Maridios a Panagpauley​—Akin tan ed Siopa?

“O Jehova, amtak a say dalan na too angapo ed sikato lanlamang; aliwa ya wala ed too a manakar a mangitonton ed saray kurang to.”​—JEREMIAS 10:23.

1. Antoran porma na independensya so kaslakan a papablien?

SAKEY ed saray kabkabat a tuloy iran dokumento na too et say Deklarasyon na Independensya, a ditan 13 kolonya na Britanya diad Amianen ya Amerika ed koma-18 siglo so angideklara na independensya ra manlapud inan bansa ra, say Britanya. Kinaliktan da so kawayangan, tan nanulop so independensya manlapud panamanlong na biek-taew tan kawayangan. Say mapulitika tan ekonomikon independensya so nayarin magmaliw a baleg a bentaha. Diad agano niran panaon, pigaran Mamabukig a Europeanon daldalin so inmaarap ed mapulitikan independensya. Anggaman ontan, nepeg ya admitien a diad saratan a daldalin say ontan ya independensya so mangitatarok na dakel a seryoson problema.

2, 3. (a) Anton porma na independensya so agpanpipilalekan? (b) Panon a sayan katuaan so orihinal a nipalinew?

² Unong a panpipilalekan so nanduruman pormay independensya, wala met so sakey a pormay independensya ya agpanpipilalekan. Anto itan? Say independensya manlapud Managgawa na too, si Jehova a Dios. Aliwa itan a bendisyon noagta sakey ya ayew. Akin? Lapud say too so agbalot ginetman onkiwas ya independente ed Managgawa to, unong a matukotukoy ya ipapanengneng na saray salita nen propeta Jeremias ya inaon ed tagey. Diad arum a salita, say too so ginetman pauleyan ed Managgawa to. Say pamauley ed Manamalsa tayo et kabaliksan to so itulok ed sikato.

³ Satan a katuaan so nipalinew ed inmunan sankaparis a too diad panamegley na ganggan ed sikara nen Jehova unong a nirekord diad Genesis 2:16, 17: “Nayarian mo so mangan na labay mo ed amin a kiew na tanamanan: Ingen ta say kiew na pakaamtaan mo na maong tan mauges, agmo nepeg a panganan: ta dia ed agew a pangan mo ed satan ompatey ka.” Say pangipulisay a pauleyan ed Managgawa to so angitarok ed si Adan tan ed amin ya ilalak to na kasalanan, kairapan, tan ipapatey.​—Genesis 3:19; Roma 5:12.

4, 5. (a) Anto so nansumpalan diad impangipulisay na totoo ed pagmaliw a pauleyan ed Dios? (b) Anton ganggan ed moral so agnaiwasan?

⁴ Say pangipulisay na totoon pauleyan ed Dios so agmakabat tan mauges met ed moral. Diad mundo et mansusumpal itan ed kasmak a kaugsan, krimen, karawalan, tan seksual ya imoralidad tekep na saray bunga ton makaalis iran sakit ed sekso. Nilikud ni, agta kagogonigon ed krimen na kalangweran so nisesengeg ed panangipulisay na saray tobonbalon pauleyan ed si Jehova, ontan met ed atateng da tan ed saray ley na dalin? Sayan espiritu na independensya so nanenengneng ed duma tan alustay a panangawes na dakel a totoo tan diad mabanday a lenguahen uusaren da.

⁵ Balet anggapo so makaiwas ed pihon moral a ganggan na Manamalsa: “Ag kayo komon nalingo; Say Dios ag nayarin naludlurey: ta say antokaman ya itanem na too satan met so anien to. Ta say mantanem na nipaakar ed laman ton dili, dia ed laman manani na kabolok.”​—Galacia 6:7, 8.

6, 7. Anto so orihinal a sengegan ed pangipulisay ed pagmaliw a pauleyan, unong a nanengneng ed antoran ehemplo?

⁶ Anto so orihinal a sengegan na amin na sayan panangikaindan a pauleyan? Anggapoy arum noag say inkasiblet tan kinon. Satan no akin a si Eva, say inmunan bii, so angiyabuloy ed inkasikaton palikdoen na uleg tan angan ed isesebel a bunga. No komon ta sikato so masimpit tan mapaabeba, say tukson pagmaliw a singa Dios​—a dedisidien so maong tan mauges parad inkasikato—​so agkomon managyat ed sikato. Tan no komon et sikato so aliwan masiblet, agto komon kinaliktan so bengatlan malinlinew ya insebel na Managgawa to, si Jehova a Dios.​—Genesis 2:16, 17.

⁷ Agnambayag kayari insaew nen Adan tan si Eva, say kinon tan inkasiblet so sengegan na impamatey nen Cain ed agin ton Abel. Ontan met, say inkasiblet so sengegan ya arum ya angheles so kimiwas ya independente, a tinaynan da so orihinal a kipapasen da tan nankinon-too ta pian pangayagaan so silalaman a likeliket. Say kinon tan inkasiblet so amakiwas ed si Nimrod tan satan so ugali na maslak iran minumundon manuley nanlapulad panaon to.​—Genesis 3:6 7; 4:6-8; 1 Juan 3:12; Judas 6.

Akin ya Otang Tayo ed si Jehova a Dios so Panagpauley

8-11. Antoray apatiran mabiskeg a rason diad pangagamil tayo na maridios a panagpauley?

⁸ Akin ya otang tayo so panagpauley ed Managgawa tayo, si Jehova a Dios? Manuna, lapud sikato so Sankatalbaan a Soberano. Amin a pakauley so makanepegan a nisilong ed sikato. Sikato so Ukom, Manangiter-ganggan, tan Ari tayo. (Isaias 33:22) Maong so nisulat nipaakar ed sikato: “Saray amin a bengatla wala ra a lakseb tan mapatnag ed saray mata na pangitdan tayo na bilang [pipalinewan, NW].”​—Hebreos 4:13.

⁹ Niarum ni, lapud say Managgawa tayo so makapanyarin-amin, anggapo so sitatalonan makasumpa ed sikato; anggapo so makapangibaliwala ed obligasyon ton pauleyan ed Sikato. Agmanbayag et saramay mangipulisay so naderal a singa agawa ed si Paraon nensaman tan ontan met ed si Satanas a Diablo diad nigeter a panaon na Dios.​—Salmo 136:1, 11-15; Apocalipsis 11:17; 20:10, 14.

¹⁰ Obligasyon na amin ya intelihentin pinalsa so panagpauley lapud sikaray niwala diad gagalan lingkoran so Managgawa ra. Iyaabawag na Apocalipsis 4:11: “Sika so manepeg, Katawan [Jehova, NW] mi tan Dios mi, a mangawat na gloria tan dayew tan pakayari: ta sika pinalsam so lapag a bengatla, tan lapu ed linawam wala ra tan sikara so apalsa.” Sikato so say Baleg a Domadamili, tan pakikiwasen to so espiritu tan atooan iran basehan onkana ed gagala to.​—Isaias 29:16; 64:8.

¹¹ Nepeg ya imanoen tayo komon so katuaan a say Managgawa tayo so makabat-a-tuloy, kanian kabat to no antoy sankaabigan parad sikatayo. (Roma 11:33) Saray ganggan to so ‘parad pankaabiganan tayo.’ (Deuteronomio 10:12, 13, NW) Nagkalautlan tuloy et say “Dios so aro,” kanian kaliktan to labat so sankaabigan parad sikatayo. Agaylan walaan itayo na dakel a makapilitan iran katunongan diad pagmaliw a pauleyan ed Managgawa tayo, si Jehova a Dios!​—1 Juan 4:8.

Si Jesu-Kristo, say Ayadyarin Ehemplo na Maridios a Panagpauley

12, 13. (a) Panon nen Jesus ya inpatnag so maridios a panagpauley? (b) Antoran salita nen Jesus so mangipanengneng ed matulok ya awawey to?

¹² Maseguro, say bugbugtong-ya-Anak nen Jehova, si Jesu-Kristo so mangiter ed sikatayo na ayadyarin ehemplo na maridios a panagpauley. Idadanet iya nen apostol Pablo diad Filipos 2:6-8: “A bangta sikato’y [Jesus] wala ed ereng na Dios, ag to inbilang a say inkaparpara to ed Dios sakey a bengatla’n bebenbenan to nen saman, Noag ingen nilokpos to so inkasikato, ya inala to so ereng na sakey ya aripen, ya agawa’n kaolibay na saray totoo, Tan bangta aromog a singa nengneng na sakey a too, nanpaabeba a nagmaliw a matolok ya anga’d say ipapatey, on, say ipapatey ed cruz [panamairapan a kiew, NW].” Sanen wadiad dalin, naulit-ulit ya imbaga nen Jesus ya anggapoy ginawa ton unong ed dilin linawa to; agkinmiwas ya independente, noagta lawas a nanpauley ed mangatatawen ya Ama to.

¹³ Nabasa tayo ed Juan 5:19, 30: “Kanian si Jesus inmebat tan inkuan to ed sikara, Tua, tua, kuan ko ed sikayo, Say Anak angapo’y nagawaaan to ed inkasikato, noag say nanengneng to a gagawaen na Ama: ta ganagana’y gawaen to, saraya met so gawaen na Anak ya ontan. Angapo so nagawaan ko ed inkasiak: onong na narengel ko, mangokomak, et say panangokom ko matonong; ta ag ko anapen so linawak a dili, noag say linawa na saman so angibaki dia ed siak.” Ontan met ya inulit-olit to so nampikasi’d labi na kitapat to: “aliwan unong ed kaliktan ko [linawak, NW], ingen unong ed kaliktan mo [linawam, NW].”​—Mateo 26:39, 42, 44; nengnengen met so Juan 7:28; 8:28,42.

Kadaanan Iran Ehemplo na Maridios a Panagpauley

14. Diad antoran paraan ya impanengneng nen Noe so maridios a panagpauley to?

¹⁴ Sakey ed saray mangaraldalin ya ehemplo na maridios a panagpauley et si Noe. Indemostra to so panagpauley to ed taloran paraan. Ununa, diad impagmaliw a matunong a too, nagnap ed limog na saray kapolian to, ya akiulop-ulop ed tuan Dios. (Genesis 6:9) Komadua, diad impamaalagey na biung. Sikato so nanggawa “unong na amin ya ingangan na Dios ed sikato ontan so ginawa to.” (Genesis 6:22) Komatlo, diad impangipaknol na pasakbay ed onsasabin Delap bilang “managpulong na inkatunong.”​—2 Pedro 2:5, NW.

15, 16. (a) Anton maabig ya ehemplo so inletneg nen Abraham diad maridios a panagpauley? (b) Panon nen Sara ya impanengneng so panagpauley?

¹⁵ Si Abraham so sananey nin matalonggaring ya ehemplo na maridios a panagpauley. Inpatnag to so panagpauley diad katutulok ed ganggan na Dios: “Paway ka dia ed dalin mo.” (Genesis 12:1) Kabaliksan na satan so itaynan to ed komportablen kaliberliber diad Ur (ya importanten syudad, unong ya inpanengneng na saray arkeolohikon nalmoan) pian manyatawyataw ed sankailin dalin ed loob na sanlasus taon. Nagkalautlan talagan inpanengneng nen Abraham so maridios a panagpauley to diad inpakadampot ed baleg a subok diad mabulos a pangiyapay ed ilalak ton Isaac.​—Genesis 22:1-12.

¹⁶ Si Sara ya asawa nen Abraham, so mangitatarok ed sikatayo na sananey a maabig ya ehemplo na maridios a panagpauley. Seguradon say impanyatawyataw ed sankailin dalin so angitarok na dakel ya ag-inkakumbiniente, balet anggapoy nabasa tayo a sikatoy nanreklamo. Sikato so angiletneg na maabig ya ehemplo na maridios a panagpauley diad duaran inkagawa sanen sikatoy inparungtal nen Abraham bilang agi ton bii ed arap na pagano iran manuley. Diad parehon bekta et sikato so akikoopera, anggaman ngalngalin sikatoy nagmaliw a membro na saray asawa na pagano iran manuley da. Apaneknekan so maridios a panagpauley to diad paraan a panutukoy to’d inkasikato ed asawa to, si Abraham, a bilang “katawan ko,” mangipanengneng a say maridios a panagpauley to so puron awawey na puso to.​—Genesis 12:11-20; 18:12; 20:2-18; 1 Pedro 3:6.

17. Akin a nibaga a si Isaac so angipanengneng na maridios a panagpauley?

¹⁷ Imanoen tayo komon so ehemplo na maridios a panagpauley ya intarok na ilalak nen Abraham a si Isaac. Ipapanengneng na Judion tradisyon a si Isaac so ngalngalin manedad na 25 sanen inganggan nen Jehova si ama ton Abraham, pian iyapay bilang bagat. No kinaliktan nen Isaac et magmainomay ton resistiay ama to, a matatatken na sanlasus a taon. Balet aliwan ontan. Anggaman nanumameng si Isaac ed kakulangan na ayep parad bagat, siuuyamon nanpasakup ed ama to diad impangipasen ed sikato ed altar tan insan sininger [to] so lima tan sali to ta pian nakontrol so antokaman ya agginagalan kiwakiwas ton nayarin nagawa no nausar so pamatey a yuro.​—Genesis 22:7-9.

18. Panon nen Moises ya impanengneng so ehemplon maridios a panagpauley?

¹⁸ Pigaran taon ed saginonor, inletneg nen Moises so maong ya ehemplo parad sikatayo diad maridios a panagpauley. Peteg a satan so nipanengneng diad impaneskribe ed sikato bilang “maoyamon toloy ed saray amin a lalaki ya wala ed tapew na dalin.” (Numeros 12:3) Say situtulok ya impanumpal to ed saray ganggan nen Jehova ed loob na 40 taon diad kalawakan, anggamano awalaan na panangidaulo ed rebelyoson totoon manbilang na duara odino taloran laksa, so lalon mamaneknek ed maridios a panagpauley to. Kanian kuan na rekord ya “onia so ginawa nen Moises: say nitokoy ed amin ya imbilin nen Jehova ed sikato, sikato so ginawa to.”​—Exodo 40:16.

19. Diad antoran balikas ya impanengneng nen Job so panagpauley to ed si Jehova?

¹⁹ Si Job so sananey nin toon matalonggaring ya angiletneg ed sikatayo na sakey ya ekselentin ehemplo diad maridios a panagpauley. Kayari impangiyabuloy nen Jehova ed si Satanas a maneral ed amin a kaykayarian nen Job, pamatey ed amin ya anak to, tan insan pangabil ed sikato na “makapasinagem a pelsa manlapu ed dapan na sali to anga ed toktok,” inkuan na asawa nen Job ed sikato: “Siansia a benbenan mo ni so inkaskey mo? ikaindan mo so Dios, tan ompatey ka.” Anggaman kuan, impanengneng nen Job so maridios a panagpauley to diad impangikuan ed sikato: “Mansalita ka a singa sakey ed saray maatiw a bibii a manalita. Anto? awaten tayo ta so maong ed lima na Dios, tan ag tayo awaten so mauges?” (Job 2:7-10) Diad saray salita ton nirekord ed Job 13:15 et nipapanengneng so parehon awawey na kanonotan: “Nia, pateyen toak; angapo so ilalo: angan ontan pansiansiaen ko so saray dalan ko ed arap to.” Anggaman tua a si Job so mapagan tuloy ed dilin pamatunong to, nepeg ya imanoen tayo komon a diad kaunoran et inkuan nen Jehova ed mankuan a managligliwa to: “Say sanok ko ondalang sumpa ed sika, tan sumpa ed saray duaran kaarom; ta ag yo sinalita nipaakar ed siak so bengatla a sikato so maptek, a singa sinalita nen aripen ko a Job.” Agpanduaruwaan, ya itatarok nen Job ed sikatayo so maabig ya ehemplo na maridios a panagpasakup.​—Job 42:7.

20. Diad antoran dalan ya indemostra nen David so maridios a panagpauley?

²⁰ Diad pamitla ni na sakey nin ehemplo manlapud Hebreon Kasulatan, wadtan si David. Sanen inanap nen Arin Saul si David a kuanmono sakey ya ayep, si David so awalaan na duaran pankanawnawa pian panampoten iray gonigon to diad pamatey ed si Saul. Ingen, say maridios a panagpauley nen David so amokpok ed sikato ed panggawa na ontan. Saray salita to so nirekord diad 1 Samuel 24:6: “Si Jehova isebel to a gawaen ko so saya a bengatla ed katawan ko, a nilanaan nen Jehova, ya unaten ko so limak sumpa ed sikato, bangta sikato so nilanaan nen Jehova.” (Nengnengen met so 1 Samuel 26:9-11.) Ontan met ya impanengneng to so maridios a panagpauley to diad impangawat na panamaat sanen sikatoy alingo odino nankasalanan.​—2 Samuel 12:13; 24:17; 1 Awaran 15:13.

Ehemplo nen Pablo ed Panagpauley

21-23. Diad antoran nanduruman inkagawa ya impanengneng nen apostol Pablo so maridios a panagpauley?

²¹ Diad Kristianon Griegon Kasulatan, walaan tayo na sakey a matalonggaring ya ehemplo na maridios a panagpauley diad panamegley nen apostol Pablo. Inalig to so Katawan to, si Jesu-Kristo, diad saya unong a ginawa to ed amin ya arum nin nengneng na apostolikon ministeryo to. (1 Corinto 11:1) Anggaman sikato so inusar nen Jehova a Dios a nagkalalo nen say siopaman ed arum ya apostoles, agbalot kinmiwas ya independente si Pablo. Ibabaga ed sikatayo nen Lucas a sanen linmesay tepet no kasin saray akumberten Hentil et nakaukolan a nagalsiman, “nankakasakey ira [saray agagi ed Antioquia] ya inbaki ed Jerusalem si Pablo tan Bernabe, pati saray arum ed sikara, pian amtaen da so saya a sangsangan ed saray apostol tan ed saray mamasiken.”​—Gawa 15:2, NW.

²² No nipaakar ed misioneron kimey nen Pablo, nibaga ed sikatayo so Galacia 2:9: “Et sanen anengneng da so gracia [agkanepegan a panangasi, NW] a niiter ed siak, si Santiago tan si Cefas tan si Juan, a singa sikara so lusek, inter da ed siak tan si Bernabe so lima ra’n kawanan a tanda na panoolop, pian onla kami ed saray Gentiles, tan sikara ed panpagalsim.” Imbes a kinmiwas ya independente, impaiwanwan si Pablo.

²³ Mipadpara, diad kaunoran ya inkiwala nen Pablo ed Jerusalem et inawat to so simbawan initer na mamatatken diman nipaakar ed iyaakar ed templo tan itutumbok ed totontonen na Ganggan ta pian nanengneng na amin a sikato so aliwan apostata no nipaakar ed Ganggan nen Moises. Nisesengeg ed katuaan a say itutumbok ed totontonen na Ganggan so ompatnag a mapeligron manampot diad nilagyat ya ulop ya onsumpad sikato, kasin say impanpauley to ed saramay mamatatken so sakey a lingo? Aliwan ontan, unong ed mabitar a nabasa tayo ed Gawa 23:11: “Et dia ed ontombok a labi, say Katawan inmalagey ed abay to, tan inkuan to: Manpakpel ka; ta no panon so inpamatuam na nipaakar ed siak ed Jerusalem, ontan met a nakaokolan so pamatuam ed Roma.”

24. Antoran kaaruman a pamaakaran na panagpauley so nasingbat ed ontumbok ya artikulo?

²⁴ Peteg, a say Kasulatan so mangiiter ed sikatayo na mabiskeg iran rason ed panagpauley tayo tan makasagyat iran ehemplo na saramay angipatnag na ontan a panagpauley. Diad ontumbok ya artikulo, kunsideraen tayo so nanduruman pamaakaran a sikatayoy nayarin pauleyan ed si Jehova a Dios, saray tulong ed sikatayo diad pagmaliw ya ontan, tan saray pansumpalan a tumang.

Panon so Pangebat Yo?

◻ Anton nengneng na independensya so agpanpipilalekan?

◻ Anto so orihinal a sengegan na pangipulisay ed pamauley?

◻ Diad antoran rason ya otang tayo so panagpauley ed si Jehova?

◻ Antoran maabig ya ehemplo so talagan iiter na Kasulatan nipaakar ed maridios a panagpauley?

[Litrato ed pahina 10]

Si Nimrod, say sankaunaan a kayari-delap a manuley a nanrebelde ed maridios a panagpauley

[Litrato ed pahina 13]

Noe, nagnap ya ehemplo na maridios a panagpauley.​—Genesis 6:14, 22