KAPITULO 4
“Nia so Leon ed Poli nen Juda”
“Siak itan”
1-3. Anton peligro so inarap nen Jesus, tan antoy reaksion to?
SAKEY a pangkat so manaanap ed si Jesus. Sarayan lalaki, a tugyopen na baleg a grupo, so de-armas na espada tan pekpek tan walaray kaiba ran sundalo. Tinonton day ambilunget iran karsada na Jerusalem insan da bineltang so Lawak na Kidron tan amaarap ira ed Palandey na Olibo, a singano walay gawaen dan marelmeng. Managaag so bulan, balet de-awit ni ray sigit tan lampara. Kasin sisilewan day dalan da lapud nasasaniban na lurelurem so sinag na bulan? Odino kasin iisipen dan onaamot ed ambilunget a pasen so aanapen da? Sakey a bengatla so segurado: No wala ed sikara so maniisip ya ompayakot si Jesus, agto sirin kabat si Jesus.
2 Amta nen Jesus a walay onsasabin peligro. Anggaman ontan, agto binmatik, noagta nanalagar. Manasingger lay pangkat ya indaulo nen Judas, sakey a datin panmamatalkan a kaaro nen Jesus. Si Judas so makmakpel ya angitapat ed si Jesus, ya impabidbir to so dati ton katawan diad mansimpisimpitan a panangibano tan angob. Balet, nansiansian kalmado si Jesus. Insan to inarap so pangkat. “Siopa so anapen yo?” so intepet to. “Si Jesus a taga-Nazaret,” so ebat da.
3 Kaslakan a totoo et antakot ya onarap ed ontan ya armadon pangkat. Ontan lagi abaloan na sayan ulop ed lakin walad arap da. Balet, si Jesus so agpinmayakot, agbinmatik, tan agnantila. Imbes, inkuan to labat: “Siak itan.” Ontan lay inkakalma tan inkakpel to, ya abigla iramay lalaki, kanian akasenersener tan atumtumba ra!—Juan 18:1-6; Mateo 26:45-50; Marcos 14:41-46.
4-6. (a) Say Anak na Dios so impara ed anto, tan akin? (b) Diad anton taloran pamaakaran ya impanengneng nen Jesus so inkakpel to?
4 Panon ya ayarian nen Jesus so ontan la kagraben peligro balet siansia nin kalmado? Lapud pakpel. Say pakpel et sakey ed saray pandinayewan tan pirawrawat a kalidad ed sakey a lider, tan anggapoy toon akapipara ed si Jesus anggan kapigan, tan nagkalalon anggapoy akadaeg ed sikato ed sayan pamaakaran. Diad tinumbokan na sayan kapitulo, naaralan tayo no panoy inkamapaabeba tan inkauyamo nen Jesus. Sikatoy manepenepeg ya atawag a ‘say Kordero.’ (Juan 1:29) Balet, lapud inkakpel nen Jesus et sikatoy deneskribe met ed midumaan a tuloy a paraan. Oniay inkuan na Biblia nipaakar ed Anak na Dios: “Nia so leon ed poli nen Juda.”—Apocalipsis 5:5.
5 Say leon so mabetbet ya isisiglaot ed pakpel. Asali yo ta lay akaasingger ed kalakian a leon? No asali yo la, seguradon walad kulongan itan diad zoo, kanian aliwan mapeligro. Ingen, siansian makapakebbiew so pakaeksperiensya na ontan. Legan yon nenengnengen so lupa na sayan baleg tan mabiskeg a pinalsa, insan to kayo met ninengneng, agta singa agnaisip ya onkuyat itan a leon lapud pakatatakot? Say Biblia so analambit ed “leon, a sikato so sankamakapanyarian ed saray ayep, tan ag-onsener lapu ed anggan siopa.” (Uliran 30:30) Ontan so inkakpel nen Kristo.
6 Singbaten tayo no panon ya impanengneng nen Jesus so singa-leon a pakpel diad taloran pamaakaran: diad panangitalindeg ed katuaan, diad panangitandoro ed inkahustisya, tan diad pangarap ed isusumpa. Nasingbat tayo met, ya amin tayo so makasarag a mangalig ed si Jesus diad pangipatnag na pakpel, balanglan makpel itayo lan sipor odino andi.
Makpel Ton Intalindeg so Katuaan
7-9. (a) Antoy agawa sanen si Jesus so 12 años, tan parad sika, antoy makapakebbiew ed saman ya inkagawa? (b) Panon ya impatnag nen Jesus so pakpel sanen kaarap to ray managbangat diad templo?
7 Diad mundon uuleyan nen Satanas, say “ama na tila,” kaukolan lawas so pakpel pian nitalindeg so katuaan. (Juan 8:44; 14:30) Ag-inalagar nen Jesus a sikatoy magmaliw nin adulto antis ton italindeg itan. Sanen 12 años nen Jesus, sikatoy akasian ed atateng to kayari piesta na Paskua diad Jerusalem. Taloy agew ya alipeng si Maria tan Jose a nananap ed sikato. Insan, sikatoy nalmo ran siansia diad templo. Et antoy gagawaen to diman? Sikatoy “manyudyurong ed pegley na saray doktores [odino managbangat], ya ondedengel tan ontetepet ed sikara.” (Lucas 2:41-50) Usisaen pa so eksena na saman a singbatan.
8 Ibabaga na saray historyador a niyugali la na pigara ed saray manunan lider na relihyon so ontilak ni ed templo kayari na saray piesta pian manbangat diad sakey ed saray maawang a lolooban diman. Saray totoo so onlespak ed salian da pian ondengel tan mantepet. De-aral irayan managbangat a lalaki. Kabisado ray Mosaikon Ganggan, tan ontan met ed saray agaylan karakel a ginaway-too iran komplikado a ganggan tan tradisyon a dinmakerakel diad inlalabas na taotaon. Anto kasi naliknam no wadman ka met ya akayurong? Kasin mankebbiew ka? Natural labat itan. Tan panon to no 12 años mo ni labat? Dakel a kalangweran so mabaing. (Jeremias 1:6) Agaylay panaalwar na arum pian ag-ira naimano na mamaestro odino mamaestra ra diad eskuelaan; tatakotan na saratan a kalangweran so natawag, naimano, tan say posibilidad a nabaingan odino nakantiawan.
9 Balet, dia et naamtaan tayon si Jesus so akayurong ed limog na saray de-aral a lalaki, ya andi-takot a mangitetepet ed sikara na mairap iran tepet. Tan aliwa labat a satan so ginawa to. Oniay ibabaga ed sikatayo na salaysay: “Saray amin ya akadngel ed sikato nankelkelaw ira ed pakatalos to tan ed saray ebat to.” (Lucas 2:47) Anggapoy nabasa tayo ed Biblia no anto so imbaga to ed saman ya inkagawa, balet segurado itayon agto inalig iray katilaan a papaboran na saraman a lider na relihyon. (1 Pedro 2:22) Noagta, intandoro to so katuaan na Salitay Dios, tan seguradon nikelawan iramay mandengdengel, lapud sayan 12 años ya ugaw et sarag ton ibesngaw so inkasikato ed ontan lan kaaralem na kakabatan tan pakpel.
Dakel a kalangweran a Kristiano so makpel ya anginabang na pananisia ra ed arum
10. Panon ya aaligen na saray kalangweran a Kristiano natan so inkakpel nen Jesus?
10 Dakerakel natan so kalangweran a Kristiano a manutumbok ed saray bakat nen Jesus. Tua, aliwa ran perpekto, a singa say kalangweran a si Jesus. Balet, singa sikato, agda aalagden ya ontatken ni ira antis dan italindeg so katuaan. Diad eskuelaan odino diad komunidad a panaayaman da, mataktika ran tetepetan tan dedengelen so totoo, insan marespeto dan inanabang so katuaan ed sikara. (1 Pedro 3:15) Atulongan na sarayan grupo na kalangweran iray kaklase, mamaestro odino mamaestra, tan kakaabay da a magmaliw a papatumbok nen Kristo. Seguradon apaliket si Jehova ed inkakpel na sarayan kalangweran! Iyaaliling na Salita to so ontan iran kalangweran ed saray linaew, a makaparepresko, makapalikliket, tan dakdakel.—Salmo 110:3.
11, 12. Bilang adulto, panon ya impatnag nen Jesus so pakpel diad impangidepensa ed katuaan?
11 Sanen balolaki la si Jesus, aminpiga ton impatnag so pakpel diad impangidepensa ed katuaan. Diad tua, ginmapo so ministeryo to ed sakey a komprontasyon ya ipapasen na arum a makapataktakot. Bilang sakey labat a too, ya aliwan makapanyarin arkanghel, kaukolan ya arapen nen Jesus si Satanas, say sankamakapanyarian tan sankapeligroan ed amin a kalaban nen Jehova. Impulisay tan sinuppiat nen Jesus so lingon impangiyaplika nen Satanas ed pinuyanan a Kasulatan. Sinampotan nen Jesus itan a komprontasyon diad makpel ya impangiganggan to: “Arawi ka dia, Satanas”!—Mateo 4:2-11.
12 Si Jesus sirin so angiletneg na padron parad ministeryo to, a sipapakpel ton indepensa so Salita na Ama to sumpad saray manasalin mamikewet odino lingon mangusar ed satan. Nensaman, a singa met natan, kasmak so ontan ya ag-inkamatua diad saray relihyon. Oniay inkuan nen Jesus ed saray lider na relihyon nen panaon to: “Gagawaen yon andi-kakanaan so salitay Dios lapu ed tradisyon yo, a sikato so inyawat yo.” (Marcos 7:13) Pirmi panangigalang na maslak a totoo ed saraman a lalaki, balet andi-takot a kinondena ira nen Jesus bilang bulag a manangibasbas tan mansimpisimpitan.a (Mateo 23:13, 16) Panon tayon naalig iyan aspekto na ehemplo na inkakpel nen Jesus?
13. Antoy agtayo lilingwanan diad pangaalig tayo ed si Jesus, ingen antoy walan pribilehyo tayo?
13 Siempre, agtayo lilingwanan ya andian itayo na samay abilidad nen Jesus a makabasa na kapusoan nisay autoridad a mangukom. Balet, sarag tayon aligen so makpel a panangidepensa to ed katuaan. Alimbawa, diad pangiwawalwal tayo ed katilaan na saray relihyon—saray tilan mabetbet ya ibabangat nipaakar ed Dios, saray gagala to, tan say Salita to—ninanabang tayo so liwawa ed mundon abilungetan lapud panamalikdo nen Satanas. (Mateo 5:14; Apocalipsis 12:9, 10) Tutulongan tayo ray totoo a makalukpos ed panangaripen na palson bangabangat a katatakotan da tan manederal na relasyon da ed Dios. Baleg a pribilehyo tayon nanengneng so kasumpalan na sipan nen Jesus a: “Say katuaan sikayo so gawaen to a bulos”!—Juan 8:32.
Makpel Ton Intandoro so Hustisya
14, 15. (a) Anto so sakey a paraan na impangipalinew nen Jesus ed no “anto so hustisya”? (b) Diad impitongtong nen Jesus ed sakey a Samaritana, antoran panaglabi so impulisay to?
14 Ipapasakbay na propesiya ed Biblia ya ipalinew na Mesias no “anto so hustisya.” (Mateo 12:18, NW; Isaias 42:1) Maseguron ginapoan nen Jesus a ginawa itan sanen sikatoy wadiad dalin. Tekep na pirmin pakpel, lawas ton pinaneknekan a sikatoy patas tan agmangidumaduma diad pidedeneng to ed totoo. Alimbawa, impulisay to so aliwan makasulatan iran panaglabi tan diskriminasyon a kasmak ed kaliberliber to.
15 Sanen akitongtong si Jesus ed sakey a Samaritana diad bobon ed Sicar, abigla iray babangatan to. Akin? Diad saraman a panaon, kabkabusol na saray Judio iray Samaritano; sayan panggula et sani nen antis a linma diad dalin si Jesus. (Esdras 4:4) Sakey ni, abebbebay pakanengneng na arum a rabbi ed saray bibii. Say inter na saray rabbi a totontonen ya insulat ed saginonor so angidismaya ed pitongtong na laki ed bii; isusuheri ra ni ingen ya agmakanepegan iray bibii a bangatan na Ganggan na Dios. Saray Samaritana so nagkalautlan ipapasen ya agmalinis. Impulisay nen Jesus iratan ya agmakatunongan a panaglabi tan maparungtal ton imbangat so sakey a Samaritana (ya imoral so kabibilay to), ya impaamta to ni ingen ed sayan bii a sikato so Mesias.—Juan 4:5-27.
16. Akin a kaukolan na saray Kristiano so pakpel pian agda naalig so arum no nipaakar ed panaglabi?
16 Asalim ta lay akapiulop ed totoon makapasakit so panaglabi ra? Nayarin mabalaw dan ilulurey so nipaakar ed totoon dumay rasa odino nasyonalidad da, mumudmuraen da iray agda kaparehoy sekso, odino memelmelagen da iramay agda kaparay kipapasen ed pinansyal odino bilay. Agminononong iray patumbok nen Kristo ed ontan iran kagulgulan panmoria, tan panggugunaetan dan sigpot ya ekalen ed kapusoan da so panaglabi. (Gawa 10:34) Diad sayan pamaakaran, kaukolan a bayuboan na balang sakey ed sikatayo so pakpel pian magmaliw a patas ed amin.
17. Antoy ginawa nen Jesus diad templo, tan akin?
17 Lapu met ed pakpel et niyalibansa nen Jesus so kalinisan na totoo na Dios tan say uksoyan parad puron panagdayew. Diad gapo na ministeryo to, sikatoy linma ed sular na templo diad Jerusalem tan abigbigla sanen anengneng to ray managlako tan managsalat na kuarta a mannenegosyo ditan. Tekep na matunong a sanok, inaablog nen Jesus iraman a maagum a lalaki tan saray lako ra. (Juan 2:13-17) Ontan lamet so ginawa to ed saginonor sanen asingger lan manampot so ministeryo to. (Marcos 11:15-18) Lapud saraman a ginawa to et sikatoy binusol na saray walad pakapanyari, ingen sikatoy agtinmalaw. Akin? Manlapud inkaugaw to, tinawag to itan a templo ya abung nen Ama to—tan talagan ontan so impatnag to. (Lucas 2:49) Agton balot abuloyan so ag-inkahustisyan panudutak ed puron panagdayew a gagawaen ditan. Say seseg to so amapakpel ed sikaton gawaen so nakaukolan.
18. No nipaakar ed kalinisan na kongregasyon, panon a nipapatnag na saray Kristiano natan so inkakpel?
18 Saray patumbok nen Kristo natan so mangiyaansakit met a maong ed kalinisan na totoo na Dios tan ed uksoyan parad puron panagdayew. No nanengneng da a nalalanor ed seryoson gawan-mauges so sakey a kaparan Kristiano, agda itan ibabaliwala. Makpel iran mitongtong. (1 Corinto 1:11) Seguroen dan napakabatan iray mamatatken ed kongregasyon. Natulongan na mamatatken iramay mansasakit ed espiritual tan onkiwas met ira pian napansiansia so malinis a talindeg na saray karnero nen Jehova.—Santiago 5:14, 15.
19, 20. (a) Antoran ag-inkahustisya so kasmak ed panaon nen Jesus, tan anton desdes so inarap to? (b) Akin ya aglabay na saray patumbok nen Kristo so mibali ed politika tan karawalan, tan anto so sakey a tumang lapud talindeg da?
19 Balet, ikuan tayo la kasin nilabanan nen Jesus so ag-inkahustisya ed sosyedad? Seguradon kasmak so ag-inkahustisya ed kaliberliber to. Say binalegan ton lugar et sinakop na sananey a makapanyarin bansa. Nilalames na saray Romano iray Judio panamegley na kiwawala na saray puersa militar, siningil da ira na atagey a buis, tan akibabalian da ni ingen iray relihyoson kustombre ra. Agpankelawan a labay na dakel a totoo a mibali si Jesus ed politika nen panaon to. (Juan 6:14, 15) Diad saman et kaukolan to lamet so manpakpel.
20 Impaliwawa nen Jesus a say Panarian to so agkabiangan na mundo. Panamegley na ehemplo to, impasal to iray patumbok to ya agmibabali ed saray mapolitikan gotgotan ed saman a panaon, imbes et iyapasakey day imano ra ed panangipulong ed maong a balita na Panarian na Dios. (Juan 17:16; 18:36) Sikatoy angibangat na mapuersan leksion nipaakar ed neutralidad diad samay labin sinmabi so pangkat pian sikatoy arestoen. Diad saman et si Pedro so tampol a kinmiwas, a bengatbengat ton insingwat so espada to tan asingwat toy sakey a laki. Nayarin main-inomay so misimpatya ed si Pedro. No bilbilang labat ta makatunongan so panggawa na karawalan, satan so diad saman a labi, sanen inataki so inosentin Anak na Dios. Balet, diad saman a bekta et angiletneg si Jesus na estandarte parad saray patumbok to anggan diad sayan panaon: “Ipawil mo so kampilan mo ed pasen to; ta saray amin a mangala na kampilan ompatey ira naani ed kampilan.” (Mateo 26:51-54) Seguradon mankaukolay pakpel iray patumbok nen Kristo nensaman, a singa met natan, pian napansiansia ray ontan ya inkamareen da. Bilang resulta na neutralidad da bilang Kristiano, malinis so rekord na saray totoo na Dios natan no nipaakar ed dakerakel iran bakal, turobos a panamatey, gulo, tan arum niran miparan karawalan ed sayan panaon. Satan ya alay abig a rekord et sakey a tumang lapud inkakpel da.
Makpel Ton Inarap so Isusumpa
21, 22. (a) Anto so naawat nen Jesus a tulong antis ton inarap so sankairapan a subok ed sikato? (b) Panon a nampakpel si Jesus anggad kasampotan?
21 Abayag lan amta na Anak nen Jehova a sagmaken toy pirmin isusumpa sano sikato lay wadia ed dalin. (Isaias 50:4-7) Aminpigapigan niiyan ed kapeligroan so bilay to, a say sankaunoran et samay deneskribe ed gapo na sayan kapitulo. Panon ya apansiansia nen Jesus so pakpel anggaman ed saratan a kapeligroan? Bueno, anto tay gagawaen nen Jesus antis a sinmabi so pangkat a mangaresto ed sikato? Sikatoy masimsimoon a manpipikasi ed si Jehova. Et antoy ginawa nen Jehova? Ibabaga na Biblia ed sikatayo a si Jesus so ‘dinengel’ to. (Hebreos 5:7) Angibaki si Jehova na anghel a nanlapud tawen pian pabiskegen so makpel ya Anak to.—Lucas 22:42, 43.
22 Sanen apabiskeg la, inkuan nen Jesus ed saray apostol to: “Bangon kayo, ta onla iti’la.” (Mateo 26:46) Nonoten pay inkakpel a napatnagan ed saratan a salita. Inkuan ton “onla iti’la,” anggaman amta ton kerewen to ed pangkat ya agda ilalanor iray kakaaro to, anggaman amta to a sikatoy taynan tan ibatikan na saraman a kakaiba to, anggaman amta ton arapen ton bukor so sankairapan a subok ed bilay to. On, inarap ton bukor so ilegal tan aliwan patas a bista, panamalaw, panamairap, tan pirmin ot-ot na ipapatey. Diad amin na saratan, agbalot kinmapuy so linawa to, sikatoy nansiansian makpel.
23. Ipaliwawa no akin ya agnibagan agmaalwar si Jesus diad paraan na impangarap to ed peligro tan sesga ed bilay to.
23 Kasin nibagan agmaalwar si Jesus? Andi; anggapoy koneksion na ag-inkamaalwar ed peteg ya inkakpel. Diad tua, imbangat nen Jesus iray patumbok to a magmaliw a maalwar, a sikakabat ya ompaliis ed peligro pian mantultuloy dan nagawaan so linawa na Dios. (Mateo 4:12; 10:16) Balet, diad sayan kipapasen, amta nen Jesus ya agla itan napaliisan. Amta to no anto so nalalanor ed linawa na Dios. Determinado si Jesus a pansiansiaen so integridad to, kanian say mogmon polaing et say pangarap ed bista.
Pinaneknekan na saray Tasi nen Jehova a makpel ira anggan sano nasusubok
24. Akin a napapaseguroan itayo a nayarian tayoy magmaliw a makpel sano nipaarap ed antokaman a subok ya onlesa?
24 Talagan saray patumbok nen Jesus so aminpigapigan makpel ya anumbok ed saray bakat na Katawan da! Dakel so mapekder a tinmalindeg anggaman ed saray panagmudmora, panamasegsegang, panangaresto, inkapriso, panamairap, tan anggan say ipapatey. Iner so panlalapuan na ontan lan pakpel na sarayan ag-ayadyarin totoo? Ag-itan basta nanlapud inkasikaran dili. No panon ya akaawat si Jesus na tulong manlapud Dios, ontan met iray patumbok to. (Filipos 4:13) Kanian, agbalot tatakotan no anto so nagawa ed arapen. Magmaliw a determinadon pansiansiaen so integridad yo, tan ikdan kayo nen Jehova na pakpel a nakaukolan yo. Mantultuloy ya onggamor na panamabiskeg manlapud ehemplo na Lider tayo, si Jesus, ya angikuan: “Pabiskeg yoy linawa yo! Tinalok lay sankamundoan.”—Juan 16:33, Maung a Balita.
a Inkomento na saray historyador a saray pantyon na saray rabbi so inggalgalang a singa ed saray pantyon na saray propeta tan patriarka.