Sucesonan Festivo Significativo den Historia di Israel
“Tres bes pa aña tur bo hende hombernan mester presentá dilanti Jehova bo Dios den e lugá cu e scoge . . . , i ningun mester presentá man bashí dilanti Jehova.”—DEUTERONOMIO 16:16.
1. Kico nos por bisa tocante e ocasionnan festivo den tempunan bíblico?
KICO ta bini na mente ora bo pensa riba un fiesta? Algun fiesta den antigwedad tabata caracterisá pa excesonan i inmoralidad. Mescos ta cierto di algun fiesta djawe. Pero e fiestanan describí den e Ley di Dios duná na Israel tabata diferente. Aunke nan tabata ocasionnan gososo, nan por a ser describí tambe como “convocacionnan santu.”—Levítico 23:2.
2. (a) Kico hombernan israelita mester a haci tres bes pa aña? (b) Segun e definicion dje palabra usá na Deuteronomio 16:16, kico ta un “fiesta”?
2 Hombernan israelita fiel—hopi bes compañá pa nan famianan—a haña placer refrescante den biaha bai Jerusalem, ‘e lugá cu Jehova a scoge,’ i nan a contribuí generosamente na tres fiesta grandi. (Deuteronomio 16:16) E buki Old Testament Word Studies ta definí e palabra hebreo traducí como “fiesta” na Deuteronomio 16:16 como un “ocasion di gran goso . . . riba cua algun muestra sobresaliente dje fabor di Dios a ser celebrá cu sacrificio i festehamentu.”a
E Balor dje Fiestanan Grandi
3. Ki bendicionnan e tres fiestanan anual a trece na mente?
3 Siendo cu e israelitanan tabatin un sociedad cu a sostené su mes cu agricultura, nan a dependé riba e bendicion di Dios den forma di awaceru. E tres fiestanan grandi den e Ley di Moises a coincidí cu e recogementu dje cosecha di cebada na cuminsamentu di primavera, cosecha di trigu na cabamentu di primavera, i e resto dje cosecha na cabamentu di zomer. Esakinan tabata ocasionnan di gran alegria i gradicimentu n’e Sostenedor dje ciclo di awaceru i e Hacidor dje tera productivo. Pero e fiestanan a enbolbé muchu mas.—Deuteronomio 11:11-14.
4. Ki suceso histórico e israelitanan a celebrá cu e promé fiesta?
4 E promé fiesta a tuma lugá den e promé luna dje calender bíblico antiguo, for di 15 pa 21 di nísan, cu ta corespondé cu nos cabamentu di mart of cuminsamentu di april. E tabata yama e Fiesta di Pan sin Zuurdeeg, i debí cu el a sigui net despues dje Pascu Hudiu di 14 di nísan, e tabata yama tambe “e fiesta di pascu.” (Lucas 2:41; Levítico 23:5, 6) E fiesta aki a recordá Israel di nan liberacion for di afliccion den Egipto, i nan tabata yama e pan no-fermentá “e pan di afliccion.” (Deuteronomio 16:3) El a recordá nan cu nan huida for di Egipto tabata asina purá cu no tabatin tempu pa agregá zuurdeeg na nan mansa i ward’e rijs. (Exodo 12:34) Durante e fiesta aki no tabatin mag di tin pan cu zuurdeeg den niun cas israelita. Cualkier participante n’e celebracion, incluyendo un residente stranhero, cu a come pan cu zuurdeeg mester a ser castigá cu morto.—Exodo 12:19.
5. Ki privilegio e di dos fiesta lo a haci e israelitanan recordá, i ken tabata incluí den e alegramentu?
5 E di dos fiesta a tuma lugá shete siman (49 dia) despues di 16 di nísan riba e di seis dia dje di tres luna, sívan, cu ta corespondé cu nos fin di mei. (Levítico 23:15, 16) E tabata yama e Fiesta di Simannan (den tempu di Jesus, e tabata yama tambe Pentecoste, cu ta nificá “Di Cincuenta” na griego), i el a tuma lugá rond dje mésun tempu di aña cu Israel a drenta e pacto di Ley na Ceru di Sínai. (Exodo 19:1, 2) Durante e fiesta aki israelitanan fiel lo por a meditá riba nan privilegio di a ser apartá como Dios su nacion santu. E echo cu nan tabata e pueblo special di Dios a rekerí obedencia n’e Ley di Dios, manera e mandamentu pa mustra interes amoroso den esnan ménos privilegiá di manera cu esakinan tambe por a disfrutá dje fiesta.—Levítico 23:22; Deuteronomio 16:10-12.
6. E di tres fiesta a recordá e pueblo di Dios di ki experencia?
6 E último dje tres fiestanan grandi anual tabata yama e Fiesta di Recogementu, of Fiesta di Cabaña. El a tuma lugá den e di shete luna, tishri, of etanim, for di dia 15 pa 21, cu ta corespondé cu nos cuminsamentu di october. (Levítico 23:34) Durante e tempu aki, e pueblo di Dios a biba pafó di nan cas of riba nan dak den ramadanan (cabañanan) temporal trahá di rama i blachi di palu. Esaki a recordá nan di nan biahe di 40 aña for di Egipto p’e Tera Primintí, ora e nacion tabatin cu siña dependé riba Dios pa nan necesidadnan diario.—Levítico 23:42, 43; Deuteronomio 8:15, 16.
7. Con nos ta beneficiá for di un repaso dje celebracionnan festivo den Israel antiguo?
7 Laga nos repasá algun fiesta cu a resultá di ta sucesonan significativo den historia dje pueblo antiguo di Dios. Esaki mester ta un animacion pa nos awe, ya cu nos tambe ta ser invitá pa reuní huntu regularmente tur siman i tres bes pa aña na asamblea i congresonan grandi.—Hebreonan 10:24, 25.
Den Tempu dje Reynan cu A Sigui David
8. (a) Ki celebracion histórico a tuma lugá den e dianan di Rey Sálomon? (b) Nos por spera cu anhelo riba ki culminacion magnífico dje Fiesta di Cabaña antitípico?
8 Durante e reinado próspero di Rey Sálomon, yu di David, un celebracion histórico a tuma lugá n’e tempu dje Fiesta di Cabaña. “Un congregacion masha grandi,” for di punta pa punta dje Tera Primintí, a reuní p’e Fiesta di Cabaña i e dedicacion dje tempel. (2 Crónicanan 7:8) Ora e fiesta a caba, Rey Sálomon a despidí di esnan cu a participá n’e celebracion, kendenan “a cuminsá bendicioná e rey i bai nan cas, alegrando i sintiendo nan mes contentu di curason pa tur e bondad cu Jehova a efectuá pa su sirbidó David i pa su pueblo Israel.” (1 Reynan 8:66) Esei en berdad tabata un suceso festivo significativo. Awe, Dios su sirbidónan ta spera cu anhelo riba e gran culminacion dje Fiesta di Cabaña antitípico na fin dje Reinado di Mil Aña dje Sálomon Mayor, Jesucristo. (Revelacion 20:3, 7-10, 14, 15) N’e tempu ei, hende bibando na tur skina dje tera, incluyendo esnan resucitá i esnan cu sobrebibí Armagedon, lo ser uní den e adoracion gososo di Jehova Dios.—Zacarías 14:16.
9-11. (a) Kico a hiba na un suceso festivo significativo den e dianan di Rey Ezekías? (b) Ki ehempel hopi hende dje reino di dies tribu di nort a pone, i di kico e ta recordá nos awe?
9 E siguiente fiesta sobresaliente cu Bijbel ta informá di dje a ser celebrá despues dje gobernacion dje rey malbado, Acas, kende a cera e tempel i hiba e reino di Huda den apostasia. Acas su sucesor tabata e bon rey Ezekías. Den e promé aña di su reinado, n’e edad di 25 aña, Ezekías a cuminsá un gran programa di restoracion i reforma. Inmediatamente el a habri e tempel i a haci areglo pa drech’é. Despues e rey a manda carta n’e israelitanan cu tabata biba den Israel su reino hostil di dies tribu den parti nort, invitando nan pa bini i celebrá e Pascu Hudiu i e Fiesta di Pan sin Zuurdeeg. Hopi a bini, apesar di bofon di nan paisanonan.—2 Crónicanan 30:1, 10, 11, 18.
10 E fiesta tabata un éxito? Bijbel ta informá: “Pues e yunan di Israel cu tabata na Jerusalem a celebrá e fiesta di pan sin zuurdeeg pa shete dia largu cu gran alegria; i e levitanan i e sacerdotenan tabata ofrecé alabansa na Jehova dia tras dia cu instrumentnan di zonido fuerte.” (2 Crónicanan 30:21) Ki un ehempel excelente e israelitanan ei a pone p’e pueblo di Dios awe, di cua hopi ta wanta oposicion i ta haci biahenan largu pa asistí na congresonan!
11 Por ehempel, considerá tres Congreso di Distrito “Debocion Piadoso” tené na Polonia na 1989. Entre e 166.518 personanan cu a asistí tabatin gruponan grandi for di ex-Union Soviético i otro paisnan di Oost Europa caminda e trabou di Testigonan di Jehova tabata prohibí e tempu ei. E buki Los testigos de Jehová, proclamadores del Reino de Diosb ta informá: “Pa algun cu a asistí n’e congresonan aki, tabata e promé bes cu nan a yega di asistí na un reunion grandi di mas cu 15 of 20 sirbidó di Jehova. Nan curason a brota di aprecio ora nan a mira e dies di miles di personanan den e stadion, uni cu nan den oracion i canta huntu cu nan canticanan di alabansa na Jehova.”—Página 279.
12. Kico a hiba n’e suceso festivo significativo durante e reinado di Rey Hosías?
12 Despues di morto di Ezekías, bou dje reinado dje reynan Manases i Amon, e hudiunan a bolbe cai den adoracion falsu. Despues a bini e reinado di un otro bon rey, e hóben Hosías, kende a actua cu curashi pa restorá adoracion berdadero. N’e edad di 25 aña, Hosías a duna ordu pa drecha e tempel. (2 Crónicanan 34:8) Miéntras nan tabata drecha e tempel, nan a haña e Ley skirbí dor di Moises den e tempel. Loke Rey Hosías a lesa den e Ley di Dios a conmov’é profundamente i el a haci areglo pa laga les’é pa henter e pueblo. (2 Crónicanan 34:14, 30) Despues, di acuerdo cu loke tabata skirbí, el a organisá un celebracion dje Pascu. Tambe e rey a pone un ehempel excelente dor di contribuí generosamente pa cu e ocasion. Como resultado, Bijbel ta informá: “Nunca nan a celebrá un Pascu manera esei den Israel desde e dianan di Samuel e profeta.”—2 Crónicanan 35:7, 17, 18.
13. E celebracionnan festivo di Ezekías i Hosías ta recordá nos di kico awe?
13 E reformanan di Ezekías i Hosías ta paralelo n’e restoracion maraviyoso di adoracion berdadero cu a tuma lugá entre cristiannan berdadero desde entronisacion di Jesucristo na 1914. Manera tabata e caso specialmente cu Hosías su reformanan, e restoracion moderno aki ta basá riba loke ta skirbí den e Palabra di Dios. I, similar n’e dianan di Ezekías i Hosías, e restoracion moderno ta ser marcá pa asamblea i congresonan caminda splicacionnan emocionante di profecia di Bijbel i aplicacionnan oportuno di principionan di Bijbel ta ser presentá. Loke a contribuí n’e goso dje ocasionnan instructivo aki ta e gran cantidad di personanan cu a ser bautisá. Mescos cu e israelitanan repentí den e dianan di Ezekías i Hosías, esnan recien bautisá a bira lomba p’e prácticanan malbado di cristiandad i e resto dje mundu di Satanas. Na 1997 mas cu 375.000 persona a ser bautisá como símbolo di nan dedicacion n’e Dios santu, Jehova—un promedio di mas cu 1.000 pa dia.
Despues dje Exilio
14. Kico a hiba na un suceso festivo significativo na 537 P.E.C.?
14 Despues dje morto di Hosías, e nacion a bolbe cai den adoracion falsu degradante. Cu tempu, na 607 P.E.C., Jehova a castigá su pueblo dor di trece e ehércitonan babilónico contra Jerusalem. Nan a destruí e stad i su tempel, i e tera a ser desolá. A sigui 70 aña di cautiverio den Babilonia p’e hudiunan. Despues Dios a rebibá un resto hudiu repentí, cu a regresá n’e Tera Primintí pa restorá adoracion berdadero. Nan a yega n’e stad ruiná di Jerusalem den e di shete luna di aña 537 P.E.C. E promé cos cu nan a haci tabata establecé un altar pa ofrecé sacrificionan regular diario manera e pacto di Ley a describí. Esei tabata net na tempu pa un otro celebracion histórico. “E ora ei nan a celebrá e fiesta di cabaña segun loke tabata skirbí.”—Esdras 3:1-4.
15. Ki trabou tabatin dilanti e resto restorá na 537 P.E.C., i con un situacion paralelo a existí na 1919?
15 E exiliadonan aki cu a regresá tabatin un trabou grandi nan dilanti—e reconstruccion dje tempel di Dios i di Jerusalem cu su murayanan. Tabatin hopi oposicion di parti di bisiñanan envidioso. Ora e hudiunan tabata reconstruí e tempel, tabata un “dia di cosnan chikitu.” (Zacarías 4:10) E situacion tabata paralelo cu e condicion di fiel cristiannan ungí na 1919. Den e aña memorabel ei, nan a ser librá for di cautiverio spiritual na Babilonia e Grandi, e imperio mundial di religion falsu. Nan tabata un par di mil so na cantidad i nan a enfrentá un mundu hostil. E enemigunan di Dios lo por a stop e progreso di adoracion berdadero? E contesta riba e pregunta ei ta recordá nos dje último dos celebracionnan festivo registrá den e Scritura Hebreo.
16. Kico tabata significativo tocante un fiesta na 515 P.E.C.?
16 Cu tempu e tempel a ser reconstruí den e luna di adar di 515 P.E.C., net na tempu p’e fiesta di primavera di nísan. Bijbel ta informá: “Nan a pasa na celebrá e fiesta di pan sin zuurdeeg shete dia largu cu alegria; pasobra Jehova a haci nan alegrá, i el a bira e curason dje rey di Asiria pa cu nan pa fortalecé nan man den e trabou dje cas dje Dios berdadero, e Dios di Israel.”—Esdras 6:22.
17, 18. (a) Ki suceso festivo significativo a ser alcansá na 455 P.E.C.? (b) Den ki manera nos ta den un situacion similar awe?
17 Sesenta aña despues, na 455 P.E.C., a alcansá un otro punto significativo. E Fiesta di Cabaña dje aña ei a marca e terminacion dje reconstruccion dje murayanan di Jerusalem. Bijbel ta informá: “Henter e congregacion di esnan cu a bini bek for di cautiverio a traha cabaña i a biba den e cabañanan; pasobra e yunan di Israel no a haci esei for dje dianan di Hosué e yu di Nun te n’e dia ei, di manera cu a yega di tin alegria masha grandi.”—Nehemías 8:17.
18 Ki un restoracion memorabel dje adoracion berdadero di Dios apesar di oposicion feros! E situacion djawe ta similar. Apesar dje olanan di persecucion i oposicion, e gran trabou di predicá e bon nobo dje Reino di Dios a alcansá e finnan dje tera, i e mensahenan di huicio di Dios a ser plamá na tur parti di mundu. (Mateo 24:14) E seyamentu final dje resto di 144.000 ungí ta acercando. Mas cu cincu miyon di nan compañeronan dje “otro carnénan” a ser recogé for di tur nacion den “un solo tou” huntu cu e resto ungí. (Juan 10:16; Revelacion 7:3, 9, 10) Ki un cumplimentu maraviyoso dje cuadro profético dje Fiesta di Cabaña! I e obra magnífico aki di recogementu lo continuá den e mundu nobo ora miles di miyones di hende resucitá lo ser invitá pa uni den e celebracion dje Fiesta di Cabaña antitípico.—Zacarías 14:16-19.
Den e Promé Siglo E.C.
19. Kico a haci e Fiesta di Cabaña na 32 E.C. sobresaliente?
19 E fiestanan na cua e Yu di Dios, Jesucristo, a asistí tabata indudablemente entre e celebracionnan festivo mas sobresaliente registrá den Bijbel. Por ehempel, Jesus a asistí n’e Fiesta di Cabaña (of, Tabernáculo) den e aña 32 E.C. El a usa e ocasion ei pa siña hende berdadnan importante i a apoyá su siñansa cu citanan for dje Scritura Hebreo. (Juan 7:2, 14, 37-39) Un rasgo regular dje fiesta aki tabata e custumber di cende cuater candelaria grandi den un patio interior dje tempel. Esaki a contribuí n’e disfrute dje actividadnan festivo cu a continuá te anochi. Aparentemente, Jesus a referí n’e lusnan grandi aki ora el a bisa: “Ami ta e lus di mundu. Esun cu ta siguí mi di ningun manera lo cana den scuridad, sino lo e poseé e lus di bida.”—Juan 8:12.
20. Pakico e Pascu Hudiu na 33 E.C. tabata algu sobresaliente?
20 Despues a bini e Pascu Hudiu i e Fiesta di Pan sin Zuurdeeg dje aña significativo di 33 E.C. Riba e Dia di Pascu ei, Jesus su enemigunan a ehecut’é i el a bira e Lamchi di Pascu antitípico cu a muri pa kita “e picá di mundu.” (Juan 1:29; 1 Corintionan 5:7) Tres dia despues, dia 16 di nísan, Dios a resucitá Jesus cu un curpa spiritual inmortal. Esaki a coincidí cu e ofrenda dje promé fruta dje cosecha di cebada manera e Ley a prescribí. Asina, e Señor Jesucristo resucitá a bira “e promé fruta di esnan cu a bai drumi den morto.”—1 Corintionan 15:20.
21. Kico a sosodé na Pentecoste na 33 E.C.?
21 Pentecoste di 33 E.C. tabata un fiesta berdaderamente sobresaliente. Riba e dia aki hopi hudiu i prosélito a bini huntu na Jerusalem, incluyendo rond di 120 disipel di Jesus. Segun cu e fiesta tabata avansando, Señor Jesucristo resucitá a drama e spiritu santu di Dios riba e 120 disipelnan. (Echonan 1:15; 2:1-4, 33) Dje manera ei nan a ser ungí i a bira Dios su pueblo nobo scogí mediante e pacto nobo cu Jesucristo como mediador. Durante e fiesta ei e sumo sacerdote hudiu a ofrecé na Dios dos pan cu zuurdeeg trahá for dje promé fruta dje cosecha di trigu. (Levítico 23:15-17) E pannan cu zuurdeeg aki a prefigurá e 144.000 hendenan imperfecto cu Jesus ‘a cumpra pa Dios’ pa sirbi como “un reino i sacerdotenan . . . pa goberná como rey riba tera.” (Revelacion 5:9, 10; 14:1, 3) E dos pannan cu zuurdeeg aki por prefigurá tambe e echo cu e gobernantenan celestial aki ta bini for di dos ramo di humanidad pecaminoso, hudiu i gentil.
22. (a) Pakico cristiannan no ta celebrá fiestanan dje pacto di Ley? (b) Kico nos lo considerá den e siguiente artículo?
22 Ora e pacto nobo a cuminsá funcioná na Pentecoste di 33 E.C., esei a nificá cu e pacto bieu di Ley no tabatin balor mas den bista di Dios. (2 Corintionan 3:14; Hebreonan 9:15; 10:16) Esei no ta nificá cu cristiannan ungí ta sin ley. Nan ta cai bou dje ley divino cu Jesucristo a instruí i cu ta skirbí den nan curason. (Galationan 6:2) P’esei, siendo cu e tres fiestanan anual ta parti dje pacto bieu di Ley, cristiannan no ta celebrá nan. (Colosensenan 2:16, 17) No obstante, nos por siña hopi for dje actitud di Dios su sirbidónan pre-cristian pa cu nan fiesta i otro reunionnan pa adoracion. Den nos siguiente artículo, nos lo considerá ehempelnan cu sin duda lo motivá nos tur pa apreciá e necesidad pa asistí regularmente na reunionnan cristian.
[Nota]
a Mira tambe Perspicacia para comprender las Escrituras, publicá dor di Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc., Volúmen 1, página 928, columna 1, paragraf 3 i columna 2, paragraf 2 [na ingles, Volúmen 1, página 820, columna 1, paragraf 1 i 3], bou di “Fiesta.”
b Publicá dor di Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
Preguntanan di Repaso
◻ Ki propósito Israel su tres fiestanan grandi a sirbi?
◻ Kico a caracterisá e fiestanan di tempu di Ezekías i Hosías?
◻ Ki suceso significativo a ser celebrá na 455 P.E.C., i pakico e ta un animacion pa nos?
◻ Kico tabata significativo tocante e Pascu i Pentecoste na 33 E.C.?
[Kuadro na página 12]
Loke Nos Awe Por Siña for dje Fiesta
Tur hende cu kier haña beneficio duradero di Jesus su sacrificio di expiacion tin cu biba na armonia cu loke e Fiesta di Pan sin Zuurdeeg ta prefigurá. E fiesta antitípico aki ta e celebracion gososo di cristiannan ungí di nan liberacion for dje mundu malbado aki i nan liberacion for dje condenacion di picá mediante e rescate di Jesus. (Galationan 1:4; Colosensenan 1:13, 14) E fiesta literal a dura shete dia—un cantidad cu Bijbel ta usa pa simbolisá algu completo den sentido spiritual. E fiesta antitípico ta dura mes tantu cu e congregacion cristian ungí ta permanecé riba tera i mester celebr’é cu “sinceridad i berdad.” Esei ta nificá vigilá constantemente contra zuurdeeg figurativo. Bijbel ta usa zuurdeeg pa prefigurá siñansanan corupto, hipocresia i maldad. Adoradónan berdadero di Jehova tin cu mustra un odio contra e zuurdeeg ei, i no permitié corumpí nan mes bida ni no permitié contaminá e puresa dje congregacion cristian.—1 Corintionan 5:6-8; Mateo 16:6, 12.
[Plachi na página 9]
Tur aña nan a ofrecé un troshi dje cosecha nobo di cebada riba 16 di nísan, e dia cu Jesus a ser resucitá
[Plachi na página 10]
Tal bes Jesus a referí n’e lusnan festivo ora el a yama su mes “e lus di mundu”