Kasin Walaan Kayo na Kanonotan nen Kristo?
“Natan komon ta say Dios a sengegan na panagsungdo tan ligliwa so mangiter ed sikayo a nawalaan ed limog yon dili na parehon awawey na kanonotan a wala ed si Kristo Jesus.”—ROMA 15:5.
1. No ibaga na sakey a too a sikato so sakey a Kristiano, antoran tepet so mankaukolan na ebat?
MASULOK a sakey bilyon a totoo ed interon mundo so nibagan Kristiano. Anto so tutukoyen na saya? A, diad ngaran, et sikara so manisia ed si Jesu-Kristo tan ibabaga ran sikara so patumbok to, odino babangatan. (Mateo 10:24, 25) Balet anto so nakaukolan ta pian natumbok so uliran nen Kristo, odino padron na bilay? Mapatnag, sikato so nakaukolan a kabat mo. Kasin sakey ka ed saray peteg a mikabat ed si Jesus a taga Nazareth? Kasin walaan ka na malinew ya ideya ed no anto so nengneng ton too legan a wadia ed dalin? Odino panon so inkiwas to ed totoo diad nanduruman sirkumstansya? Kasin walaan ka “na kanonotan nen Kristo.”?—1 Corinto 2:16; Efeso 4:13.
2, 3. Panon so pakaamta tayo ed kanonotan nen Kristo?
2 Panon so nayarin pikabat tayo ed sakey a nambilay ed ngalngalin duan libon taon lan linmabas tan say mapublikon bilay to so ninmatnat lambengat ed talora tan kapalduan taon? Diad kipapasen nen Jesus et walaray apatiran bayograpya ya ontulong a mamabiskeg na retrato ed kanonotan diad nengneng ton persona. Diad maalwar a pambasa ed saratan ya apatiran salaysay na ebanghelyo, natebek tayo met so padron na panag-isip ya amakiwas ed saray kiwas to. Sirin, pian magmaliw a sakey a tuan Kristiano imbes a diad ngaran, anto so nakaukolan? Onia so impangibalikas nen Jesus: “Saya et kabaliksan to so andi-anggaan a bilay, say pangala ra na pikakabat ed sika, say alenleneg a tuan Dios, tan ed saman so imbakim, si Jesu-Kristo.—Juan 17:3; 2 Pedro 3:18.
3 Sirin, kada Kristiano et nepeg a nawalaan na aralem a pikakabat tan pakatalos ed Ama, si Jehova, tan ed bilay tan bangabangat na Anak, si Kristo Jesus. Aliwan magenap so panawag na sakey ed inkasikato a Kristianon tasi nen Jehova. Ta pian nawalaan na kanonotan nen Kristo, nepeg a panoen tayon maparanay so kanonotan tayo diad pakatalos ed bilay tan uliran nen Jesus. Kabaliksan na satan a nakaukolan tayo so maparanay tan puron panagaral ed Kasulatan a tekep na saray katulongan ed panagaral na Biblia ya ontulong ed pamalinew na kabaliksan tan konteksto. Nakakaukolan to met so manepeg a kipapasen na nonot ta pian natalosan tayo tan awaten so betang nen Kristo diad saray gagala na Dios.—Juan 5:39-47; Mateo 24:45-47.
Sakey a Toon Walaan na Liknaan
4. Anton nengneng na laki si Jesus?
4 Si Jesus, sakey ya aktibon mabunigas a too, so anumpal ed ministeryo to legan na asasakbay a 30’s to. (Lucas 3:23) Balet anto so nengneng ton too? Kasin sikato so aliwan personal tan arawi? Diad kasuniyan, ed kipapasen ton sakey a Judio ed Pegley Bukig, sikato so mabalikas. Sikato so aliwan masiblet tan aliwan manangipaarap na imano ed inkasikato. Mapublikon impatnag to ed malaknab a sukat iray emosyon na too a manlapud kaermenan tan panangabagey ed matunong ya isasanok tan pasnok.—Marcos 6:34; Mateo 23:13-36.
5. Panon so inkiwas nen Jesus diad impakadngel ed impatey nen Lazaro?
5 Alimbawa, panon so inkiwas nen Jesus sanen aromog to si Marta tan Maria a mannangis ed impatey nen Lazaro ya agi ra? Ibabaga ed sikatayo na salaysay nen Juan: “Sikato so naermenan tan atenyeg, tan agonigon ed espiritu,” tan sikato so “nannangis.” (Juan 11:33-36, The New Testament, nen William Barclay) Impinabang toray liknaan to ed sarayan maapit a kakaaro. Sikato so agbinmaing ya akinangis ed sikara. Anggaman sikato “so Anak na Dios,” imparungtal toray mismon emosyon na too. (Juan 1:34) Agaylan makatenyeg iman ya inkagawa ed si Marta tan si Maria!—Ipareng so Lucas 19:41-44.
6. Akin a si Jesus so aliwan maletey-a-laki lapud nannangis?
6 Arum natan, anggaman kuan, so nayarin mangagwat ed konklusyon a si Jesus so sakey a maletey lapud sikato so nannangis ed publiko a kaiba na saraman a bibii. Diad tua, si Hilaire Belloc a Katolikon autor so anawag ed si Jesus ya “aliwan peteg a laki.” Kasin satan so tua? Kasin si Jesus so aliwan nengneng na laki a mabetbet ed saray kimey na arte na Kakristianoan? Andi, saray lua so aliwan nakaukolan a sakey a tanda na kaleteyan. A singa imbalikas na sakey a medikal a palapagan: “Say pangisebel ed matukoy a balikas na matamoy ya emosyon so namparan aliwan makatunongan tan makapasakit . . . Say balikas na matamoy ya emosyon, ilautla’d panakis so sakey ya atributo a nikadkaduma ed too.”—Ipareng so 2 Samuel 13:36-38; Juan 11:35.
7. Diad antoran dalan a say maabagey ya ehemplo nen Jesus so ontulong ed sikatayo natan?
7 Saray reaksion nen Jesus ed impanirap so tuan atooan tan panangabagey. Tulongan da itayon mamidbir ed sikato tan say kanonotan to. Agtayo tutumboken so arum iran aliwan personal a mitologon pigura noagta ingen say ayadyarin atooan ya ehemplon nanlapud Dios, “say Anak na mabilay a Dios.” (Mateo 16:16; Juan 3:16, 17; 6:68, 69) Agaylan sakey a modelo ed amin na saray Kristianos natan, nagkalautla ed saray Kristianon mamatatken, a nayarin mabetbet a mangiter na ligliwa tan mangipanengneng na empatya ed panaon na kaermenan tan gonigon! On, say pakawalaan na kanonotan tan puso nen Kristo ed ontan iran nagawgawa so makapanggawa na baleg a piduma.—1 Tesalonica 2:7, 8.
Sakey a Makpel a Too na Kiwas
8. Panon so impangipatnag nen Jesus na tepel tan masebeg a kiwas?
8 Impanengneng nen Jesus so inkasikaton sakey a too na makpel a kumbiksion tan dinamikon aksion. Alimbawa, diad duaran inkagawa et sikato so mabiskeg ya angablog ed saray managlako na ayep tan managsalat na kuarta ed templo. (Marcos 11:15-17; Juan 2:13-17) Sikato met so agtinmalaw diad mapublikon impangiwalwal ed pansimpisimpitan na saray matunongtunongan ya eskribas tan Pariseos. Diad makpel a panangondena to, impasakbay to: “Kasi kayo la, eskribas tan Pariseos, mansimpisimpitan! lapud sikayo so mipadpara ed saray pinaputin lubok, a diad paway et nengneng da so marakerakep balet diad loob et napno na saray pukepukel na inaatey a totoo tan ed amin a nengneng na karutakan.” Peteg, anggapo so kaleteyan ditan!—Mateo 23:27, 28; Lucas 13:14-17.
9, 10. (a) Akin a si Jesus so agnankasalanan diad impangipanengneng to na insanok? (b) Panon so pangapekta na ehemplo nen Kristo ed sakey a Kristianon matatken?
9 Kasin say insanok nen Jesus so pamatnagan ed kakulangan na dangka? Si Pedro, sakey a maapit a kaiba nen Jesus legan na ministeryo to, so angikuan: “Sikato so agnanggawa na kasalanan.” (1 Pedro 2:22) Insulat nen apostol Pablo: “Ta walaan itayo na atagey a saserdote, aliwan sakey ya agmakaabagey ed saray kaleteyan tayo, noagta sakey ya asubok ed amin a pamaakaran a singa sikatayo, balet andian na kasalanan.” (Hebreos 4:15) Wala so pandumaan ed baetan na kinontrol a matunong a sanok tan agkinontrol a pasnok.—Ipareng so Uliran 14:17; Efeso 4:26.
10 Kanian, manwarin say sakey a Kristianon matatken, alimbawa, so “agnipasal ed sanok,” sikato so walaan na moral a biskeg pian nayarian ton “baaten iraman so onsumlang,” anggan “diad sankasakitan” no nakaukolan. Nepeg a sikato so kualipikadon ‘mamaat, manimbawa, tan mamilin.’ (Tito 1:7-13; 2 Timoteo 4:1, 2) Walaray kipapasen a nayarin manunglor na matunong ya isanok to, nagkalautla no nanengneng to so mabitar a kaatapan ed pankakasakey na kongregasyon, espiritualidad, odino kalinisan ed moral. A singa imbaga nen Pablo, no maminsan “et nakaukolan so pamepet ed saray sangi” na “matungatong ya andi-kana . . . tan managpalikdo ed kanonotan” a ‘maneral ed interon sankaabungan diad pangibangat ed saray bengatlan agda kanepegan nisesengeg ed sinasaol a pananubo.’ Diad ontan iran kipapasen, say pakawalaan na kanonotan nen Kristo so ontulong ed saray mamatatken diad pagmaliw a makpel, asimbang, tan desidido.—Nengnengen so 1 Corinto 5:1-5; Apocalipsis 2:20-23; 3:19.
11. Antoran tepet so walaan na kipaakaran ed no panon so nepeg tayon pangalig ed si Kristo?
11 Diad kurang na saray impanbaroy to ed Galilea, Samaria, tan Judea, si Jesus so akapiarap ed amin a nengneng na totoo—lalaki, bibii, ugugaw, saray mansasakit, tan diad saraman so angipasen ed sikato a sinambaan a kabusol. Panon so impideneng to ed sikara? Kasin sikato so nampaimportante tan mapaatagey, odino mainomay ya asinggeran? Kasin natalosan toray problema na totoo tan saray pakatuksoan? Kasin sikato so aliwan manamerdona odino mapangasi? Saray ebat ed sarayan tepet so walaan na kipaakaran ed no panon so nepeg tayon pangalig ed si Kristo diad dilin inagew-agew a kiwas tan reaksion tayo.—Roma 15:5; Filipos 2:5.
Panon So Inkiwas nen Jesus ed Saray Ugugaw?
12. Panon so inkiwas na saray babangatan tan si Jesus ed saray ugugaw diad sakey ya inkagawa?
12 Naromog tayo so sankarakepan a salaysay ed no panon so inkiwas nen Jesus ed saray ugugaw diad Marcos kapitulo 10, bersikulo 13-16. Nabasa: “Natan saray totoo so ginmapon angiyakar ed saray angkekelag ya ugugaw ed sikato pian saraya so diwiten to; balet sikara so binano na saray babangatan.” Agla ibabaga na awaran no akin ya onia so inkiwas na saray babangatan. Saman so diad taon 33 K.P., tan si Jesus so wala ed dalan to a nanlapud Galilea diad panamegley na Perea a saman la so unor a mapublikon ministeryo to ed loob tan kaliberliber na Jerusalem. Angangko ta inisip dan si Jesus so importantin tuloy odino okupadon tuloy a mangimano ed saray ugugaw ed saman a punto. Ingen, kasin sikato a mismo so angipanengneng a sikato so okupadon tuloy? “Diad impakanengneng ed saya et si Jesus so sinmanok tan inkuanto ed sikara [saray babangatan]: ‘Paulian yoray angkekelag ya ugugaw ya ondago ed siak; agyo ra sasalien ya amperen, ta say panarian na Dios so kayarian na saray ontan. . . . Tan inala toray ugugaw ed saray taklay to tan sikara so ginapoan ton benindisyonan, ya intapew toray lima to ed sikara.”
13. Panon so inkiwas na saray totoo ed si Jesus?
13 Natan anto ni so ibangat na satan ed sikatayo nipaakar ed kanonotan nen Kristo? Iyilustra so inkapekder to ed saray nalilingon babangatan to tan say maabagey ya awawey to ed saray abebbeba. Atalosan to no anto so amakiwas ed saray atateng a mangiyakar ed saray anak da ed sikato. Sikato so labay dan maniwit tan pamendisyon ed saray anak da. Tan anto so ibaga na satan ed sikatayo nipaakar ed si Jesus? A saray totoo so ag-antakot ed sikato odino akigtot ed sikato. Sikato so walaan na kaslakan a liknaan, tan saray totoo so malabay a wala ed sikato. Anggan saray ugugaw so wala ed pakainawaan diad kiwawala to—tan sikato so wala ed pakainawaan diad kiwawala na saray ugugaw. Kasin saray totoo, pati saray ugugaw, so kumportabli ed kiwawala yo?—Marcos 1:40-42; Mateo 20:29-34.
14. No nipaakar ed pagmaliw a mainomay ya asinggeran, siopa nagkalautla so nepeg a manumbok ed saray uliran nen Jesus?
14 Impanengneng nen Jesus so ampetang a panangaro tan panangasi. (Marcos 9:36, 37) Sikato so nasabi tan mainomay ya asinggeran. Bilang sakey a patumbok nen Kristo, kasin walaan ka na kanonotan to ed satan a pamaakaran? Saray Kristianon manangasikaso ed saray distrito, sirkito, kongregasyon tan diad saray sangan opisina na Watch Tower Society ed interon mundo so maabig a mangitepet ed inkasikara: Kasin siak so diktador tan ag-onsuko? Odino kasin gawaen ko so arum, anggan saray ugugaw, a manliknan mainawa ed siak? Kasin siak so tuan mainomay ya asinggeran?—Uliran 12:18; Eclesiastes 7:8.
Saray Impideneng nen Jesus ed Bibii
15, 16. Panon a si Jesus so miduma ed saray arum a Judios diad impideneng to ed saray bibii?
15 Bilang mamatatken, ariripen, tan agagin lalaki ed Kristianon kongregasyon, kasin walaan itayo na kanonotan nen Kristo sano mideneng ed saray Kristianon agagi tayon bibii tan diad saray bibii ed inkalapagan? Panon so inkiwas nen Kristo, sakey a balolaki, ed leksab na nanduruman sirkumstansya legan a sikato so akiarap ed saray bibii ed samay agew to?
16 Diad saman a dinomina-na-lakin Judion sosyedad, si Jesus so sakey a nikadkaduman managbangat unong ta sikato so mabulos ya akitongtong ed saray bibii, anggan diad saray aliwan-Judion bibii. (Juan 4:7-30) Alimbawa, sanen dadalawen to so sakey ya abung ed Hentil a teritorya na Tiro tan Sidon, sikato so tinepetan na sakey a Gresyano bii a tulongan to so sinelepan-na-demonyon marikit to. Gendagendat, say sakey a Judion relihyoso so andian na pidedeneng ed sikato. Balet si Jesus so tinmalineng tan anubok ed pananisia to, a kuanto: “Paulian mon ununa [iray Judion] ugugaw a nepesel, ta aliwan manepeg so pangala ed tinapay na saray ugugaw tan ibantak ed saray angkekelag [iran Hentil] ya aso.” Kasin say tonada nen Jesus so anampot la ed pamaakaran? Kasin dogmatikon inerep to so kaaruman nin tongtongan? Mapatnag ya andi, lapud mataktikan inmebat so bii: “On, katawan, tan ingen saray angkekelag ya aso ed silong na lamisaan so mangan ed mekmek na angkekelag ya ugugaw.” Si Jesus so asagyat, tan tinambal to so marikit to.—Marcos 7:24-30.
17. Anto so naaralan tayo ed nengneng na impideneng nen Jesus ed sakey a biin makasalanan?
17 Impansiansia nen Jesus so lukas a kanonotan ed saray bibii tan agto angukom ed akinpaway iran indengan. (Mateo 22:16) Diad sananey ya inkagawa, sanen mamangan ed abung na sakey a Pariseo, inabuloyan to so sakey a kabkabat a makasalanan, nayarin sakey a balangkantis, a mangusar ed saray sali to tan insan to puyokan na larak. Diad saray kiwas na bii et impanengneng to so managbabawin awawey to diad makasalanan a kurang to. (Lucas 7:36-50) Sikato so ag-inamper nen Jesus tan agto pinataynan diad sakey a sakbong na panangukom lapud sikato so sakey ya imoral. (Nengnengen met so Juan 4:7-30.) Saman a bii so pinerdona to “lapud inararon maong na bii.” Anto so ipanengneng na saman nipaakar ed kanonotan nen Kristo? Sikato so maabagay tan makatalos ed bii. Kasin sikatayo met so ag-onkiwas na ontan diad kongregasyon tan diad ministeryo tayo?—Lucas 19:1-10; Roma 14:10-13; 1 Corinto 6:9-11.
Saray Impideneng nen Jesus ed Babangatan To
18. (a) Panon so inkiwas na arum ed saraman so mantatrabaho ed leksab da? (b) Panon so impantrato nen Jesus ed saray babangatan tan saray arum? (Marcos 6:54-56)
18 No maminsan saray totoo ed pakauley so manliknan iiyan ed kaatapan na saray uuleyan da. Amperen da so liknaen dan pilalaslasan. Matalona so kinon. Sikara so aliston mankritika tan matantan a mangomenda ed saraman so mantatrabaho ed leksab da. Saray balikas na panmodmora so onsaew a manrespeto ed personal a kagalangan na arum. Balet kumusta si Jesus—panon so impantrato to ed saraman so wala ed leksab to, saray babangatan to? Kasin sikara so nanliknan abebbeba, aliwan manepeg, odino makulangkulang? Odino, imbes, kasin alikna ra so mainomay a pikimey ed si Jesus?—Ipareng so Mateo 11:28-30; 25:14-23.
19. Anto so ibangat ed sikatayo na Juan 13:1-17 nipaakar ed si Jesus?
19 Diad sayan pamaakaran, sakey ed saray matalonan leksion ya imbangat nen Jesus ed saray babangatan to so naromog ed Juan kapitulo 13. Isuhiri min basaen yo so bersikulo 1 ya anggad 17. Diad saraman ya agew saray kalsada so marabok, tan ugali so pakawalaan na sakey ya aripen a manguras ed saray sali na sankaili. Satan ya abeban kimey so ginawa nen Jesus a mismo. Anto so kalidad ya impabitar to diad impanguras to ed saray sali na babangatan to? Sikara so inikdan to na praktikal a leksion na kaumildian. Anto so naaralan tayo dia nipaakar ed kanonotan nen Kristo? Saray salita nen Jesus so mangiter na ebat: “Say aripen so aliwan babaleg nen say katawan to, nisay say sakey ya imbaki so babaleg nen samay angibaki ed sikato. No sarayan bengatla so kabat yo, maliket kayo no sikara so gawaen yo.”—Juan 13:16, 17.
20. Anton dilin-panangusisa so nayarian tayon iyaplika pian nanengneng no sikatayo so nawalaan na kanonotan nen Kristo?
20 Kasin sikatayo so walaan na kanonotan nen Kristo ed sayan pamaakaran? Kasin sikatayo so maliket a manggawa na abeba, kimey na aripen ed abung tan diad kongregasyon? Odino kasin labay tayo lambengat a gawaen iraman so bengatlan ompatnag ya “importante” odino saman so manggawa ed sikatayon ompatnag a “nikabkabiig”? Kasin sikatayo so mabulos a mibiang ed abebbeba no maminsan a kimey na panangipulong ed maong a balita diad kabkaabungan? Odino kasin labay tayo lambengat iray kimey diad plataporma ed Kingdom Hall? Peteg, say pakawalaan na kanonotan nen Kristo so mamasiansia ed sikatayon mapaabeba tan mainomay ya asinggeran, a singa si Jesus.—Roma 12:3.
21, 22. Panon so impangipanengneng nen Jesus na pililikna ed saray apostoles to? Diad ulop?
21 Diad sakey ya inkagawa, kayari na sakey a nikadkaduman kampanya na panagpulong, impanengneng nen Jesus so baleg a konsiderasyon ed saray apostoles. Anggaman ayadyari, ag-inilaloan nen Jesus so inkayadyari ed arum. Diad sampot na sakey a kampanya na panagpulong, agto impilit a saray apostoles so tampol ya ompawil ed panagpulong da tan manggawa na lalon magmaong. Sikato so makonsidera ed nakakaukolan da diad pampainawa tan sikara so inyakar to ed mareen a pasen. Balet sanen sikara so tinumbok na ulop, kasin si Jesus so naalipanesan tan naandian-na-anos? Andi, lapud “say puso to so linma ed sikara,” so ibabaga na awaran ed sikatayo.—Marcos 6:30-34, The New English Bible.
22 Diad ontan a maabig ya ehemplo, kasin pankelawan a kaslakan ed saray apostoles so matoor a patumbok nen Kristo? Si Pedro so peteg ya asagyat ed saray bengatlan naaralan to diad maapit ya impiulop ed si Jesus. Nayarin inikdan to si Marcos na dakel ya impormasyon ed awaran na Ebanghelyo to. Tan nankalkalna balet ta maseguro ya inala nen Pedro ed inkasikato so kanonotan nen Kristo.—Mateo 16:15-17, 21-23.
Kasin Nanonotan Yo?
◻ Panon so pakawalaan tayo na kanonotan nen Kristo?
◻ Anton nengneng na too si Jesus?
◻ Panon so inkiwas nen Jesus ed saray ugugaw? Ed saray bibii?
◻ Anto so naaralan tayo a manlapud nengneng na impideneng nen Jesus ed saray babangatan to?
[Litrato ed pahina 19]
Si Jesus so maabagey tan agto inyamot iray liknaan to
[Litrato ed pahina 21]
Si Jesus so sakey a laki na maridios a kiwas