siansian si Jehova so Dios to. Tan si Jesus so nantultuloy ya anukoy ed Sikato ya ontan anggan diad unor a libro na Biblia, kayari inkigloria to.—Apocalipsis 1:5, 6; 3:2, 12.
69. Panon a say Juan 20:31 so ontulong a mamalinew ed Juan 20:28?
69 Taloran bersikulo kayarin tuloy na impangibalikas nen Tomas, ed Juan 20:31, pinalinew na Biblia so pamaakaran diad impangikuan: “Saraya so nisulat pian manisia kayo a si Jesus et Kristo ya Anak na Dios,” aliwan Makapanyarin-amin a Dios. Tan satan so literal a mankabaliksan na “Anak,” a singa ed natural ya ama tan anak, aliwan bilang misteryon kabiangan na Trinitaryon inka-Dios.
Nepeg a Mitunosan ed Biblia
70. Anton so nibaga ed antokaman a niparungtal a tekston paneknek ed Trinidad?
70 Inkuan a dakel nin arum a kasulatan so manuporta ed Trinidad. Ingen saraya so mipadpara ed asingbat la lapud, sano maalwar ya usisaen, saraya so peteg ya agmanusuporta. Saratan a teksto so mangiyilustra lambengat a no kunsideraen so antokaman a nibagan suporta ed Trinidad, nepeg ya itepet na sakey: Kasin say inkipatalos so mitunosan ed agmanguman a bangat na interon Biblia—a si Jehova lambengat so Supremo? No andi, seguradon palso so impangipatalos.
71. Kasin wala so anggan sakey a tekston malinew a mangibabangat ed Trinidad?
71 Nepeg tayo met a tandaan ya anggapoy anggan sakey a “paneknek a teksto” a say Dios, si Jesus, tan say masanton espiritu et saksakey ed misteryon inka-Dios. Inerman ed Biblia et anggapoy anggan sakey a tekston mangibabaga a sarayan talo so saksakey ed inka-Dios, pakayari tan inkamaando. Agmanguman so Biblia ed impangiparungtal a si Jehova so, Makapanyarin-amin a Dios, say Sankatageyan, si Jesus so pinalsan Anak to, tan say masanton espiritu so aktibon puersa na Dios.