Say Biblia​—Kasin Salita na Dios Odino Too?

Kapitulo 10

Sakey a Propesiya na Biblian Anengneng yon Asumpal

Kasin panuumamengan yo no akin a saray bengatla so ontanlan duma natan sano ipareng ed apalabas a sanlasus taon? Arum iran bengatla so mas maabig. Diad dakel a daldalin, mainomay a natambal iray sakit a datin makapatey, tan panggagayagaan na kaslakan a too so kipapasen na panagbilay ya agni-akugip na saray inmuunan atateng to. Diad biek a dapag, naimatonan na siglo tayo so sankaugsan iran bakal tan karuksaan ed intiron awaran. Say alablabas a populasyon, problema ed polusyon, tan say alusbo, internasyonal a simpen na nuklear, biolohikal, tan kemikal iran ayura so mangiiyan na kaatapan ed aligwas na katooan—ya anggan say mantutultuloy a kiwawala to. Akin a say koma-20 siglo so ontanlan duma ed apalabas iran siglo?

1. (Ilaktip so introduksion.) (a) Panon a say koma-20 siglo so niduma manlapud apalabas iran siglo? (b) Anto so ontulong ed sikatayo natalosan no akin a saray panaon tayo so ontanlan duma?

Say ebat ed sayan tepet so nalalanor ed makatantandan propesiya na Biblia ya anengneng yon asumpal. Saya so propesiyan imbalikas nen Jesus a mismo tan, likud ed impangiter na paneknek ed inkapuyanan na Biblia, ipapatnag ton manbibilay itayo la ed asingsingger a dramatikon tuloy iran pananguman ed eksena na mundo. Anto iyan propesiya? Tan panon so pakaamta tayon nasusumpal la itan?

Say Baleg a Propesiya nen Jesus

2, 3. Anto so intepet na saray babangatan nen Jesus ed sikato, tan iner so pakaromogan tayo na ebat to?

² Ibabaga ed sikatayo na Biblia a sakbay a tuloy na ipatey nen Jesus, sisingbaten na saray babangatan to so angkakabaleg a paalagey a templo ed Jerusalem; asagyat ira ed kabaleg tan mabitar a kamalet to. Balet inkuan nen Jesus: “Agyo nanengneng so sarayan amin a bengatla? Tua kuan ko’d sikayo, Anggapo naani so natilak dia a sakey a bato ed tapew na sananey, ya ag ingen nageba.”​—Mateo 24:1, 2.

³ Nayarin abigla iray babangatan nen Jesus ed saray balikas to tan diad saginonor et linma ra’d sikaton nantepet, ya inkuanda: “Ibagam ed sikami, Kapigan so kagawa na sarayan bengatla, tan anto kasi so tanda ed isabim [“kiwawalam,” NW] tan anggaan na say mundo [“sistema na bengabengatla,”NW]?” (Mateo 24:3) Saray ebat nen Jesus so naromog ed kabiangan na Mateo kapitulo 24 tan 25. Nikurit met iray salita to ed Marcos kapitulo 13 tan Lucas kapitulo 21. Saya so malinlinew a sankaimportantian ya impropesiya nen Jesus legan a sikato so walad dalin.

4. Nipaakar ed antoran nanduruman bengatla so tetepeten na saray babangatan nen Jesus?

⁴ Diad tua, aliwan saksakey a bengatla so tetepeten na saray babangatan nen Jesus. Unona, intepet da: “Kapigan so kagawa na sarayan bengatla?” salanti, Kapigan so kaderal na Jerusalem tan say templo to? Niarum ni, labay dan amtaen so tandan mangipatnag a ginmapo la so kiwawala nen Jesus bilang Ari ed mangatatawen a Panarian na Dios tan asingger la so na anggaan na sayan sistema na bengabengatla.

5. (a) Anto so inmunan kasumpalan na propesiya nen Jesus, balet kapigan so sigpot a kasumpalan na saray salita to? (b) Panon so impangigapo nen Jesus na ebat to ed tepet na saray babangatan?

⁵ Diad ebat to, namparan kinonsidera nen Jesus so duaran punto. Dakel ed saray sinalita to so peteg ya asumpal nen inmunan siglo, kaleganan na saray taon ya angipaarap ed makapasinagem ya inkaderal na Jerusalem nen 70 K.P. (Mateo 24:4-22) Balet say propesiya to so walaan na babaleg a kasumpalan ed saginonor, diad tua et mismo ed agew tayo. Sirin, anto so imbaga nen Jesus? Sikato so ginmapo diad impangibalikas ed saray salitan nikurit ed bersikulo 7 tan 8: “Ontalindeg naani nasyon sumpa ed nasyon, tan panarian sumpa ed panarian, tan walara naani eraeras tan yegyeg ed nambabangil a pasen. Ingen saraya ya amin a bengabengatla sikara so gapo na kairapan.”

6. Saray salita nen Jesus ed Mateo 24:7, 8 so mangipanonot ed sikatayo na anton mipadparan propesiya?

⁶ Malinew, say kiwawala nen Jesus bilang mangatatawen ya Ari so pakabidbiray baleg a kaguloan ed dalin. Pekderan iya na mipadparan propesiya a naromog ed libro na Apocalipsis: say pasingawey na apatiran managkabayo ed Apocalipsis. (Apocalipsis 6:1-8) Say inmuna ed sarayan managkabayo so mangilitrato ed si Jesus a mismo bilang mananalon Ari. Saray arum a managkabayo pati iray kabayo ra so mangilitrato ed saray nagagawa ed dalin a mananda ed igapo na uley nen Jesus: bakal, eras, tan andi-ed-panaon ya ipapatey lapud nanduruman sengegan. Kasin nanenengneng tayon nasusumpal natan irayan duaran propesiya?

Bakal!

7. Anto so mapropetikon inlitrato na inlugan na komaduan managkabayo ed Apocalipsis?

⁷ Saraya pa so usisaen tayon maong. Unona, inkuan nen Jesus: “Ontalindeg naani nasyon sumpa ed nasyon tan panarian sumpa ed panarian.” Saya so propesiya na bakal. Say komadua ed apatiran managkabayo ed Apocalipsis so mipadparan angilitrato ed bakal. Nabasa tayo: “Pinmaway so sananey a kabayo, sakey a kabayo ya ambalanga; et say wala a manyurong ed tapew to so naitdan na pakayari a mangekal na deen ed dalin, tan pian manpapateyan so sakey tan sakey; tan naitdan na sakey a baleg a kampilan.” (Apocalipsis 6:4) Natan, say katooan so manbabakal ed nilibo laran taon. Sirin, akin a sarayan salita so walaan na nikadkaduman kabaliksan ed agew tayo?

8. Akin a nailaloan tayon say bakal so nikabkabiig a kabiangan na tanda?

⁸ Tandaan ya aliwan say bakal lambengat so tanda na kiwawala nen Jesus. Say tanda so tugyopen na amin a detalye na propesiya nen Jesus a nagagawa ed namparan intiramintin peryodo na panaon. Balet say bakal so inmunan kabiangan ya asalambit, kanian nailaloan tayon sayan kabiangan so nasumpal ed nikabkabiig a dalan a managyat na imano tayo. Tan nepeg a bidbiren na balang sakey a saray bakal ed sayan koma-20 siglo so agnaparengan ed apalabas iran awaran.

9, 10. Panon a saray propesiya nipaakar ed bakal so ginmapon asumpal?

⁹ Alimbawa, anggaporay inmunan bakal​—anggan panon karuksa tan kabaleg na deral na saraya​—so makapipara ed deral ya intarok na duaran sankamundoan a bakal ed koma-20 siglo. Agayla, say inmunan sankamundoan a bakal so diad kaunoran et angetel na 14 milyon a totoo, masulok nen say intiron populasyon na dakel iran bansa. Peteg, “naitdan na pakayari a mangekal na deen ed dalin, tan pian manpapateyan so sakey tan sakey.”

¹⁰ Unong ed propesiya, “naitdan na sakey a baleg a kampilan” so komaduan mibabakal a managkabayo ed Apocalipsis. Panon itan ya onaplika? Onia: Saray ayura ed bakal so nagmaliw a nagkalalon makapatey. Armado na tangke, eroplano, makasamal a gas, submarino, tan kanyon a mangipabanto na saray bomba ed pigaran milyan kaarawi, say too so nagmaliw ya onsianon mamatey ed kapara ton too. Tan nanlapulad inmunan sankamundoan a bakal say “baleg a kampilan” so nagmaliw ya ontanlan makaderal​—lapud panangusar na saray bengatlan singa say komunikasyon ed radyo, radar, komplekado iran paltog, bakteriolohikal tan kemikal iran ayura, panagpugso na apuy, napalm, balon nengneng na saray bomba, intercontinental ballistic missiles, saray submarinon nuklear, moderno iran eroplano, tan angkabaleg iran barko a parad bakal.

‘Gapo na Kairapan’

11, 12. Diad anton dalan a say inmunan sankamundoan a bakal so ‘gapoan [lambengat] na kairapan’?

¹¹ Saray inmunan bersikulo na propesiya nen Jesus so anampot ed sarayan salita: “Saraya ya amin a bengabengatla sikara so gapo na kairapan.” Saya so talagan tua ed inmunan sankamundoan a bakal. Say impangangga to nen 1918 so ag-angitarok na magnayon a kareenan. Ag-abayag tinumbokan itan na ageteran balet ta maramsak iran kiwas na militar ed Ethiopia, Libya, España, Russia, India, tan arum a daldalin. Insan sinmabi so makapakebbiew a komaduan sankamundoan a bakal, ya angetel na 50 milyon a sundalo tan sibilyan.

¹² Niarum ni, anggaman ed panapanaon iran paknaan ed kareenan tan pamakepa ed panbabakal, siansian manbabakal so katooan. Nen 1987 nireport ya 81 angkabaleg iran bakal so agawa nanlapulad 1960, ya anigway na 12,555,000 lalaki, bibii, tan ugugaw. Naimatonan na 1987 so mas dakdakel a panbabakal nen say dinanman ed apalabas ya awaran. Sakey ni, say panagparaan tan gagastosen ed militar, so onliligada natan ed dagup a ngalngalin $1,000,000,000,000 ed tinaon, a kukusboen to so ekonomya na mundo. Say propesiya nen Jesus ya ‘ontalindeg naani so nasyon sumpad nasyon tan panarian sumpad panarian’ so peteg a nasusumpal. Say ambalangan kabayo na bakal so mantutultuloy ed masebeg ya iyaalibandos to ed intiron dalin. Balet anto so nipaakar ed komaduan kabiangan na tanda?

Kakisiran na Tagano!

13. Anton makadesyang iran ebento so impasakbay nen Jesus, tan panon a sayan propesiya to so suportaan na pasingawey na komatlon managkabayo ed Apocalipsis?

¹³ Impasakbay nen Jesus: “Tan wala ra naani eraeras . . . ed nambabangil a pasen.” Imanoen no panon iyan mitunosan ed inlugan na komatlo ed apatiran managkabayo na Apocalipsis. Nipaakar ed sikato nabasa tayo: “Ninmengneng ak, tan, nia so sakey a kabayo ya andeket; tan say wala a manyurong ed tapew to wala so simbangan ed lima to. Tan nadngel ko so sakey a bosis ed pegley na saray apatira a mabilay ya ayep a kuanto: ‘Sakey a libra a trigo so sakey a denario, tan talora a libra a sebada so sakey a denario; tan agka manggawa na lames ed larak tan say alak.’ ” (Apocalipsis 6:5, 6) On, alablabas a kakisiran na tagano!

14. Anton pirmin eraeras nanlapulad 1914 so anumpal ed propesiya nen Jesus?

¹⁴ Posibli kasin nasusumpal iyan propesiya natan, anggaman akapet na arum iran bansa so ontanlan atagey ya estandarte na panagbilay? Say inengneng lambengat ed mundo bilang intiraminti so maneguro ed ebat. Unong ed awaran, saray bakal tan natural a desyang so sengegan na eraeras. Sirin, aliwan makapakelaw a say siglo tayo, ya alablabas lan atanek na saray desyang tan bakal, so aminpiga lan asalot na eraeras. Sasagmaken ed dakel a parti na dalin so ontan iran desyang manlapulad 1914. Inlista na sakey a report so masulok a 60 angkakabaleg ya eras nanlapulad 1914, ed ontan lan nanaarawian iran bansa a singa say Gresya, say Netherlands, say U.S.S.R., Nigeria, Chad, Chile, Peru, Bangladesh, Bengal, Kampuchea, Ethiopia, tan Hapon. Arum ed sarayan eras so nambayag na dakel iran taon tan anigway na minilyon a totoo.

15, 16. Anton arum iran kakisiran ed tagano so peteg a makadesyang natan?

¹⁵ Anggaman say alablabas iran eras so kaslakan a nibabalita, saya so onlabas lanlamang tan saray akaliktar so kalkalnan nipawil ed normal a panagbilay. Anggaman ontan, sananey nin manataktakot a nengneng na eras so onggagapo legan na koma-20 siglo. Saya so aliwan tanton dramatiko tan sirin et mabetbet ya ibabaliwala. Balet saya so mantutultuloy a tinaon. Saya so alablabas a salot na malnutrasyon a mangaapekta na kakalima ed populasyon na planeta tayo tan manitigway na 13 anggad 18 milyon a totoo ed tinaon.

¹⁶ Diad arum a salita, diad kada duaran agew sayan nengneng na kakisiran na tagano so maparanay a manitigway na totoo a singa samay tinigway na bomba atomika ed Hiroshima. On, kapag duay taon, mas dakel so totoon ompapatey ed eras nen saray sundalon inatey ed impanulop a Guerra Mundial I tan Guerra Mundial II. Kasin walaray “eraeras . . . ed nambabangil a pasen” nanlapulad 1914? On, peteg!

Saray Yegyeg

17. Anton makaderal a yegyeg so agawa kayarin tuloy na 1914?

¹⁷ Nen Enero 13, 1915, sanen pigpigaran bulan ni lambengat so inmunan guerra mundial, sakey a yegyeg so agawa ed Abruzzi, Italya, tan tinigway to so 32,610 totoo. Ipanonot ed sikatayo na sayan baleg a desyang a saray bakal tan kakisiran na tagano legan na kiwawala nen Jesus so ulopen na sananey nin bengatla: “Walara naani . . . yegyeg ed nambabangil a pasen.” No nipaakar ed bakal tan eras, say yegyeg ed Abruzzi so “gapoan na kairapan” lambengat.a

18. Panon a say propesiya nen Jesus nipaakar ed saray yegyeg so nasusumpal?

¹⁸ Say koma-20 siglo so sakey a siglo na saray yegyeg, tan lapud aligwas ed paraan na panangipasabi balita, amin a katooan so mikabat a tuloy ed kabaleg na deral ya intarok da. Diad pamitla lambengat na pigara, naimatonan na 1920 so 200,000 ya atigway ed sakey a yegyeg ed Tsina; nen 1923, ngalngalin 99,300 so atigway ed sakey a yegyeg ed Hapon; nen 1935, sakey nin yegyeg so anigway na 25,000 ed pasen a natan a Pakistan, bangta 32,700 so atigway ed Turkey nen 1939. Wala so 66,800 inatey ed sakey a yegyeg ed Peru nen 1970. Tan nen 1976, ngalngalin 240,000 (odino, unong ed arum iran balita, 800,000) so inatey ed Tangshan, Tsina. Agano ni, nen 1988, 25,000 so inatey ed sakey a mabiskeg a yegyeg ed Armenia.b On, ‘wala so yegyegyeg ed nambabangil a pasen’!

‘Makapatey a Salot’

19. Anton kaaruman a detalye na tanda so impasakbay nen Jesus tan inyanino na komapat a managkabayo ed Apocalipsis?

¹⁹ Sananey nin detalye na propesiya nen Jesus et say nipaakar ed sakit. Diad salaysay to, inrekord nen manag-ebanghelyon Lucas ya impasakbay nen Jesus so “dia ed nambabangil a pasen . . . salot.” (Lucas 21:11) Saya met so mitunosan ed mapropetikon pasingawey na apatiran managkabayo ed Apocalipsis. Say komapat a managkabayo so manngaran na Patey. Ililitrato to so andi-ed-panaon ya ipapatey lapud nanduruman sengegan, a pati say “[makapatey a] salot tan . . . saray ayayep na dalin.”​—Apocalipsis 6:8.

20. Anton nikabkabiig ya epidemya so sakey a kabiangan na kasumpalan na propesiya nen Jesus nipaakar ed saray peste?

²⁰ Nen 1918 tan 1919, masulok a 1,000,000,000 totoo so nantrangkaso Español, tan masulok a 20,000,000 so atigway. Dakerakel a bilay so ginetel na sayan sakit nen say baleg a bakal a mismo. Tan say ‘makapatey a salot,’ odino ‘peste,’ so mantutultuloy a mamapairap ed sayan kailalakan, anggaman ed dakel iran matalonan aligwas ed medisina. Akin ya onia? Sakey a sengegan et lapud aglawas napanggagayagaan na pobrin daldalin iray gungguna na sientipikon aligwas. Saray pobrin totoo so maniirap tan ompapatey ed sakit a natambal komon no wala lambengat so magenap a kuartan gastosen.

21, 22. Panon a saray totoo ed mayaman tan pobri iran daldalin so namparan makakasagmak na ‘makapatey a salot’?

²¹ Kanian, ngalngalin 150 milyon a totoo ed sankamundoan so mansasakit na malaria. Ngalngalin 200 milyon so naalisan na snail fever. Say sakit a Chagas so mamapairap ed ngalngalin samploran milyon a totoo. Ngalngalin 40 milyon so mansasakit na river blindness. Nilaksan ugugaw so ompapatey lapud graben pantai. Say tuberculosis tan kating so siansian matalonan problema ed bunigas. Mabitabitar, saray pobri ed sayan mundo so naiirapan ed ‘saray salot ed nambabangil a pasen.’

²² Balet ontan met ed saray mayaman. Alimbawa, say trangkaso so namparan ondapo ed mayaman tan pobri. Nen 1957 sakey a nengneng na trangkaso so anigway na 70,000 ed Estados Unidos lambengat. Diad Alemanya akalkulan sakey ed kada anemiran totoo so nakakanser. Say makaalis iran sakit ed sekso so manadapmeg met ed mayaman tan mairap. Say gonorrhea, say sankabetbetan a nirereport a makaalis a sakit ed Estados Unidos, so mamapairap ed 18.9 porsiento ed populasyon na arum iran bansa ed Aprika. Say syphilis, chlamydia, tan genital herpes so pigara lambengat ed arum ya onkakayat ‘iran salot’ a makaalis ed panakdol.

23. Anton ‘makapatey a salot’ so agano nin nagmaliw a paulo ed saray balita?

²³ Diad apalabas lambengat iran taon, say ‘makapatey a salot’ ya AIDS so apilaktip met ed listaan na “saray salot.” Say AIDS so makapakebbiew a sakit lapud, legan a saya so isusulat, anggapo ni so aromog a tambal, tan say bilang na saray biktima to so mantutultuloy ya ondaraak. Si Dr. Jonathan Mann, direktor na WHO (World Health Organization) Special Program on AIDS, kuanto: “Akalkula mi met a wala so limara ya anggad 10 milyon a totoo ed mundo natan a naalisan na human immunodeficiency virus (HIV).” Unong ed sakey a nipalapag a kalkulasyon, say mikrobyo na AIDS so mamibiktima na sakey ed kada minuto. Peteg a ‘makapatey a salot’! Balet komustay propesiya nipaakar ed ipatey lapud atap iran ayayep?

“Saray Ayayep ed Dalin”

24, 25. (a) Diad anton nengneng na ‘atap ya ayep’ so tutukoyen nen propeta Ezequiel? (b) Anto so inkuan nen Jesus nipaakar ed “saray atap ya ayayep” ya aktibo ed dalin legan na kiwawala to?

²⁴ Diad tua et sano nasalambit iray atap ya ayayep ed saray peryodiko natan, saya so lapud niiiyan ed kaatapan odino nauupot so arum a nengneng na poli. “Saray ayayep ed dalin” so nagkalalon nasesesga ed totoo imbes a say kasunian. Anggaman ed saya, siansian dakel ni so napapatey na atap iran ayayep ed arum a daldalin, a singa saray tigre ed India.

²⁵ Anggaman ontan, ipaarap na Biblia so imano tayo ed sananey nin nengneng na atap ya ayep a sengegan na peteg a takot ed apalabas iran taon. Impareng nen Ezequiel iray maruksan lalaki ed atap iran ayayep sanen inkuanto: “Saray prinsipe to singa ra saray lobo a mangakmon na samsam, a mangibung na dala, tan manderal na kamarerwa, pian makagamor ira na mauges a totoo.” (Ezequiel 22:27) Sanen impropesiya to so ‘idaak na kaugsan,’ ibabaga nen Jesus a saratan ya “atap ya ayayep” so aktibo ed dalin legan na kiwawala to. (Mateo 24:12) Iyaarum na managsulat na Biblia a si Pablo a legan na “saray kaunoran ya agew” saray totoo so “maaro ra na pilak . . . aliwa ran maadia, maruksa ra, maingongot ed saray maabig.” (2 Timoteo 3:1-3) Agta ontan so nagagawa nanlapulad 1914?

26-28. Antoran report ed intiron mundo so mangipanengneng a say managpatey ‘iran atap ya ayayep’ so siber-siber ed dalin?

²⁶ Peteg ya ontan. No manaayam kayo ed anggan inerman a baleg a syudad ed dalin, saya so kabat yo la. Balet no panduaruwaan yo itan, konsideraen lambengat so onggendan iran inaon ed apalabas a peryodiko. Diad Colombia: “Nen katantaon inrekord na polisya . . . so ngalngalin 10,000 a panagpatey tan 25,000 armadon panagtakew.” Diad Victoria, Australia: “Baleg ya Indaak ed Angkabaleg iran Krimen.” Diad Estados Unidos: “Saray Pateyan ed New York so Mamapaarap ed Sankatagyan a Bilang.” “Nen katantaon et pinalumbasan na Detroit so Gary, Ind., bilang say manunan syudad a walaan na sankatagyan a bilang na panagpatey ed nasyon​—58 ed kada 100,000 iran manaayam.”

²⁷ Diad Zimbabwe: “Nagmaliw a baleg a problema so panagpatey ed saray kapanyanak.” Diad Brazil: “Alablabas so krimen dia, tan dakerakel so mansusukbit na saray ayura, kanian agla tanton iimanoen iray balita nipaakar ed karawalan.” Diad New Zealand: “Say panagpasoot tan maramsak iran krimen so siansian manunan problema na polisya.” “Say inkarawal na saray taga-New Zealand so nadeskribe lambengat bilang barbariko.” Diad España: “Mipupuligesgesan so España ed ondaraak a problema ed krimen.” Diad Italya: “Say Mafia ed Sicily, kayari inkatalo, so binmiskeg lamet ed daluyon na saray panagpatey.”

²⁸ Saraya so pigara lambengat ed saray report ed peryodiko a niparungtal agano ni sakbay na inkipalapag na libron The Bible—God’s Word or Man’s? On, “saray atap ya ayayep” so siber-siber ed dalin, a mangekebbiew ed kaligenan na totoo.

Panangipulong ed Maong a Balita

29, 30. Anto so relihyoson kipapasen na Kakristianoan, bilang kasumpalan na propesiya nen Jesus?

²⁹ Anto so nagawa ed relihyon legan na magulon panaon na kiwawala nen Jesus? Diad sakey a dapag, impropesiya nen Jesus so idaak na relihyoson kimey: “Amayamay iray tilatilan propetas ya onalagey naani, tan ibalang da naani so saray amayamay.” (Mateo 24:11) Diad biek a dapag, impasakbay ton say Kakristianoan bilang intiraminti, so onletey diad interes ed Dios. “Say aro ray amayamay ombetel.”​—Mateo 24:12.

³⁰ Peteg a dedeskribien na saya so nagagawa natan ed Kakristianoan. Diad sakey a dapag, saray angkabaleg a relihyon ed inerman so nakukusbo lapud kakulangan na suporta. Diad saray datin sarado a Protestantin daldalin ed mamaamianen a Europa tan Inglatera, say relihyon so ngalngali lan ompatey. Kabansag na saya, say Iglesia Katolika so maniirap lapud kakulangan na papari tan onleletey a suporta. Diad biek a dapag, onleletaw so angkelag iran grupo na relihyon. Onkakamayat iray kulton nibase ed Mamabukig iran relihyon, bangta minilyon a dolyar so kakatkaten na maagum iran managkalar ed telebisyon.

31. Anto so impasakbay nen Jesus ya ontulong ed sikatayon mangibiig ed saray tuan Kristiano natan?

³¹ Ingen anto so nipaakar ed tuan Inkakristiano, say relihyon ya inletneg nen Jesus tan impulong na saray apostoles to? Siansian mantultuloy itan legan na kiwawala nen Jesus, balet panon itan a nabidbir? Dakel a bengatla so pakapangibiigan ed tuan Inkakristiano, tan sakey so abitla ed baleg a propesiya nen Jesus. Saray tuan Kristianos so magmaliw ya okupado ed sankamundoan a kimey na panagpulong. Impropesiya nen Jesus: “Tan saya ya ebanghelyo na Panarian nipulong naani ed sankamundoan ya onkanan pamintuan ed saray amin a nasyones; et saman la onsabi anggaan.”​—Mateo 24:14.

32. Anton alenleneg a grupo so manusumpal ed propesiya nen Jesus a nirekord ed Mateo 24:14?

³² Sayan panagpulong so malaknab lan nagagawa! Natan, say relihyoson grupo ya atawag a Tastasi nen Jehova so mibibiang ed sankalaknaban a kimey na panagpulong ed awaran na Inkakristiano. (Isaias 43:10, 12) Sanen 1919, legan ya iyaalibansa na saray makapolitikan angkabaleg a relihyon ed Kakristianoan so nakekespay lan Liga na Nasyones, saray Tastasi nen Jehova so akaparaan ed sayan sankagloboan a kampanya na panagpulong.

33, 34. Panon kalaknab so kipupulong na maong a balita na Panarian ed sankamundoan?

³³ Diad saman et wala lambengat so ngalngalin 10,000 a Tastasi, ingen ta kabat da so kimey a nakaukolan a gawaen. Sitetepel, ginapoan da so kimey na panagpulong. Amoria ran say inkibiig na klero ed laigo so namparan sumlang ed saray ganggan na Biblia tan apostolikon padron. Kanian amin da, anggad sankaunoran ya indibidual, so akaaral a mitongtong ed kaabay da nipaakar ed Panarian na Dios. Nagmaliw iran sakey ya organisasyon na saray managpulong.

³⁴ Diad inlabas na panaon, sinungdoan na sarayan managpulong so pirmin isusumpa. Diad Europa, sikara so sinumpa na nanduruman nengneng na totalitaryanon uley. Diad Estados Unidos tan Canada, sikara so nidunget ed legal iran subok tan panangataki na ulop. Diad arum a daldalin, kinaukolan dan talonaan so panangidumaduma na relihyoson inkapanatiko tan andi-panangasin panamasegsegang na saray maruksan diktador. Diad apalabas iran taon, kinaukolan da met a talonaan so kasmak ya espiritu na panduaruwa tan dilin-kaalakan. Ingen akapansiansia ra anggad punto, a natan et wala so masulok a limaran milyon ed sikara diad 232 daldalin. Kapiganman et anggapo so onian kalaknab na panagpulong na maong a balita​—sakey a mabitar a kasumpalan na kabiangan na tanda!

Anto so Kabaliksan na Sayan Amin

35. (a) Panon a say kasumpalan na propesiya natan so ontulong a mangidemostra ed madibinon inkipuyan na Biblia? (b) Anto so kabaliksan na kasumpalan na tandan inter nen Jesus ed sayan agew tayo?

³⁵ Andi duaruwan natatasian tayo so kasumpalan na baleg a tandan inter nen Jesus. Sayan katuaan so mangarum na ebidensian say Biblia so peteg ya impuyan na Dios. Anggapo so toon makapangibagan masakbay a tuloy ed saray ebenton nagawa legan na sayan koma-20 siglo. Nilikud ed saya, say kasumpalan na tanda et kabaliksan ton manbibilay itayo ed panaon na kiwawala nen Jesus tan say anggaan na sistema na bengabengatla. (Mateo 24:3) Anto so kabaliksan na saya? Anto so nalalanor ed kiwawala nen Jesus? Tan anto so sistema na bengabengatla a mangangga? Pian naebatan irayan tepet, nakaukolan tayon konsideraen so sananey nin mabiskeg ya ebidensia ed inkipuyan na Biblia: say makatantandan akindalem ya impantutunosan to. Saya so ontumbok a salaysayen tayo tan usisaen tayo no panon a say manunan tema na Biblia so natan et manasingger ed makapakelaw a kapantokan.

[Saray paimano ed leksab]