Mantiwala Kad si Jehova, Anggan Antoy Nagawa!

1-2. (a) Anto ray pamparehoan tayo ed saray Judio ya pinmawil ed Jerusalem? (b) Anto ray probleman inarap na saray Judio? (Nengnengen met so kahon ya “Saray Agawa ed Panaon nen Aggeo, Zacarias, tan Esdras.”)

KASIN nakal kad trabaho tan aburido ka no iner so pangalaan moy pambilay na pamilya yo? Kasin mapaga kad safety na pamilyam ta magulo so politika ed lugar yo o wala ray onkokontra ed kimey ya panagpulong? No wala ray onian aarapen mo ya problema, natural met labat ya naaburido ka. Pero seguradon napaseseg ka na sayan artikulo. Pantongtongan tayo no panon ya tinulongan nen Jehova iray Judio ya abihag ed Babilonia ta asali da met iray ontan ya problema.

² Nen pinmawil ed Jerusalem iray Judio, anto ran subok so inarap da? Ompan maslak ed sikara et diad Babilonia la binmaleg tan marakep so bilay da ditan. Labay ton ibaga sirin, mabiskeg so pananisia ra ta tinaynan day mainawan bilay anggano agda masyadon kabisado so lugar ya laen da. Pero ag-abayag kasabi dad Jerusalem, inmirap so situasyon da ta binmagsak so ekonomiya, magulo so politika, tan dakel so kinmontra ed pampapaalagey da na templo. Lapud saratan ya subok, apaulyanan da laingen itan ya kimey, anta atan so sankaimportantian ya ipapagawa nen Jehova ed sikara. Kanian nen manga 520 B.C.E., imbaki nen Jehova si propetan Aggeo tan Zacarias pian pasesegen iray Judio. (Ag. 1:1; Zac. 1:1) Balbaleg so epekto na panamaseseg na sayan duaran propeta. Pero kalabas na manga 50 ya taon, kinmapuy lamet so espiritualidad na saray Judio. Maong labat ta walay marundunong ya managkopya na Ganggan ed Babilonia ya linmad Jerusalem—si Esdras. Pinaseseg to met iray Judio ya iyuna ed bilay da so dugan panagdayew.​—Esd. 7:​1, 6.

3. Anto ran tepet so pantongtongan tayo? (Proverbio 22:19)

³ Amay mensahe nen Aggeo tan Zacarias so akatulong ed saray Judio pian ag-onkapuy so tiwala dad si Jehova anggano dakel so subok ya dadalanen da. Makatulong met itan ed sikatayo natan pian agtayo pandudaan so tulong nen Jehova no wala ray ag-iilaloan ya nagawa ed bilay tayo. (Basaen so Proverbio 22:19.) Aralen tayo sirin so mensahe ya impasabi nen Aggeo tan Zacarias, ontan met ed alimbawa nen Esdras, tan ebatan tayo irayan tepet: Antoy agawa ed saray Judio nen inmirap so situasyon da? Akin et importantin iyuna tayoy Jehova anggano wala ray ag-iilaloan ya nagawad bilay tayo? Tan antoy gawaen tayo pian ag-onkapuy so tiwala tayod si Jehova anggano ondadalan tayod mair-irap ya subok?

ANTOY AGAWAD SARAY JUDIO NEN INMIRAP SO SITUASYON DA?

4-5. Akin et kinmapuy so seseg na saray Judio ed panagpaalagey na templo?

⁴ Kasabi na saray Judio ed Jerusalem, dakdakel so kaukolan dan gawaen. Impaalagey dan tampol so altar nen Jehova tan inletneg da so pundasyon na templo. (Esd. 3:1-3, 10) Pero ag-abayag, kinmapuy so seseg da. Akin ey? On ta aliwa labat ya panagpaalagey na templo so kailangan dan gawaen. Kailangan da met so ondalus, manpaalagey na abung, tan mananap na pambilay. (Esd. 2:68, 70) Aliwan satan labat. Dakel so kontra ed pampapaalagey da na templo, tan implano ingen na saray kalaban ya patundaen itan!​—Esd. 4:1-5.

⁵ Naapektoan met iray Judio nen binmagsak so ekonomiya tan nagmaliw ya magulo so politika. Sakop la ra natan na empiryo na Persia. Nen inatey so ari na Persia ya si Ciro nen 530 B.C.E., say sinmalat ed sikato et si Cambyses. Labay nen Cambyses ya sakopen so Ehipto. Nen lusoben to lay Ehipto kaiba iray sundalo to, posiblin dinmalan ira ed teritoryay Israel tan ompan inobliga da iray Israelita ya mangiparaan na naakan, danum, tan pankampoan da. Akaaru-arum itan ed irap na saray Israelita. Diad bandad gapo na uley nen Dario I (ya sinmalat ed si Cambyses), magulo so empiryo na Persia ta dakel so manrerebelde ed gobierno. Seguradon aburidon maong iray Judio ta apektado so panagbilay da. Diad karakel na problema, inisip na arum ed sikara ya aliwa nin panaon pian ipaalagey so templo nen Jehova.​—Ag. 1:2.

6. Anto ni sakey ya subok ed saray Judio, tan antoy impaseguro nen Zacarias ed sikara? (Zacarias 4:6, 7)

⁶ Basaen so Zacarias 4:6, 7. Anta mairap la lanti so bilay na saray Judio tan magulo so politika, wala ni sananey ya subok ya inarap da. Nen 522 B.C.E. lapud sugsog na saray kalaban, pinatunda na ari na Persia so pangipapaalagey na templo. Pinaseguroan balet nen Zacarias iray Judio ya ag-ira mapaga ta usaren nen Jehova so espiritu To pian ekalen so antokaman ya hadlang ed pampapaalagey da. Nen 520 B.C.E., indeklara nen Arin Dario ya sarag lan ituloy na saray Judio ya ipaalagey so templo tan ingganggan to ni ingen iray opisyal na gobierno ya ikdan da na pundo iray Judio.​—Esd. 6:1, 6-10.

7. Anto ran bendisyon so inawat na saray Judio nen inyuna dad bilay da so panagpaalagey na templo?

⁷ Inusar nen Aman Jehova si Aggeo tan Zacarias pian ipasabi ed saray Judio so promise to ya suportaan to ra basta iyuna dad bilay da so panagpaalagey na templo. (Ag. 1:8, 13, 14; Zac. 1:3, 16) Antoy epekto ed saray Judio nen arengel day panamaseseg nen Aggeo tan Zacarias? Apakilos iran ituloy so kimey nen 520 B.C.E., tan anggapo ni limay taon et asumpal dan impaalagey so templo! Lapud inyuna da so panggawa ed linawa na Dios anggano mair-irap so situasyon da, inter nen Jehova so materyal ya pankaukolan da, binmiskeg so espiritualidad da, tan malikeliket iran nandayew ed sikato!​—Esd. 6:14-16, 22.

IYUNAM SI JEHOVA ANGGANO MAIRAP SO SITUASYON

8. Antoy nabasa ed Aggeo 2:4 ya ontulong ed sikatayon iyuna si Jehova anggano mairap so situasyon? (Nengnengen met so paimanod leksab.)

⁸ Lapud manasingger lay baleg ya kairapan, importante ya mamasya tayo ed kimey ya panagpulong. (Mar. 13:10) Pero panon to no biglan mankaproblema tayo ed kuarta, o wala ray onkontra ed pampupulong tayo? Ompan say unonan naapektoan et say ministeryo tayo. Antoy makatulong pian iyuna tayoy Panarian anggano mair-irap so situasyon? Tandaan tayo ya kaiba tayoy “Jehova na saray armada.”b Im-promise to ya suportaan to tayo basta iyuna tayoy Panarian, kanian anggapoy nepeg tayon pampagaan o takotan.​—Basaen so Aggeo 2:4.

9-10. Panon ya apatunayan na sakey ya sanasawa ya talagan tua imay ibabaga na Mateo 6:33?

⁹ Imanoen so eksperiensya na sanasawan payunir ya namboluntaryo ed sakey ya kongregasyon, si Olyeg tan Irina.c Nen kakkalipat da ditan, nakal irad trabaho da lapud binmagsak so ekonomiya ed bansa ra. Ngalngali sakey taon ya anggapoy permanentin trabaho da. Pero aliklikna da kuno ya ag-ira pinaulyan nen Jehova, tan no maminsan et susuportaan ira na saray agagi. Antoy akatulong pian nasarag day mair-irap ya situasyon da? Anggano diad unaan et a-depress si Olyeg, oniay imbaga to: “Nampokus kamid ministeryo, kanian lanang kamin napapanonotan no anton talagay sankaimportantian ed bilay mi.” Anggano manaanap iray trabaho, agda pinaulyanan so ministeryo ra.

¹⁰ Aminsan, kapawil dad abung kayari dan nampulong, walay asabian dan duaran bag na grocery. Imbaga na kaabay da ya intilak itan na malet ya kaaro da ya nambiahe ni na manga 160 ya kilometro. Oniay imbaga nen Olyeg: “Diad saman ya agew, aliklikna mi ya talagan maar-aroy Jehova tan say kongregasyon. Lalo min apatunayan ya agbalot paulyanan nen Jehova iray lingkor to. Manggawan-manggawa na paraan pian natulongan to tayo anggan anto ni tay situasyon tayo.”​—Mat. 6:33.

11. Antoy nailaloan tayo ya gawaen nen Jehova no manpokus tayo ed panggaway linawa to?

¹¹ Labay nen Jehova ya manpokus tayo ed kimey ya panagpulong tan panagbangat ta bilay na totoo so nalalanor. Singa apantongtongan ed parapo 7, pinaseseg nen Aggeo iray Judio ya ituloy da so panagpaalagey tan lingwanan da la iray asayang ya taon. No manumpisa ira lamet, im-promise nen Jehova ya sikatoy “mangiter . . . na bendisyon.” (Ag. 2:​18, 19) Segurado tayo met natan ya bendisyonan nen Jehova iray sakripisyo tayo no iyuuna tayod bilay tayo so kimey ya ipapagawa to.

ANTOY GAWAEN TAYO PIAN AG-ONKAPUY SO TIWALA TAYOD SI JEHOVA?

12. Akin et kakkaukolan nen Esdras tan saray kaiba ton ombiahe ed Jerusalem so mabiskeg ya pananisia?

¹² Nen 468 B.C.E. kaiba si Esdras ed komaduan grupo na saray Judio ya nambiahe manlapud Babilonia paonlad Jerusalem. Delikado so manbiahe nensaman, kanian kakkaukolan day mabiskeg ya pananisia. Baleg so posibilidad ya sabaten ira na saray matakew ed dalan, lalo la ta amayamay so awit dan gold tan silver ya indonasyon parad templo. (Esd. 7:12-16; 8:31) Sakey ni, anggan say mismon syudad na Jerusalem et aliwan safe. Datdaiset so manaayam ditan tan aderal iray padir tan puerta to. Pero akin et ontan lay tiwala nen Esdras ed si Jehova, tan antoy naaralan tayod sikato?

13. Akin et mabiskeg so tiwala nen Esdras ed si Jehova? (Nengnengen met so paimanod leksab.)

¹³ Anengneng ya mismo nen Esdras no panon ya tinulongan nen Jehova iray lingkor To diad mair-irap iran situasyon. Nen 484 B.C.E., posiblin manaayam si Esdras diad Babilonia nen pinirmaan nen Arin Ahasuero so ganggan ya pateyen so amin ya Judio diad interon empiryo na Persia. (Est. 3:7, 13-15) Seguradon natatakot so amin ya Judio, kaiba lay Esdras, ta napepeligroy bilay da tan posiblin naupot so lahi da. Antoy ginawa da ey? Nan-ayunal ira, tan manak-akis iran nampikasi ed si Jehova pian tulongan to ra. (Est. 4:3) Imadyin mo pay alikna nen Esdras tan saray kapara ton Judio nen kabaliktaran so agawa. Say pinatey laingen et saramay namplano ya mamatey ed sikara! (Est. 9:1, 2) Seguradon tinmatak itan ed isip nen Esdras. Binmiskeg so tiwala to ya anggan anto ni tay onsabin subok, sarasarag nen Jehova ya protektaan iray lingkor To.d

14. Antoy apatunayan na sakey ya sister nen dinmalan ed mair-irap ya situasyon?

¹⁴ No nanengneng tayon mismo so panangasikaso nen Jehova legan tayon ondadalan ed subok, diman lalon ombiskeg so tiwala tayod sikato. Naeksperiensya itan nen Sister Anastasia ya tagad Eastern Europe. Mibabali ed politika iray katrabaho to. Kanian apilitan ya inmekal ed trabaho, ta no andi, ompan naimpluensiaan da. Kuan to: “Lapud saman ya desisyon ko, sinmabi panaon ya anggapo lan balot so nakaot kod bulsak. Pero impalimak lan amin ed si Jehova, tan agto ak pinaulyanan ya balot. Kanian no bilang onsabi panaon et anggapo la lamet so trabahok, ayos labat. Agak mapagpaga ta apatunayan ko la ya maas-asikaso si Aman Jehova. No inasikaso to ak natan, di asikasoen to ak met nabuas.”

15. Akin et agbalot kinmapuy so tiwala nen Esdras ed si Jehova? (Esdras 7:27, 28)

¹⁵ Anengneng nen Esdras so suporta o “lima” nen Jehova ed bilay to. Lanang ya sankanonot nen Esdras iramay pagkakataon ya sikatoy tinulongan nen Jehova kanian agbalot kinmapuy so tiwala to ed Dios to. Mabetbet ton ibaga ya: “Walad siak so lima nen Jehova a Dios ko.” (Basaen so Esdras 7:27, 28, tan paimanod leksab.) Diad tua, amay ekspresyon ya “lima nen Jehova” tan “lima na Dios” et anemiran beses ya nabasa ed libron Esdras, ya sikaton mismo so nansulat.​—Esd. 7:6, 9; 8:18, 22, 31.

16. Diad anto ran situasyon ya mas nanengneng tayoy lima nen Jehova ed bilay tayo? (Nengnengen met so litrato.)

¹⁶ No walay mairap ya situasyon, tsansa itan pian nanengneng tayoy lima nen Jehova. Singa bilang no panaon na kombension, kasin onkekerew kay day-off ed boss mo pian naatendian moy taloran agew? No agka makakaatendi ed arum ya aral tayo lapud trabahom, kasin walay pakpel mo ya pai-adjust so eskedyul mo? No gawaen mo itan, ditan mo nanengneng so lima nen Jehova, tan ompan say resulta et mas ni nen say iilaloan mo! On, kada no naliliknam so suporta nen Jehova, lalon ombiskeg so tiwalam ed sikato.

17. Diad mairap iran situasyon, antoy gagawaen nen Esdras ya pakanengnengan ya sikatoy mapaabeba? (Nengnengen met so litrato ed apis.)

¹⁷ Mapikasi si Esdras tan mapaabeban onkekerew na tulong ed si Jehova. Kada no aburidoy Esdras lapud kabelat na responsabilidad to, sikatoy manpipikasin tampol ed si Jehova. (Esd. 8:21-23; 9:3-5) Lapud nanenengneng na saray kapara ton Judio so inkamapaabeba to tan say tiwala tod si Jehova, apakilos ira ya pabiskegen so liknaan to tan aligen so pananisia to. (Esd. 10:1-4) Kanian no panaaburidoan mon maong no panon mon naprotektaan o nabilay so pamilyam, manpikasi kad si Jehova tan mapaabebam ya kerewen so tulong to.

18. Antoy gawaen tayo pian ombiskeg so tiwala tayod si Jehova?

¹⁸ No mapaabeba tayon kerewen so tulong nen Jehova tan no awaten tayoy tulong na agagi tayo, ombiskeg so tiwala tayod Dios. Imanoen so eksperiensya nen Erika ya taloray anak to. Wala ray makapaermen ya agawad bilay to. Sikatoy nakalan tan ag-abayag et inatey so inad-aro ton asawa. Pero anggano onman so agawa, ag-abalang so tiwala tod si Jehova. Oniay imbaga to: “Nandurumay paraan ya uusaren nen Jehova pian tulongan to tayo. No maminsan ingen, say ebat tod pikakasi tayo et amay agmo ilaloan. Aminpigak lan asali ya no onkerew ak na tulong ed si Aman Jehova, walay ibaga o gawaen na saray kakaarok ya aman so ebat ed pikakasik. Kanian agko sosoloen so problemak. Mas natulongan ak na saray kakaarok no amta day nagagawad bilay ko.”

PANSIANSIAM YA MABISKEG SO TIWALAM ED SI JEHOVA

19-20. Antoy naaralan tayod saray Judio ya agla akapawil ed Jerusalem?

¹⁹ Dia tua, wala ray Judio ya agla akapawil ed Jerusalem. Say arum et agda la sarag so manbiahe ta matatken la ra o walay graben sakit da. Nayarin say arum et agla ra akapawil lapud obligasyon dad pamilya. Pero walay naaralan tayo ed sarayan Judio ya atilak ed Babilonia. Anggano ag-ira akapawil ed Jerusalem, mabulbulos iran angiter na kontribusyon pian nasuportaan da iramay ompawil. (Esd. 1:5, 6) Kalabas na manga 19 ya taon manlapud impawil na unonan grupo ed Jerusalem, mapatnag ya mangipapawit nin siansia na kontribusyon iramay atilak ed Babilonia.​—Zac. 6:10.

²⁰ Antoy naaralan tayod saya? Anggano singa daiset labat lay nagagawaan tayod panaglingkor lapud limitasyon tayo, tandaan tayo ya mabmabli ed si Jehova so amin ya gagawaen tayo parad sikato. Imanoen so detalye ya walad Zacarias 6:11. Imbaga nen Jehova ed si Zacarias ya mangalay gold tan silver ya impawit na saramay atilak ed Babilonia tan gawaen to itan ya korona. Sayan “marakdakep a korona” et “onkanan pakanodnonotan” ed saray Judio ya mabulbulos ya mandodonasyon. (Zac. 6:14, paimanod leksab) On, makapantiwala tayo ya agbalot lingwanan nen Jehova so pansasakripisyo tayon manlingkor ed sikato anggano mair-irap so situasyon tayo.​—Heb. 6:10.

21. Antoy makatulong pian agtayo mapagpaga ed arapen?

²¹ Diad sayan kaunoran iran agew, seguradon onirap lan onirap so situasyon tayo. (2 Tim. 3:1, 13) Pero agtayo komon masyadon mapagpaga. Tandaan tayo imay imbaga nen Jehova ed saray Judio nen panaon nen Aggeo: “Wala ak ed sikayo . . . Agkayo ontatakot.” (Ag. 2:4, 5) Makapantiwala tayo met natan ya kaiba tayo si Aman Jehova tan agto tayon balot paulyanan basta gawaen tayoy anggaay nayarian tayo ya manlingkor ed sikato. Agtayo sirin lilingwanan iray naaralan tayo ed saray mensahe nen Aggeo tan Zacarias, tan ontan met ed alimbawa nen Esdras. No iyaplika tayo iratan, agbalot onkapuy so tiwala tayod si Jehova, anggan anto ni tay nagawa!