Anto so Propesiya?
Say ebat na Biblia
Say propesiya et sakey ya mensahe ya nanlapud Dios. Ibabaga na Biblia ya saray sinalita na saray propeta et “nanlapud Dios legan iran igigiya na masanton espiritu.” (2 Pedro 1:20, 21) Kanian say sakey ya propeta et samay makakaawat na mensahe na Dios insan to itan ipapasabi ed arum.—Gawa 3:18.
Antoy ginawa na Dios pian nipasabi to iray impormasyon ed saray propeta?
Nandurumay paraan ya inusar na Dios pian ipaamta so kanonotan to ed saray propeta to:
Insulat to. Aminsan et inusar na Dios iyan paraan nen inter tod si Moises so Samploran Ganggan ya akasulat la.—Exodo 31:18.
Akitongtong panamegley na saray anghel. Singa bilang, imbaki na Dios so sakey ya anghel pian ibangat ed si Moises no anto ray ibaga to ed Faraon na Ehipto. (Exodo 3:2-4, 10) No kaukolan ya eksakto iray salita, igaganggan na Dios iray anghel pian idikta da so mensahe to, singa samay ginawa to nen imbaga tod si Moises ya: “Nepeg mon isulat irayan salita, ta misipanan ak ed sika tan ed Israel unong ed sarayan salita.”—Exodo 34:27.a
Impaamta to itan panamegley na saray pasingawey. No maminsan, ipapaamta na Dios so mensahe legan ya abangon tan amta na propeta so nagagawa. (Isaias 1:1; Habacuc 1:1) Wala ray pasingawey ya mabilabilay tan singa tudtua iray nagagawa kanian mibibiang so propeta ya makakanengneng ed satan. (Lucas 9:28-36; Apocalipsis 1:10-17) No maminsan balet, naawat na sakey ya propeta so sakey ya pasingawey legan ya blankoy isip to. (Gawa 10:10, 11; 22:17-21) Ontan met, nayarin ipasabi na Dios so mensahe to panamegley na saray kugip legan ya nanaugip so propeta.—Daniel 7:1; Gawa 16:9, 10.
Inggiya toy kanonotan da. Inggiya na Dios so panag-isip na saray propeta pian nipasabi day mensahe to. Atan so labay ya ibaga na samay nabasad Biblia ya: “Say interon Kasulatan et impuyan na Dios.” Saray salitan “impuyan na Dios” et nayari met ya ipatalos ya “inlinawa na Dios” odino “inyingas na Dios.” (2 Timoteo 3:16; The Emphasised Bible) Inusar na Dios so masanton espiritu to odino say aktibon puersa to pian “iyingas” iray ideya to ed kanonotan na saray lingkor to. Kanian say mensahe et nanlapud Dios, pero say propeta so nampili na saray salitan usaren to.—2 Samuel 23:1, 2.
Kasin saray propesiya et lanang ya nipaakar labat ed no antoy nagawad arapen?
Andi, aliwa labat ya nipaakar ed no antoy nagawad arapen so karga na saray propesiya ed Biblia. Pero maslak ed saray mensahe ya nanlapud Dios et mitukoyan ed saray nagawad arapen, anggaman no maminsan et ag-itan direktan nabibitla. Singa bilang, aminpigapigan pinasakbayan na saray propeta na Dios iray Israelita nensaman lapud saray mauges ya gagawaen da. Abitla ed saraman ya pasakbay iray bendisyon ya naawat da ed arapen no unoren da so pasakbay, tan abitla met iray aliwliwan nagawad sikara no agda unoren. (Jeremias 25:4-6) Kanian say aktual ya nagawad sikara et akadepende ed no antoy pilien da.—Deuteronomio 30:19, 20.
Saray alimbawa na propesiya ed Biblia ya agmikonektaan ed pangibaga na nagawad arapen
Aminsan nen onkekerew na tulong ed Dios iray Israelita, angibaki so Dios na propeta pian ipaliwawad sikara ya agto ra tinulongan lapud agda inunor so ganggan to.—Ukom 6:6-10.
Legan ya katongtong nen Jesus so sakey ya biin Samaritana, imbaga nen Jesus no anto ray agawa ed bilay na saman ya bii. Tan nibaga to iraman lapud impaamta iratan na Dios ed sikato. Nibaga na bii ya propeta si Jesus anggano anggapo met so imbaga ton nipaakar ed nagawad arapen.—Juan 4:17-19.
Nen lilitisen si Jesus, sinakbongan na saray mamubusol ed sikato so lupa to, pinoniti da insan da tinepetan: “Manpropesiya ka natan! Siopay amoniti ed sika?” Agda ibabagad si Jesus ya ibaga to no antoy nagawad arapen noagta papahulaan da ed sikato diad tulong na pakapanyari na Dios no siopay amoniti ed sikato.—Lucas 22:63, 64.
a Anggaman singa say Dios so mismon akitongtong ed si Moises ed sayan alimbawa, ipapanengneng na Biblia ya inusar na Dios iray anghel pian ipasabi so sipanan na Mosaikon Ganggan.—Gawa 7:53; Galacia 3:19.