BIBLIOTEKA ONLINE Watchtower
Watchtower
BIBLIOTEKA ONLINE
Papiamentu (Kòrsou)
  • BEIBEL
  • PUBLIKASHON
  • REUNION
  • g99 8/6 pág. 4-6
  • Perde Brasa of Pia​—⁠Con Bo Por Reduci E Risico

No tin vidio disponibel pa esaki.

Despensa, tin un problema pa habri e vidio.

  • Perde Brasa of Pia​—⁠Con Bo Por Reduci E Risico
  • Spièrta!—1999
  • Suptema
  • Informashon Similar
  • Ehercicio Ta Vital
  • Con pa Cuida Brasa i Pia Malu
  • Evitá Lesion
  • Perde Brasa of Pia​—⁠Esei Por Sosode Cu Bo?
    Spièrta!—1999
  • E Desafio pa Trata Diabétis
    Spièrta!—2003
  • “Bo Yu Muher Tin Diabétis!”
    Spièrta!—1999
  • Kon Beibel por Yuda Hende Diabétiko
    Spièrta!—2003
Mas Artíkulo
Spièrta!—1999
g99 8/6 pág. 4-6

Perde Brasa of Pia​—⁠Con Bo Por Reduci E Risico

POR prevení mayoria caso di pérdida di brasa of pia! I esei ta cierto asta di hende cu ta sufri di malesa di ader den man cu pia (PVD). Manera e artículo anterior a mencioná caba, hopi bes PVD ta ser causá dor di diabétis.a Afortunadamente, hopi bes por tene diabétis bou di control.

“Dieta ta e cos principal den tratamentu di diabétis, sea cu a prescribí insulina of no,” segun The Encyclopædia Britannica. Dr. Marcel Bayol, di Kings County Hospital na New York City, a bisa Spierta!: “Si diabéticonan tuma nan condicion na serio, tene nan mes na nan dieta i bai pa control cerca dokter, nan lo reducí nan rísico di perde un pia.” Esnan cu tin diabétis Tipo II i cu ta sigui e conseho aki, lo por asta ripará cu a lo largu nan síntomanan ta mengua un tiki.b

Ehercicio Ta Vital

Ehercicio tambe ta importante. E ta yuda e curpa mantené e nivel di sucu denter dje límitenan normal. Ora dokter diagnosticá PVD, ehercicio ta yuda e áreanan afectá keda fuerte i flexibel, i ta yuda mehorá e circulacion di sanger ei. Tur esei ta vital. Tambe, ehercicio ta minimisá claudicacio intermitente. Esaki ta e dolor cu hende cu ta sufri di PVD lo por sinti den e músculonan di nan batat’i pia ora nan ta cana of ora nan ta haci ehercicio. Sin embargo, hende cu tiné mester evitá ehercicio cu ta pone muchu tension riba nan pianan. Ehercicionan mas apropiado ta cana, core baiskel, rema, landa i aerobic den awa. Semper mester consultá un dokter promé cu bai riba dieta of cuminsá un programa special di ehercicio.

Claro cu humamentu mester ta algu cu cualkier hende cu ta deseá un bon salú mester abstené totalmente di dje. PVD ta solamente un dje hopi problemanan médico cu humamentu ta causa of ta empeorá. “Humamentu ta hunga un rol grandi den amputacion, foral ora e humadó tin diabétis i PVD,” segun Dr. Bayol. Con grandi e rol ei ta? Un buki tocante rehabilitacion pa hende cu amputacion ta bisa cu “tin 10 biaha mas tantu amputacion entre hende cu ta huma, cu entre hende cu no ta huma.”

Con pa Cuida Brasa i Pia Malu

PVD por pone e circulacion den pia bai atras, loke por causa e condicion cu nan ta yama neuropatia, esta, nervionan cu ta muri of bira sin heful. E ora ei e pianan ta bira vulnerabel pa daño, asta si un persona ta djis drumí riba cama. Por ehempel, dor cu e persona no ta sinti dolor, lo e por kima mal kimá si su deken eléctrico of ‘heating pad’ bira muchu cayente! P’esei, fabricantenan ta spierta diabéticonan pa tene cuidou ora di usa e productonan aki.

Miembronan di curpa malu ta haña infeccion mas lihé tambe. Un rascá chikitu por hiba na úlcera, i asta gangrena. P’esei, ta vital pa cuida pia, i esaki ta incluí bisti sapatu cómodo cu ta sinta bon i tene pia limpi i secu. Hopi hospital tin un clínica di pia cu ta siña pashentnan con pa cuida nan pia.

Ora PVD yega te n’e punto cu mester operá, por lo general ciruhanonan lo purba evitá amputacion. Un procedura alternativo ta angioplasti cu blas. Un ciruhano vascular ta manda un cateter cu un blas na su punta den e ader. Nan ta expandé e blas, i e ta habri e ader cerá. Un otro opcion ta operacion di ‘bypass,’ mediante cua ta reemplasá adernan hopi malu, cu adernan di otro parti di curpa.

Barbara di 54 aña di edad, tin diabétis Tipo I for di tempu cu e tabatin cuater aña. Despues cu el a duna lus na su promé yu, el a haña PVD na su pianan. Algun dokter a conseh’é p’e amputá nan. Sin embargo, Barbara a haña un ciruhano vascular di bon nomber kende a usa angioplasti riba dje pa mehorá e circulacion den su pianan. Angioplasti a resultá bon pa un tempu, pero finalmente Barbara mester a haci bypass, cu éxito. Awor Barbara ta soru cuidadosamente pa su pianan.

Evitá Lesion

Lesion ta e di dos causa principal di pérdida di brasa of pia. Lesion no ta keda limitá na cierto parti di curpa so, sino por destruí cualkier parti. Sin embargo, nos por haci hopi pa reducí e rísico di lesion dor di tin Dios su punto di bista tocante bida. Cristiannan, sea cu nan ta na trabou, tras di stuur of disfrutando di recreo, mester trata nan curpa como un regalo di Dios. Pues, nan mester respetá tur medida di siguridad i evitá di tuma rísiconan imprudente.—Romanonan 12:1; 2 Corintionan 7:1.

Kico ta ser hací pa reducí e rísico di lesion den paisnan unda tin hopi mina plamá? Na hopi pais tin programanan patrociná pa gobiernu cu ta informá hende tocante mina. Segun un informe dje secretario general di Nacionnan Uní, e programanan aki ta siña “e poblacionnan cu ta na rísico . . . con pa minimisá e chens di bira víctima miéntras nan ta biba i traha den áreanan caminda tin mina.”

Lamentablemente, un informe di Nacionnan Uní ta bisa cu “hende ta custumbrá cu e presencia di mina i ta bira descuidá. Tin biaha factornan religioso ta pone [hende] adoptá un actitud fatalista pa cu peligernan asina.” Pero e Palabra di Dios no ta apoyá un actitud fatalista. Al contrario, Bijbel ta bisa hende pa bai cu cuidou i aplicá medidanan di siguridad.—Deuteronomio 22:8; Eclesiástes 10:9.

Pues, dor di ta cuidadoso i dal pasonan razonabel pa protehá bo salú, bo por reducí bo rísico di perde un brasa of pia hopi. Pero kico di esnan cu a perde brasa of pia caba? Nan por disfrutá tog di un bon calidad di bida?

[Notas]

a  Problema cu ader den pia por presentá of empeorá tambe si hende bisti paña muchu pertá di cintura bai abou of bisti sapatu cu no ta sirbi, of ta sinta (foral cu pia crusá) of para hopi.

b  Hende cu diabétis Tipo I mester pasa angua di insulina tur dia. Esnan cu diabétis Tipo II (diabétis cu no ta dependé di insulina) hopi bes por controlá nan condicion cu dieta i ehercicio. Na Merca, 95 porciento di diabético tin diabétis Tipo II.

[Plachi na página 4]

Humamentu ta aumentá e rísico di perde un brasa of pia masha hopi mes, foral pa esnan cu tin malesa di ader

[Plachi na página 5]

Ehercicio adecuá i un bon dieta ta promové un sistema di ader saludabel

    Publikashonnan na Papiamentu (Curaçao) (1986-2025)
    Log Out
    Log In
    • Papiamentu (Kòrsou)
    • Kompartí
    • Preferensia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondishonnan di Uso
    • Maneho di Privasidat
    • Konfigurashon di Privasidat
    • JW.ORG
    • Log In
    Kompartí