Sano Onlusob so Armadon Matatakew

DIAD Ikoyi, walay distriton panaayaman labat na mayayaman diad Sagur Aprika, saray mansyon so nagmaliw lan trinsira. Dakel ed saratan so abakoran na 3 metro ed katagey, a tinapewan na mautok iran balatyang, betag iran salming, odino aliken-liken iran barbed wire. Babantayan na saray guardia iray ataragey a puertan tinarangkaan, binabarandilyasan, ginolonggolongan, tan kinakandadoan. Abarandilyasan iray bintana. Kineteg-keteg na balatyang iran puerta iray kuarto ed nakekeraan nin kabiangan na abung. No labi, ibubulos iray angkakabaleg ya aso a—German shepherd tan Rottweiler. Maliwliwawa iray silew, tan makalkalnay ungol na computerized iran aparatos ed panagbantay no anggapoy matatakew.

Andi duaruwan kaukolan dan iseguroy kaabungan da. Inkuay paulon balita na peryodiko: “Nilimas na Armadon Matatakew so Komunidad”; “Agla Nabanlongan Iray Ugugaw a Matatakew”; tan “Makapakigtot, leleg ya Aatakien na saray Pangkat [so Baley].” Onia so kipapasen ed dakel a bansa. Singa impasakbay na Biblia, talagan sikatayoy manbibilay la ed maatap iran panaon.—2 Timoteo 3:1.

Pirmi idarakel na krimen ed sankagloboan, ontan met ed armadon panagtakew. Pirmi lan agmakayari odino masuyat lan protektaan na gobierno iray mismon mibabaley da. Diad arum a bansa et pigpigara tan dagdaiset so paltog na polisya kanian makapkapuy ya onrespondi no walay ontawag na tulong. Alanganin lan mibali iray maslak a makakaimaton.

Agla makapanilalo iray biktima ed tulong na polis odino ed publiko kanian iyagel da lay inkasikara. Inkuan na sakey a Kristianon matatken ed mamapaaligwas a bansa: “No ontawag kay tulong, balekneen odino pateyen ka na matatakew. Agmo la iilaloan a walay ontulong. No walay onsabi, marakep, balet agka la maniilalo odino ontawag ka ni ta ompan lalon delikado laingen.”

Say Proteksion tan Salitay Dios

Anggaman agkabiangan na mundo iray Kristiano, wadtan ira ed mundo. (Juan 17:11, 16) Kanian singa ed amin, gawaen daray resonablin probisyon parad seguridad da. Ingen, aliwan singa ed dakel ya agmanlilingkor ed si Jehova, maniilalo so totoo na Dios ed proteksion diad inkasangal na saray Kristianon prinsipyo.

Midumaan, saray totoo ed pigaran bansa ed Aprika so manguusar na salamangka pian protektaan day inkasikara ed pakatakewan. Nayarin sugaten na albolaryo so ngalongaloan, pagew, odino beneg na klienti. Insan ipuyok ed sugat so misteryoson iinumen, tan orasyonan, diad ontan et say too so agla lusoben na matatakew. Arum so mangiyan na saray galing odino misteryoson iinumen ed kaabungan da, a panisiaan a lapud satan a “paseguro” et aglara pasakitan na matatakew.

Agmibabali iray tuan Kristiano ed antokaman a klase na salamangka. Kokondenaen na Biblia so amin a nengneng na espiritismo, tan manepeg labat ya ontan, lapud saratan ya agamil et pakapideneng na totoo ed saray demonyo, a saratan a mismo so mangidadalangirang na karawalan diad dalin. (Genesis 6:2, 4, 11) Malinlinew ya ibabaga na Biblia: “Agkayo nepeg a mansalamangka.”—Levitico 19:26, NW.

Lapud kakkaukolan na arum a totoo a nawalaay seguridad et mangeegna laray paltog. Balet, ipapapuso na saray Kristiano iray salita nen Jesus, a nankuan: “Saray amin a mangala na kampilan ompatey ira naani ed kampilan.” (Mateo 26:52) Saray totoo na Dios et ‘pinitpit da laray kampilan da a pinagmaliw a lukoy’ kanian agmanasaliw na saray paltog pian protektaan day inkasikara ed panagtakew odino panaglusob.—Miqueas 4:3.

Komusta met so panueldoy armado iran security guard? Anggaman personal a dedesisyonan iya, tandaan a say ontan ya okasyon et pagmaliwen ton sananey so mangegna na paltog. Anto kasi ilaloan na amo ed saray guardia no onlusob so matakew? Ilaloan to kasin paltogen na saray guardia so matakew, no kapilitan et pian protektaan iray totoo tan kaykayarian a babantayan?

Say talindeg na Kristianos ya ipulisay so salamangka tan saray ayura bilang uusaren lapud proteksion et singa niloloko ed panmoria na saramay agda kabat so Dios. Balet, ipapaseguro ed sikatayo na Biblia: “Anggan siopa ya ipasen to so ilalo to ed Jehova nilaban.” (Uliran 29:25) Anggaman proprotektaan nen Jehova so totoo bilang intiraminti, agto mibabali ed amin a kipapasen pian salimbengay ariripen to a natakewan. Si Job et matalonggaring a nanmatoor, balet inabuloyan na Dios iray managlusob a samsamey ayayep nen Job, ya inateyay ariripen to. (Job 1:14, 15, 17) Inabuloyan met na Dios a nasagmakan nen apostol Pablo so “kapeligroan manlapud tulisan.” (2 Corinto 11:26, NW) Anggaman ontan, babangatan na Dios iray aripen ton manbilay unong ed saray prinsipyo a mamawas ed kapeligroay katakewan. Tataryaan to met ira na pikakabat a mamakiwas ed sikara diad paraan a mamawas ed pakadisgoan no getmaen daran takewan.

Pakabawasay Sesga a Natakewan

Naimano la nensaman na makabat a too: “Say inkapno na mayaman agmangitepel ed sikato ya onugip.” (Eclesiastes 5:12) Diad arum a salita, saramay walaan na amayamay a bengatla so nayarin ompaga nipaakar ed kabalang na saray kayarian da kanian agla ira makaugip lapud panaburido.

Kanian say sakey a paraan pian nabawasan so aliwa labat a kapagaan noagta ontan met ed sesga a natakewan et say agpanipon na daakan ya ankablin kaykayarian. Insulat na apuyanan ya apostol: “Amin a wala ed mundo, kilalawan na laman tan kilalawan na mata tan maapan gloria na bilay, aliwa a kien na Ama noag kien na mundo.” (1 Juan 2:16) Saratan a pilalek a mamapakiwas ed totoon manaliw na mabli iran bengatla so mamakiwas met ed arum a mantakew. Tan say “maapan gloria na bilay” so managyat ed saraman so onkikiling a manamsam.

Nilikud ed pansiansian agmapasirayew, say sananey nin pakasalimbengan sumpad panagtakew et say pangipanengneng a sikay tuan Kristiano. No ipanengneng moy panangarom ed arum, matua ed pidedeneng mo, tan aktibo ed Kristianon ministeryo, makapangipaalagey kay reputasyon ed komunidad yo lapud pagmamaliw a maong a too, makanepegan na respeto. (Galacia 5:19-23) Say ontan a Makristianon reputasyon so mas pakaprotektaan nen say ayura.

Sano Onsabi so Armadon Matatakew

Balet, antoy gawaen mo no akaloob laray matatakew ed abung mo tan dugpaan da ka? Nonoten a say bilay mo so mas importanti nen saray kaykayarian. Inkuan nen Kristo Jesus: “Agyo sasalangaten iman so mauges; noag say siopaman a manampal ed aping mon kawanan, ipaarap mo ed sikato met so pagpag. Tan no siopan too . . . alaen toy kawes mo, paulyan mon walad sikato met so kolibemben mo.”—Mateo 5:39, 40.

Makabat iyan simbawa. Anggaman ag-obligado iray Kristiano a mangipaamta ed saray kriminal nipaakar ed saray kayarian, ompan lalon marawal so matatakew no nalikas dan walay ireresisti, agpikoopera, odino panamalikdo. Dakel ed sikara, a “naandian lay pakalikna ed maabig ya ugali,” so maisasanok tan maisusulag.—Efeso 4:19, NW.

Manaayam si Samuel ed nanaabay iran apartment. Binangenan na matatakew so bilding tan binmabasil ed kada apartment, a nansasamsam. Nadngel nen Samuel so palakapak na paltog, gagaygayen iran kapot, insan maneyag, manakis, tan mankulyaot iran totoo. Imposibli so pakataynan. Inkuan nen Samuel ed si akulaw to tan taloran ilalak ton lalaki ya ontalimukor, itagey day kalimaan da, onlikdem ira, tan manalagar. Sanen linmusob so matatakew, usdong ya akitongtong si Samuel ed sikara, ta amta ton no onnengneng ed kalupaan da et ompan isipen dan nabidbiran to ra ed saginonor. “Loob kayo,” inkuanto. “Antokamay labay yo, ala yo labat. Libre kayon mangala na antokaman. Tastasi nen Jehova kami, tan agmi kayo labanan.” Abigla iray matatakew lapud saya. Diad loob na sakey oras odino onsulok ni, sinmasabin grupo-grupo so 12 armadon lalaki. Anggaman inaala ray alahas, kuarta, tan electronic a kagawaan, say pamilya so agpinepekpek odino tinitipas na palang a singa ginagawa ed arum ed bilding. Akisalamat so intiron pamilya nen Samuel ed si Jehova lapud asigpay ira.

Ipapanengneng na saya a no nipaakar ed kuarta tan materyal iran bengatla, saray biktima na panagtakew ya ag-onlaban so nayarin mamawas ed pakadisgoan.a

No maminsan say panpulong na Kristiano so nayarin makapangidepensa sumpad pakadisgo. Sanen inmataki so matatakew ed abung nen Ade, inkuanto ed sikara: “Amtak a maniirap kayo, kanian gagawaen yo iya. Bilang Tastasi nen Jehova, sisiaen min naani et amin so nawalaan la na magenap a nakan parad sikato tan say pamilya to. Amin la so manbilay a mareen tan maliket diad silong na Panarian na Dios.” Amakepa itan ed inka-agresibo na matatakew. Inkuan na sakey ed sikara: “Kaermenan mi so impanloob mi’d abung yo, balet nepeg yo kamin talosan lapud naeerasan kami.” Anggaman nilimas day kaykayarian nen Ade, sikato tan say pamilya to so agda diniwit.

Mansiansian Kalmado

Agmainomay so ikalmado diad delikadon kipapasen, nagkalalo la sano say manunan getma na matatakew et pian pagyawen iray biktima ra a manpasakop. Makatulong ed sikatayo so pikakasi. Say ey-ey tayo parad tulong, anggaman makalna tan antikey et narengel nen Jehova. Papaseguroan itayo na Biblia: “Saray mata nen Jehova wala ra ed matunong a too, tan saray layag to akalukas ira ed saray akis da.” (Salmo 34:15) Dedengelen itayo nen Jehova tan ikdan to itayo na kakabatan pian arapen a kalmado so antokaman a situasyon.—Santiago 1:5.

Likud ed pikakasi, say sananey nin tulong ed pagmaliw a kalmado et nonoten lan unona no antoy gawaen tan aggawaen no sikay tatakewan. Siempre, agmet lanti amtan tampol so partikular a situasyon no sikay natatakewan. Anggaman kuan, maong no walay makatebek a kanonotan, no panon a makabat met so pakanonot ed maligen iran kundang no bilang ta wala ka’d bilding a napopoolan. Ontulong ed sika so panagplano pian mansiansian kalmado, pian agnakigtot, tan pian agnadisgo.

Malinew a nidatak so panmoria na Dios ed panagtakew: “Siak, si Jehova, aroen ko so inkatunong, gulaen ko so pantakew pati inkauges.” (Isaias 61:8) Pinuyanan nen Jehova so propeta ton si Ezequiel ya isulat so panagtakew bilang seryoson tuloy a kasalanan. (Ezequiel 18:18) Ingen, ipapanengneng met na satan lanlamang a libro na Biblia a mapangasin perdonaen na Dios so toon magbabawi tan ipawil toy tinakew to.—Ezequiel 33:14-16.

Anggaman manbibilay ed atabek na krimen a mundo, panliliketan na saray Kristiano so ilalo ed bilay diad silong na Panarian na Dios, sano naandi lay panagtakew. Nipaakar ed satan a panaon, isisipan na Biblia: “Onyurong [so totoo na Dios] naani balang sakey ed silong na kiew to ya ubas tan ed silong na kiew to ya igos; et anggapo naani manaktakot ed sikara; ta say sangi nen Jehova na saray ehersito sikato so sinalita to.”—Miqueas 4:4.

[Paimano ed leksab]