‘Amin a Kayamanan na Karunongan’

1-3. Anto so eksena sanen impaliwawa nen Jesus so sermon diad panaon na primabera nen 31 C.E., tan akin a nikelkelawan iray onderengel ed sikato?

PANAON na primabera ed saman, tan say taon et 31 C.E. Si Jesu-Kristo so walad asingger na Capernaum, sakey ya okupadon syudad ed amianen-sagur a baybay na Dayat na Galilea. Diad sakey a palandey ditan, si Jesus so nambukbukor a nampikasin sanlabi. Sanen onkakabuasan la, tinawag to iray babangatan to, tan amili ed sikara na 12, a tinawag ton apostoles. Diad saman met a bekta et mankisasbi iray totoon anumbok ed si Jesus ed satan a lugar, ya arum ed sikara et nanlalapu ni’d arawi, tan nantitipon ira ed sakey a patar a pasen na palandey. Kaliktan dan narengel so ibaga to tan kaliktan da met a napaabig iray liliknaen da. Tan ag-ira dinismaya nen Jesus.​—Lucas 6:12-19.

² Inasinggeran nen Jesus iray ulop tan pinaabig to so amin a mansasakit. Insan, sanen anggapo lay anggan sakey ed limog da a manliliknay ot-ot lapud seryoson sakit, sikatoy yinmurong tan ginmapon nambangat.a Presko so dagem ed saman lapud panaon na primabera, tan seguradon nandinayewan na saramay onderengel ed sikato iray ibabaga to. Diad tua et agni iran balot akadngel na onman a panagbangat. Pian magmaliw a makana iray bangat to, agto inaon iray insalitan tradisyon odino saray ibabaga na kabkabat iran Judion rabbi, noagta, aminpiga ton inaon so pinuyanan a Hebreon Kasulatan. Direkta ed punto so mensahe to, simpli so pananalita to, tan malinew so labay ton ibaga. Sanen sikatoy asumpal, saray ulop so nikelkelawan. Nepeg labat ya ontan, lapud saray balikas a kadkadngel da et nanlapud sankakabatan a too a nambilay ed kapiganman!​—Mateo 7:28, 29.

³ Saman a sermon, ontan met ed saray dakel nin bengatla ya imbaga tan ginawa nen Jesus, so nisulat ed Salita na Dios. Maabig ya usisaen tayo no anto so ibabaga na satan a pinuyanan a rekord nipaakar ed si Jesus, lapud walad sikato so ‘amin a kayamanan na karunongan.’ (Colosas 2:3) Say karunongan et say abilidad a niyaplika ed praktikal a paraan so pikakabat tan pakatalos. Iner so angalaan to na ontan a karunongan? Panon ton impatnag so karunongan, tan panon tayon natumbok so ehemplo to?

“Iner so Angalaan na Sayan Too na Kakabatan?”

4. Antoy tepet na saramay akadngel ed si Jesus diad Nazaret, tan akin?

⁴ Diad sakey ed saray impanbaroy nen Jesus pian manpulong, nila to so Nazaret, say binalegan ton baley, tan ginmapon nambangat ed sinagoga na satan. Dakel ed saray onderengel ed sikato so nandinayew tan nankelkelaw ya inkuan da: “Iner so angalaan na sayan too na kakabatan?” Kabat da iray ateng tan agagi to, tan amta ran sikatoy nanlapud mairap-bilay a pamilya. (Mateo 13:54-56; Marcos 6:1-3) Seguradon amta ra met a sayan maong a manalitan karpentero so agnanaral ed bantog iran rabinikon eskuelaan. (Juan 7:15) Kanian, ompatnag a makatunongan so tepet da.

5. Siopa so imparungtal nen Jesus a nanlapuan na karunongan to?

⁵ Say karunongan ya impatnag nen Jesus et aliwan basta nanlapud naspot a nonot to. Diad saginonor na ministeryo to, sanen sikatoy manbabangat ed templo, imparungtal nen Jesus a say karunongan to so nanlapu ed atagtagey a lapuan. “Say bangat ko agko kien, balet kien na angibaki ed siak,” so kuan to. (Juan 7:16) On, say Ama ya angibaki ed Anak so peteg a nanlapuan na karunongan nen Jesus. (Juan 12:49) Balet, panon ya agamoran nen Jesus so karunongan manlapud si Jehova?

6, 7. Panon ya agamoran nen Jesus so karunongan na Ama to?

⁶ Say masanton espiritu nen Jehova so onkikiwas ed puso tan nonot nen Jesus. Oniay impasakbay nen Isaias nipaakar ed si Jesus bilang say insipan a Mesias: “Say espiritu nen Jehova manayam naani ed tapew to, say espiritu na kakabatan tan pakatalos, say espiritu na pananimbawa tan pakapanyari, say espiritu na pikakabat tan say takot ed Jehova.” (Isaias 11:2) Agla pankelawan sirin no akin a napatnagan ed pananalita tan kakikiwas nen Jesus so sankatalonggaringan a karunongan lapud walad sikato so espiritu nen Jehova a mangiwawanwan ed panagnonot tan saray desisyon to!

⁷ Agamoran nen Jesus so karunongan manlapud Ama diad sananey nin matalonggaring a paraan. Unong ya anengneng tayo ed Kapitulo 2, diad loob na agnakalkulan panaon, antis a nagmaliw a too si Jesus, sikatoy awalaan na pankanawnawan naalig so kanonotan na Ama to ed saray pamaakaran. Agnarandan na nonot no panon kalaknab a karunongan so agamoran na Anak legan ton kaibay Ama to, a mankikimey bilang “uloen a komikimey” na Dios diad impamalsa ed amin nin arum a bengabengatla, balanglan mabilay tan andiay-bilay. Makatunongan labat sirin, ya antis a nagmaliw a too so Anak, sikatoy deneskribe bilang ayadyarin ehemplo na karunongan. (Uliran 8:22-31; Colosas 1:15, 16) Diad interon ministeryo nen Jesus, inusar to so karunongan ya agamoran to sanen kaiba toy Ama to ed tawen.b (Juan 8:26, 28, 38) Kanian, agtayo la pankelawan a diad saray salita nen Jesus et napatnagan so agaylan kakabatan tan aralem a pakatalos. Tan diad amin a gawa to et napatnagan so inkasusto na pakatebek to.

8. Bilang papatumbok nen Jesus, panon tayon nagamoran so karunongan?

⁸ Bilang papatumbok nen Jesus, kaukolan a si Jehova met so pangalaan tayo na karunongan. (Uliran 2:6) Siempre, agmamilagron ipapagamor nen Jehova so karunongan ed sikatayo. Balet, peteg ya eebatan to so masimoon iran pikekerew tayo na karunongan a nakaukolan pian matalona tayon naarap iray problema ed bilay. (Santiago 1:5) Pian nagamoran itan a karunongan, kaukolan tayoy mansagpot a maong. Nepeg a mantultuloy tayon anapen itan “a singa saray inyamot a kayamanan.” (Uliran 2:1-6) On, kaukolan a mantultuloy tayon kotkoten, a singa panangibaga, so Salita na Dios, a ditan nipaparungtal so karunongan to, tan itunos so bilay tayo ed nanaaralan tayo. Say ehemplo na Anak nen Jehova so nagkalautlan makatulong ed sikatayo a nagamoran so karunongan. Usisaen tayo so pigaran pamaakaran ya angipatnagan nen Jesus na karunongan tan aralen tayo no panon a sikatoy naalig tayo.

Saray Salitan Napnoy Karunongan

9. Akin a nibagan napnoy karunongan iray bangat nen Jesus?

⁹ Dinadago na dakerakel a totoo si Jesus lapud labalabay dan narengel so ipaliwawa to. (Marcos 6:31-34; Lucas 5:1-3) Tan agla itan pankelawan, lapud kapagno biswaten nen Jesus so sangi to, ompaway iray agnapalumbasan a karunongan! Ipaparungtal na saray bangat to ya aralem so pikakabat to ed Salita na Dios tan agnaparaan so abilidad ton lamoten iray sengegan na saray pamaakaran. Saray bangat to so makapasagyat ed amin a klase na totoo tan onaplika ed amin a panaon. Konsideraen pa so pigaran alimbawa na karunongan a naromog ed saray salita nen Jesus, say impasakbay a ‘Makapakelaw a Mananimbawa.’​—Isaias 9:6.

10. Antoran maabig a kalidad so ipapaseseg nen Jesus a bayuboan tayo, tan akin?

¹⁰ Say Sermon ed Palandey ya asalambit ed gapo, so sankabalgan a koleksion na saray bangat nen Jesus ya ag-asaletan na salsalita na arum. Diad sayan sermon, ag-itayo labat basta sinimbawa nen Jesus ya itultuloy so dugan pananalita tan kondukta. Mas ni nen say satan so insimbawa to. Lapud amta ton say panlalapuan na ibabaga tan ikikiwas tayo et say nononoten tan nalilikna tayo, papasesegen itayo nen Jesus a bayuboan ed nonot tan puso tayo iray maabig a kalidad, a singa say kaumildian, pampilalek ed inkatunong, pagmaliw a mapangasi tan mikakareenan, tan panangaro ed arum. (Mateo 5:5-9, 43-48) Legan tayon papaaligwasen iratan a kalidad ed puso tayo, magmaliw a magalang so pananalita tan kondukta tayo, tan satan so aglabat mamaliket ed si Jehova noagta mamawala met na maabig iran relasyon ed kaparan totoo.​—Mateo 5:16.

11. Sano manisimbawa nipaakar ed makasalanan a walna, panon a lalamoten nen Jesus iray sengegan na pamaakaran?

¹¹ Sano manisimbawa si Jesus nipaakar ed makasalanan a walna, lalamoten to ray sengegan na pamaakaran. Agto basta ibabaga ed sikatayo a paliisan so marelmeng iran gawa, noagta papasakbayan to itayon ag-eem-eman so sanok ed puso tayo. (Mateo 5:21, 22; 1 Juan 3:15) Agto lambengat isesebel so pikakalugoran, sikatoy mamapasakbay met sumpad pampilalek ya onggagapo ed puso tan mangitonton ed ontan ya agpanagmatoor. Bibilinen to itayon ag-onnenengneng ed bengatlan managyat ed sikatayon manpilalek na makapuy tan nawalaan na mauges a seksual a pantindek. (Mateo 5:27-30) Impaimano nen Jesus iray sengegan, aliwa labat a saray sintomas. Inimano toray ug-ugali tan pilpilalek a mansumpal ed makasalanan iran gawa.​—Salmo 7:14.

12. Panon a minoria na papatumbok nen Jesus so simbawa to, tan akin?

¹² Peteg a napnoy karunongan iray salita nen Jesus! Kanian, saray “katooan so nankelkelaw ed panagbanga’to.” (Mateo 7:28) Bilang papatumbok to, momoriaen tayo a giya ed panagbilay so makabat a simbawa to. Pampepelengan tayon pankimeyan iray maabig iran kalidad ya ipapaseseg to, pati say panangasi, pikakareenan, tan aro, lapud amta tayon no walaan itayo na saratan et magmaliw a maridios so kondukta tayo. Panggugunaetan tayon ekalen ed puso tayo iray negatibon liknaan tan pilpilalek ya impasakbay ton ipulisay tayo, a singa say pirmin sanok tan imoral iran pampilalek, lapud amta tayon say panggawa ed satan et ontulong ed sikatayon napaliisan so makasalanan a kondukta.​—Santiago 1:14, 15.

Paraan na Kabibilay ya Igigiya na Karunongan

13, 14. Anto so mangipapanengneng ya inusar nen Jesus so maong a pakatebek diad impamili toy paraan na impanbilay to?

¹³ Aglambengat impanengneng nen Jesus so karunongan diad salita noag ontan met ed gawa. Say interon paraan na kabibilay to, salanti, saray desisyon to, say panmoria to ed inkasikato, tan say pidedeneng to ed arum so angipatnag na dakel ya alay abig iran aspekto na karunongan. Imanoen pa so pigaran alimbawa a mangipapanengneng a si Jesus so igigiya na “aralem a kakabatan tan kalakal.”​—Uliran 3:21.

¹⁴ Kabiangan ed karunongan so maabig a pakatebek. Inusar nen Jesus so maong a pakatebek diad impamili toy paraan na impanbilay to. Kasin naisip yo no anto komoy nayarin nagmaliw a kipapasen na bilay to, salanti say nipaalagey to komon ya abung, say nipundar to komon a negosyo, odino say agamoran to komon a kabantogan ed mundo? Amta nen Jesus a say bilay ya akasentro ed saratan a bengatla et “kaapaan tan panguusil ed dagem.” (Eclesiastes 4:4; 5:10) Makulangkulang so ontan a kurang, tan kasunian itan na karunongan. Pinili nen Jesus a pansiansiaen a simpli so bilay to. Agto naninteresan so pananap na kuarta odino say pampayaman. (Mateo 8:20) Mitunosan ed imbangat to, inyapasakey toy imano to ed saksakey a gagala, salanti, say panggawa ed linawa na Dios. (Mateo 6:22) Sikakabat ya intalaga nen Jesus so panaon tan biskeg to parad Panarian, a mas importante tan makagunggonan tuloy nen saray materyal a bengatla. (Mateo 6:19-21) Sikato so angitilak sirin na ehemplon manepeg ya aligen.

15. Panon a nipapatnag na saray patumbok nen Jesus a pansiasiansiaen dan simpli so mata ra, tan akin a makabat iyan kiwas?

¹⁵ Natetebek na papatumbok nen Jesus natan so karunongan na pamasiansian simpli ed mata. Kanian, pian ag-ira nabelatan, ag-ira unuutang no agmet kapilitan tan papaliisan da iray minumundon gegemtan a manguupot na dakel a panaon tan biskeg. (1 Timoteo 6:9, 10) Dakel lay amasimpli ed kabibilay da pian mas dakel a panaon so nausar da ed Kristianon ministeryo, odino pian makapanlingkor ni ingen bilang sigpot-panaon a manangiyabawag na Panarian. Anggapo lay mas makabat a kurang nen say satan, lapud say pangiyuna ed kimkimey parad Panarian so manresulta ed pirmin liket tan kapenek.​—Mateo 6:33.

16, 17. (a) Diad antoran paraan ya impatnag nen Jesus a sikatoy mapaabeba tan realistiko ed no antoy iilaloan to ed inkasikato? (b) Panon tayon nipanengneng a mapaabeba tan realistiko itayo ed no antoy iilaloan tayo ed inkasikatayo?

¹⁶ Isisiglaot na Biblia so karunongan ed kapaabebaan, tan kabiangan ed satan so pamidbir ed saray limitasyon tayo. (Uliran 11:2) Si Jesus so mapaabeba tan realistiko ed no antoy iilaloan to ed inkasikato. Amta ton agto nakomberte so amin ya akadngel ed mensahe to. (Mateo 10:32-39) Amta to met a daiset labat so totoon personal ton napasabian. Kanian, sikakabat ton inmatalek so panaggaway babangatan ed saray patumbok to. (Mateo 28:18-20) Mapaabeba ton binidbir a mas “angkakabaleg a kimkimey nen saraya so gawaen” da, lapud mas dakel a totoo so napasabian da, mas malaknab so nakobrian da, tan mas andukey a panaon so nausar da. (Juan 14:12) Binidbir met nen Jesus a nakaukolan to so tulong. Inawat toy tulong na saray anghel a linman nanlingkor ed sikato ed kalawakan ontan met ed say impamabiskeg na anghel ed sikato diad Getsemani. Tan sanen sayan Anak na Dios so mankakkaukolan, sikatoy kinmelyaw a patutulongan.​—Mateo 4:11; Lucas 22:43; Hebreos 5:7.

¹⁷ Sikatayo met so kaukolan a magmaliw a mapaabeba tan realistiko ed iilaloan tayo ed inkasikatayo. Seguradon labay tayo so interon-kamarerwan mansagpot ed panagpulong tan panaggaway babangatan. (Lucas 13:24; Colosas 3:23) Balet, kaukolan tayon tandaan ya ag-itayo ikokompara nen Jehova ed sakey tan sakey, tan nepeg ya agtayo met ikokompara so inkasikatayo ed arum. (Galacia 6:4) Ontulong ed sikatayo so praktikal a karunongan pian mangiplano na realistiko iran kalat base ed saray abilidad tan sirkumstansya tayo. Niarum ni, say karunongan so mangigiya ed saramay walaan na responsabilidad a mamidbir a walaray limitasyon da tan sagpaminsan et kaukolan day tulong tan suporta. Say kapaabebaan so ontulong ed saratan pian magalang a mangawat na tulong, a bibidbiren da a nayarin usaren nen Jehova so kaparan mananisia pian ‘manligliwa’ ed sikara.​—Colosas 4:11.

18, 19. (a) Anto so mangipapanengneng a makatunongan tan makapabiskeg so pidedeneng nen Jesus ed saray babangatan to? (b) Akin a walaan itayoy maabig a rason pian magmaliw a positibo tan makatunongan ed pidedeneng ed sakey tan sakey, tan panon tayon nagawaan iya?

¹⁸ “Say kakabatan a wala a manlapu ed tagey, [et] masimpit [“makatunongan,” NW],” kuan na Santiago 3:17. Si Jesus so makatunongan tan makapabiskeg sano midedeneng ed saray babangatan to. Tua, amta to iray lingo ra, ingen ta say inimano to et say kaabigan da. (Juan 1:47) Amta ton sikatoy taynan da diad samay labi a sikato lay arestoen, balet agto nanduaruwaan so katooran da. (Mateo 26:31-35; Lucas 22:28-30) Sikatoy amitlo ni ingen ya imburi nen Pedro. Balet, siansian impikasi nen Jesus si Pedro tan imbalikas toy talek ed inkatoor nen Pedro. (Lucas 22:31-34) Sanen nampikasi si Jesus ed Ama to diad samay unor lan labi na bilay to diad dalin, agto binibitla iray lingon agawaan na saray babangatan to. Imbes, say sinalambit to et say maabig a ginawa ra anggad saman a labi, a kuan to: “Inunor da so salitam.” (Juan 17:6) Tan anggaman ag-ira ayadyari, impudir to ed sikara so kimey a panangipulong ed Panarian tan panaggaway babangatan. (Mateo 25:14, 15; Lucas 12:42-44) Seguradon say imbalikas ton talek tan pananisia ed sikara so amabiskeg ed sikaran mantultuloy ed kimey ya ingganggan ton gawaen da.

¹⁹ Walay rason na saray patumbok nen Jesus pian aligen so ehemplo to ed sayan pamaakaran. No say ayadyarin Anak na Dios et maanos ya akideneng ed saray ag-ayadyarin babangatan to, agmas nagkalalo la sirin ed sikatayo ran makasalanan a totoo a nepeg itayon magmaliw a makatunongan ed pidedeneng tayo ed sakey tan sakey! (Filipos 4:5) Imbes a piimano iray kalilingoan na kaparan managdayew, maabig no say kaabigan da so imanoen tayo. Makabat a tandaan tayo ya inyasingger ira nen Jehova. (Juan 6:44) Kanian, seguradon walay anengneng ton maabig ed sikara, tan nepeg ya ontan itayo met. Say pagmaliw a positibo so ontulong ed sikatayo ya aglabat ‘palabasen’ so lingo noagta mananap met na saray nakomendaan tayo ed arum. (Uliran 19:11) Sano ibalikas tayoy talek ed Kristianon agagi tayo, natulongan tayo iran nagawaan so sankaabigan da diad panagserbi ed si Jehova tan nawalaan na gayaga ed satan a serbisyo.​—1 Tesalonica 5:11.

20. Antoy nepeg tayon gawaen ed mabmablin kayamanan na karunongan a naromog ed saray salaysay ed Ebanghelyo, tan akin?

²⁰ Saray salaysay na Ebanghelyo nipaakar ed bilay tan ministeryo nen Jesus so peteg a mabmablin kayamanan na karunongan! Antoy nepeg tayon gawaen ed sayan mabmablin regalo? Diad sampot na Sermon nen Jesus ed Palandey, pinaseseg to iray wadman ya onderengel ed sikato ya agda labat dengelen so makabat iran diparan to noag gawaen odino iyaplika ra met iratan. (Mateo 7:24-27) No itunos tayo so kanonotan, motibo, tan kiwas tayo ed saray makabat a salita tan gawa nen Jesus, natulongan itayon nawalaan na sankaabigan a bilay a posible natan tan makapansiansia ed dalan a mamaarap ed bilay ya andi-anggaan. (Mateo 7:13, 14) Seguradon anggapo lay mas maabig odino mas makabat a kurang a nayarin pilien tayo!