Anton Arapen so Kaliktan Yo Parad Ananak Yo?

KASIN ipapasen yoray anak yo bilang tawir a baleg so balor to? (Salmo 127:3) Odino momoriaen yoy panamabaleg ed sikara bilang pabelat ed pinansyal ya anggapoy pakaseguro’d italona? Imbes a kagunggunaan ed pinansyal, say panamabaleg ed ananak et panggastosan anggad nalegpet da lay inkasikara. No panon a say panangipakurang ed impatawir a kayamanan et mankakaukolay maong a panangiplano, ontan met ed matalonan inaateng a panagtalima.

Kaliktan na maasikason atateng ya ikdan so ananak da na maong a gapo ed bilay. Anggaman nayarin nagaway mauges tan makapaermen iran bengatla ed sayan mundo, baleg so nagawaan na atateng pian naprotektaay ananak da. Nonoten so kaso nen Werner tan Eva, a sinalambit ed inmunan artikulo.a

Sano Talagan Matalima so Atateng

Insalaysay nen Werner ya imbes a paulyanan labat a nagawa iray bengatla, saray atateng da so angipanengneng na puron interes ed no antoy nagagawa ed eskuelaan. “Inapresiak a maong iray praktikal a suhestion da’d siak, tan aliknak a tatalimaen da ak tan susuportaan da ak. Bilang atateng, sikaray mapekder a tuloy, balet amtak a sikaray tuan kakaarok.” Tan sanen naaburidon tuloy si Eva ed asainmin to’d eskuelaan a sengegay inka-depress tan agto pakakaugip, saray atateng to, di Francisco tan Inez, so angusar na dakel a panaon a sikatoy kinakatongtong tan tinulongan dan nipawil ed gendat a mental tan espiritual ya inkabalansi.

Panon a nanggunaetan di Francisco tan Inez a protektaan so ananak da tan iparaan ira parad wala la’d edad a bilay? Bueno, nanlapulad impanugaw na ananak da, sarayan maaron atateng so lawas angipibali’d sikara ed inagew-agew ya aktibidades da. Imbes a sikara labat so milimog ed saray wala la’d edad a kakaaro ra, inermay nila di Inez tan Francisco et impila daray ananak da. Bilang maaron atateng, iikdan da met iray ananak da na suston panangiwanwan. Inkuan nen Inez: “Binangatan miran mangasikaso ed abung, mangimper, tan mangasikaso ed kawekawes dan dili. Tan tinulongan mi balang sakey ed sikara a manpili na propesyon tan ibalansi iray responsabilidad da ed espiritual ya intereses.”

Agaylan importanti so pangikabisado’d ananak yo tan mangitarya na inaateng a panangiwanwan! Usisaen tayo pay taloran pamaakaran a nagawaan yo iya: (1) Tulongay ananak yon manpili na matukoy a klase na sekular a trabaho; (2) iparaan iran manalona ed emosyonal a desdes diad eskuelaan tan diad pantrabahoan; (3) ipanengneng ed sikara no panoy pamenek da’d espiritual iran pankaukolan da.

Tulongan Iran Manpili na Matukoy a Trabaho

Lapud say sekular a trabaho na sakey et aglambengat mangapekta ed pinansyal a kipapasen to noagta mangala met na baleg a panaon to, say maong ya inaateng a panagtalima et laktipen toy pangonsidera’d saray paninteresan tan abilidad na balang anak. Lapud anggapoy sinononot ya indibidual a malabay a pabelat ed arum, kaukolan a nonoten a maong na atateng no panon a niparaan so anak da a nalegpet toy inkasikato tan say pamilya to. Kasin kaukolan ya aralen na anak yo so sakey ya anapan ta pian nawalaan na desinten panagbilay? Bilang tuan manangiyansakit ya ateng, mantultuloy a pansagpotan a tulongan so anak mon mamayubo na saray kualidad a singa say pilalek a mantrabahon makuli, inkamabulos a manaral, tan say abilidad a maong a pidedeneng ed arum.

Konsideraen met si Nicole. Inkuanto: “Impantrabaho ak na atateng ko a kaiba ira ed anapan dan panaglinis. Insuheri ran mipalpagan ak ed gastos ed abung tan iyatol so kera parad dilin gastos odino tipon ko. Saya so amaaralem na responsabilidad ko ya apaneknekan a mausar ed saginonor a bilay.”

Ag-iyeespisipiko na Salitay Dios, say Biblia, no anton klase na sekular a trabaho so kaukolan a pilien na sakey. Balet mangitatarya itan na maabig iran pananuntonan. Singa bilang, inkuan nen apostol Pablo: “Say agmankimey, agmet komon mangan.” Diad impansulat to’d saray Kristiano ed Tesalonica, inkuanto met: “Nadngelan mi a wala ray arum a manaakar ed andi ed katunongan ed sikayo, ya agda arapen so antokaman a gawa, noag ingen minanawir ira ed saray arum. Natan saratan a totoo uksoyen mi ra tan pikasi mi ra ed Katawan tayon Jesu-Kristo, a mankimey ira ed kareenan, tan kanen da so tinapay dan dili.”​—2 Tesalonica 3:10-12.

Ingen, aliwa labat lan say pananap na trabaho tan kuarta so gawaen ed bilay. Kaunoran, saramay maambisyon so maseguron magmaliw ya agkontento tan nayarin naromogan dan sikaray ‘manguusil ed dagem.’ (Eclesiastes 1:14) Imbes a sagyatey ananak dan mangemtan na pakabidbiran tan aligwas, baleg so nagawaan na atateng pian tulongan iran manebek ed kakabatan na pinuyanay Dios iran salita nen apostol Juan: “Aleg ya aroen yo so mundo, ni saray bengatla a wala ed mundo. No siopaman a too aroen to so mundo say aro na Ama andi ed sikato. Ta amin a wala ed mundo, kilalawan na laman tan kilalawan na mata tan maapan gloria na bilay, aliwa a kien na Ama noag kien na mundo. Et say mundo mangangga, tan saray penel to; sabalet so mangunor ed linawa na Dios onsiansia lawas.”​—1 Juan 2:15-17.

Panon Yon Napenek so Emosyonal Iran Pankaukolan Da?

Bilang ateng, akin ya agmagmaliw a singa manangipasal na saray atleta? Agto labat iyaapasakey ya ipasal iray atleta pian nabayuboan da so pisikal a kapasidad ya ombatik a mas maples odino mas malukso. Maseguro, panggugunaetan to met a tulongan ira a talonaan so antokaman a negatibon awawey, diad ontan et napapabiskeg met so emosyon da. Diad biang yo, panon yon napaseseg, napabiskeg, tan napakiwas so ananak yo?

Nonoten pay Rogério, 13 años. Likud ed akindalem a kagogonigon a resultay panguuman na laman to, akasagmak ni na emosyonal a desdes lapud agpankasakey na atateng to tan kulang na imano. Antoy nagawaan parad saray kalangweran a singa sikato? Anggaman imposiblin salimbengay ananak mo manlapud amin a kapagaan tan mauges iran impluensia, agbalot onsusuko ed betang mo bilang ateng. Diad agpagmaliw a sobran mapeget, disiplinaen yoy ananak yo tekep na pakatalos, a lawas nonoten a kada ugaw et nikaduma. Diad pangipanengneng na kaabigan tan aro, baleg so nagawaan yon nalikna na kalangweran a maligen. Saya met so mangamper ed sikato ed ibaleg a kulang na kompiyansa tan dilin-respeto.

Anggan panon lay inkatalona na dilin atateng mo ed pamepenek day emosyonal iran pankaukolan mo, taloran bengatla so makatulong ed sikan ontalona bilang tuan matulong ya ateng: (1) Paliisay pakaapektoan a tuloy ed dilin kairapan mo ya ibabaliwalam lay singa angkelag a problema na ananak mo; (2) panggunaetay pakawalaan na maliket tan makabaliksan ya inagew-agew a pitatalosan ed sikara; (3) idalangirang so positibon awawey ed no panon a solbaren iray problema tan pidedeneng ed totoo.

Diad panmomolimoli ed apalabas iran taon na impantin-edyer to, onia so inkuan nen Birgit: “Kaukolan kon naamtaan ya agmo nauman so totoo ed kaliktan mon pagmaliwan da. Inkatunongan ed siak nen nanay ko a no makanengneng ak na kualidades ed arum ya agko labay, say nagawaan ko labat et paliisan so pagmaliw a singa sikara. Inkuanto met a say sankaabigan a panaon ya umanen iray dilin paraan ko et leleg a malangwer ak ni.”

Ingen, kaukolan na ananak mo so mas nen say trabaho tan emosyonal ya inkaligen. Tepetan moy inkasika, ‘Momoriaen ko tay inaateng a panagtalima bilang inter na Dios a responsabilidad?’ No ontan, labayen mon asikasoen so espiritual a pankaukolan na ananak mo.

Saray Paraan a Nakapet so Espiritual Iran Pankaukolan Da

Diad Sermon to’d Palandey, inkuan nen Jesu-Kristo: “Mapalar iray duruka ed espiritu; ta sikaray makankien na panariay tawen.” (Mateo 5:3) Antoy nasasaglawi ed pamenek ed espiritual iran pankaukolan? Nagunggunaan a tuloy iray anak sano mangiletneg na maabig ya alimbawa iray atateng diad pangipanengneng na pananisia ed si Jehova a Dios. Onia so insulat nen apostol Pablo: “No anggapo so pananisia agnayarin paliketen [so Dios]; ta say ondago ed Dios nakaukolan a sisiaen to a wala, tan sikato so niiyan a mananumang ed saray mananap ed sikato.” (Hebreos 11:6) Balet pian say pananisia et nawalaan na tuan kabaliksan, nakakaukolan so pikakasi. (Roma 12:12) No bidbiren yoy dilin espiritual a pankaukolan yo, panggunaetan yoy madibinon panangiwanwan, a singa ginawa na ama na ugaw a nagmaliw a bantog ya Ukom na Israel a si Samson. (Uko-ukom 13:8) Agkayo labat manpikasi noagta ontupleg kayo met ed apuyanan a Salitay Dios, say Biblia, parad tulong.​—2 Timoteo 3:16, 17.b

Anggaman ed amin a sagpot a nalalanor ed panangitaryay maong a panangiwanwan, emosyonal a suporta, tan espiritual a tulong, magmaliw a makatumang so inaateng a panagtalima. Onia so inkomento na sakey ya ama na duaran anak diad Brazil: “Agkon balot inisip so pangibaliwala ed ananak ko. Dakerakel so maabig a nainabang mi’d sikara.” Diad pangisasalaysay no akin a maong iray ananak to, inyarum na ina: “Lawas kamin manuulop, tan panggugunaetan min gawaen iray bengatla a masayaksak tan maliket. Tan, sankaimportantian, lawas min ipipikasi ananak mi.”

Nanonotan ni nen Priscilla so panangaro tan anos ya impatnag na atateng to kapiganman a walay problema. “Sikaray tuan kakaarok tan tinmulong ed siak ed amin a bengatla,” kuanto. “Bilang anak, talagan aliknak so pakatratrato bilang ‘sakey a tawir a nanlapud si Jehova.’” (Salmo 127:3) Singa ed dakel niran atateng, akin ya agmangiyeskedyul na panaon a kaibay ananak yo ta pian mankakaulop a manbasa na Biblia tan Kristiano iran publikasyon? Say pangonsidera ed saray salaysay tan prinsipyo na Biblia ed positibon atmospera so makatulong ed ananak yo a magmaliw a makompiyansa tan nawalaan na peteg ya ilalo ed arapen.

Sano Maligen lan Amin so Ananak

Anggaman say arapen et singa mauddiem parad dakel ya ananak natan, gagarantiyaan na Salitay Dios ya agla manbayag et say dalin so magmaliw a maligen ya ayaman parad katooan. Nonoten pay panaon diad insipan na Dios a balon mundo sano agla panpagaan na atateng so kaligenan na ananak da! (2 Pedro 3:13) Salien ya ilitrato ed kanonotan so engranden kasumpalan na sayan propesiya: “Say lobo miayam naani ed kordero, tan say leopardo miakdol naani ed kanding; et say kilaw na baka tan kilaw na leon tan say pinataba mantitipon ira; et sakey a melag ya ugaw so mangitonton ed sikara.” (Isaias 11:6) Anggan natan la, say espiritual a kaligenan ya adeskribe ed sarayan salita so piguratibon nasusumpal ed limog na saramay manlilingkor ed si Jehova. Diad limog da, naliknam so maaron panagtalima na Dios. No ipanengneng moy panangarom ed Dios, makaseguro kan natatalosan toy liknaan mo bilang ateng tan tulongan to kan natalonaan iray kapagaan tan subsubok a nayarin onsabi ed sika. Aralen so Salita to tan manilalo ka ed Panarian to.

Tulongan yoy ananak yo ed dalan a mamaarap ed magnayon a bilay diad pangiletneg na maabig ya alimbawa. No pasalimbengan kayo ed si Jehova a Dios, say arapen yo tan ed ananak yo et lampasan toy amin ya iilaloan yo. Makapankompiyansa kayo met a singa ed inkanta na salmista: “Manliga ka a dili met ed Jehova; et iter to ed sika so saray pirawat na pusom.”​—Salmo 37:4.

[Saray paimano ed leksab]