Akin a Mipeperdonaan Ira?

ALIWA lan balo so ideyan kaukolan a pagbabawian na saray iglesia iray kasalanan da tan pasimbaloen day inkasikara. Ibabaga na Religioni e miti (Saray Relihyon tan Mito), sakey a diksyonaryon nipaakar ed relihyon, a say sinisian integridad na akaunan iglesia so anagyat ed totoo legan na Kapegleyan iran Panaon tan angimpluensia’d dakel a mamasimbalo ed relihyon.

Nen 1523, kayari insian nen Martin Luther ed Roma, sinali nen Papa Adrian VI ya ipawil so pankakasakey diad impangipawit ed sayan mensahe diad Diet of Nuremberg: “Kabat min tuloy a diad loob na dakel lan taon saray bengatlan manepeg a busolen so nisentro’d Holy See . . . Panseetan min maong a pasimbaloen a manuna so Romanon Curia, a ditan, anganko, so nanlapuan na amin irayan kaugsan.” Anggaman ontan, agtinmalona itan ya impangaksobi ed pangipawil ed inkaapag nisay ed pangontra’d kabulokan ed Curia na papa.

Agano ni et binalaw iray iglesia lapud agda pangas-asikaso nipaakar ed Holocaust. Sikara met so inakusa lapud agda panidismaya ed saray membro ra diad pibabali ed saray guerra. Nen 1941, legan ya ompepetang so Guerra Mundial II, intepet na parin manngaran na Primo Mazzolari: “Akin a say Roma so agkinmiwas a tuloy ed kakukusbo na saray bangat na Katoliko a singa gendat a gagawaen to, tan siansian niyugalin gagawaen, diad kaso na agtanton mapeligro iran doktrina?” Doktrinas ya agtanton mapeligro nen say anto? Sasaglawien na pari so manangisugsog na bakal a nasyonalismo a diad saman a panaon et manederal ed sibilisasyon.

Say katuaan, balet, et anggad nen agano nin tuloy, say impangaksobi na saray relihyon ed kasalanan et nikaduma. Nen 1832, bilang ebat ed pigara a manadagdag ed Iglesia Katolika a ‘bilayen lamet so inkasikato,’ oniay inkuanen Gregory XVI: “Mapatnag ya agmakatunongan tan delikado so pangiproponi na peteg a ‘panangipawil tan panamilay lamet’ parad kaligenan tan ibubulaslas [na iglesia], a singano nikonsideran oneebat ed depekto.” Anto ed saray depekton mabitar a tuloy ya iburi? Nanduruman estratehiya so inagamil pian ikatunongan ira. Alimbawa, minantini na pigaran teologo a say iglesia so namparan masanto tan makasalanan. Say institusyon mismo so nibabagan masanto​—sasalimbengan na Dios manlapud kasalanan. Siansia, saray membro to so makasalanan. Kanian, sano gagawaen iray karelmengan ed ngaran na iglesia, say institusyon mismo so agnepeg a natetel, noagta saray membro na iglesia. Makatunongan ta itan? Andi parad Romano Katolikon teologo a si Hans Küng, ya angisulat: “Anggapoy naspot ya Iglesia a biig manlapud ag-ayadyari iran membro to.” Insalaysay to: “Anggapoy agmakasalanan ya Iglesia.”

Ekumenismo tan Moral a Talindeg

Nayarin panumamengan mo no antoran agawgawa so angitonton ed saray iglesia a miperdonaan natan. Diad inmuna, inaksobi na saray Protestanti tan Ortodokso so responsabilidad parad “apalabas iran inkaapag-apag” ed limog na nanduruman denominasyon. Ginawa ra iya diad “Pananisia tan Uksoy” ya ekumenikal a komperensian ginawa ed Lausanne, Switzerland, nen 1927. Kabekta et tinumbok itan na Iglesia Katolika Romana. Nagkalalo la nanlapulad say Vatican II,a atagey iran obispo, pati saray papa, so ombebetbet a mipeperdonaan lapud inkaapag-apag ed loob na Kakristianoan. Parad anton gagala? Mapatnag, labay day nagkalalon pankakasakey ed Kakristianoan. Inkuanen Katolikon manag-awaran a si Nicolino Sarale a diad “proyekto [nen John Paul II] a ‘mea culpas,’ et walay sakey ya estratehiya, tan satan et say ekumenismo.”

Balet, mas ni nen say ekumenismo so nalalanor. Natan, say agnapanuliranan ya awaran na Kakristianoan et malaknab lan akabatan. “Agbasta nibaliwala na Katoliko iyan amin ya awaran,” ibabaga nen teologon si Hans Urs von Balthasar. “Say mismon Iglesian akamembroan na papa so manggagawa odino mangiyaabuloy a manggaway bengabengatlan talagan agtayo naabobonan natan.” Kanian, say papa so anuro na sakey a grupo a “mangipaliwawa ed mauges a rekord na iglesia ta pian . . . makapiperdonaan.” Sakey nin rason, sirin, parad inkamabulos na iglesia a mibiang ed dilin-kritisismo et ompapatnag a say pilalek a nagamoran lamet so moral a talindeg to.

Mipadpara, onia so insulat nen manag-awaran a si Alberto Melloni, sanen kokomentoan toy kerew na iglesia parad kaperdona: “Diad inkapeteg, say getma na iglesia et say ikerew na palugit manlapud saray akusasyon nipaakar ed responsabilidad.” On, say Iglesia Katolika so ompatnag a manggugunaet a mamalemew ed belat na apalabas iran kasalanan ta pian nagamoran to lamet so kredibilidad to’d imaton na publiko. Diad katuaan to, balet, nibagan ompatnag a mas mapaga itan ed pakapikareenan ed sosyedad nen say ed Dios.

Say ontan ya awawey so mangipanonot ed sikatayo ed si Saul, say inmunan ari na Israel. (1 Samuel 15:1-12) Sikatoy akagawa na graben kasalanan, tan sanen niwalwal iya, sinali to nin inmunan ikatunongay inkasikato​—ya irarasonan toy kasalanan to​—ed si Samuel, a matoor a propeta na Dios. (1 Samuel 15:13-21) Diad kaunoran, kaukolan ya aksobien na ari ed si Samuel: “Nankasalanan ak; ta niluksoan ko so ganggan nen Jehova.” (1 Samuel 15:24, 25) On, inako toy kasalanan to. Balet saray tinmumbok a salita to’d si Samuel so angiparungtal ed no anton talagay manunan walad kanonotan to: “Nankasalanan ak. Bangbalet pagalangan moak komon natan, pikasik ed sika, ed arap na saray mamasiken na baley ko, tan ed arap na Israel.” (1 Samuel 15:30) Mapatnag, mas mapaga si Saul ed talindeg to’d Israel nen say pakapipawilan to’d Dios. Sayan ugali so agnanresulta ed panamerdona na Dios ed si Saul. Isipen mo kasin say mipadparan awawey so manresulta ed pamerdona na Dios ed saray iglesia?

Aliwan Amin et Onabobon

Aliwan amin et onabobon a saray iglesia so kaukolan a mapublikon miperdonaan. Alimbawa, nguro-nguro so dakel a Romano Katoliko sanen mipeperdonaan so papa ra parad inkaaripen odino kipawil na “saray erehes” a singa si Hus tan Calvin. Unong ed Vatican iran lapuan, say dokumenton impawit ed saray kardinal a mangiproproponi na “panangusisa’d konsiensia” ed intiron awaran na apalabas a milenyo na Katolisismo so binalaw na saray kardinal ya inmatendi ed sakey a pormal a miting a ginawa nen Hunyo 1994. Anggaman kuan sanen nilabay na papa ya ipilaktip so manunan kabiangan na satan a proponi ed inkalapagan, say Italyanon kardinal a si Giacomo Biffi so angipaway na panagpastol a paimano a ditan et pinekderan to: “Say Iglesia so andian na kasalanan.” Anggaman kuan, inako to: “Say piperdonaan parad saray kasalanan na iglesia ed apalabas iran siglo . . . so nayarin onkanan mangiter ed sikatayo na pabor.”

“Say panangikompesal ed kasalanan et sakey ed sanka-kontrobersyaan iran tema ed loob na Katolikon Iglesia,” kuan na komentarista na Vatican a si Luigi Accattoli. “No aksobien na papa iray lingo na saray misioniro, walaray matuan misioniro a man-imbel ed satan.” Sakey ni, onia so insulat na dyurnalistan Romano Katoliko: “No say papa et talagan walaan na ontan a makapakebbiew ya ideya ed awaran na Iglesia, mairap a talosan no panon to natan a niparungtal iya lanlamang ya Iglesia bilang say matalonggaring a pangulo na ‘saray kanepegay too,’ say ‘ina tan managbangat’ a makapangigiya labat ed katooan ed tudtuan maaligwas a komatlon milenyo.”

Mamapasakbay so Biblia sumpad nengneng na panagbabawi a pinakiwas labat na pakababaingan lapud impakadiskobre. Satan a klase na panagbabawi so mataltalag a mangitonton ed permanentin panguman na awawey ed sakey a manbabawi. (Ikompara so 2 Corinto 7:8-11.) Say panagbabawi a walaan na kablian ed imaton na Dios et atekepan na “bungabunga a manepeg ed pagbabawi”​—salanti, ebidensia na inkasimoon na panagbabawi.​—Lucas 3:8.

Ibabaga na Biblia a say sakey a manbabawi tan mankokompesal so nepeg a manaynan ed mauges iran gawa, tundaan to la iratan. (Uliran 28:13) Nagagawa ta iya? Bueno, kayari na amin a panangikompesal ed kaugsan na Iglesia Katolika Romana tan arum nin iglesia, anto so agawa ed agano nin sibil a panlalaban ed sentral Aprika tan ed Mamabukig a Europa, a ditan et alanor iray angkabaleg a populasyon na “Kristianos”? Kasin kinmiwas iray iglesia bilang puersay kareenan? Kasin amin a lider da so nankakasakey a nansalitan sumpa ed saray inkasebeg a ginagawa na saray membro ra? Andi. Agayla, arum ni ingen a ministroy relihyon so akibiang ed panagpatey!

Madibinon Panangukom

Sanen tutukoyen so aminpigan mea culpas na papa, misunian ya intepet nen Kardinal Biffi: “Parad saray kasalanan a ginawa ed apalabas, agta magmaong no sikatayon amin et alagaren tayoy sankatalbaan a panangukom?” Bueno, manasingger lay panangukom ed amin a katooan. Kabat a tuloy nen Jehova a Dios iray karelmengan ed awaran na relihyon. Agla manbayag, sikatoy mikuentaan ed saray nankasalanan. (Apocalipsis 18:4-8) Kaleganan, posibli ta so pakaromog na sakey a porma na panagdayew ya ag-amatikan na say pankasalanan ed dala, mipateyan ya inkapanatiko, tan arum a krimen a pipupulangan na saray iglesia na Kakristianoan? On.

Panon tayon nagawaan itan? Diad pangiyaplika’d pananontonan ya imbaga nen Jesu-Kristo: “Napatnagan yo ra lapud saray bunga ra.” Ontulong ed sikatayo so rekord na awaran, a ditan et arum a relihyon so malabay a nalingwanan la, a nibiig aglambengat iramay tinawag nen Jesus ya “aliwan tuan propetas” noagta ontan met ed saramay amawala na “maong a bunga.” (Mateo 7:15-20) Siopa iraya? Imbitaan mi kan mangamtan mismo diad pangusisa ed Biblia a kaibay Tastasi nen Jehova. Amtaen no siopan talaga natan so manggugunaet a manumbok ed Salita na Dios imbes a manbabanikel a protektaan so posisyon na inkamaimpluensia ed mundo.​—Gawa 17:11.

[Paimano ed leksab]

[Litrato ed pahina 5]]

Mipupulangan iray iglesia ed saray karuksaan a singa saya

[Credit Line]

The Complete Encyclopedia of Illustration/J.G. Heck