Watchtower ONLINE YA LIBRARYA
Watchtower
ONLINE YA LIBRARYA
Pangasinan
  • BIBLIA
  • PUBLIKASYON
  • ARAL
  • bt kap. 15 p. 117-123
  • “Pinapabiskeg To Iray Kongregasyon”

Anggapoy available ya video ed pinilim.

Pasensya la, walay error na video.

  • “Pinapabiskeg To Iray Kongregasyon”
  • Mamasya Tayo ya Ipulong so Panarian na Dios
  • Subheading
  • Miparan Topic
  • “Ompawil Ta La Natan tan Bisitaen Ta ray Agagi” (Gawa 15:36)
  • “Walay Agawan Ampetang a Sangsangan” (Gawa 15:37-41)
  • “Alay Abig so Ibabaga na Saray Agagi . . . Nipaakar ed Sikato” (Gawa 16:1-3)
  • “Binmiskeg ed Pananisia” (Gawa 16:4, 5)
  • Timoteo—Akaparaan tan Mabulos a Manserbi
    Say Panag-bantayan Mangipapalapag na Panarian nen Jehova—2008
  • Marcos—‘Mausa-usar Diad Ministeryo’
    Say Panag-bantayan Mangipapalapag na Panarian nen Jehova—2010
  • Timoteo—‘Matuan Anak diad Pananisia’
    Say Panag-bantayan Mangipapalapag na Panarian nen Jehova—1999
  • Bernabe—Say “Anak na Ligliwa”
    Say Panag-bantayan Mangipapalapag na Panarian nen Jehova—1998
Mannengneng ni
Mamasya Tayo ya Ipulong so Panarian na Dios
bt kap. 15 p. 117-123

KAPITULO 15

“Pinapabiskeg To Iray Kongregasyon”

Ontutulong iray ombiabiahen agagi pian napabiskeg so pananisia na saray kongregasyon

Base ed Gawa 15:36–16:5

1-3. (a) Siopa lay balon kaiba nen Pablo ya manbiahe, tan anto ray nibaga tayo nipaakar ed sikato? (b) Antoy naaralan tayo ed sayan kapitulo?

LEGAN ya manaakar si apostol Pablo ed saray syudad, lilinggisen toy kabataan ya lakin kaiba to, tan mannononot. Timoteo so ngaran na kabataan. Masetseseg tan nayarin manga 20 ni labat so edad to. Legan iran onaarawi ed Listra tan Iconio, onaarawi met si Timoteo ed abung da. Anto kasi nagawa ed sayan pambiahe ra? Medyo wala lay ideya nen Pablo ta komadua la yan pambiahe to bilang misionero. Amta to ya dakdakel so peligro tan problema ya arapen da. Nasarag kasi nen Timoteo iratan?

2 Baleg so tiwala nen Pablo ed si Timoteo, ompan mas baleg ni ingen nen say tiwala na sayan mapaabeban kabataan ed sarili to. Wala ray agano nin agawa ya mas nankombinsi ed si Pablo ya kaukolan toy dugan kaiba ed sayan pambiahe to. Kabisado la nen Pablo so gawaen da​—bisitaen da ray kongregasyon tan pabiskegen da ra. Kanian kaukolan ya talagan determinado ira, tan makapanbagayan ira na kaiba to. Akin et nayarin ontan so liknaan nen Pablo? Nayarin say sakey ya rason et amay nen ag-akapantalosan si Pablo tan Bernabe kanian nansian ira.

3 Diad sayan kapitulo, naaralan tayo no antoy sankamaongan ya gawaen no wala ray agpantatalosan. Naaralan tayo met no akin ya si Timoteo so pinili nen Pablo ya nakaiba ton manbiahe, tan naamtaan tayo so importantin kimey ya gagawaen na saray manangasikaso na sirkito natan.

“Ompawil Ta La Natan tan Bisitaen Ta ray Agagi” (Gawa 15:36)

4. Antoy plano nen Pablo ed komaduan pambiahe to bilang misionero?

4 Diad kapitulo 14, anengneng tayo ya pinabiskeg di Pablo, Bernabe, Judas, tan Silas so kongregasyon diad Antioquia nen imbaga ray desisyon na mananguley ya ulop nipaakar ed panagsegat. Antoy sinmublay ya ginawa nen Pablo? Imbaga tod si Bernabe so naisip ton plano ed onsublay ya pambiahe ra: “Ompawil ta la natan tan bisitaen ta ray agagi ed kada syudad ya angipulongan tay salita nen Jehova pian nanengneng tay kipapasen da.” (Gawa 15:36) Aliwa ’tan ya basta pikumustaan labat ed saray balon Kristiano ya akaaro da. Nabasa tayo ed libro na Gawa so talagan gagala nen Pablo ed komaduan impanbiahe to bilang misionero. Unona, ituloy ton ipasabi ed saray kongregasyon iray instruksion ya nanlapud mananguley ya ulop. (Gawa 16:4) Komadua, bilang ombiabiahen manangasikaso, determinadoy Pablo ya pabiskegen so pananisia na saray agagi diad saray kongregasyon. (Roma 1:11, 12) Panon ya aaligen na organisasyon na saray Tasi nen Jehova natan so ginawa na saray apostol?

5. Panon ya igigiya tan papasesegen na Mananguley ya Ulop iray kongregasyon natan?

5 Natan et uusaren na Kristo so Mananguley ya Ulop na Saray Tasi nen Jehova pian igiya so kongregasyon to. Ipapasabi na sarayan matoor ya alanaan ya lalaki so panangigiya tan panamaseseg ed amin ya kongregasyon ed interon mundo panamegley na saray sulat, saray publikasyon balanglan diad online odino inimprinta, saray aral, tan arum nin paraan. Labay met na Mananguley ya Ulop ya walay regular ya koneksion da ed kada kongregasyon. Kanian ibabaki da iray manangasikaso na sirkito ya ombisita. Direkta ya tinuro na Mananguley ya Ulop so nilibon kualipikadon elder ed interon mundo pian manlingkor bilang manangasikaso na sirkito.

6, 7. Anto ray arum ya responsabilidad na saray manangasikaso na sirkito?

6 Interesado iray manangasikaso na sirkito natan ed amin ya agagi ed saray kongregasyon ya bibisitaen da, tan papabiskegen day pananisia ra. Panon? Aaligen day alimbawa na saray Kristiano nen unonan siglo ya singa si Pablo. Niay impaseseg to ed kaiba ton manangasikaso ya si Timoteo: “Ipulong mo so salita; maganat mon gawaen itan diad maabig a panaon tan diad mairap a panaon; mangipetek ka, manimbawa ka, mamaseseg ka, a walaay anos tan dunong ed panagbangat. . . . Gawam so kimey na sakey ya ebanghelisador.”​—2 Tim. 4:2, 5.

7 Base ed satan ya imbaga nen Pablo, miuulop iray manangasikaso na sirkito tan saray kaasawaan da no wala, ed saray agagin bibisitaen da diad nanduruman klase na panagpulong. Napapaseseg da iray agagi ta maong iran manbangat tan labalabay day manpulong. (Roma 12:11; 2 Tim. 2:15) Sankanengneng ed saray manangasikaso na sirkito so masakripisyon aro da. Labalabay dan usaren so panaon tan biskeg da parad saray agagi. Kanian manbiabiahe ira anggano aliwliway panaon odino mapeligroy lugar ya laen da. (Fil. 2:3, 4) Papasesegen, ibabangat, tan bibilinen met na saray manangasikaso na sirkito so kada kongregasyon diad saray paliwawa ra ya nibased Biblia. Natulongan itayon amin no nonoten tayoy alimbawa da tan aligen tayoy pananisia ra.​—Heb. 13:7.

“Walay Agawan Ampetang a Sangsangan” (Gawa 15:37-41)

8. Antoy reaksion nen Bernabe ed imbitasyon nen Pablo?

8 Pinmayag si Bernabe ed plano nen Pablo ya ‘bisitaen da ray agagi.’ (Gawa 15:36) Balibali impan-partner dan dua diad akaunan impanbiahe ra, tan kabisado da la ray lugar tan agagi ya nakar da. (Gawa 13:2–14:28) Kanian balibali komon no sikara lamet so maniba ed sayan asainmin. Balet biglan walay problema. Oniay nabasa ed Gawa 15:37: “Pursigido si Bernabe ya ipilay Juan, a tinawag a Marcos.” Aliwa itan ya suhestion, noagta “pursigido” si Bernabe ya ipilay kapinsan ton si Marcos ed sayan pambiahe ra bilang misionero.

9. Akin et agpinmayag si Pablo ed labay nen Bernabe?

9 Balet agpinmayag si Pablo. Akin ey? Oniay nabasa tayo: “Balet aglabay nen Pablo ya ipila ra [si Marcos], ta tinaynanan to rad Pamfilia tan agto la ra inibaan ed kimey.” (Gawa 15:38) Akila lay Marcos ed si Pablo tan Bernabe diad unonan impanbiahe ra bilang misionero, pero ag-akapisumpalan ed sikara. (Gawa 12:25; 13:13) Nen wala ni rad Pamfilia, tinaynan nen Marcos so asainmin to tan sinmempet ed Jerusalem. Anggapoy nabasad Biblia no akin ya sinmempet, pero lapud saman nayarin inisip nen apostol Pablo ya iresponsable si Marcos. Kanian ompan alanganin si Pablo ya mantiwala lamet ed si Marcos.

10. Antoy agawa kayari na impansangsangan di Pablo tan Bernabe?

10 Pero determinado nin siansia si Bernabe ya ipilay Marcos. Si Pablo balet et determinado met ya ag-umaney desisyon to. “Lapud saya et walay agawan ampetang a sangsangan, kanian nansian iran dua,” so kuan na Gawa 15:39. Linmugan ed barko si Bernabe paonlad isla ya binalegan to, say Ciprus, tan impila toy Marcos. Si Pablo balet et intuloy to ray plano to. Oniay nabasa tayo: “Pinili nen Pablo si Silas tan linma la ra kayarin impikasi na agagi ya ipatnag ed sikato nen Jehova so agnaparaan a kaabigan.” (Gawa 15:40) Saniba dan ‘niliber so Sirya tan Cilicia, a pinapabiskeg da ray kongregasyon.’​—Gawa 15:41.

11. Anto ran kualidad so kaukolan pian agnaderal so pikakaaro tayo anggano wala ray agpantatalosan?

11 Nanonotan tayod satan ya agawa ya agtayo met perpekto. Say mananguley ya ulop ya mismo so anuro ed si Pablo tan Bernabe, tan ompan nagmaliw ni ingen ya membro na satan ya ulop si Pablo. Balet diad saman ya agawa, ag-akontrol di Pablo tan Bernabe so emosyon da ta aliwa ran perpekto. Kasin pinmayag iran naderal lay pankakaaro da lapud satan? Anggano aliwa ran perpekto, mapaabeba iran dua tan aaligen day panagnonot na Kristo. Kanian asabi panaon ya pinerdona da lanlamang so sakey tan sakey, tan impawil day maong ya ulopan da. (Efe. 4:1-3) Insan akapaniba lamet si Pablo tan Marcos ed arum ni ran asainmin.a​—Col. 4:10.

12. Anto ran kualidad di Pablo tan Bernabe so aaligen na saray manangasikaso natan?

12 Akapan-ebatan si Bernabe tan Pablo, pero aliwan ontan so talagan ugali da. Kabkabat si Bernabe ya mabait tan maiter​—kanian lanti imbes ya tawagen dad ngaran ton Jose, tinawag na saray apostol ya Bernabe ya say labay ton ibaga et “Anak na Ligliwa.” (Gawa 4:36) Anggan si Pablo et maaro tan maasikaso met. (1 Tes. 2:7, 8) Aaligen met natan na amin ya Kristianon manangasikaso, kaiba la ray manangasikaso na sirkito, si Pablo tan Bernabe. Kanian lanang dan ipapanengneng so kapaabebaan, tan maaro ira ed saray kapara dan elder tan ed interon kongregasyon.​—1 Ped. 5:2, 3.

“Alay Abig so Ibabaga na Saray Agagi . . . Nipaakar ed Sikato” (Gawa 16:1-3)

13, 14. (a) Siopa si Timoteo, tan panon ya akabat nen Pablo? (b) Akin et apabilib si Pablo ed si Timoteo? (c) Anton responsabilidad so naawat nen Timoteo?

13 Diad komaduan impanbiahe nen Pablo bilang misionero, binisita toy Romanon probinsya na Galacia. Wala lay pigaran kongregasyon diman. Insan nen kien et “sikatoy akasabi ed Derbe tan ontan met ed Listra.” Oniay onsublay ya nabasa tayo: “Wadman so disipulo a manngaray Timoteo, a say ina to et mananisian Judio balet say ama to et Griego.”​—Gawa 16:1.b

14 Mapatnag ya akabat la nen Pablo so pamilya nen Timoteo nen unonan linmad lugar da nen manga 47 C.E. Natan diad komaduan imbisita to kayari na duara odino taloran taon, apabilib si Pablo ed kabataan ya si Timoteo. Akin ey? Ta “alay abig so ibabaga na saray agagi” nipaakar ed sikato. Labalabay na agagi si Timoteo ta maong so reputasyon to, aliwa labat ya diad kongregasyon da noagta pati diad asingger iran kongregasyon. Nabasa tayo ya dakel so balibalin ibabaga na agagi nipaakar ed sikato diad Listra tan anggan diad Iconio ya manga 30 kilometro so kaarawi to. (Gawa 16:2) Inggiya na masanton espiritu iray elder ya ikday importantin responsabilidad so kabataan ya si Timoteo​—ibaan to ra di Pablo tan Silas ed pambiahe ra bilang misionero.​—Gawa 16:3.

15, 16. Akin et balibali reputasyon nen Timoteo?

15 Akin et balibali reputasyon nen Timoteo anta uga-ugaw ni? Kasin lapud matalino, guapo, odino maabilidad? Ontan so kaslakan ya nenengnengen na totoo. Anggan si propetan Samuel nensaman et nampaapekto ed nanenengneng to. Balet pinanonotan nen Jehova: “Say Dios et aliwan singa too ya onnenengneng ed akinpaway ya itsura, noagta si Jehova et onnenengneng ed puso.” (1 Sam. 16:7) Aliwan saray abilidad nen Timoteo so agustoan na saray agagi noagta saray balibalin kualidad to.

16 Kayari pigaran taon, binitla nen apostol Pablo iray balibalin kualidad nen Timoteo bilang Kristiano. Indeskribe nen Pablo so maabig ya kanonotan nen Timoteo, say masakripisyon panangaro to, tan say inkakuli to ed saray asainmin to ya parad saray kongregasyon. (Fil. 2:20-22) Kabkabat met si Timoteo ed ‘pananisia to ya andiay pankunkunwari.’​—2 Tim. 1:5.

17. Panon ya naalig na saray kabataan natan si Timoteo?

17 Dakel met natan so kabataan ya mangaalig ed si Timoteo, pankikimeyan day nawalaan na maong iran kualidad. Anggano ugugaw ni ra, pansasagpotan da lay nawalaan na maong ya reputasyon ed arap nen Jehova tan ed saray agagi. (Pro. 22:1; 1 Tim. 4:15) Aliwan kunkunwari so pananisia da, tan aliwan doble so panagbilay da. (Sal. 26:4) Kanian singa si Timoteo, baleg so nitutulong na dakel ya kabataan natan ed kongregasyon. Seguradon napaseseg iray kakongregasyon da no magmaliw la ran publisher, idedika day bilay da ed si Jehova, insan ira manpabautismo!

“Binmiskeg ed Pananisia” (Gawa 16:4, 5)

18. (a) Antoy pribilehyon ginawa di Pablo tan Timoteo bilang ombiabiahen agagi? (b) Panon ya abendisyonan iray kongregasyon?

18 Pigaran taon ya sanibay Pablo tan Timoteo ed asainmin da. Binmiahe ira pian gawaen iray kimey ya ipapagawa na mananguley ya ulop. Oniay ibabaga na Biblia: “Legan iran manbiabiahe diad saray syudad, ipapasabi rad saray agagi a nepeg dan unoren iray totontonen a denisisyonan na saray apostol tan saray mamatatken a walad Jerusalem.” (Gawa 16:4) Mapatnag ya inunor na saray kongregasyon iray instruksion ya nanlapud saray apostol tan elder ed Jerusalem. Tan lapud maunor ira, “nantultuloy a binmiskeg ed pananisia iray kongregasyon tan ondarakel so bilang da ed kada agew.”​—Gawa 16:5.

19, 20. Akin et dapat ya maunor iray Kristiano ed “saramay mangidadaulo”?

19 Ontan met natan, no uunoren na saray Tasi nen Jehova iray instruksion ya manlalapud “saramay mangidadaulo” ed sikara, bebendisyonan ira nen Jehova. (Heb. 13:17) Lanang ya manguuman so mundo natan kanian importante ya lanang tayo met ya talaranan tan unoren iray instruksion ya manlalapud “matoor tan makabat ya aripen.” (Mat. 24:45; 1 Cor. 7:29-31) No gawaen tayo itan, mansiansian mabiskeg so pananisia tayo tan agtayo namantsaan ed sayan mundo.​—Sant. 1:27.

20 Singa si Pablo, Bernabe, Marcos, tan arum ni ran alanaan ya elder nen unonan siglo, agmet perpekto iray Kristianon manangasikaso natan, kaiba la ray membro na Mananguley ya Ulop. (Roma 5:12; Sant. 3:2) Pero lapud istrikto ya uunoren na Mananguley ya Ulop so Salita na Dios tan talagan aaligen da so alimbawa na saray apostol, napantiwalaan tayo ra. (2 Tim. 1:13, 14) Lapud satan et napapabiskeg so pananisia na saray kongregasyon.

NANSAGPOT YA MAONG SI TIMOTEO “PIAN NIKAYAT SO MAONG A BALITA”

Pinablin maong nen apostol Pablo so intulong nen Timoteo ed sikato. Kayari na manga 11 taon ya impaniba dan dua, oniay insulat nen Pablo nipaakar ed si Timoteo: “Anggapo lay arum a nibakik a walaan na awawey a singa sikato a peteg a mangasikaso ed sikayo. . . . Amta yo ya apaneknekan to lan sikatoy makanepegan, a sikatoy nampaaripen a kaibak pian nikayat so maong a balita a singa sakey ya anak a kaibay ama to.” (Fil. 2:20, 22) Nansagpot ya maong si Timoteo pian nasuportaan toy kimey ya panagpulong kanian inar-aro nen Pablo, tan balibalin aligen tayo so alimbawa to.

Timoteo.

Griego so ama nen Timoteo tan Judio so ina to, tan mapatnag ya diad Listra so binalegan to. Baby ni labat si Timoteo et imbangat lad sikato na ina ton si Eunice tan bai ton si Loida so Salitay Dios. (Gawa 16:1, 3; 2 Tim. 1:5; 3:14, 15) Nayarin sikaran talo et nagmaliw ya Kristiano diad unonan imbisita nen Pablo ed Listra.

Kapawil nen Pablo kayari na pigaran taon, nayarin manga 20 la so edad nen Timoteo tan “alay abig so ibabaga na saray agagi ed Listra tan Iconio nipaakar ed sikato.” (Gawa 16:2) Wala ray propesiya ya nanlapud espiritu na Dios nipaakar ed sayan kabataan, kanian nandesisyon si Pablo tan saray elder ed lugar da ya ikdan na espisyal ya asainmin si Timoteo. (1 Tim. 1:18; 4:14; 2 Tim. 1:6) Nawalaay pankanawnawa si Timoteo ya nakaibay Pablo bilang misionero. Lapud satan et taynan toy pamilya to, tan kaukolan toy manpasegat pian agnagapol iray Judio ya bisitaen da.​—Gawa 16:3.

Dakel ya lugar so nakar nen Timoteo. Nampulong ya kaiba toy Pablo tan Silas diad Filipos, akaiba toy Silas diad Berea, tan bukor to diad Tesalonica. Nen anengneng lamet nen Timoteo si Pablo diad Corinto, imbalita to so katooran tan panangaro na saray tagad Tesalonica anggano wala ray irap ya dadalanen da. (Gawa 16:6–17:14; 1 Tes. 3:2-6) Legan ya walad Efeso si Pablo, walay aliwliwan balita ya akasabid sikato nipaakar ed saray tagad Corinto. Kanian inisip ton ibaki lamet si Timoteo ed sikara. (1 Cor. 4:17) Kayari to, manlapud Efeso et imbaki nen Pablo si Timoteo tan si Erasto ed Macedonia. Balet nen sinulatan nen Pablo iray tagad Roma, kaiba to lay Timoteo diad Corinto. (Gawa 19:22; Roma 16:21) Pigara labat iratan ed saray lugar ya nakar nen Timoteo lapud asainmin to.

Nayarin pakalikna nen Timoteo et agkualipikado ed asainmin to, kanian oniay impaseseg ed sikato nen Pablo: “Anggapo komon so manleglemew ed inkaugaw mo.” (1 Tim. 4:12) Balet baleg so tiwala nen Pablo ed si Timoteo kanian imbaki to ed maprobleman kongregasyon, tan imbaga ton: “Iganggan mo so arum ya ag-ira mangibabangat na duman doktrina.” (1 Tim. 1:3) Inikdan met nen Pablo na autoridad si Timoteo pian ‘itapew so lima to’ ed saray maespiritual ya lalaki pian turoen ira bilang manangasikaso tan ministeryal ya lingkor ed saray kongregasyon.​—1 Tim. 5:22.

Balibali iray kualidad nen Timoteo kanian inar-aro nen Pablo. Ipapanengneng na Biblia ya maapit, matoor, tan maar-aron kaiba si Timoteo, singa sakey ya anak. Insulat nen Pablo ya nanononotan to ray lua nen Timoteo, naiiliw to tan ipipikasi to. Singa maar-aron ama si Pablo ta binilin toy Timoteo nipaakar ed ‘mabetbet ya pansasakit to’​—nayarin walay sakit to ed eges.​—1 Tim. 5:23; 2 Tim. 1:3, 4.

Diad unonan impakapriso nen Pablo ed Roma, kaiba toy Timoteo. Kanian walay panaon ya apriso met si Timoteo. (Filem. 1; Heb. 13:23) Amta tayo ya talagan inar-aro day sakey tan sakey ta nen nalilikas nen Pablo ya asingger lan ompatey, sinulatan toy Timoteo tan imbaga ton: “Gawam so anggaay nayarian mon onlad siak a tampol.” (2 Tim. 4:6-9) Anggapoy ibabaga na Biblia no kasin nabotan nin mabilay nen Timoteo so inar-aro ton kaaro tan managbangat.

DAKDAKEL SO ESPISYAL YA PRIBILEHYO NEN MARCOS

Nabasa tayo ed Ebanghelyo nen Marcos ya sinali met ya erelen na saray nan-aresto ed si Jesus so sakey a “kalangweran a laki” ya akatakas tan “batik a lakseb.” (Mar. 14:51, 52) Si Marcos labat so angisulat ed satan ya agawa kanian ompan sikato lanlamang imay kalangweran a laki. Nayarin akaiba met sirin nen Marcos, ya tinawag met ya Juan Marcos, si Jesus.

Ondedengel si Marcos tan mannonota legan ya mansasalita so mas matatken ya laki.

Kayari na manga 11 taon, legan na impamasegsegang nen Herodes Agripa ed saray Kristiano, “dakel” ya membro na kongregasyon ed Jerusalem so nantitipon pian manpikasi diad abung nen Maria ya ina nen Marcos. Ditan may abung ya nila nen apostol Pedro nen milagron nibulos ed prisoan. (Gawa 12:12) Kanian nayarin binmaleg ed satan ya abung si Marcos insan nagmaliw itan ya pasen ya pantitiponan na saray Kristiano. Seguradon kabkabat to met iray akaunan disipulo nen Jesus, tan maong so impluensya ra ed sikato.

Akaiba nen Marcos so pigaran manangasikaso ed saray akaunan Kristianon kongregasyon. Ompan say nanonotan tayon unonan pribilehyo to et nen akila ed kapinsan ton si Bernabe tan ed si apostol Pablo diad asainmin da ed Antioquia na Sirya. (Gawa 12:25) Diad unonan impanbiahe di Bernabe tan Pablo bilang misionero, kaiba day Marcos, linma ni rad Ciprus insan diad Asia Minor. Pero sinmempet si Marcos ed Jerusalem, agtayo balet amta no akin. (Gawa 13:4, 13) Kayari na impanebatan di Bernabe tan Pablo lapud si Marcos, ya abitla ed Gawa kapitulo 15, intuloy di Marcos tan Bernabe so impan-misionero da diad Ciprus.​—Gawa 15:36-39.

Nayarin anggapo la ed sikara iratan ya agawa kasabi 60 odino 61 C.E. ta akaiba lamet nen Pablo si Marcos dia la balet ed Roma. Akapriso si Pablo ed satan ya syudad, tan oniay insulat to ed kongregasyon diad Colosas: “Manpapakumusta ed sikayo si Aristarco a kaparak a priso, ontan met si Marcos a kapinsan nen Bernabe (sikato may imbilin mi ya awaten yo sano onlad sikayo).” (Col. 4:10) Kanian iisipen nen Pablo ya manlapud Roma et ibaki toy Juan Marcos ed Colosas pian ontulong ed kongregasyon diman.

Diad baetan na manga 62 tan 64 C.E., akaiba nen Marcos si apostol Pedro diad Babilonia. Abitla diad kapitulo 10 na sayan publikasyon ya maapit so relasyon di Pedro tan Marcos. Tinawag ni ingen nen Pedro si Marcos ya “Marcos ya ana’ko.”​—1 Ped. 5:13.

Insan nen manga 65 C.E., nen nipriso lamet si Pablo diad Roma, oniay insulat to ed si Timoteo ya walad Efeso: “Ipilam si Marcos, ta baleg so nitulong tod siak diad ministeryo.” (2 Tim. 4:11) Nen naamtaan itan nen Marcos, seguradon pinmawil ya tampol ed Roma manlapud Efeso. Kanian agtayo la pankelawan no akin ya labalabay nen Bernabe, Pablo, tan Pedro si Marcos.

Pero say sankabalegan ya pribilehyo nen Marcos et nen pinuyanan nen Jehova ya isulat toy sakey ed saray Ebanghelyo. Wala ray mangibabaga ya nanlapud si apostol Pedro iray maslak ya insulat to. Nayarin duga itan ta wala ray detalye ed Ebanghelyo nen Marcos ya say makaamta labat et saramay mismon akanengneng ed satan, singa si Pedro. Balet ompapaway ya insulat nen Marcos so Ebanghelyo to nen walad Roma, aliwan nen kaiba toy Pedro diad Babilonia. Dakel so salitan Latin ya inusar nen Marcos tan impatalos to met iray Hebreon salita ya nayarin mairap ya talosan na saray aliwan Judio, kanian ompapaway ya talagan insulat to itan parad saray Gentil.

a Nengnengen so kahon ya “Dakdakel so Espisyal ya Pribilehyo nen Marcos.”

b Nengnengen so kahon ya “Nansagpot ya Maong si Timoteo ‘Pian Nikayat so Maong a Balita.’”

    Publikasyon a Pangasinan (1988-2025)
    Man-Log Out
    Man-Log In
    • Pangasinan
    • Share
    • Setting Mo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondisyon ed Pangusar
    • Totontonen ed Privacy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Man-Log In
    Share