Kasin Mas Asingger Nen Say Isisipen Yo?

TALORAN agew sakbay na impatey to, walaan na okupadon tuloy ya agew si Jesus ed Jerusalem, sakey ya agew ya apaneknekan a sankakanaan parad Kristianos a manbibilay natan. Sikatoy nambangat ed templo, ya impoktal iray dakel a manamalikdon tepet ed panalin sikatoy kalotan na relihyoson papangulon Judios. Kaunoran, sikatoy angipaarap na makapasakit a salita ed eskribas tan Pariseos a tatawagen ira a mansimpisimpitan tan maditan uleg a mamarap ed Gehena.​—Mateo, kapitulo 22, 23.

Nen sikatoy ompapaway a manlapud lugar na templo, sakey ed saray babangatan to so nankuan ed sikato: “Managbangat, nia! agaylan nengneng na batobato tan agaylan nengneng na palpaalagey!” Si Jesus et ag-asagyat, inkuanto ed sikato: “Nanengneng mo ta irayan baleg a palpaalagey? Anggapoy natilak a bato dia tan agnageba naani.” (Marcos 13:1, 2) Insan diad kaunoran tinaynan nen Jesus so templo, linmusor ed Lawak na Kidron, binmeltang, tan tinmatdang ed Palandey Olibo.

Kaleganan ya akayurong ya asakuloban na sinag na aralem a ngarem ed saman a palandey, a dudungawen so templo ed Palandey a Moria ed abay na lawak et pribadan inasinggeran di Pedro, Santiago, Juan, tan Pilipe. Nisepsep ed kanonotan daray salitan imbalikas to nipaakar ed kageba na templo. Tinmepet ira.: “Ibagam ed sikami, Kapigan so kagawa na sarayan bengatla, tan anto so tanda na kiwawalam tan ed konklusyon na sistema na bengabengatla?” (Mateo 24:3; Marcos 13:3, 4) Say inter ton ebat ed tepet da ed saman a ngarem ed Palandey Olibo so makanan tuloy ed sikatayo. Satan so mamasiansia ed sikatayon manalagar sakbay ed panisip a mabayag ni so “konklusyon na sistema na bengabengatla.”

Nankaduwa so tepet da. Say sakey a kabiangan et nipaakar ed anggaan na templo tan Judion sistema; say sananey et nipaakar ed arapen a kiwawala nen Jesus a bilang Ari tan ed konklusyon na sayan kaplesan a sistema na bengabengatla. Namparan akobrian irayan tepet ed ebat nen Jesus, unong a niiter ed Mateo 24 tan 25, Marcos 13, tan Lucas 21. (Nengnengen met so Apocalipsis 6:1-8.) Nipaakar ed konklusyon na sayan kaplesan a mundo, o sistema na bengabengatla, deneskribe nen Jesus iray pigaran nengneng, a no pinankasakey et magmaliw ya atibkel a tanda a mangipabidbir ed kaunoran ya agew. Kasin nasusumpal itan ya atibkel a tanda? Kasin mangipasen itan ed sikatayo ed kaunoran ya agew ya asalita ed Biblia? Kasin say kasumpalan to so mamasakbay ed sikatayo a mas asingger nen say isisipen tayo?

Sakey a nengneng na atibkel a tanda nen Jesus so: “Say nasyon so ontalindeg a sumpad nasyon tan panarian a sumpad panarian.” (Mateo 24:7) Nen 1914, ginmapo so Guerra Mundial I. Adelantadon nanalerto iray Tasi nen Jehova ed saman a dekada. Tan akin? Nen Disyembre 1879, 35 taon ed asasakbay et inkuan na magasin a Watch Tower, a nibased kronolohya ed Biblia, a say 1914 so magmaliw a makatantandan taon ed awaran na too. Kasin sayan bakal, ed peteg a sankamundoan ya eskala, ya alanor iray 28 nasyones tan 14 a milyon a totoo so inatey et kasin gapoan na saray ebento ed panusumpal ed atibkel a tanda nen Jesus ed anggaan? Kasin ontumbok iray arum a nengneng na tanda?

Diad “pangiparungtal nen Jesu-Kristo,” nipasakbay iyan parehon panamatey. Dia sakey a maapuy-kolor a kabayo tan say akalugan ed satan so “mangekal na deen a manlapud dalin.” (Apocalipsis 1:1; 6:4) Peteg ya agawa itan a manlapud 1914 ya anggad 1918. Tan say Guerra Mundial 1 so gapoan lambengat. Nen 1939, tinmunbok so Guerra Mundial II. Limamplo tan siam a nasyon so alanor ed satan a gotgotan, tan pigaran 50 laksan totoo so inatey. Legan na 45 taotaon kayariy Guerra Mundial II, masulok nen 125 a bakal so walan akilabanan, ya amatey na masulok nen 20 laksan totoo.

Sananey a nengneng na tanda so: “Wala so kakisiran na tagano.” (Mateo 24:7) Wala so baleg a laknab na eras kaleganan tan kayariy Guerra Mundial I. Inlista na sakey a report a masulok nen 60 baleg iran eras so agawa nanlapulad 1914, ya angala ed bilay na nilaksalaksa. Niarum ni, anggan natan 40,000 ya ugugaw so ompapatey ed kada agew nisesengeg ed malnutrasyon tan natambal a sakisakit.

“Wala so ankakabaleg a yegyeg.” (Lucas 21:11) Anenyeg iratan ed dalin kayarin ginmapo so Guerra Mundial I. Nen 1915 sakey a yegyeg so angala na 32,610 a bilay ed Italya; nen 1920 sananey so amatey na 200,000 ed Tsina; nen 1923 ed Japon, 99,300 so inatey; nen 1935 a natan et Pakistan, 25,000 so akabalang na bilay da; nen 1939 diad Turko, 32,700 so inatey; nen 1970 ed Peru, 66,800 so inatey; nen 1976 ed Tsina, 240,000 (pigara so mangikuan a 800,000) so inatey; nen 1988 ed Armenia, 25,000 so akabalang na bilay da. Petepeteg, a walaray baleg a yegyeg nanlapulad 1914!

“Diad nanduruman pasen salot.” (Lucas 21:11) Legan na 1918 tan 1919, pigaran 1,000,000,000 totoo so inatey nisesengeg ed trankaso Espanyol, tan masulok nen 20,000,000 so inatey. Balet satan so gapoan lambengat. Diad onaaligwas a mundo, say malaria, snail fever, river blindness, acute diarrhea, tan arum a sakisakit so mantultuloy ya onkakasmak tan mamapatey na nilasus nilaksalaksa. Niarum ni, say sakit ed puso tan kanser so mangala na nilaksalaksa nin bilay. Saray onkakayat a sakisakit ed sekso so onkaskasmak ed katooan. Makapakigtot ed kapusoan natan so makapatey a sakit ya AIDS, ya akalkulan makaalis ed sakey a balon biktima ed kada minuto, ya anggapoy iilaloan a tambal.

“Idaak na kaugsan.” (Mateo 24:12) Walan ompapalalo so kaugsan a nanlapulad 1914, tan natan ombebetag. Say panagpatey, panagpasoot, panagtakew, gang wars​—so saray manunan tema ed diyaryo tan radyo tan balita ed telebisyon. Agnapokpokan ya andian-a-kabaliksan a karawalan so agnasisita. Diad Estados Unidos, sakey a manamaltog so nampapotok na nilasus nanlapud rapidon paltog ed sakey ya ulop na maneeskukelan ugugaw​—5 inatey, 29 so asugatan. Diad Inglatera sakey ya ambagel a laki so amatey na 16 totoo dingan na sakey a AK-47 a paltog. Diad Canada sakey a lakin manamusol ed bibii so linma ed Unibersidad na Montreal tan amatey na 14 ed sikara. Saray ontan a totoo so kuanmono leon, atap ya ayayep, agmakatunongan ya ayayep a nianak a naerel tan maneral.​—Ipareng so Ezequiel 22:27; Sofonias 3:3; 2 Pedro 2:12.

“Napunaw so totoo nisesengeg ed takot tan paniilalo ed bengabengatlan onsabi ed atooan a dalin.” (Lucas 21:26) Agnambayag kayariy imbetag na inmunan bomba atomika, say atomikon sientista a si Harold C. Urey so angikuan ed arapen: “Mangan itayo ed takot, naugip ed takot, manbilay ed takot tan ompatey ed takot.” Nilikud ed takot na nuklear a bakal walan angarum so takot ed krimen, eras, ekonomikon ag-inkabalanse, kaplag na moral, bolok a pamilya, polusyon ed dalin. Diad tua, angilaknab na takot ed inerman iray mauges a panaon a niparayag ed arap tayo diad panamegley na inagew-agew a diyaryo tan balita ed telebisyon.

Insulat met nen apostol Pablo iray kondisyon ya ompatnag ed kaunoran ya agew na sayan sistema na bengabengatla. Say pamasa ed saray salita to so singa pamabasa ed saray balita ed agew. “Balet kabaten iya,” insulat to, “a diad kaunoran iran agew et onsabi dia so panaon a maatap a mairap a pilimogan. Ta saray totoo et maaro ed inkasikara, maaro ed kuarta, manag pasirayew, atagey a linawa, maayew, matunganga ed atateng, malamang, aliwan masimpit, andian na panangaro, anggapo so panangasi ra, managpauges, andian na dangka, maruksa, andian na aro ed kaabigan, managlipot, mayuuges, mapasang, maaro ed likeliket nen say dia ed Dios, walaan na nengneng na maridios a debosyon ingen itapat da so pakayari to, tan manlapud saraya onarawi ka.”​—2 Timoteo 3:1-5.

Amin a Bengatla so Mantultuloy “A Singa Nen Gapo na Inkapalsa”?

Impasakbay nen apostol Pedro so sananey a nengneng na kaunoran ya agew: “Diad kaunoran ya agew onsabi iray managlurey a pati lurey da, a manakar unong ed dilin pilalek da a mangikuan: ‘Iner iyan sipan na kiwawala to? Peteg, nanlapulad agew na inkaplag ed ugip na atateng, ya amin a bengabengatla et mantultuloy a singa nen gapo na inkapalsa.’”​—2 Pedro 3:3, 4.

Natan, sano nasaglawi so tema na kaunoran ya agew, dakel a totoo so manumpal ed propetikon salsalita nen Pedro diad panminos tan pangikuan: ‘Oh, amin na saraman a bengabengatla et agawa la nen saman. Satan so naoolit ya awaran a mismo.’ Kanian iwaklit iray pasakbay tan nantultuloy “a manakar ed dilin pilalek da.” Satan so “unong ed kaliktan da” ya ikaindan da so kasumpalan na saray propesiya ya ontanlan malinlinew a mangipabidbir ed kaunoran ya agew.​—2 Pedro 3:5.

Anggaman ontan, saray nanduruman nengneng na atibkel a tandan impasakbay nen Jesus so agbalot ontanlan asumpal a manbabansag ya amin nen saman ed ontan ya antikey a peryodo na panaon ed ontan a belat tan ed ontanlan baleg ya epekto iran kipapasen. (Repasoen, parad alimbawa, Mateo 24:3-12; Marcos 13:3-8; Lucas 21:10, 11, 25, 26.) Tan labay min alaen so imano yo nagkalautla ed sananey nin nipasakbay a nengneng na kaunoran ya agew, ya adeskribe ed Apocalipsis.

Ombasil tayo ed Apocalipsis 11:18. Ikuan to a sano say Panarian nen Kristo et onggapon manuley tan saray nasyones so onsanok tan say panaon na panangukom et onsabi, insan si Jehova et “maneral ed saray manederal ed dalin.” Agta say polusyon et manederal ed kaliberliber natan? Peteg, lawas inabuso na katooan iray kayaryan na dalin pian napayaman so inkasikara? Balet diad panggawa ed satan, anggapo ira ed kipapasen a maneral ed napanayaman a dalin. Natan, lapud sientipikon teknolohyan abayuboan nanlapulad 1914, walaan iray totoo na ontan a pakayari, tan diad panisingkat a sinisiblet ed kayamanan et peteg a dederalen da so dalin, manudutak ed kaliberliber tan manisigensigen ed abilidar na dalin a manustine ed bilay.

Sakey a maagap, materyalistikon sosyedad so manggagawa ed saya ed makapataktakot a sukat. Nia ra so pigaran nansumpalan na karuksaan: acid rain, sankagloboan ya ipepetang, butaw ed ozone layer, imbunton a basura, makasamal a basura, makapeligron tambal na tanaman tan begis, nuklear a dutak, oil spills, raw-sewage dumping, kapeligroan na ayayep, inatey iran loak, adutakan a danum ed dalem na dalin, aderal iran kalawakan, adutakan a dalin, kabalang na mabungan dalin, tan marutak a kelpa a pansengegan na pakaderal na kikiew tan saray bunga tan ontan met ed atooan a kabunigasan.

Ikuan nen propesor Barry Commoner: “Manisiaak a say mantultuloy a polusyon ed dalin, no agnasita et diad kasampotan maneral ed abilidad na sayan planeta a pasen na atooan a bilay. . . . Say kairapan et aliwan nisesengeg ed sientipikon inkawerek, noagta ed ginagalan agum.” Ikuan na libron State of the World 1987 ed pahina 5: “Say eskala na aktibidades na totoo so ginmapo a manigensigen ed abilidad na dalin a panayaman a mismo.” Sakey a baleg a serye na publikon telebisyon so nipanengneng ed Estados Unidos nen 1990 ya atituloan na “Race to Save the Planet.”

Ag-balot napatunda na too so panagdutak; nagawa na Dios sano deralen to iramay manederal na dalin. Say Dios tan say mangatatawen a Mariscal de Campo, si Kristo Jesus, so manggawa ed saya diad pangukom ed materyalistikon nasyones ed unor a bakal ya Armagedon.​—Apocalipsis 16:14, 16; 19:11-21.

Kaunoran, imanoen so ontutumbok a manunan nengneng na propesiya nen Jesus nipaakar ed kaunoran ya agew: “Sayan maong a balita na panarian so nipulong ed amin ya atooan a dalin.” (Mateo 24:14) Ibabaga na sayan maong a balita a say Panarian na Dios so manguley la natan ed katawenan tan asingger lan onakto a maneral ed mauges a sistema tan mangipawil ed Paraiso diad dalin. Walan nipulong so ebanghelyo nen saman balet agbalot nilaknab ed interon atooan a dalin. Anggaman ontan, nanlapulad 1914, a saray Tasi nen Jehova so nanggawa ed satan, anggaman ed silong na panamasegsegang a nipasakbay nen Jesus​—saray pananebel na gobierno, karawalan na ulop, panangipangaw, panamairap, tan dakel a panamatey.

Nen 1919 walara so 4,000 Tasi nen Jehova a manpupulong na sayan maong a balita. Say bilang da so mantultuloy ya ondaraak, kanian nen katantaon et wala so masulok a 4,000,000 a manpupulong ed 212 a daldalin, ed 200 iran lenguahe, a mangibubunog na nilasus minilmilyon iran Biblia, liblibro, tan magasinas, a mangikondukta na minilmilyon a panagaral na Biblia ed saray abung na totoo, tan panggawa na saray kumbension ed maawang iran estadyum ed amin a pasen na mundo. Agbalot agawa iyan baleg a bilang na panagpulong-ebanghelyo sakbay na 1914. Say nansumpalan to ed laknab a walan adampot et mankaukolan na modernon maples iran pangimprintan makina, saray pasilidad ed panagbiahe, saray computer, fax machines, tan ontan met ed panagbaroy tan komunikasyon iran agamilen a nikakaduman wala ed panaon tayo.

Say Jerusalem ed panaon nen Jeremias so apasakbayan ed onsasabin kadederal to; nanminos lambengat iray manaayam to, balet mas asingger nen say inisip da. Natan, sakey a lalon babaleg a pasakbay na kadederal na Armagedon so napapaknol, a tekep a baleg a pananuportan paneknek. (Apocalipsis 14:6, 7, 17-20) Mantelektelekan iray minilyon. Balet asingger lan mangangga so panaon; satan so mas asingger nen say isisipen da. Kasin mas asingger nen say isisipen yo?

[Litrato ed pahina 7]

Nen panaon nen Jeremias satan so mas asingger nen say inisip da