Siopa so “Makaliktar”?

“Amin ya ontawag ed ngaran na Katawan [nen Jehova, NW], nilaban ira.”​—GAWA 2:21.

1. Akin a say Pentecostes 33 K.P. et importantin tuloy ya agew ed awaran na mundo?

SAY Pentecostes 33 K.P. so importantin tuloy ya agew ed awaran na mundo. Akin? Lapud nianak ed saman ya agew so sakey a balon nasyon. Diad inmuna, melag lambengat itan a nasyon—120 labat a babangatan nen Jesus a nantitipon diad tagey a kuarto diad Jerusalem. Balet natan, sanen maslak a nasyon a wala nensaman et alingwanan la, siansia nin wala’d sikatayo itan a nasyon a nianak ed saman a tagey a kuarto. Sayan katuaan so importantin tuloy ed sikatayon amin, lapud sayan nasyon so tinuro na Dios a magmaliw a tasi to ed arap na katooan.

2. Antoran mamilagron ebento so anandaan na kiyanak na balon nasyon?

² Sanen ginmapo itan a balon nasyon, agawa iray importantin ebento ya anumpal ed mapropetiko iran salita nen Joel. Nabasa tayo irayan ebento diad Gawa 2:2-4: “Kapagdakan sinmabi a nanlapu ed tawen so sakey a tanol a singa sakey a dagem a mabiskeg a sinmabi a maksil, et pinano to so sankaabungan a kawalaan dan akayurong. Et pinmatnag ed sikara so diladila a singa apuy a niutob, et dinmapo ed tapew na sinansakey ed sikara. Et sikaray napno ya amin na espiritu santo, et ginmapo ra a nansalita na salitan nagsikasikmat unong na impangiter ed sikara na espiritu a pakapansalita.” Diad onian paraan a nagmaliw ya espiritual a nasyon iraman a 120 matoor a lalaki tan bibii, saray inmunan membro a tinawag nen apostol Pablo ed saginonor ya “Israel na Dios.”—Galacia 6:16.

3. Anton propesiya nen Joel so asumpal nen Pentecostes 33 K.P.?

³ Nantitipon iray karaklan pian usisaen so “dagem a mabiskeg,” tan impaliwawa nen apostol Pedro ed sikara a sakey ed saray propesiya nen Joel so nasusumpal. Dinan a propesiya? Bueno, talinengey inkuanto: “‘Nagawa ed saray kaunoran ya agew,’ kuan na Dios, ‘Yibung ko so espirituk ed amin a laman; et saray anak yon lalaki tan bibii manpropeta ra naani, et saray balolaki yo makanengneng ira na paspasingawey, et saray mamasiken yo mankugip ira na kugip: on, tan ed saray aripen ko a lalaki tan bibii, ed saratan ya agew, yibung ko so espirituk; et manpropeta ra naani. Et mangipatnag ak naani na saray makapakelaw ed tagey ed tawen, tan saray tanda ed leksab ed dalin; dala tan apuy, tan alingasew na asewek; say banwa magmaliw a bilunget naani, et say bulan magmaliw naani a dala, diad arapen na isabi agew na Katawan, saman baleg tan bantog ya agew. Et nagawa ya amin ya ontawag ed ngaran nen Jehova, nilaban ira.’” (Gawa 2:17-21) Saray salitan inaon nen Pedro so naromog ed Joel 2:28-32, tan say kasumpalan da et kabaliksan ton nauupot lay panaon parad nasyon na Judios. Asingger la so “baleg tan bantog ya agew nen Jehova,” panaon a pikuekuentaan parad agmatoor ya Israel. Balet sioparay nisalba, odino makaliktar? Tan antoy iyaanino na saya?

Duaran Kasumpalan na Propesiya

4, 5. Nisesengeg ed onsabi niran ebento, antoy insimbawa nen Pedro, tan akin a satan a konseho et onaplika ni anggad labas na panaon to?

⁴ Diad tinmumbok iran taon kayari na 33 K.P., binmulaslas so espiritual ya Israel na Dios, balet ta agbinmulaslas so silalaman a nasyon na Israel. Nen 66 K.P., say Israel ed laman et mibabakal ed Roma. Nen 70 K.P., ngalngalin naandi so Israel, tan pinoolan so Jerusalem tan say templo to. Diad Pentecostes 33 K.P., angiter na maabig a konseho si Pedro lapud satan ya onsasabin desyang. Diad pangaaon lamet ed Joel, inkuanto: “Amin ya ontawag ed ngaran nen Jehova, nilaban ira.” Kaukolan a mandesisyon so balang Judio pian ontawag ed ngaran nen Jehova. Laktipen na saya so italineng ed kaaruman iran instruksion nen Pedro: “Magbabawi kayo, tan manbinyag so sinansakey ed sikayo ed ngaran nen Jesu-Kristo, pian pakapaandian na kasalanan yo.” (Gawa 2:38) Kaukolan ya awaten na saray ontatalineng ed si Pedro si Jesus bilang say Mesias, ya impulisay na Israel bilang sakey a nasyon.

⁵ Saraman a mapropetikon salita nen Joel so walaan na baleg ya epekto ed saray mauyamo nen inmunan siglo. Balet, walaan iratan na babaleg ya epekto natan lapud, unong ya ipapanengneng na saray ebento ed koma-20 siglo, walay komaduan kasumpalan na propesiya nen Joel. Nengnengen tayo no panon.

6. Panon a say pakabidbiran ed Israel na Dios so linminew legan a manasingger lay 1914?

⁶ Kayari impatey na apostoles, say Israel na Dios so sinanibay sisañas na palson Inkakristiano. Balet, legay panaon na anggaan, a ginmapo nen 1914 et linminew lamet so pakabidbiran ed sayan espiritual a nasyon. Amin na saya so kasumpalan na parabolo nen Jesus nipaakar ed saray trigo tan sisañas. (Mateo 13:24-30, 36-43) Legan a manasingger so 1914, ginapoan na alanaan a Kristianos ya isian so inkasikara manlapud agmatoor a Kakristianoan, a sipapakpel dan impulisay iray palson doktrina to tan impulong da so onsasabin anggaan na “say aturon panaon na nasyones.” (Lucas 21:24, NW) Balet say inmunan guerra mundial, a binmetag nen 1914, so angibangon na saray isyu ya agda aparaanan. Diad silong na pirmin desdes, dakel so tinmantan, tan walaray akikompromiso. Kasabi 1918 et ngalngalin tinmunda so panagpulong da.

7. (a) Antoy mipadparan ebento ed Pentecostes 33 K.P. so agawa nen 1919? (b) Nanlapulad 1919, antoy epekto na inkikalbo na espirituy Dios ed ariripen nen Jehova?

⁷ Anggaman ontan, ag-itan nambayag. Manlapud 1919, inkalbo nen Jehova so espiritu to ed totoo to diad paraan ya angipanonot ed Pentecostes 33 K.P. Siempre, nen 1919 anggapoy mansasalitay nanduruman salita tan anggapoy mabiskeg a dagem. Natalosan tayo unong ed saray salita nen Pablo diad 1 Corinto 13:8 a say panaon parad saray milagro so abayag lan pinmaso. Anggaman kuan, malinew ya apatnagan so espiritu na Dios nen 1919 sanen, diad kombension ed Cedar Point, Ohio, E.U.A., apabiskeg lamet iray matoor a Kristiano tan inggapo da lamet so panangipulong ed maong a balita na Panarian. Nen 1922 sikaray pinmawil ed Cedar Point tan asagyat ed apelon “Iyabawag, iyabawag, iyabawag so Ari tan say panarian to.” A singa agawa nen inmunan siglo, say mundo so apaskar a mangimano ed epekto na panangikalboy espiritu na Dios. Balang dedikadon Kristiano—laki tan bii, matatken tan ugaw—so ginmapon ‘manpropesiya,’ salanti, iyabawag so “saray makapakelaw a gawa na Dios.” (Gawa 2:11) Singa si Pedro, sinimbawa daray mauyamo: “Ilaban yo so inkasikayo ed sayan pikewet a kapolian.” (Gawa 2:40) Panon itan a nagawaan na saray onkiwas? Diad italineng ed saray salita nen Joel a naromog ed Joel 2:32: “Anggan siopa ya ontawag ed ngaran nen Jehova nilaban naani.”

8. Panon a saray bengatla so inmaligwas la parad Israel na Dios nanlapulad 1919?

⁸ Nanlapulad saraman ya asasakbay a taon, inmabanti iray kurang na Israel na Dios. Ompatnag a say katatakan na saray alanaan so asakbay a tuloy, tan nanlapulad dekaday 1930 et pinmatnag la so baleg ya ulop na saray mauyamo a walaan na mangaraldalin ya ilalo. (Apocalipsis 7:3, 9) Alikna na amin so inkaganatan, lapud ipapanengneng na komaduan kasumpalan na Joel 2:28, 29 ya asingsingger tayo la ed mas babaleg tan makapataktakot ya agew nen Jehova, sano naderal la so sankamundoan a relihyoso, politikal, tan komersial a sistema na bengabengatla. Walaan itayo na rason ya “ontawag ed ngaran nen Jehova” diad sigpot a pananisian iliktar to itayo!

Panon Itayon Ontawag ed Ngaran nen Jehova?

9. Antoray arum a bengatlan nalalanor diad itawag ed ngaran nen Jehova?

⁹ Antoy nalalanor ed itawag ed ngaran nen Jehova? Tutulongan itayo na konteksto na Joel 2:28, 29 ya ebatan itan a tepet. Alimbawa, agtatalinengen nen Jehova so amin ya ontatawag ed sikato. Diad panamegley na sananey a propeta, si Isaias, inkuan nen Jehova ed Israel: “Sano unaten yo so saray lima yo, yamot ko so saray matak a manlapu ed sikayo; on, sano manggawa kayo na dakel a pikakasi, agak ondengel.” Akin ya agdinengel nen Jehova so totoo to? Insalaysay ton mismo: “Saray lima yo napno ra na dala.” (Isaias 1:15) Agdengelen nen Jehova so siopaman a makasalanan ed dala odino mangaagamil na kasalanan. Satan no akin ya inkuan nen Pedro ed saray Judio nen Pentecostes a magbabawi. Diad kontekso na Joel 2:28, 29, naromog tayon idadanet met nen Joel so panagbabawi. Alimbawa, diad Joel 2:12, 13 et oniay nabasa tayo: “‘Anggan natan ni,’ kuan nen Jehova, ‘ompawil kayo ed siak, ed simoon a puso yo, tan tekep na panayunal, tan pannangis, tan paningel. Et mesmesen yo so puso yo, ya aliwa a saray kawes yo, ompawil kayo ed Jehova a Dios yo; ta sikato mapalangkap tan mapangasi, matantan a manpasnok, tan daakan ed maaro ya abig na linawa.’” Nanlapulad nen 1919, kinmiwas so alanaan a Kristianos a mitunosan ed sarayan salita. Nagbabawian daray kakulangan da tan determinadon aglan balot mikompromiso odino ontantan. Saya so angilukas na dalan ed kikalbo na espirituy Dios. Ontan met so nepeg a tumboken na kada indibidual a malabay ya ontawag ed ngaran nen Jehova pian nadengel.

10. (a) Anto so tuan panagbabawi? (b) Panon ya onkikiwas si Jehova ed tuan panagbabawi?

¹⁰ Tandaan, say tuan panagbabawi so mas ni nen say basta pangibagay, “Panermenan ko.” Ugali nensaman na Israelitas a pilaten iray akinpaway a kawes da pian ipanengneng so kinaaralem na liknaan da. Balet inkuan nen Jehova: “Mesmesen yo so puso yo, ya aliwa a saray kawes yo.” Say tuan panagbabawi so manlalapud puso, manlapud akindalem tayo. Laktipen toy pangibeneg tayo ed gawan-mauges, a singa nabasa tayo’d Isaias 55:7: “Say marelmeng paulyan to komon so dalan to, tan say too ya aliwa a maptek so saray kanonotan to; et ompawil komon ed Jehova.” Sasaglawien toy panggula ed kasalanan, a singa ginawa nen Jesus. (Hebreos 1:9) Insan, manmatalek itayo a perdonaen itayo nen Jehova diad basiyan na dondon bagat lapud si Jehova so “mapalangkap tan mapangasi, matantan a manpasnok, tan daakan ed maaro ya abig na linawa.” Awaten to so panagdayew tayo, say espiritual a trigon apay tan nainum ya apay tayo. Sikatoy ontalineng sano ontawag itayo ed ngaran to.​—Joel 2:14.

11. Antoy pasen na tuan panagdayew ed bilay tayo?

¹¹ Diad Sermon ed Palandey, inikdan itayo nen Jesus na bengatlan nonoten, sanen inkuanto: “Ingen anapen yo nin unona so panarian, tan say inkatunong to.” (Mateo 6:33) Nepeg ya agtayo ipapasen a paspasaray so panagdayew tayo, bengatlan gagawaen tayo ed patit-patit a paraan bilang pamagusto labat ed konsiensia tayo. Say panlingkor ed Dios et kakaukolanen toy panangiyuna ed bilay tayo. Kanian, diad panamegley nen Joel, intuloy nin inkuan nen Jehova: “Paknolen yo so tambuyog dia ed Sion . . . Tiponen yo so saray totoo, pasantosen yo so tipon yo so saray mamasiken, pandaragupen yo so saray ugugaw, tan saray mansoso; ompaway komon so nobyo ed silir to, tan say nobya ed silir to.” (Joel 2:15, 16) Natural labat parad saray balon kasal a naabala, a nisentro so linggis da ed balang sakey. Balet anggan diad sikara et nepeg a manuna so panlingkor ed si Jehova. Anggapo lay manuna nen say katitipon tayo a mandayew ed Dios tayo, ya ontatawag ed ngaran to.

12. Antoy potensial parad ibubulaslas so naimano ed report na Memoryal nen katantaon?

¹² Sinononot ed satan, usisaen tayo pa so estadistika ya ipapanengneng na 1997 a Report ed Serbisyon Taon na Tastasi nen Jehova. Nen imbeneg a taon walaan itayo na pantok na 5,599,931 a manangipalapag na Panarian​—talagan baleg ya ulop na saray manangidayew! Say inmatendi ed Memoryal et 14,322,226​—masulok na manga walora tan kapalduan milyon ed bilang na saray manangipalapag. Ipapanengneng na satan a bilang so marakerakep a potensial parad ibubulaslas. Dakel ed saratan a walora tan kapalduan milyon so iyaaralay Biblia na Tastasi nen Jehova bilang interesadon totoo odino ananak na bautismadon atateng. Baleg a bilang da so onaatendi ed miting diad unonan pankanawnawa. Say inkapresenti ra so angiter na maabig a pankanawnawa ed Tastasi nen Jehova pian nakabatan iran nagkalalo tan pian opresian iran lalon tulongan ya onaligwas. Insan, walara met so onaatendi a tinaon ed Memoryal tan anganko et inatendian da met la so pigaran miting, balet ta ag-ira onaaligwas. Siempre, saratan so naabrasan tuloy ya onatendi ed saray miting. Balet pasesegen tayoran dalepdepen dan maong iray mapropetikon salita nen Joel tan konsideraen no antoran kundang so nepeg dan alaen ni pian naseguron ondengel si Jehova sano ontawag ira ed ngaran to.

13. No ontatawag itayo la ed ngaran nen Jehova, antoy walan responsabilidad tayo ed arum?

¹³ Indanet nen apostol Pablo so sananey ya aspekto ed itatawag ed ngaran na Dios. Diad sulat to ed saray taga-Roma, inaon toray mapropetikon salita nen Joel: “Siopaman ya ontawag ed ngaran na Katawan, nilaban.” Insan inkatunongan to: “Panon sirin so panawag da ed saman so agda sinisia? Tan panon so panisia ra ed agda nadngelan? Tan panon so pakadngel da no anggapo so manangipulong?” (Roma 10:13, 14) On, dakel ni anggad natan ya agni mikabat ed si Jehova so kaukolan ya ontawag ed ngaran to. Saramay makapikabat la ed si Jehova so walaan na responsabilidad ya aliwa labat a manpulong noagta pian nasabi tan natulongan met ira.

Sakey ya Espiritual a Paraiso

14, 15. Antoran malaparaison bendision so panggagayagaan na totoo nen Jehova natan lapud ontatawag ira ed sikato ed ngaran to diad dalan a mamaliket ed sikato?

¹⁴ Ontan so panmoria na saray alanaan tan arum a karnero ed saray bengatla, tan bilang resulta, bebendisionan ira nen Jehova. “Saman la si Jehova maimon lapu ed dalin to, tan wala so panangasi to ed baley to.” (Joel 2:18) Nen 1919, angipanengneng si Jehova na seseg tan panangabagey ed totoo to sanen impawil tora tan intarok tora ed lugar na espiritual ya aktibidad to. Talagan espiritual a paraiso iya, a dineskriben maong nen Joel ed sarayan salita: “Agka antakot, O dalin, manliket tan manggayaga ka; ta si Jehova nanggawa na angkakabaleg a bengatla. Agkayo antakot, sikayo ay-ayep ed uma; ta saray panagkabkaban ed kalawakan onlambot ira, ta say kiew manbunga, say kiew na higos tan ubas papawayen da so biskeg da. Manliket kayo sirin, sikayo anak na Sion, tan manggayaga kayo ed Jehova a Dios yo; ta sikato iter to ed sikayo so masakbay ya uran ed nagnap a sukat, tan papelagen to ed sikayo so uran, say masakbay tan unor ya uran, ed unona a bulan. Et saray panagsimpenan napano ra naani na trigo, tan saray samang manlepwas ira naani ed balo ya alak tan larak.”​—Joel 2:21-24.

¹⁵ Agaylan makapalikliket a panangilitrato! Daakan a probisyon na taloran manunan nakakaukolan ed bilay diad Israel​—trigo, larak na olibo, tan alak​—pati daakan a pulok. Diad agew tayo saraman a mapropetikon salita so peteg a nasusumpal ed espiritual a dalan. Iikdan itayo nen Jehova na amin ya espiritual a tagano a nakakaukolan tayo. Agkayo ta naliliketan ed ontan ya inter-Dios ya inkadaakan? Peteg, singa impasakbay nen Malaquias, say Dios tayo et ‘lulukasan to so saray pinto na tawen tan nikalbo to ed sikatayo so sakey a bendision anggad anggapo lay pankulangan.’​—Malaquias 3:10, NW.

Anggaan na Sistema na Bengabengatla

16. (a) Antoy ililitrato na inkikalbo na espiritu nen Jehova ed panaon tayo? (b) Antoy itatarya na arapen?

¹⁶ Kayari impangipasakbay to ed saray malaparaison kipapasen na totoo na Dios, ya impasakbay nen Joel so nipaakar ed panangikalbo na espiritu nen Jehova. Sanen inaon nen Pedro iyan propesiya nen Pentecostes, inkuanto a satan so asumpal “ed saray kaunoran ya agew.” (Gawa 2:17) Say panangikalbo na espiritu na Dios ed saman et kabaliksan ton say kaunoran iran agew so ginmapo la parad Judion sistema na bengabengatla. Say panangikalbo ed espiritu na Dios ed Israel na Dios ed sayan koma-20 siglo et kabaliksan ton sikatayo lay manbibilay ed kaunoran iran agew na sankamundoan a sistema na bengabengatla. Lapud saya, antoy itatarya na arapen? Ituloy ni ed sikatayon ikuan na propesiya nen Joel: “Ipatnag ko naani so saray pankelkelawan ed saray tawen tan ed dalin; dala, tan apuy, tan sekseklang ya asewek. Say banwa magmaliw naani ya ambilunget, tan say bulan dala, arapen na isabi na baleg tan makapataktakot ya agew nen Jehova.”​—Joel 2:30, 31.

17, 18. (a) Anton makapataktakot ya agew nen Jehova so sinmabi ed Jerusalem? (b) Say inkaseguradoy arapen a makapataktakot ya agew nen Jehova so mamakiwas ed sikatayon gawaey anto?

¹⁷ Nen 66 K.P., sarayan mapropetikon salita so ginmapon asumpal ed Judea legan a mamapantok iray ebento ed makapataktakot ya agew nen Jehova nen 70 K.P. Agaylan makapakebbiew diad saman a panaon so pakapibilang ed saramay ag-ontatawag ed ngaran nen Jehova! Natan, makapakebbiew met iray asingger laran ebento, sano sayan intiron mundon sistema na bengabengatla so naderal diad lima nen Jehova. Siansia, posibli so pakalegyas. Ituloy na propesiya: “Nagawa naani, ya anggan siopa ya ontawag ed ngaran nen Jehova; nilaban naani; ta dia ed palandey na Sion tan dia ed Jerusalem wala ra naani so saray makataynan, singa sinalita nen Jehova, et dia ed saray natilak wala naani so saray tawagen nen Jehova.” (Joel 2:32) Talagan misalsalamat iray Tastasi nen Jehova ta akabatan da so ngaran nen Jehova, tan walaan ira na sigpot a talek ya iliktar tora sano ontawag ira ed sikato.

¹⁸ Balet, antoy nagawa sano ondapoy baleg tan bantog ya agew nen Jehova ed sayan mundo diad amin a sanok to? Singbaten itan ed pinal ya aaralen ya artikulo.

Kasin Nanonotan Yo?

◻ Kapigan so inmunan impangikalbo nen Jehova na espiritu to ed totoo to?

◻ Antoray arum a bengatlan nalalanor diad itawag ed ngaran nen Jehova?

◻ Kapigan so insabi na baleg tan bantog ya agew nen Jehova ed Israel ed laman?

◻ Panon a bebendisionan nen Jehova iramay ontatawag ed ngaran to natan?

[Litrato ed pahina 15]

Sakey a balon nasyon so nianak nen Pentecostes 33 K.P.

[Litrato ed pahina 16, 17]

Diad asasakbay na sayan siglo, inkalbo lamet nen Jehova so espiritu to ed totoo bilang kasumpalan na Joel 2:28, 29

[Litrato ed pahina 18]

Nepeg a natulongay totoo ya ontawag ed ngaran nen Jehova