BIBLIOTEKA ONLINE Watchtower
Watchtower
BIBLIOTEKA ONLINE
Papiamentu (Kòrsou)
  • BEIBEL
  • PUBLIKASHON
  • REUNION
  • yp cap. 2 pág. 18-25
  • Pakico mi mayornan no ta comprendémi?

No tin vidio disponibel pa esaki.

Despensa, tin un problema pa habri e vidio.

  • Pakico mi mayornan no ta comprendémi?
  • Loke hovenan sa puntra — Contesta práctica
  • Suptema
  • Informashon Similar
  • “Forza” contra “cabei blancu”
  • Mayornan també ta hende
  • Mustra “interés personal”
  • Hibando un bida dobel
  • Pone tempo pa papia
  • Comunica loke bo ta sinti
  • Tratando cu desacuerdo
  • Con mi por haci mi mayornan dunámi mas libertad?
    Loke hovenan sa puntra — Contesta práctica
  • Pakico ‘onra mi tata i mi mama’?
    Loke hovenan sa puntra — Contesta práctica
Loke hovenan sa puntra — Contesta práctica
yp cap. 2 pág. 18-25

Capítulo 2

Pakico mi mayornan no ta comprendémi?

E DESEO pa hende comprendébo ta un deseo humano. I si bo mayornan ta critica loke bo ta stima of ta kere ta importante, of no ta interesá den nan, bo por sintíbo mashá frustrá.

Robert, di dieseis aña di edad, ta kere cu su tata no ta comprende pakico e ta scoge cierto música. “Tur loke e ta haci ta di grita, ‘Paga e cos ei!’ ” segun Robert. “Pues, mi a pagué i a bai djei també.” Hopi hoven di igual manera ta apartánan emocionalmente pa biba den nan mes mundo privá ora cu no tin comprendimento entre mayornan i yiu. Den un investigacion extenso di hovenan, 26 porciento di hovenan investigá a admiti, “Mi ta purba di no keda cas mayor parti di tempo.”

Asina ta existi un separacion of kiebra grandi entre yiu i mayornan den hopi cas. Kico ta causa esei?

“Forza” contra “cabei blancu”

Proverbio 20:29 ta bisa: “E boniteza di hovenan ta nan forza.” Pero, tal forza, of “poder,” por pone fundeshi pa tur sorto di conflicto entre abo i bo mayornan. E proverbio ta sigi: “I e splendor di hende bieu ta nan cabei blancu.” Tal bez bo mayornan no tin juist cabei blancu, pero nan tin mas edad i tin e tendencia di considera bida di otro moda. Nan sa cu tur experencia den bida no ta hiba na felicidad. Experencia personal amarga hopi bez ta templá cu e idealismo cu nan tabatin den nan hubentud. Debí na tal sabiduría biniendo di experencia—es decir, “cabei blancu”—nan simplemente no tin e entusiasmo cu bo tin tocante un cierto asunto.

Segun un hoven yamá Cobi: “Mi mayornan (cu a nace den tempo di miseria) ta kere cu nos mester spaar nos placa of gasté pa cosnan di importancia. Pero mi ta biba awor també. . . . Mi kier biaha hopi.” Pues, entre e “forza” di su hubentud i e “cabei blancu” di su mayornan, tin un kiebra emocional grandi. I den hopi famía tin separacion grandi entre tata i yiu riba otro cuestion, tal como bistí i cabei, conducta pa cu hende di otro sexo, uso di droga i alcohol, toque di keda, asociacion, i trabao di cas. E separacion por ta eliminá. Pero, promé cu bo por spera pa bo mayornan comprendébo, bo tin cu haci esfuerzo pa comprende nan.

Mayornan també ta hende

Juan a bisa, “Ora mi tabata mas hoven, naturalmente mi a kere cu mamá tabata ‘perfecto’ i no tin debilidad i sintimento cu mi tin.” Anto su mayornan a haya divorcio, lagando su mama pa cuida siete yiu su so. April, ruman di Juan a bisa: “Mi ta corda cu mi a mira mamá yora debí ne frustracion di purba di haci tur cos. Anto mi a comprende cu nos tabatin e punto di bista incorrecto. Mamá no por haci tur cos ne debido tempo ni ne debido manera cada bez. Nos a mira cu mamá tabatin sintimento i tabata hende també.”

E reconocimento di cu bo mayornan ta simplemente hende cu tin sintimento mescos cu bo ta un paso grandi den direccion di comprendénan. Por ehempel, nan por síntinan mashá insigur di nan capacidad di criábo correctamente. Nan por kere cu tur e peliger moral i tentacion cu ta enfrentábo ta mucho pa nan i nan por tin e tendencia di reacciona demasiado na esei aveces. Además, ta posibel cu nan ta lucha contra dificultad fisical, emocional of financiero. Por ehempel, un tata por odia su trabao pero nunca ta keha. Pero ora su yiunan ta bisa, “Mi no por wanta scol mas,” no ta straño cu en bez di mustra compasion, e ta contestá, “Kico ta falta boso? Boso tin un dushi bida!”

Mustra “interés personal”

Con, anto, bo por haya sa con bo mayornan ta síntinan? No door di ‘vigila cu interés personal bo mes asuntonan, sino vigila també cu interés personal e asuntonan di bo mayornan.’ (Filipense 2:4) Purba esei puntrando bo mama con e tabata den su hubentud. Con el a sintié, ki meta e tabatin? Segun e revista na inglés Hubentud, “Ta posibel cu si e ta kere cu bo ta interesá den su sintimento i ta na haltura dje motibo di nan, lo e purba di tuma mas na cuenta bo sintimento.” Mescos ta cierto di bo tata.

Si un conflicto ta lanta, no sea lihé di acusa cu bo mayornan ta sin gevoel. Puntra bo mes: ‘Mi tata no tabata sinti bon of kizás tabata preocupá tocante algo? Kizás un cos cu mi a haci of a bisa sin pensa a ofende papá of mamá? Nan simplemente no ta comprende loke mi kier men?’ (Proverbio 12:18) Un bon principio pa elimina separacion entre tata i yiu ta di demonstra tal compasion. Awor bo por traha pa logra haci bo mayornan comprende abo! Pero, hopi hoven ta haci esei mashá dificultoso. Di ki manera?

Hibando un bida dobel

Vickie, di diesiete aña di edad, tabata hiba un bida dobel, saliendo na secreto cu un mucha homber contrario cu deseo di su mayornan. Vickie a keda sigur cu su mayornan simplemente no por comprende loke el a sinti pe mucha homber. Naturalmente, e separacion entre ele i su mayornan a aumenta. Segun Vickie, “Nos tabata haci otro mashá infeliz. Mi no a gusta bai cas.” P’sei, el a decidi di casa—haci cualkier cos pa sali for di cas!

Di igual manera, hopi hoven ta hiba un bida dobel​—⁠haciendo cos cu nan mayornan no sa of ta prohibi⁠—​anto yora bisando cu nan mayornan ‘no ta comprendémi.’ Afortunadamente, un señora cristian di mas edad a yuda Vickie, bisando: “Vickie, solamente corda bo mayornan . . . . Nan a criábo. Si bo no por trata cu bo mayornan, con bo por trata cu un mucha homber di bo mes edad cu no a stimábo pa diesiete aña caba?”

Vickie a scudriña su mes onradamente. Pronto el a comprende cu su mayornan tabatin razón i cu su mes corazón a haci fout. El a termina su asociacion cu e mucha homber i a cuminza elimina e separacion emocional entre su mes i su mayornan. Si di igual manera bo a warda secreto un parti importante di bo bida pa bo mayornan no sa, no ta ora caba pa ser onrado cu nan?—Mira e cuadro “Con mi por bisa mi mayornan?”

Pone tempo pa papia

‘Esei tabata e mihor tempo cu mi a pasa cu mi tata!’ segun Juan, papiando di un biaha cu el a haci cu su tata. “Den tur mi bida mi nunca a pasa seis ora cu mi tata so. Seis ora pa bai i seis ora pa bini. No tabatin radio den e auto. Nos realmente a papia. Ta como si nos a descubri otro. E ta mas sabí cu mi a kere. Esei a hácinos amigo.” Pakico di igual manera bo no ta purba di tene un bon conbersacion cu bo mama of tata—cu regularidad?

Esei ta yuda també pa haci amigo di otro hende grandi. Vickie ta corda: “Ami absolutamente no tabatin comunicacion cu hende di edad. Pero mi a haci esfuerzo special pa compaña mi mayornan ora nan a bishita otro hende grandi. Cu tempo mi a desaroya amistad cu hende di edad di mi mayornan, i esei a dunámi un punto di bista mas completo. Awor ta mas fácil pa tene conbersacion cu mi mayornan. E ambiente na cas a mehora dramáticamente.”

Asociacion cu hende cu a gana sabiduría através dje añanan por yudábo també evita di adopta un punto di bista smal i limitá di bida, locual por sosode si bo ta asocia solamente cu hovennan di bo mes edad.—Proverbio 13:20.

Comunica loke bo ta sinti

“Mi ta papia directamente di mi curazón i ta papia sinceramente e conocimento saliendo for di mi boca,” segun e hoven Eliú. (Job 33:3, E Bijbel Santo na idioma djawe, na inglés, di William Beck) Ta asina bo ta papia cu bo mayornan ora bo ta kere cu nan ta irrazonabel en cuanto asunto tal como bistí, toque di keda, of música?

E hoven Gregorio a kere cu su mama tabata totalmente irrazonabel. El a enfrenta e conflicto cayente entre nan door di keda pafó di cas tanto posibel. Pero, e ora ei el a acepta e conseho di algun anciano cristian. Segun Gregorio, “Mi a cuminza bisa mamá con mi a sintími. Mi a bisé pakico mi kier a haci cierto cos sin solamente sopone cu e tabata sa. Hopi bez mi a habri mi curazón i a splica cu mi no tabata purba di haci algo malu i ki malu mi a sintími pasobra el a tratámi manera mucha chikito. Anto el a cuminza comprende i poco poco cosnan a mehora mashá hopi.”

Kizás abo di igual manera por haya cu papiamento ‘directamente di curazón’ por yuda pone fin na hopi mal comprendimento.

Tratando cu desacuerdo

Sin embargo, esei no kier men cu bo mayornan lo acepta bo punto di bista di cosnan un bez. P’sei, bo tin cu mantene un gara firme di bo emocion. “Hende stúpido ta saca tur su spiritu [impulso], pero hende cu ta sabí ta mantenele calmo te na último.” (Proverbio 29:11) Papia calmamente tocante e balor di bo punto di bista. Papia riba e cuestion ei en bez di bisa: “Esei ta loke tur otro hende ta haci!”

Tin bez cu bo mayornan lo bisa cu no. Esei no kier men cu nan no ta comprendébo. Kizás nan simplemente kier evita desaster. Un mucha muher di 16 aña di edad a admiti, “Mi mama ta stricto cu mi. Ta molestiámi ora e ta bisámi cu mi no por haci un cierto cos, of [cu mi mester] yega cas na un cierto ora. Pero den su curazón, e realmente ta stimámi. . . . e ta preocupele tocante mi.”

E siguridad i calor cu comprendimento di otro ta duna famía no por ta expresá. Esei ta haci cas un lugar di siguridad den tempo di tribulacion. Pero berdadero esfuerzo ta necesario di parti di tur miembro di famía.

Pregunta pa consideracion Capítulo 2

◻ Pakico conflicto entre mayornan i yiu ta sosode hopi bez?

◻ Con un mihor comprendimento di bo mayornan por afecta bo punto di bista di nan?

◻ Con bo por yega di comprende bo mayornan mihor?

◻ Con hibamento di un bida dobel por separábo for di bo mayornan mas ainda?

◻ Pakico ta mihor pa bisa bo mayornan ora bo tin problema serio? Con bo por logra bísanan?

◻ Con bo por yuda bo mayornan comprendébo mihor?

[Komentario na página 22]

“Si [bo mama] sa cu bo ta interesá den su sintimento i sa dje motibo di nan, lo e purba di tuma mas na cuenta bo sintimento.”—E revista Hubentud

[Kuadro/Plachi na página 20, 21]

Con mi por bisa mi mayornan?

E trabao di hiba mal noticia pa bo mayornan no ta agradabel. E hoven Bicente a bisa, “Mi semper tabatin e sintimento di cu mi mayornan a pone hopi confianza den mi i esei a haci dificultoso pa mi papia cu nan pasobra mi no kier a ofendénan.”

Hovenan cu ta tapa nan malecho hopi bez ta sufri di remordimento di concenshi. (Romano 2:15) Nan error por bira un “carga pisá,” cu demasiado peso pa wanta. (Salmo 38:4) Casi inevitablemente, nan ta keda obligá di gaña nan mayornan cu mentira, asina cometiendo mas malecho. Asina també nan ta daña nan relacion cu Dios.

E Bijbel ta bisa: “Ken cu ta tapa delito lo no logra, pero ken cu ta confesa i ta bandonánan lo ser mustrá misericordia.” (Proverbio 28:13) Manera Betty, di 19 aña di edad, a bisa: “Jehova ta mira tur cos toch.”

Si un asunto ta enbolbe malecho serio, busca e pordón di Jehova, confesando bo picá den oracion. (Salmo 62:8) Despues, bisa bo mayornan. (Proverbio 23:26) Nan tin experencia den bida i hopi bez por yudábo bandona bo error i evita di repitínan. Segun Cris, di 18 aña di edad, “Papiamento tocante dje realmente por yudábo. Finalmente, ta un alivio pa libra bo mente di dje.” E problema tá, con bo por bisa bo mayornan?

E Bijbel ta menciona “palabra papiá ne tempo apropiado pe.” (Proverbio 25:11; compara cu Eclestiastés 3:1, 7) Cua tempo esei tá? Cris a sigi papia: “Mi ta spera te na tempo di cena, anto mi ta bisa papá cu mi mester papia cuné.” E yiu di un mama cu a biba compañá a purba un otro tempo ainda: ‘Generalmente mi a papia cu mama net promé cu e ora di drumi; anto e tabata mas trankilu. Ora el a yega cas foi trabao, e tabata mas nervioso.”

Tal bez bo por bisa lo sigiente: “Mamá i papá, algo ta molestiámi.” I kico lo bo haci si ta parce cu bo mayornan ta mucho ocupá pa esei importánan? Bo por bisa, “Mi sa cu boso ta ocupá, pero algo berdaderamente ta molestiámi. Nos por papia?” Anto, bo por puntra, “Boso a yega di haci algo cu boso tabatin mucho bergüenza pa menciona?”

Awor e parti duro ta yega: bisa bo mayornan kico malu bo a haci. Sea humilde i “papia e berdad,” sin haci bo error menos serio ni purba di pasa por halto di detaye mas desagradabel. (Efesio 4:25; compara cu Lucas 15:21.) Usa palabra cu bo mayornan ta comprende, no expresion cu tin un nificacion special pa hovenan so.

Naturalmente, na principio bo mayornan por keda ofendí i desilusioná. Pues, no keda sorprendí ni indigná si nan ta dal bo cu un cañonazo di palabra yen di emocion! Si bo a obedece spiertamento di antes cu nan a dunábo, probablemente lo bo no a hayábo den tal situacion. Keda calmo. (Proverbio 17:27) Scucha bo mayornan i contesta nan pregunta, maske con nan ta hácinan.

Sin duda e sinceridad di bo deseo di rectifica e asunto lo afectánan profundamente. (Compara cu 2 Corintio 7:11.) No obstante, keda prepará pa acepta algun disiplina bien merecí. “Ta cierto cu ningun disiplina ta parce por lo pronto gozoso, sino penoso; pero despues pa esnan cu e ta entrená, e ta produci e fruta di paz, esta, husticia.” (Hebreo 12:11) Corda, també, cu esei lo no ta e último bez cu lo bo tin mester di e yudanza i conseho maduro di bo mayornan. Establece e costumber di cóntanan den confianza problema chikito di manera cu ora problema grandi ta presenta, bo no tin miedu di bísanan loke bo tin den bo mente.

[Plachi]

Scoge un tempo ora bo mayornan por ta mas incliná di scucha

    Publikashonnan na Papiamentu (Curaçao) (1986-2025)
    Log Out
    Log In
    • Papiamentu (Kòrsou)
    • Kompartí
    • Preferensia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondishonnan di Uso
    • Maneho di Privasidat
    • Konfigurashon di Privasidat
    • JW.ORG
    • Log In
    Kompartí