Tastasi ed Sankaarawian a Parti na Dalin

ETAH

THULE

GODHAVN

GODTHÅB

JULIANEHÅB

ANGMAGSSALIK

SAY Thule so kabiangan na sakey a ngaran ya inusar ed kadaanan a panaon pian deskribien so ultimon kalat, diad geograpiko man odino andi. Natan say Thule so ngaran na sakey a melag a purok diad arawin amianen na Greenland, say sankabalegan ya isla ed mundo. Ontan so inkingaranan na purok nen 1910, sanen say explorer a Danes a si Knud Rasmussen so angusar ed satan a pan-ekspedisyonan ed polar. Anggan natan et say iyaakar ed Thule so sakey ya ekspedisyon imbes a sakey a panliketan a biahe.

Anggaman kuan, wala so inkaganatan a pankaukolan parad saray ekspedisyon ed Thule. Diad pangebat ed ingganggan nen Jesus: “Magmaliw a tastasik . . . angga ed sankaarawian a parti na dalin,” magunaet so Tastasi nen Jehova a mangipasabi na maong a balita na Panarian na Dios ed sayan pasen, sakey ed sankaamianenan a permanentin purok ya ayaman na too ed dalin.​—Gawa 1:8; Mateo 24:14.

‘Kapigan Kasi Pakakar Tayo ed Thule?’

Nen 1955 duaran Danes a Tastasi a labay day makapibiang ed panagpulong ed “sankaarawian a parti na dalin” so sinmabi ed Greenland. Say arum so sinmabi met ed saginonor, tan kalkalnan say panagpulong da so angobre ed mamaabalaten tan mamasagur a baybay ya anggad Melville Bay tan kabiangan na manpabukig a baybay. Balet maslak ya arawin parti ed bansa a singa say Thule so nasasabi labat na say koreo odino diad telepono.

Sakey ya agew nen 1991, si Bo tan say akulaw ton si Helen, duaran sigpot-panaon a ministro, so akaalagey ed sakey a baleg a bato a babantagen so Melville Bay. Diad inlingaw ed manpaamianen et nanumameng ira, ‘Kapigan kasi pakasarag ta a makakar ed Thule pian nipasabi so maong a balita na Panarian ed totoo diman?’

Nen 1993, si Werner, sananey nin sigpot-panaon a ministro, so nanpakpel a beltangen so Melville Bay diad panamegley na 5.5 metron speedboat ton Qaamaneq (Light). Asali to lay nanlayag na 1,200 kilometro manlapud Godthåb ya anggad lugar ya Upernavik. Anggaman ontan, say pameltang ed Melville Bay​—400 kilometro na maawang a danum na Artic​—so aliwan mainomay. Ngalngali interon taon a sinaraan na yelo so ilog. Tinmalona si Werner ed impameltang ed bay, anggaman aderal so sakey a makina na speedboat to lapud yelo. Tan ayarian toy nanpulong diman sakbay na isempet to.

Iyakar ed Thule

Kayari na satan a biahe, ginapoan nen Werner so manggawa na saray balon plano. Akitongtong ed si Arne tan Karin​—a mankayarian met na sakey a baloto, sakey a 7 metro a walaay apatiran napanugipan tan, manuna ed amin et walaay modernon kagawaan a pan-nabigasyon​—ed mankasakey a sagpot a panlayag a paarap ed Thule. Saray baloto so mangitarya na panpundoan, tan lapud duaray baloto a manbansag a manbiahe, say pameltang ed Melville Bay so agtanton mapeligro. Pian makapantasi ed manunan baley a walaay 600 a manaayam tan anemiran purok, mankaukolan niray ayuda. Kanian inimbitaan da si Bo tan Helen tan Jørgen tan Inge​—ya amin et eksperiensiadon ministron kabisado ray panagbiahe ed sayan bansa​—a miulop. Limara ed sayan grupo so makapansalita met na Greenlandic.

Angipawit laran inmuna na literaturay Biblia. Napno met iray baloto na literatura, ontan met na nakakaukolan iran probisyon a tagano tan danum, gasolina, reserban makina, tan goman balsa. Insan asabi Agosto 5, 1994, kayari pigaran bulan ya impanprepara, nandaragup so muyong tan saraman a duaran baloto so akaparaan la tan kinargaan ed daungan na Ilulissat. Say manpaamianen a layag so nigapo. Si Werner, Bo, tan Helen so nanlayag ed memelag a baloto. “Say nagawaan mo labat sanlegan na biahe et onyurong odino ondukol ed ugipan mo tan onegna ed sakey a bengatla,” insulat nen Bo. Subaybayan tayo pay impanlayag na baloto.

“Walay duaran distansya na kalmadon dayat. Say alay dakep ya eksenay maawang a dayat so alukasan ed arap mi​—say mankirlap a dayat, makapal a kelpa, mansyayap ya agew tan asul a tawen, saray iceberg ed pandinayewan iran ohas tan nambabangil a kolor, sakey a kayumanggin walrus a manpapaagew ed mantaptapew a yelo, baybay a pinmalandey ya alusadsar tan ankelag iran patar​—anggapoy anggaan a panangumanuman na eksena.

“Siempre, say makapainteres a tuloy a parti et say ibisita ed saray nadalanan a purok. Lawas wala ditan so totoo, gendagendat et ugugaw, walara’d piyer pian nengnengen no sioparay bisita tan pian abrasaen ira. Imbunog mi literaturay Biblia tan impabayes ed publiko so video nipaakar ed organisasyon tayo. Dakel so akanengneng ed satan sakbay na inyalis mi. Diad South Upernavik, pigaran totoo so nanlayag ya amaarap ed saray baloto mi sakbay ni ingen na insabi mi. Kanian sanlabin, walaray bisita ed baloto tan ineebatan mi dakel a tepet da nipaakar ed Biblia.”

Natan, kayari impanlayag la na 700 kilometro, akaparaan lan beltangen na duaran baloto so Melville Bay.

Say Sankapeligroan ya Angat

“Saya so ipapasen a tuloy bilang sankapeligroan a parti na panbiahe. Tan kaukolan mi ombeltang ya andi-tunda lapud say purok na Savissivik (a gapoan na teritorya tan pakaromogan mi komon na siruman) so siansian nasasaraan na yelo.

“Kanian inggapo mi ombeltang. Lapud dakel so yelo, sikami nanlayag a paarawin amaarap ed maawang a dayat. Maong ta kalmado so danum. Pigaran oras a marendeen​—nilabasan so dakel a milya na kadayatan. Labi la sanen anengneng mi so Cape York tan nankalkalnan nampaamianen kami, paasingger ed baybay. Balet ta wadtan la lamet iray yelo​—abayag la, makapal, tan kitebagtebag a tapewtapew so nanengneng labat na mata. Tinumtumbok mi so gilig na yelo ed andukey a distansya, no maminsan et imamaneobra ed makisir a dalan ed baetan na danum tan yelo. Insan wadtan so kelpa, singano mapalet kolor-dapol a supas, a talagan nikaduman marakep diad liwawa na iseselek na agew. Tan agaylaray daluyon! Wadtan a nambabansag so kelpa, daluyon, tan yelo​—anggan dinan ed saraya so kaslakan a magenap lan sakey ya angat.”

Panangabrasa ed Sikami

“Akaloob kami ed mas kalmadon danum sanen manasingger kami la ed Pituffik. Matalonggaring so impangabrasa ed sikami na palsa: atagey so agew diad kolor asul, asul a tawen; diad arap mi et wadtan so maawang, mansyayap a fjord, abatekan na kitapewtapew a pinmalandey a yelo; tan diad bandad unaan et say nikabkabiig a pormay baleg a bato ed Dundas​—say datin kawalaan na Thule!” Ngalngali 100 a kilometron manpaamianen ni, akasabi iray managbaroy ed destinasyon da.

Natan et magunaet laran manpulong ed kabkaabungan. Duara ed sikara so bugtabugtak ya inabrasa ed inmunan puertan nakar da. “Sikami impulisay a singa met nen wala kami ed Denmark,” inkuan da. “Balet maslak so entusiastikon angabrasa ed sikami. Saray totoo so maasikaso tan malaknab so pikakabat da. Asalambit na arum a nadngelan da kami la tan maliket ira ta akasabi kamin siansia. Akabat mi pigaran makapadinayew a totoo, a singa saray umeerel na poka ya akibiang ed saray ekspedisyon ed North Pole, tan taga diman, a kontento tan magimper tan alanganin ed modernon sibilisasyon.”

Maabig so eksperiensia min amin ed tinmumbok niran agew. Inawat so literatura na Biblia tekep na apresasyon ed amin a laen mi. Diad pigaran ayaman et nigapo na Tastasi so panagaral na Biblia a tampol. Inistorya nen Inge so nipaakar ed sakey ya ayaman ya akaromogan toy interes: “Sakey a malinis tan komportablin sakey-kuarton abung. Nantutumbokan a taloy agew, a binisita mi so mauyamon masiken a manaayam diman tan nanliketan mi. Talagan sikatoy umeerel na poka, a say kayak to so walad paway na abung to. Dakel lay nakna ton uso ed polar, walrus, tan, siempre, saray poka. Diad unor ya indalaw mi et, nampikasi kamin kaiba mi, tan saray mata to so napno na lua. Balet natan kaukolan ya ipalima mi la ed lima nen Jehova so amin a bengatla tan manilalo na panaon tan pankanawnawa ed pakapawil mi.”

Mabetbet a walay bisita ed Thule a taga Canada ya Eskimo. Oniay salaysay nen Inge: “Sikami nen Helen so akapikabat ed pigaran Eskimon nanlapud Canada. Makapainteres ta sikaray makapitalosan ed saray taga Greenland; saray totoo ed say lugar ya Artic so singano walaan na manparehon lenguahe. Anggaman saray Eskimon taga Canada so walaan na dili ran nisulat a lenguahe, sarag dan basaen so literatura tayo ed Greenlandic. Nayarin saya so makapangilukas na makapasagyat iran pankanawnawa parad sikara.”

Say purok a 50 ya anggad 60 kilometro kaarawi ra manlapud baloto so binisita mi met. “Nen amaarap kami la ed purok na Qeqertat, tinumbok min maapit so baybay, aglapigan makanengneng kami totoon maneerel na narwhals. Singa inilaloan mi, diad dagup na kabatoan, aromog mi sakey a kampo a tugyopen anganko na talora odino apatiran pamilya, ya akasulong na bago na ayep, a walaan na saray tolda tan kayak. Sankabenben so pika, nansusublayan so lalaki ya onyurong ed baleg a bato pian manalagar na panpilpilalekan a narwhal. Lapud panaalagar la na pigaran agew ya anggapo, ag-ira aliketan ed pakanengneng ed sikami lapud ompan ataktakot miray wadman a balyena! Ompatnag a sikaray sigpot a nigalet ed dilin mundo ra. Inawat na bibii so pigaran literatura, balet agmatukoy iman a panaon parad kaaruman a tongtongan. Diad kaunoran et akasabi ed Qeqertat ed alas 11 na labi tan asumpal mi unor a dalaw mi ed purok na oras na alas 2 ed palbangon!”

“Diad kaunoran et asabi mi Siorapaluk, say sankaamianenan a purok diad Greenland. Satan so nipasen ed kabueran a dayat ed salian na dakel a maberde, marikan batobato diad duman kaliberliber ya agmabunga.” Literal a nasasabi na Tastasi so sankaarawian a parti na dalin, anggan panon diad paamianen a direksion, ed panagpulong a kimey da.

Akompletoy Baroy

Akompletoy Tastasi so kimey da. Akapanpulong ira ed kabkaabungan tan kada tolda, akapangipalima na literatura, akapanpasuskribe, akapangipanengneng na saray video, akapitongtong ed dakel a taga Greenland, tan akapangikondukta na panangiyaral na Biblia. Insan panaon lay isempet. “Sanen akasabi kami ed balsa ed saman a labi pian manbegsay manlapud purok na Moriusaq, dakel so totoon wadman ed baybay ya amasipot ed sikami, ya impaypayapay daray libro odino brosyur ya inawat da.”

Ag-abayag, diad anggapoy katootoon parti na baybay, nikelawan so Tastasi ed impakanengneng ed sakey a lakin manpapayapay manlapud sakey a baleg a bato​—diman ed alay kasulinek a pasen! “Siempre, inmepas kami pian kabaten mi. Sikato manayay sakey a balolaki a nanlapud Berlin, Alemanya, a manbabaroy ed saray baybay diad kayak to ed loob la na sakey bulan. Diad Alemanya et regular a dadalawen na Tastasi nen Jehova tan walaan na pigara ed saray libro ra. Duay oras kamin akitongtong ed sikato, tan talagan pandinayewan ton tuloy so pakapikabat ed Tastasi ed onman a pasen.”

Diad purok na Savissivik, a nilampasan ed paarap ya impanbaroy da, diad papawil da et naabrasan tuloy iray managbiahe a ministro. Arum ed saramay wadman et akaawat tan akabasa la na literatura ed imbeneg a taon, tan panpirawatan da ni dakel ya espiritual a tagano.

Say pasempet ya imbeltang da ed Melville Bay so angalay 14 ya oras. “Atasian mi so inselek na agew, a dia et talagan sakey ya eksperiensia ed pigaran oras, tekep na panguman-uman na makapakelaw a kolor. Say ibubutay na agew, a sinmublay a tampol, so agawa met ed dakel ya oras. Bangta say singa-paypay ya iseselek na agew a kolor ambalanga tan ube so siansian manasakbong ed amianen-bukig a tawen, say agew so inmatagey na daiset ed bandad abalaten. Sakey ya eksenan imposibli pakadeskribe to​—odino anggan litratoen​—a sussusto.” Say grupo so sanlabin abangon.

“Sanen sinmabi kami ed Kullorsuaq, sikami naknaksawan. Balet sikami maliket tan napnek. Matalonan akompleto mi impanlayag! Diad nakekeraan nin biahe, akaromog kami dakel ya interesado ed saray baley tan purok ed gilig na baybay. Say tepet a naynay ya uuliten et, ‘Akin ya agmansiansiay arum ed sikayo dia ed sikami? Maermen kami ta onalis kayo la!’”

Diad Qaarsut sakey a makaaron pamilya so angimbita ed limara ed saray bisita a midungo ed sikara. “Labay na pamilyan sikami mansanlabi diman. Balet ta walay marakdakep a pandaungan ya arawdawi diman na 40 kilometro, agkami nansiansia diman noagta intuloy mi lay panlayag mi. Saginonor et nadngelan min walay baleg ya iceberg ya atebag ed kaimbuasan, tan sakey a daluyon so amalener ed 14 ya ankelag a baloto a nakar na baloto mi!”

Kaunoran, say grupo so akapawil ed Ilulissat, ya akakompleto ed ekspedisyon da ed Thule. Diad satan met lanlamang a panaon et duara nin manangipalapag so nambaroy ed niarawin parti na bukig a baybay na Greenland. Diad saratan a duaran impanbaroy et akapangibunog iray manangipalapag na dagup na 1,200 a libro, 2,199 a brosyur, tan 4,224 a magasin, tan akapanpasuskribe na 152. Say pitatalosan ed dakel a balo niran interesado so mantultuloy diad panamegley na telepono tan korespondensya.

Anggaman ed panaon, enerhya, tan kuartan nalalanor, panggayagaan a tuloy na Tastasi nen Jehova so panumpal ed ganggan na Katawan dan ‘magmaliw a tastasik . . . angga ed sankaarawian a parti na dalin.’​—Gawa 1:8.

[Kahon ed pahina 28]

Diad Bukig a Baybay na Greenland

NGALNGALI ed pareho ed satan a panaon a say grupo na manangipalapag so akasabi ed Thule, sakey a sanasawan Tasi, si Viggo tan Sonja, so nambaroy ed sananey nin agnakikimeyan a teritorya​—Ittoqqortoormiit (Scoresbysund) ed bandad bukig a baybay na Greenland. Pian makasabi diman, kaukolan day manbiahen paarap ed Iceland, man-eroplanon papawil ed Constable Point ed baybay na Greenland, tan insan onlan manhelikopter.

“Saya so sankaunaan a pankanawnawan akasabi dia so Tastasi nen Jehova,” so salaysay na sarayan duaran payunir, a say orihinal a lenguahe ra et Greenlandic. “Anggaman ed inkasulinek da, makapakelaw ta saray totoo ditan et dakel so pikakabat da. Anggano ni, sikara so maliket met a makaaral na balon bengabengatla. Kasiporan a maong a manistorya, sigugunaet dan imbaga ed sikami so panag-erel da na poka tan arum niran eksperiensia ra nipaakar ed palsa.” Panon so inkiwas da nipaakar ed panagpulong a kimey?

“Diad pankakabkaabungan, nabet mi si J——, a sakey a katekista. ‘Misalamat ak ta inlaktip yoak ed saramay dalawen yo,’ inkuanto. Impanengneng mi ed sikatoy literatura tayo tan no panon ya usaren itan. Diad tinmumbok ya agew et sikatoy linma ed sikami tan labay ton naaralan so nipaakar ed ngaran a Jehova. Impanengneng mi ed sikato so salaysay a walad paimano’d-leksab na mismon Biblia ton Greenlandic. Sanen inmalis kami, tineleponoan toray kaaro mi ed Nuuk pian ibalikas so pisasalamat to ed imbisita mi. Kaukolan min ituloy a tulongan iyan too.

“Akabat mi met si O——, sakey a maestron kabkabat toray Tastasi nen Jehova. Inabuloyan to kamin mansalita ed arap na klase to ed loob na duay oras ed arap na saray manedad na 14 ya anggad 16. Kanian impabantay mi ed sikara so video tayo tan inebatan iray tepet da. Questions Young People Ask​—Answers That Worka tan arum niran libro so alay inomay a naupot. Diad saginonor et akabat mi so taloran bibii ed saman a klase. Dakerakel so tepet da, say sakey ed sikara so nagkalalo lan interesado. Intepet to, ‘Panon so pagmaliw na sakey a Tasi? Maseguron makapaliket so pagmaliw a singa sakey ed sikayo. Labalabay met nen amak so gagawaen yo.’ Insipan min sikatoy sulatan mi.

“Diad sakey ed saray purok, nabet mi sakey nin katekista, si M​—​—, tan walaan kami na makapainteres a tongtongan. Sinegurado ton saramay lalakin umeerel so makaresibe na literatura tayo diad bektan isempet da. Kanian natan et sikato lay ‘manangipalapag’ tayo ed satan a nisulinek a pasen.”

Anggaman saman so maliber tan ambelat a biahe, alikna na duaran payunir a saray sagpot da so mayamyaman ya atumangan.

[Paimano ed leksab]