“Sagradon Serbisyon Tekep na Abilidad Yon Mankatunongan”

“Ipatnag yo so saray laman yo a mabilay a bagat, masantos, makapaliket ed Dios, [sagradon serbisyon tekep na abilidad yon mankatunongan, NW].”​—ROMA 12:1.

1, 2. Panon a say pakaaral a pangiyaplika ed saray prinsipyo ed Biblia so singa pagmaliw ya onsiano ed sakey a balon lenguahe?

KASIN sinali yo lay nanaral na balon lenguahe? No ontan, anggapoy duaruwa a miabobon kayon saya et mairap. Sakey ni, nagkalalo so nasasaglawi nen say basta panaral labat na balo iran salita. Say inkapropitaryo ed sakey a lenguahe so mankakaukolan met na inka-onsiano ed gramatika to. Kaukolan a natalosan yo no panon irayan mankokonektaan ed saray salita tan no panon a panuulopen iraya pian mamorma na kompleto iran kanonotan.

² Miulibay itan ed panangala tayo na pikakabat ed Salitay Dios. Nagkalalo so nasasaglawi nen say pakaaral labat na pigaran pinilin teksto ed Kasulatan. Nepeg tayo met ya aralen so gramatika na Biblia, a singa panangibaga. Kaukolan tayon natalosan no panon a mankokonektaan iray kasulatan tan no panon iran onkana bilang prinsipyon niyaplika ed inagew-agew a kabibilay. Diad ontan et sikatayo so magmamaliw ya ‘anggapoy pankulangan, a nabangatan a maong ed amin a gawa a maabig.’​—2 Timoteo 3:17.

3. Nipaakar ed panaglingkor ed Dios, anton pananguman so agawa nen 33 K.P.?

³ Diad silong na oksuyan na Mosaikon Ganggan, nayarin ipatnag so inkamatoor ed malaknab a paraan, diad panamegley na mapeget ya itutumbok ed nisalaysay iran totontonen. Anggaman ontan, nen 33 K.P., pinaandi nen Jehova so Ganggan, diad katuaan et ‘impasak ed [panamairapan a palitek, NW]’ ya amateyan ed Anak to. (Colosas 2:13, 14) Nanlapulad satan, ag-inikdan so totooy Dios na malaknab a listaan na saray bagat ya iyapay tan saray totontonen a tumboken. Imbes, imbaga ed sikaran: “Ipatnag yo so saray laman yo a mabilay a bagat, masantos, makapaliket ed Dios, ta sikato so maespiritu a linkor yo.” (Roma 12:1) On, saray Kristiano so kaukolan a mangisekar na inkasikara, tekep na interon puso, kamarerwa, kanonotan, tan biskeg ed panaglingkor ed Dios. (Marcos 12:30; ipareng so Salmo 110:3.) Balet antoy labay ya ibaga na mangiyapay na “sagradon serbisyon tekep na abilidad yon mankatunongan”?

4, 5. Anto so nasasaglawi ed panaglingkor ed si Jehova tekep na abilidad tayon mankatunongan?

⁴ Say balikas ya ‘abilidad a mankatunongan’ so nipatalos manlapud Griegon salitan lo·gi·kosʹ, a mankabaliksan na “makatunongan” odino “intelehenti.” Kekerewen ed ariripen na Dios a kaukolan ya usaren day nisanay ed Biblian konsiensia. Imbes ya ibase daray desisyon da ed amayamay a totontonen ya akauna lan nidatak, kaukolan a siaalwar a kunsideraen na saray Kristiano so prinsipyos na Biblia. Kaukolan dan talosan so “gramatika” na Biblia, odino no panon a nisisiglaot so balang sakey ed nanduruman prinsipyo to. Diad ontan et makapanggawa ra na asimbang iran desisyon tekep na abilidad dan mankatunongan.

⁵ Kasin kabaliksan na saya ya andiay ganggan iray Kristiano? Maseguron andi. Malinew ya isesebel na Kristianon Griegon Kasulatan so idolatriya, seksual ya imoralidad, panagpatey, panagtila, espiritismo, say lingon panangusar na dala, tan nanduruma niran kasalanan. (Gawa 15:28, 29; 1 Corinto 6:9, 10; Apocalipsis 21:8) Ingen, diad lalon malaknab a sukat nen say samay kinerew ed Israelitas, nepeg tayon usaren so abilidad tayon mankatunongan pian naaralan tan niyaplika iray prinsipyo ed Biblia. Singa say pakatalos ed sakey a balon lenguahe, saya so mankakaukolan na panaon tan sagpot. Panon tayon nabayuboan so abilidad tayon mankatunongan?

Panamayubo ed Abilidad Yon Mankatunongan

6. Anto so nasasaglawi ed panagaral na Biblia?

⁶ Ununa, nepeg tayoy magmaliw a magunaet ya estudyante na Biblia. Say impuyan a Salita na Dios et “maabig a pakaaralan, pakasumalan, pakasimbawaan, tan pakapanontonan a sikato so wala ed katunongan.” (2 Timoteo 3:16) Agtayo kaukolan a lawas ilaloan a say ebat ed sakey a problema so naromog lambengat ed saksakey a bersikulo’d Biblia. Imbes, ompan kaukolan tayoy mankatunongan ed pigara nin kasulatan a mangisisindag na liwawa ed sakey a partikular a situasyon odino problema. Kaukolan tayon panseetan a sukimaten so kanonotan na Dios nipaakar ed satan a pamaakaran. (Uliran 2:3-5) Kaukolan tayo met so pakatalos, lapud “say too a makatalos narandan to so mangaralem a simbawa.” (Uliran 1:5) Makapangibiig so toon walaay pakatalos ed kada aspekto na sakey a pamaakaran diad ontan et natebek so pansisiglaotan na sarayan bengatla. Singa sakey a puzzle, pinantetekep toray piraso pian nanengneng so interon litrato.

7. Panon a makapankatunongan iray ateng ed saray prinsipyo ed Biblia nipaakar ed disiplina?

⁷ Alimbawa, ikunsidera so nipaakar ed pagmaliw ya ateng. Kuan na Uliran 13:24, NW, a say sakey ya aman mangaaro ed anak to so “mangasikaso tekep na disiplina.” No saya labat so ikunsidera tayo, sayan kasulatan so lingon niyaplika pian ikatunongay inkaruksa, a mabetbet ed panagdusa. Ingen, itatarok na Colosas 3:21 so asimbang a simbawa: “Atateng, ag yo paningongoten so saray anak yo, pian ag ira komon naekalan na linawa.” Saray ateng a manguusar na abilidad dan mankatunongan tan itutukoy irayan prinsipyo so agmangusar ed disiplina a natawag a “maabuso.” Pidenengan daray anak da diad paraan a maligsa, makatalos, tan walaay dignidad. (Efeso 6:4) Diad ontan et say pagmaliw ya ateng odino diad antokaman niran bengatlan nisisiglaot ed saray prinsipyoy Biblia, napaaligwas tayo so abilidad a mankatunongan diad pangunsidera ed mankokonektaan a sengegan. Diad onian paraan, natalosan tayo so “gramatika” na saray prinsipyo ed Biblia, no antoy gagala na Dios tan no panon ton sumpalen itan.

8. Panon tayon napaliisan so pangiyadapta na mapeget, dogmatiko iran panmoria no nipaakar ed panligliwaan?

⁸ Say komaduan paraan a ditan et nabayuboan tayo so abilidad a mankatunongan et say ipaliis ed pangadapta na mapeget, dogmatiko iran panmoria. Say sakey ya istrikton panmoria so mangaamper ed iyaligwas na abilidad tayon mankatunongan. Kunsideraen pay pamaakaran na panligliwaan. Kuan na Biblia: “Say sankamundoan mandokdokol ed kaugsan.” (1 Juan 5:19) Kasin kabaliksan na saya a kada libro, pelikula, odino programa’d telebisyon a papawalaen na mundo so mauges tan sataniko? Say ontan a panmoria et agmakatunongan. Siempre, nayarin pilien na arum ya arawian so telebisyon, sine, odino sekular niran babasaen. Kanepegan da itan, tan nepeg ya ag-ira banoen ed saya. Balet agda met nepeg ya impluensyaay arum a nawalaan na ontan met a parehon panameget. Say Sosyedad so angipalapag la na saray artikulo a mangipapaarap ed saray prinsipyo ed Biblia a makatulong ed sikatayon magmaliw a sikakabat a piliey panrelaksan odino panligliwaan tayo. Tuan sakey a kakulangkulangan so ilampas ed sarayan giya tan iwalwal so inkasikatayo ed imoral a kaisipan, graben karawalan, odino espiritismo a kasmak ed saray panligliwaan ed sayan mundo. Peteg, say makabat a panpili ed panligliwaan so mankakaukolay pangusar ed abilidad tayon mankatunongan, ya iyaplika iray prinsipyo ed Biblia pian nawalaan na malinis a konsiensia diad imaton na Dios tan too.​—1 Corinto 10:31-33.

9. Anto so labay ya ibaga na “sigpot a pakatebek”?

⁹ Maslak ed panligliwaan natan so malinew ya agmatukoy parad Kristianos.a Kanian, nepeg tayon isanay so kapusoan tayon ‘manggula ed mauges’ pian agtayo magmaliw a singa saramay nambilay ed inmunan siglo ya “inkamaonor da ed liknaan da.” (Salmo 97:10; Efeso 4:17-19) Pian makapankatunongan ed saratan a bengatla, kaukolan tayo so “suston pikakabat tan sigpot a pakatebek.” (Filipos 1:9, NW) Say Griegon salitan nipatalos a “pakatebek” so mankabaliksan na “sensitibon pakatalos ed maong ya ugali.” Say salita so manutukoy ed literal a panlikna na too, a singa say inengneng. No nipaakar ed panligliwaan odino antokaman niran bengatlan mankaukolay personal a panagdesisyon, say pakalikna tayo ed maong ya ugali so kaukolan a nipaarap ed agtayo lambengat pakanengneng ed saray isyun insalaysay, sineguro bilang maptek odino aliwa, noag ontan met ed saray agsineguro. Ontan met, arawian tayoy pangiyaplika ed prinsipyos na Biblia diad agmakatunongan ya inkaalablabas tan pangipilit a gawaen met na amin ya agagi tayo.​—Filipos 4:5.

10. Panon tayon natalosan so personalidad nen Jehova a singa ed nisindag ed Salmo 15?

¹⁰ Say komatlon paraan pian nabayuboan so abilidad a mankatunongan et say pakawalaan na kanonotan nen Jehova tan ipasepsep iya ed puso tayo. Diad Salita to, ipaparungtal nen Jehova so personalidad tan saray estandarte to. Alimbawa diad Salmo 15, nabasa tayo so nipaakar ed nengneng na toon iimbitaan nen Jehova a magmaliw a sankaili ed tolda to. Satan a too so mangaagamil na inkatunong, mansasalita na katuaan ed puso to, matoor ed saray sipan to, tan agmangaanamot ed arum. Legan a babasaen iyan salmo, tepetan yoy inkasikayo, “Kasin ililitrato ak na sarayan kualidad? Kasin imbitaan ak nen Jehova a magmaliw a sankaili ed tolda to?’ Say abilidad tayon ontalos so napapabiskeg legan a mitunosan tayo ed saray dalan tan kanonotan nen Jehova.​—Uliran 3:5, 6; Hebreos 5:14.

11. Panon a ‘lalampasan [na Pariseos] so kaalasan tan panangaro na Dios’?

¹¹ Diad sayan punto et sinmaew iray Pariseo. Kabat na saray Pariseo so teknikal ya inkasangal na Ganggan balet agda natalosay “gramatika” to. Nibabalikas daray agnabilang a detalye na Ganggan, balet agda natetebek so Personalidad a walad benegan na saya. Imbaga nen Jesus ed sikara: “Ta manbayar kayo na kakaplo na menta tan ruda tan amin a pising, et [lalampasan, NW] yo so kaalasan tan panangaro na Dios!” (Lucas 11:42) Tekep na mapeget a kanonotan tan anawet a puso ra, agnausar na saray Pariseo so abilidad dan mankatunongan. Niwalwal so manguman-uman a panagkatunongan da sanen binalaw daray babangatan nen Jesus lapud pangegetel na saray dawa tan pangaakan ed saray iyan to ed agew na Sabaton; balet, diad pansamposampot lanlamang na saman ya agew et ag-ira akonsiensia sanen implano ran pateyen si Jesus!​—Mateo 12:1, 2, 14.

12. Panon tayon magmaliw a lalon mitunosan ed si Jehova bilang sakey a Persona?

¹² Labay tayoy magmaliw a duma ed saray Pariseo. Say pikakabat tayo ed Salitay Dios so nepeg ya ontulong ed sikatayo pian magmaliw a lalon mitunosan ed si Jehova bilang sakey a Persona. Panon tayon nagawaan iya? Kayari pamasa ed sakey a kabiangan na Biblia odino nibase’d-Biblian palapagan, arum so atulongan diad panumameng ed tepetepet a singa saraya, ‘Anto so ibabangat ed siak na sayan impormasyon nipaakar ed si Jehova tan saray kualidad to? Panon kon nipatnag irayan kualidad nen Jehova ed pidedeneng ko ed arum?’ Say pandalepdep ed saratan a tepet so mamaaligwas ed abilidad tayon mankatunongan tan tutulongan to itayon magmaliw a ‘manangalig ed Dios.’​—Efeso 5:1.

Ariripen na Dios tan nen Kristo, Aliwan na Totoo

13. Panon so inkiwas na saray Pariseo a singa saray diktador na maong ya ugali?

¹³ Kaukolan ya abuloyan na mamatatken iramay walad responsabilidad da ya usaren so abilidad dan mankatunongan. Saray membro na kongregasyon so aliwan ariripen na totoo. “No paliliketen ko ni totoo,” insulat nen Pablo, “aliwa ak komon ya aripen nen Cristo.” (Galacia 1:10; Colosas 3:23, 24) Diad kasuniyan to, labay na saray Pariseo a saray totoo so manisia a lalon importanti pakagamor na panangabobon na totoo nen say Dios. (Mateo 23:2-7; Juan 12:42, 43) Tinuro na saray Pariseo so inkasikara bilang diktador na maong ya ugali ya amorma na dili ran totontonen tan insan uukomey arum based sayan pananukatan. Saramay ontutumbok ed saray Pariseo so kinmapuy ed panangusar na nisanay-ed-Biblian konsiensia, diad ontan et nagmaliw ya ariripen na totoo.

14, 15. (a) Panon a nipanengneng na mamatatken so inkasikara bilang kaiban komikimey ed pulok? (b) Panon so nepeg a pideneng na mamatatken ed saray pamaakaran a manasaglawi ed konsiensia?

¹⁴ Kabat na Kristianon mamatatken natan ya agmanunan mikuentaay kasimpukokan ed sikara. Balang Kristiano so kaukolan a manakbat na dilin awit to. (Roma 14:4; 2 Corinto 1:24; Galacia 6:5) Matukoy labat iya. On, no saray membro na pulok so magmaliw ya ariripen na totoo, ya ontutumbok labat lapud nababantayan, anto kasi gawaen da no anggapo iratan a totoo? Walaay rason si Pablo a migayaga ed saray taga Filipos: “Angan singa sikayo so wala lawas ed katotolok, aliwa a diad akaarapak labat, noag ingen nagkalalo natan ed kaandik ed arap yo, isumpal yo so dili a kilalaban yo ed takot tan giwgiw.” Sikaray peteg ya ariripen nen Kristo, aliwan nen Pablo.​—Filipos 2:12.

¹⁵ Kanian, diad saray pamaakaran a manasaglawi ed konsiensia, ag-idesisyonan na mamatatken iramay walad responsabilidad da. Isasalaysay daray prinsipyo ed Biblia a nasasaglawi ed sakey a pamaakaran tan insan abuloyay nalalanor iran indibidual ya usaren so dili ran abilidad a mankatunongan pian mandesisyon. Saya so seryoson responsabilidad, balet sakey iya ed saray kaukolan a sakbaten na say mismon too.

16. Anton sistema so niwala diad Israel parad panagresolbi problemas?

¹⁶ Kunsideraen pay panaon sanen angusar si Jehova na saray ukom pian igiya so Israel. Ibabaga na Biblia ed sikatayo: “Diad saraman ya agew angapo so ari ed Israel. Balang too ginawa to so maptek dia ed saray dili’n mata to.” (Uko-ukom 21:25) Ingen talagan angitarok si Jehova na saray paraan parad totoo to pian makagamor na panangiwanwan. Kada syudad et walaay mamasiken a makapangitarok na eksperiensiadon tulong ed tepetepet tan problemas. Niarum ni, saray saserdoten Levita so kinmiwas bilang sakey a puersa parad pankaabigan diad impanbangat ed totoo ed saray ganggan na Dios. Sano onlesa iray mairap a problema, say atagey a saserdote so nayarin ontupleg ed Dios diad panamegley na Urim tan Thummim. Onia so komento na Insight on the Scriptures: “Say toon manguusar parad sarili to na sarayan probisyon, a mangamor na pikakabat ed ganggan na Dios tan mangiyaaplika ed saya, so walaan na mabiskeg a giya parad konsiensia to. Say panggawa to ‘no antoy maptek ed dilin mata to’ diad ontan a kaso so agmansumpal ed mauges. Inabuloyan nen Jehova so totoo a mangipanengneng na mabulos odino agmabulos ya awawey tan kurang.”​—Tomo 2, pahina 162-3.b

17. Panon a nipanengneng na mamataken a sikaray manisimbawa unong ed estandartes na Dios imbes na dili ra?

¹⁷ Singa saray Israelitan ukom tan saserdote, saray mamatatken ed kongregasyon so mangitatarok na eksperiensiadon tulong ed saray problema tan mangiiter na makanan simbawa. No maminsan, sikara ingen so “mamaat, manimbawa, manbilin, tekep na andukey-a-panagtepel tan dunong na panagbangat.” (2 Timoteo 4:2, NW) Gagawaen da itan unong ed saray estandarte na Dios, aliwan diad dili ran estandarte. Agaylan epektibo iya sano ileletneg na mamatatken so ehemplo tan manggunaet a sabien so kapusoan!

18. Akin a nagkalautlan epektibo parad mamatatken a sabiey kapusoan?

¹⁸ Say puso et say “makina” na Kristianon aktibidad tayo. Kanian ibabaga na Biblia: “Manlapu ed sikato so saray agos na bilay.” (Uliran 4:23) Saray mamatatken a manasagyat ed kapusoan so makaromog a saramay walad kongregasyon so diad ontan et napapakiwas a manggawa na amin a nayarian da ed serbisyo’d Dios. Magmaliw ira a dilin-manangigapo, ya agnaynay a mankakaukolan a dagdagen na arum. Aglabay nen Jehova so pinilit a katutulok. Aanapen to so katutulok a manlalapud puson napno na aro. Makapanpaseseg so mamatatken na ontan ya apakiwas-na-puson serbisyo diad panulong ed saramay walad kasimpukokan a mamaaligwas ed abilidad dan mankatunongan.

Panamayubo ed “say Kaisipan na Kristo”

19, 20. Akin ya importanti parad sikatayo a bayuboan so kaisipan na Kristo?

¹⁹ A singa nibaga la, agmagenap so basta pangamta ed saray ganggan na Dios. “Itdan moak na pakatalos,” kerew na salmista, “et unoren ko so gangan mo; on, sikato so sumpalen ko ed sankasimoonan a pusok.” (Salmo 119:34) Imparungtal nen Jehova ed Salita to so “say kaisipan na Kristo.” (1 Corinto 2:16, NW) Bilang sakey a nanlingkor ed si Jehova tekep na abilidad ton mankatunongan, si Jesus so angitilak ed sikatayo na ayadyarin modelo. Atalosan toray ganggan tan prinsipyo na Dios, tan inyaplika to iratan ya andiay pakabalawan. Diad panaral ed alimbawa to, sikatayo so ‘onbiskeg a mananos a maong . . . no panon so kaawang tan karukey tan kaatagey tan kaaralem, tan mangamta ed aro nen Cristo a manalonggaring ed kakabatan.’ (Efeso 3:17-19) On, say naaralan tayo manlapud Biblia nipaakar ed si Jesus so lampasan to ni akademikon inyulon pikakabat; mangiiter itan ed sikatayo na sakey a malinew a litrato ed no anton klase si Jehova.​—Juan 14:9, 10.

²⁰ Kanian, legan ya aaralen tayo so Salitay Dios, natebek tayo so kaisipan nen Jehova ed saray pamaakaran tan nadampot so asimbang iran desisyon. Saya so mankaukolan na sagpot. Nepeg tayo so magmaliw a magunaet ya estudyante na Salitay Dios, a gagawaen so inkasikatayon sensitibo ed personalidad tan saray estandarte nen Jehova. Sikatayoy manaaral na balon gramatika a singa panangibaga. Ingen, saramay manggagawa na ontan so manutumbok ed simbawa nen Pablo ya “ipatnag yo so saray laman yo a mabilay a bagat, masantos, makapaliket ed Dios, ta sikato so maespiritu a lingkor yo [sagradon serbisyon tekep na abilidad dan mankatunongan, NW].”​—Roma 12:1.

[Saray paimano ed leksab]

Anto so Naaralan Yo?

◻ Anton pananguman nipaakar ed serbisyo ed Dios so agawa nen 33 K.P.?

◻ Panon tayon nabayuboan so abilidad tayon mankatunongan?

◻ Panon a natulongan na mamatatken iramay walad pulok a magmaliw ya ariripen na Dios tan nen Kristo?

◻ Akin a kaukolan tayon bayuboan so “kaisipan na Kristo”?

[Litrato ed pahina 23]

Tutulongan na mamatatken so arum ya usaren so abilidad dan mankatunongan