‘Magmaliw a Masanto Lapud Siak so Masanto’

“Sikayo onsantos kayo naani; lapu ed siak a Jehova a Dios yo et santo ak.”​—LEVITICO 19:2.

1. Sioparay pigaran totoon nipapasen a masanto na say mundo?

MASLAK ed saray ankabaleg a relihyon ed mundo so walaan na saramay ipapasen dan masanto. Si Mother Teresa a bantog ed India so naynay a namomorian masanto lapud dilin-managsakripisyon debosyon to parad pobre. Natatawag so papa a “Masanton Ama.” Si José María Escrivá, say angiletneg ed modernon Katolikon pakurang ya Opus Dei, so momoriaen na pigaran Katoliko bilang “modelo na inkasanto.” Say Hinduismo so walaan na saray swami to, odino masanton lalaki. Ginalgalang si Gandhi bilang masanton too. Say Budismo so walaan na saray masanton monghe to, tan diad Islam et say masanton propeta to. Balet anton talaga so kabaliksan na pagmaliw a masanto?

2, 3. (a) Anto so kabaliksan na saray salitan “masanto” tan “inkasanto”? (b) Antoray pigaran tepet a kaukolan tayon ebatan?

² Naukeran so salitan “masanto” a bilang “1. . . . nisisiglaot ed madibinon pakayari; sagrado. 2. Nikuenta odino makanepegan na dayew odino benerasyon . . . 3. Manbibilay unong ed istrikto odino atagey a tuloy a sistema ed relihyoso odino espiritual a moral . . . 4. Nidatak odino niletneg a biig parad relihyoson gagala.” Diad Biblikon eksena, say kabaliksan na say inkasanto et “relihyoson kalinisan odino inkadalisay; inkasagrado.” Unong ed palapagan nipaakar ed Biblia ya Insight on the Scriptures, “say orihinal a Hebreon [salita] qoʹdhesh so mangipapasabi na kaisipan na inkasian, nikabkabiig, odino panamasanto ed Dios, . . . kibiig ed serbisyo ed Dios.”a

³ Inganggan so nasyon na Israel a magmaliw a masanto. Oniay kuan na Ganggan na Dios: “Ta siak si Jehova a Dios yo; kanian mansimpit kayo ed inkasikayo, tan mansantos kayo; ta siak santo ak.” Siopa so Lapuan na inkasanto? Panon a nayarian na ag-ayadyarin Israelitas a magmaliw a masanto? Tan antoran leksion so naromog tayon parad inkasikatayo natan ed tawag nen Jehova ed inkasanto?​—Levitico 11:44.

No Panon a Nisiglaot so Israel ed Lapuan na Inkasanto

4. Panon a say inkasanto nen Jehova so nipanengneng ed Israel?

⁴ Amin a bengatlan nisiglaot ed panagdayew na Israel ed si Jehova a Dios so kaukolan ya ipasen a masanto tan tratoen ya ontan. Akin ya ontan? Lapud si Jehova a mismo so gapoan tan lapuan na inkasanto. Sinampotan nen Moises so salaysay to nipaakar ed impangitarya na masanton tabernakulo tan saray kawes tan saray dekorasyon ed onia iran salita: “Tan manggawa ka naani sakey a lipong [plaka, NW] a polos a balitok, tan ibangbang mo naani ed tapew to a kapara na inkabangbang na tanda, so, ‘Masantos ed Jehova.’” Sayan mankirlap a plaka a pulos a balitok so nipaklap ed turbante na atagey a saserdote, tan satan so mangipatnag a sikato so biig parad sakey a serbisyo na nikadkaduman inkasanto. Legan a natatasian da iyan niukit a tanda a mansyayap ed sinag na agew, maparanay a napapanonotan iray Israelita ed inkasanto nen Jehova.​—Exodo 28:36; 29:6; 39:30.

5. Panon a nipasen so ag-ayadyarin Israelitas a masanto?

⁵ Balet panon a makapagmaliw a masanto iray Israelita? Diad panamegley lambengat na maapit a relasyon da ed si Jehova tan ed puron panagdayew da ed sikato. Kaukolan da so suston pikakabat ed “Sankasantosan” ta pian dayewen ed inkasanto, diad kalinisan ed pisikal tan ed espiritual. (Uliran 2:1-6; 9:10) Saray Israelita sirin so kaukolan a mandayew ed Dios a walaay puron motibo tan sakey a puron puso. Antokaman a mansimpisimpitan a porma na panagdayew so makapadimla ed si Jehova.​—Uliran 21:27.

No Akin a Kinondena nen Jehova so Israel

6. Panon so impantrato na saray Judio ed dulang nen Jehova ed agew nen Malaquias?

⁶ Saya so malinlinew a niyilustra sanen saray Israelita so paspasaray ya angitarok na abeban klase tan depektibo iran bagat ed templo. Diad panamegley na propeta ton si Malaquias, kinondena nen Jehova iray abeban klase na apay da: “‘Siak andian ak na liket ed sikayo,’ kuan nen Jehova na saray ejercito, ‘agko met naani awaten so sakey a bagat ed lima yo.’ . . . ‘Balet muraen yo so ngaran ko dia ed pankuan yo, “Say dulang nen Jehova arutakan, et say bunga to, anggan say tagano to, sikato so momodmuraen.” Sikayo kuan yo met, “Nia! Agayla a sagpot!” et sikato so inangob yo,’ kuan nen Jehova na saray ejercito. ‘Et inyakar yo so nala ed panamegley na duksa, tan say piley, tan say mabeblay; dia ed ontan yakar yo so bagat. Awaten ko ta so saya ed lima yo?’ kuan nen Jehova.”​—Malaquias 1:10, 12, 13.

7. Antoran agmasanton kiwas so ginawa na saray Judio ed koma liman siglo K.K.P.?

⁷ Inusar na Dios si Malaquias pian kondenaen so palson agagamil na saray Judio, anganko legan na koma liman siglo K.K.P. Saray saserdote so mangipapanengneng na makapuy ya alimbawa, tan say kondukta ra so maseguron aliwan masanto. Saray totoo, a manutumbok ed ontan a dalan, so malukak ed saray prinsipyo ra, anggad punto ni ingen ya isian da so kaasawaan da, anganko pian makapangasawa na mas ugaw a paganon bibii. Insulat nen Malaquias: “‘Si Jehova nen saman so tasi ed sika tan ed asawa na inkaugaw mo, a sumpa ed sikato nanagamilan mo a sililiput,b anggan sikato so ibam, tan asawa na sipan mo. . . . Kanian kawaloen yo so espiritu yo, et agyo paulian so anggan siopa a managamil a sililiput sumpa ed asawa na inkaugaw to. Ta siak gulaen ko so pansian,’ kuan nen Jehova a Dios na Israel.”​—Malaquias 2:14-16.

8. Panon a saray pigara ed Kristianon kongregasyon so naapektoan na modernon panmoria ed diborsyo?

⁸ Diad modernon panaon, diad dakel a bansan mainomay a tuloy so panagdiborsyo, ondaraak itan. Naaapektoan so anggan say Kristianon kongregasyon. Imbes a patulongan ed mamatatken pian natalonaan iray babeng tan panggunaetan so italona na panamaley da, arum so manapurastan mangidiborsyo ed asawa ra. Mabetbet a saray anak so nataynan a pirmi impakaapekta ed emosyon.​—Mateo 19:8, 9.

9, 10. Panon tayon isindag so panagdayew tayo ed si Jehova?

⁹ Singa naimano tayo la, nisesengeg ed mauges ya espiritual a kipapasen ed agew nen Malaquias, prangkaan a kinondena nen Jehova so ataptapew a panagdayew na Juda tan impanengneng ton say puron panagdayew lambengat so awaten to. Agta saya so manggawa’d sikatayon isipen so kualidad na panagdayew tayo ed si Jehova a Dios, say Soberanon Katawan ed uniberso, say Lapuan na tuan inkasanto? Kasin talagan mangiyaapay tayo ed Dios na masanton serbisyo? Kasin pansiasiansiaen tayoy inkasikatayo ed malinis ya espiritual a kipapasen?

¹⁰ Agkabaliksan na saya a sikatayo so kaukolan a magmaliw a naspot, ta imposibli itan, odino ikompara tayoy inkasikatayo ed arum. Balet peteg a say kabaliksan to et say sakey a Kristiano so kaukolan a mangisaklang na dayew ed Dios a sankaabigan unong ed kipapasen na indibidual. Tutukoyen na saya so kualidad na panagdayew tayo. Say sagradon serbisyo tayo so say sankaabigan tayo, salanti​—masanton serbisyo. Panon itan a nagawaan?​—Lucas 16:10; Galacia 6:3, 4.

Puron Kapusoan a Mangitonton ed Puron Panagdayew

11, 12. Iner so panlalapuan na agmasanton kondukta?

¹¹ Malinlinew ya imbangat nen Jesus a say walad puso so nipatnag no antoy ibabaga tan gagawaen na sakey a too. Inkuan nen Jesus ed dilin-matunong, balet ta agmasanton Fariseos: “Sikayo a kailalakan na saray tadioko, panon so pakayari yon mansalitay maong a bengabengatla anta mauges kayo? Ta dia ed inkadaakan na puso say sangi mansalita.” Diad saginonor impanengneng ton saray marelmeng a kiwas da so manlalapud mauges a kanonotan ed puso, odino akindalem a too. Inkuanto: “Bangbalet saray bengatlan onbesngaw ed sangi manlapu ra’d puso, et dumsisan da so too. Ta dia ed puso so pawayan na saray mauges a nonot, panagpatey, saray pikakalugoran, saray panaglawan, saray panagtakew, panagtasi ed aliwan tua, saray mabanday a salita. Saraya so mandumsis ed too.”​—Mateo 12:34; 15:18-20.

¹² Ontutulong iya ed sikatayon natalosan a saray agmasanton kiwas so aliwan bigbigla odino andian na akauna lan basiyan. Saratan so resulta na panagtilol ed kanonotan ya abayag lan akaamot ed puso​—sekreto iran pilalek tan anganko et pantasya. Satan so rason no akin a nibaga nen Jesus: “Nadngelan yo a nikuan, ‘Agka mikakalugoran ed agmo asawa.’ Balet kuanko ed sikayo, balang sakey ya onlimgis ed sakey a bii ed pangagum to, akilawanan la ed sikato diad puso to.” Diad arum a salita, say pilalawanan tan pikakalugoran so nilamot la ed puso sakbay a nagawa so antokaman. Insan, no niparungtal so pankanawnawa, say agmasanton kanonotan so magmaliw ya agmasanton kondukta. Say pilalawanan, pikakalugoran, sodomya, panagtakew, panag-ayew, tan apostasya so pigara ed napatnagan iran pansumpalan na agmasanton kanonotan.​—Mateo 5:27, 28; Galacia 5:19-21.

13. Antoray pigaran alimbawa no panon a saray agmasanton kanonotan et mangitonton ed agmasanton kiwakiwas?

¹³ Saya so niyilustra ed nanduruman dalan. Diad arum a bansa, say pasugalan so singa ontutubon oong, sirin binmaleg met so pankanawnawan mansugal. Say sakey so nayarin natukson ombaling ed sayan singa-solusyon diad panasalin resolbien iray problema ed pinansyal. Saray mapalikdon panagkatunongan so nayarin managyat ed agi ya ipulisay odino pakiluten iray prinsipyo to’d Biblia.c Diad sananey nin kaso, say mainomay a pakaloob ed pornograpiya, balanglan diad panamegley na TV, video, computer, odino libro, so makapangitonton ed Kristiano ed agmasanton kondukta. Basta paulyanan to labat so espiritual ya ayura to, tan agto naliklikas et sikato la manayay naplag ed imoralidad. Balet diad maslak iran kaso say pakakaroskos ed kasalanan et manlalapu itan ed nonot. On, diad saray situasyon a singa saraya, nasusumpal iray salita nen Santiago: “Noag ingen sinansakey a too natukso, no natangguyor tan naayat na kaabigan na laman to a dili. Et no say kaibgan na laman so nanlukon la yanak to so kasalanan, et no asabi to lay inkagnap to, say kasalanan yanak to so patey.”​—Santiago 1:14, 15; Efeso 6:11-18.

14. Panon ya ayarian na dakel a makabangon ed agmasanton kondukta ra?

¹⁴ Makapaliket, dakel a Kristianos a mankakasalanan lapud kaleteyan so mangipapanengneng na tuan panagbabawi, tan nayarian na mamatatken ya ipawil iratan ed espiritual a pamaakaran. Dakel ni ingen ed saramay adispelosip lapud kakulangan na panagbabawi so diad kaunoran et aliwawaan tan nipawil ed kongregasyon. Amoria ran alay inomay nen Satanas a natalonaan ira sano abuloyan day agmasanton kanonotan a nilamot ed kapusoan.​—Galacia 6:1; 2 Timoteo 2:24-26; 1 Pedro 5:8, 9.

Say Angat​—Pian Pidenengan Iray Kaleteyan Tayo

15. (a) Akin a nepeg tayon arapen so kaleteyan tayo? (b) Anto so makatulong ed sikatayon mangaksobi ed kaleteyan tayo?

¹⁵ Nepeg tayon panggunaetan ya amtaen so dilin gegemtan na kapusoan tayo. Kasin mabulos tayon arapen iray kaleteyan tayo, bidbiren iratan, tan insan kimeyan so panalona ed saratan? Kasin mabulos tayon nakerew ed masimoon a kaaro tayo no panon tayon onaligwas, tan insan talinengen so simbawa to? Pian mansiansian masanto nepeg tayon talonaan iray kakulangan tayo. Akin? Lapud amta nen Satanas iray kaleteyan tayo. Usaren toray masilib a taktika to pian sagyaten to itayon mankasalanan tan agmasanton kondukta. Diad sinisilib iran pakana to, sasalien ton iyarawi itayo manlapud aro na Dios ta pian agtayo la napasanto tan mausar parad panagdayew ed si Jehova.​—Jeremias 17:9; Efeso 6:11; Santiago 1:19.

16. Anton pilalaban so niwala ed si Pablo?

¹⁶ Walaan si apostol Pablo na dili iran salsali tan subok, a singa pinaneknekan to ed sulat to ed saray taga Roma: “Ta amtak a dia ed siak, salanti, dia ed laman ko, anggapo so manayam a bengatlan maong; ta wala ed siak so panlabay, bangbalet say panggawa na kaabigan andi. Ta agko gawaen so kaabigan a labay ko komon, sabalet so mauges ya agko labay, sikato ya so gawaen ko. . . . Ta unong na too ed dalem, ko manliketak ed ganggan na Dios, bangbalet wala so nanengneng ko a sananey a ganggan ed saray kabiangan ko, a mibakal ya onsumpa ed ganggan na kasalanan a wala ed saray kabiangan ko.”​—Roma 7:18-23.

17. Panon a nambiktorya si Pablo ed impipuligesgesan to ed saray kaleteyan?

¹⁷ Natan say manunan punto ed kaso nen Pablo et say pangaksobi ed saray kaleteyan. Anggaman wala iratan, nibaga ton: “Ta unong na [espiritual a] too ed dalem ko manliketak ed ganggan na Dios.” Inaro nen Pablo no anto so maong tan binusol to no antoy mauges. Balet siansian walaan na pipupuligesgesan a kaukolan ton pidenengan, parehon pipupuligesgesan a wala ed sikatayon amin​—sumpad si Satanas, say mundo, tan say laman. Kanian panon itayon manalo ed pibabakal pian mansiansian masanto, biig manlapud sayan mundo tan say kaisipan to?​—2 Corinto 4:4; Efeso 6:12.

Panon Itayon Mansiansian Masanto?

18. Panon itayon mansiansian masanto?

¹⁸ Agnadampot so inkasanto diad agtanton pipuligesgesan odino diad pagmaliw a maabuloy. Say ontan a nengneng na too so lawas manbaraan parad kondukta to tan salien ton itetel itan ed arum. Ompan kaukolan tayon aralen so pagmaliw a responsabli ed saray kiwas tayo tan agmagmaliw a singa ed arum a mangibagan say kapalaran so nitukoy ed baraha sumpad sikara lapud abenegan na pamilya odino genetiko. Say lamut na pamaakaran et diad puso na indibidual. Kasin inaro toy inkatunong? panpirawatan so inkasanto? panpilalekay panamendisyon na Dios? Impabitar na salmista so pankaukolan parad inkasanto sanen inkuanto: “Taynan mo so mauges, tan manggawa ka na maong; anap yo so kareenan tan sikato so usilan yo.” Oniay insulat nen apostol Pablo: “Say aro aleg a tekepan na pangonkunwari. Busol yo so mauges, onpeket kayo ed maong.”​—Salmo 34:14; 97:10; Roma 12:9.

19, 20. (a) Panon tayon napabiskeg so nonot tayo? (b) Anto so sasaglawien na epektibon personal a panagaral?

¹⁹ Sikatayo so ‘onpeket ed maong’ no moriaen tayoray pamaakaran manlapud punto-de-bista nen Jehova tan no walaan itayo na nonot nen Kristo. (1 Corinto 2:16) Panon iyan nagawaan? Diad panamegley na regular a panagaral tan panagdalepdep ed Salita na Dios. Panon kabetbet iyan simbawan niiter! Balet kasin seseryosoen tayo itan? Alimbawa, kasin aaralen yo iyan magasin, tseken iray teksto ed Biblia, sakbay kayon onatendi ed miting? Diad panaral et agtayo labay a basta gulisan lambengat iray pigaran balikas diad balang parapo. Say aaralen ya artikulo so nayarin parlasan tan gulisan diad loob labat na 15 minuto. Kabaliksan ta na satan a naaral tayo la so artikulo? Diad tua et nayarin sabien toy sakey oras odino duara pian aralen tan naagwat so espiritual a gungguna ya ipaparungtal na kada artikulo.

²⁰ Anganko kaukolan tayon mismo so disiplina pian onarawi ed panbantay na TV ed loob labat na pigaran oras ed kada simba tan peteg a niyapasakey ed personal ya inkasanto tayo. Say regular a panagaral so mamabiskeg ed espiritualidad tayo, pian duga so desisyon​—saray desisyon a mangipaarap ed “masantos a panagbilay.”​—2 Pedro 3:11; Efeso 4:23; 5:15, 16.

21. Anton tepet so ebatan ni?

²¹ Say tepet natan et, Diad antoran kaaruman nin lawak na aktibidad tan kondukta a sikatayo bilang Kristianos et magmaliw a masanto, no panon a si Jehova et masanto? Say ontumbok ya artikulo so mangiparungtal na materyal a makanan konsideraen.

[Saray paimano ed leksab]

Kasin Natandaan Yo?

◻ Panon a nipakabat ed Israel so Lapuan na inkasanto?

◻ Diad antoran dalan a say panagdayew na Israelitas et agmasanto ed agew nen Malaquias?

◻ Iner so panlalapuan na agmasanton kondukta?

◻ Pian magmaliw a masanto, anto so nepeg tayon bidbiren?

◻ Panon itayon mansiansian masanto?