LÈS 31
Rèspèt pa otro Hende
E SKRITURA ta animá nos pa “onra tur hende” i pa “no kalumniá ningun hende.” (1 Ped. 2:17; Tito 3:2) De echo, tur hende ku nos topa “a wòrdu trahá den e semehansa di Dios.” (Sant. 3:9) Kristu a muri pa kada un di nan. (Huan 3:16) I nan tur ta digno di tende e bon nobo pa nan por aktua di akuerdo kuné i ser salbá. (2 Ped. 3:9) Algun hende ta meresé rèspèt spesial debí na nan kualidatnan òf debí na e outoridat ku nan tin.
Dikon algun hende ta purba bula pipa pa nan no mustra e tipo di rèspèt ku Beibel ta konsehá? Por ta ku e kultura lokal ta determiná ken meresé onor segun su koló, sekso, salú, edat, posishon sosial òf nivel di bida. Hopi korupshon bou di funshonarionan públiko a pone hende pèrdè tur rèspèt pa outoridat. Den algun pais, hende no ta niun tiki satisfecho ku nan situashon den bida. Podisé nan tin ku traha hopi ora pa haña apénas e nesesidatnan básiko, i nan ta biba rondoná pa individuonan ku no ta respetá niun hende. Hóbennan ta wòrdu preshoná dor di nan pareunan pa lanta kontra maestronan di skol ku no ta popular i tambe kontra otro outoridatnan. Hopi hóben ta ser influensiá dor di e imágen ku televishon ta presentá di yunan ku ta mas sabí ku nan mayornan i ku ta dominá nan mayornan. Nos mester hasi esfuerso pa no laga tal ideanan karnal kita nos rèspèt pa otro hende. Sin embargo, ora nos ta respetá e dignidat di otro hende, esei ta krea un ambiente ku ta fasilitá e interkambio di idea.
Aserká Hende ku Rèspèt. Hende ta ferwagt di un persona ku ta partisipá den un obra di karakter religioso ku e ta mustra rèspèt dor di bisti i aktua na un manera adekuá. E opinion di kiko ta adekuá ta varia di un lugá pa otro. Tin kaminda no ta nèchi pa bo kuminsá papia ku un hende sin kita bo sombré òf ku un man den saku, miéntras ku na otro lugá esei ta aseptabel. Tene kuenta ku kustumbernan lokal pa bo no ofendé hende. Asina bo ta evitá opstákulo i por kompartí e bon nobo mas efektivamente.
Meskos ta konta pa nos manera di yama otro hende, foral hende di edat. Por lo general ta mal manera pa un hóben yama hende grandi na nan nòmber, a ménos ku e hóben a haña pèrmit pa hasi esei. Na algun kaminda ta mal manera tambe pa hende grandi yama un persona ku nan no konosé na su nòmber. Anto hopi idioma ta usa e forma plural “boso” òf un otro sistema pa mustra rèspèt na hende mas grandi òf den puesto di outoridat.
Kumindá ku Rèspèt. Den komunidatnan chikí no ta nèchi pa ignorá hende ku bo ta topa sea riba kaya òf ora bo drenta un sala. Un saludo kòrtiku, un smail, un movementu di kabes òf djis hisa wènkbrou mes ta sufisiente. Nan ta konsiderá ku ta un falta di rèspèt pa ignorá otro hende.
No opstante, tin hende ta sinti ku tòg bo ta ignorá nan maske bo a kumindá nan. Dikon? Pasobra podisé, segun nan, bo no ta trata nan ku dignidat. Por ehèmpel, sa sosodé hopi ku nan ta referí na un hende a base di un rasgo físiko. Ku frekuensia hende ta evitá esnan ku tin un hèndikèp i problema di salú. Sin embargo, e Palabra di Dios ta siña nos trata hende asina ku amor i rèspèt. (Mat. 8:2, 3) Nos tur a ser afektá di un òf otro manera pa e piká heredá di Adam. Abo lo sinti ku hende ta respetá bo si semper nan ta identifiká bo na bo defektonan? Lo bo no preferá pa nan duna bo rekonosementu pa bo tantísimo kualidatnan positivo?
Rèspèt ta enserá tambe rekonosé e posishon di e kabes di kas. Na algun lugá bo mester papia ku e kabes di kas promé ku bo por duna testimonio na e otro hendenan di kas. Ounke ta Yehova a manda nos prediká i siña hende, nos ta rekonosé ku Dios a outorisá mayornan pa eduká, disipliná i dirigí nan yunan. (Efe. 6:1-4) P’esei ora bo yama na un kas, por lo general ta bon pa papia ku e mayornan promé ku bo kuminsá un kòmbersashon largu ku e muchanan.
Segun ku un hende su edat ta subi e ta haña mas eksperensia den bida i esei ta algu ku mester wòrdu respetá. (Jòb 32:6, 7) Un pionero hóben na Sri Lanka a mira e importansia di esaki i esei a yud’é ora el a bishitá un hòmber di edat. Na promé instante e hòmber a nenga su bishita bisando: “Kiko un hobensita manera bo por siña mi di Beibel?” Pero e ruman a kontestá: “Eigenlijk mi no a bini pa siña mener, sino pa kompartí algu ku mener ku ami a siña i ku a hasi mi asina felis, ku mi mester kompartié ku otro hende.” E pionero su kontesta respetuoso a lanta e hòmber su interes. E hòmber a puntra: “Wèl konta mi, kiko bo a siña?” E ruman a kontestá: “Mi a siña kon mi por biba pa semper.” E hòmber ei a kuminsá studia Beibel ku Testigunan di Yehova. No ta tur hende di edat lo ekspresá e deseo pa ser tratá ku rèspèt, pero mayoria di nan lo apresiá esei.
Sin embargo, ta posibel pa hende demostrá rèspèt den un forma eksagerá. Na e islanan di Oséano Pasífiko i na otro parti di mundu, Testigunan di Yehova, pa rèspèt, ta usa e palabranan tradishonal ku mester usa ora di papia ku hefe di un pueblito òf di un tribu. Di e manera ei ta bira posibel pa nan papia tantu ku e hefe komo ku e hendenan bou di dje. Sin embargo, no ta nesesario, ni apropiá, pa labia hende. (Pro. 29:5) Di igual manera, ounke den e vokabulario di un idioma tin ekspreshonnan di onor, e echo ku un kristian ta mustra rèspèt no ta nifiká ku e tin ku usa nan di mas.
Presentashon ku Rèspèt. Beibel ta animá nos pa splika e motibu di nos speransa “ku un genio suave i rèspèt profundo.” (1 Ped. 3:15, NW) Pues, ounke nos por ripará un bes e puntonan débil di un persona su opinion, lo ta sabí pa atak’é di tal manera ku bo ta ofendé su dignidat? Lo no ta mihó si bo skuch’é ku pasenshi, podisé puntr’é dikon e ta pensa asina, anto tene kuenta ku su sintimentunan segun bo ta rasoná kuné a base di e Skritura?
E mesun rèspèt ku nos ta mustra ora nos ta papia ku un solo persona mester ta bisto tambe ora nos ta papia for di plataforma ku un ouditorio. Un oradó ku ta respetá su oyentenan lo no kritiká nan severamente ni laga nan komprondé ku “si boso no apliká e konseho aki ta pasobra boso mes no kièr.” E úniko kos ku lo bo logra ku e forma di papia ei ta di desanimá otro hende. Ta hopi mas mihó pa konsiderá bo ouditorio komo un grupo di hende ku stima Yehova i ku kier sirbié! Meskos ku Hesus, nos mester mustra komprenshon ora nos ta trata ku esnan débil den sentido spiritual, òf ku esnan ku tin ménos eksperensia òf ku esnan ku ta tuma mas tempu pa pone konseho bíbliko na práktika.
E ouditorio lo sinti ku e oradó ta respetá nan si e ta inkluí su mes entre esnan ku tin ku hasi mas esfuerso pa apliká loke e Palabra di Dios ta bisa. P’esei ta sabí pa evitá di usa konstantemente e pronòmber personal “abo” òf “boso” ora di mustra kon e tekstonan ta apliká. Por ehèmpel, tuma nota di e diferensia entre e pregunta “Bo ta hasiendo tur loke bo por?” i e deklarashon “Ta bon pa kada un di nos puntra su mes: ‘Mi ta hasiendo tur loke mi por?’” E dos preguntanan aki ta bisa meskos, pero e promé ta bisa indirektamente ku e oradó no ta pone su mes na e mesun nivel ku su ouditorio. E di dos pregunta ta animá tur hende, inkluso e oradó, pa analisá nan sirkunstansia i motivashon.
No kai den e tentashon di konta kos prèt djis pa pone bo ouditorio hari. Esaki ta rebahá e dignidat di e mensahe bíbliko. Ta bèrdat ku nos mester disfrutá di nos sirbishi na Dios, i podisé asta e informashon asigná tin algun punto ku ta kómiko. Sin embargo, si nos kombertí asuntunan serio den ko’i hari, esei ta indiká un falta di rèspèt tantu pa e ouditorio komo pa Dios.
P’esei laga nos manera di aserká hende, nos komportashon i nos abla semper demostrá ku nos ta mira otro hende manera Yehova a siña nos mira nan.