KAPÍTULO 11
“E Disipelnan A Sigui Ta Yen di Spiritu Santu, i Nan Tabata Masha Kontentu”
Loke nos por siña for di e manera ku Pablo a trata ku hende ku no kier a skucha bon notisia
Basá riba Echonan 13:1-52
1, 2. Kon e asignashon di Bárnabas i Saulo tabata diferente for di e otro misioneronan, i kon nan trabou lo a yuda kumpli ku loke Echonan 1:8 ta bisa?
TABATA un dia emoshonante pa e kongregashon na Antiokia. For di tur e maestronan i e profetanan na Antiokia, spiritu santu a skohe Bárnabas i Saulo pa hiba bon notisia di Dios na lugá leu.a (Echo. 13:1, 2) No tabata promé biaha ku algun ruman hòmber kualifiká a ser mandá pa bai prediká bon notisia. Pero, kaminda e misioneronan ei a bai prediká ya tabatin kristian. (Echo. 8:14; 11:22) E biaha akí, Bárnabas i Saulo—huntu ku Huan Marko, ku a bai pa yuda nan—lo a ser mandá na pais kaminda mayoria di hende no a skucha bon notisia di Dios ainda.
2 Mas o ménos 14 aña promé, Hesus a bisa su siguidónan: “Boso lo ta mi testigunan na Herúsalèm, na henter Hudea i Samaria, i te na e partinan di mas leu di tera.” (Echo. 1:8) E echo ku Bárnabas i Saulo a ser mandá komo misionero pa bai prediká na pais estranhero, lo a yuda Hesus su palabranan kumpli!b
“Apartá . . . pa Hasi un Trabou” (Echonan 13:1-12)
3. Dikon tabata difísil pa biaha distansia largu den promé siglo?
3 Awe, hende por biaha distansia largu den un ratu di ora pasobra nos tin outo i avion. Pero, e medionan di transporte ei no tabata eksistí den promé siglo. E tempu ei, e manera prinsipal ku hende tabata biaha tabata na pia, i hopi bes e kamindanan no tabata dje bon ei. Hende tabata kana henter dia pa biaha apénas 30 kilometer, i nan tabata keda tur kansá!c Pues, Bárnabas i Saulo tabata sa ku e biahe lo no tabata fásil, lo el a rekerí hopi esfuerso, i nan lo mester a hasi hopi sakrifisio. Pero, nan tabata kla pa kuminsá.—Mat. 16:24.
4. (a) Kon Bárnabas i Saulo a ser skohí, i kon e ruman hòmbernan a reakshoná? (b) Kon nos por apoyá e ruman hòmbernan ku haña asignashon teokrátiko?
4 Dios a “apartá Bárnabas i Saulo” pa medio di spiritu santu “pa hasi un trabou.” Dikon Dios a skohe e dos hòmbernan ei? (Echo. 13:2) Beibel no ta bisa. Loke sí nos sa ta ku spiritu santu a yuda skohe e hòmbernan ei. Anto no tin niun indikashon ku e profetanan i e maestronan na Antiokia a kuestioná e desishon ei. Al kontrario, nan a hasi tur loke nan tabata por pa yuda Bárnabas i Saulo ku nan asignashon. Nan no tabata yalurs riba Bárnabas i Saulo. Purba di imaginá kon animá Bárnabas i Saulo lo a sinti nan ora e ruman hòmbernan a yuna i hasi orashon pa nan. Ademas, e rumannan “a pone man riba Bárnabas i Saulo i tuma despedida di nan.” (Echo. 13:3) Nos tambe mester hasi loke nos por pa apoyá e rumannan ku haña asignashon den kongregashon, inkluso ruman hòmber ku ser nombrá komo ansiano den kongregashon. En bes di bira yalurs ora un ruman haña e tipo di privilegionan ei, nos mester “demostrá masha hopi amor i apresio na nan pa motibu di nan trabou.”—1 Tes. 5:13.
5. Splika kon lo tabata pa prediká riba e isla Chipre.
5 Despues di a kana bai Seleusia, un haf serka di Antiokia, Bárnabas i Saulo a nabegá bai e isla Chipre, un biahe di mas o ménos 200 kilometer.d Bárnabas tabata di Chipre. Pues, sin duda lo e tabata masha kontentu pa konta hende di su pais tokante palabra di Dios. Ora nan a yega e stat Salamis, ku ta keda kant’i laman na e banda ost di e isla, mesora “nan a kuminsá prediká palabra di Dios den e snoanan di e hudiunan.”e (Echo. 13:5) Bárnabas i Saulo probablemente tabata prediká na e statnan prinsipal segun ku nan tabata bai di un banda di Chipre pa e otro banda. Dependé di e ruta ku nan a tuma, nan lo por a kana mas o ménos 160 kilometer!
6, 7. (a) Ken Sergio Paulo tabata, i dikon Bar-Hesus a purba di strob’é di skucha bon notisia? (b) Kiko Saulo a hasi pa stroba Bar-Hesus di influensiá Sergio Paulo?
6 Den promé siglo, e hendenan di Chipre tabata adorá Dios falsu. Ora Bárnabas i Saulo a yega Pafos, ku tabata keda na e banda wèst di e isla, nan a ripará kon malu e situashon tabata. “Ei, nan a topa un hòmber hudiu ku yama Bar-Hesus. E hòmber ei tabata un hasidó di bruha i un profeta falsu. E tabata traha pa Sergio Paulo, un hòmber inteligente, kende tabata gobernador di e isla.”f Den promé siglo, hopi hende romano ku tabata prominente i asta “hòmber inteligente,” manera Sergio Paulo, tabata puntra hasidó di bruha òf astrólogo pa yudansa ora di tuma desishon importante. Sinembargo, Sergio Paulo tabata interesá den e mensahe di Reino, i e “tabatin masha gana di tende palabra di Dios.” Pero, Bar-Hesus, kende tabata ser yamá Elimas tambe, ku ta nifiká “hasidó di bruha” no tabata kontentu ku esei.—Echo. 13:6-8.
7 Bar-Hesus tabata oponé mensahe di Reino. E no kier a pèrdè e outoridat ku e tabatin riba Sergio Paulo. P’esei, el a purba di “stroba e gobernador di pone fe den palabra di Dios.” (Echo. 13:8) Pero, Saulo no tabata bai laga un hasidó di bruha influensiá Sergio Paulo. Pues, kiko Saulo a hasi? E relato ta bisa: “Spiritu santu a baha riba Saulo, konosí tambe komo Pablo, i el a bira wak Elimas [Bar-Hesus] duru den su kara i bis’é: ‘Bo mente ta yen di tur sorto di engaño i maldat. Bo ta yu di Diabel, enemigu di tur loke ta hustu. Bo no por stòp di trose e siñansanan hustu di Yehova? Wèl, e man di Yehova lo ta kontra bo: Lo bo bira siegu, i pa un tempu, lo bo no mira lus di solo.’ Mesora, Elimas su wowonan a bira skur i tabata manera un neblina diki a baha riba su wowonan. I el a kuminsá kana rònt ta buska hende pa lei e.”g Ki efekto e milager ei tabatin riba Sergio Paulo? “Ora e gobernador a mira loke a pasa, el a bira kreyente, pasobra el a keda impreshoná ku e kosnan ku el a siña tokante Yehova.”—Echo. 13:9-12.
Meskos ku Pablo, nos ta defendé e bèrdat ku kurashi apesar di persekushon
8. Kon nos por mustra kurashi meskos ku Pablo?
8 Pablo no a laga Bar-Hesus intimid’é. Di mes manera, ora un persona ku ta oponé nos purba di suak fe di hende interesá den e bèrdat, nos ta defendé e bèrdat ku kurashi. Klaru ku nos mester sòru pa nos palabranan “semper ta ku grasia, sasoná ku salu.” (Kol. 4:6) Pero, nos mester hasi tur loke nos por pa yuda un hende interesá sigui siña tokante Yehova asta si esei ta pone otro hende rabia. Meskos ku Bar-Hesus, religion falsu ta purba di “trose e siñansanan hustu di Yehova”. Pues, nos no mester tin miedu di papia tokante e kosnan robes ku nan ta bisa i hasi. (Echo. 13:10) Nos ke imitá Pablo i papia ku kurashi tokante e bèrdat i yuda hende ku ke siña mas. Awe, Dios no ta duna nos poder pa hasi milager manera el a hasi den kaso di Pablo. Pero nos por tin sigur ku e ta usa su spiritu santu pa yuda hende di kurason sinsero haña e bèrdat.—Huan 6:44.
“Un Palabra di Animashon” (Echonan 13:13-43)
9. Kon Pablo i Bárnabas a pone un bon ehèmpel pa e rumannan ku tin responsabilidat den kongregashon awe?
9 E hòmbernan a nabegá for di Pafos, i nan a yega Perge, ku tabata keda na kosta di Asia Menor, mas o ménos 250 kilometer leu. Despues di esei, e eskritor ta kambia kon e ta deskribí e grupo di hòmbernan akí. Na Echonan 13:13, e ta referí na nan komo “Pablo i e hòmbernan ku tabata huntu kuné.” Esei por nifiká ku Pablo tabata esun ku a kuminsá dirigí e grupo. Sinembargo, no tin nada ku ta indiká ku Bárnabas a kuminsá envidiá Pablo. Al kontrario, e dos hòmbernan akí a sigui traha huntu pa kumpli ku Dios su boluntat. Pablo i Bárnabas a pone un bon ehèmpel pa e ruman hòmbernan ku tin responsabilidat den kongregashon awe. Komo kristian, nos no ta buska prominensia. Nos ta kòrda e palabranan di Hesus: “Boso tur ta ruman.” Despues el a agregá: “Ken ku halsa su mes, lo keda humiá, i ken ku humiá su mes, lo keda halsá.”—Mat. 23:8, 12.
10. Deskribí e biahe for di Perge pa Antiokia di Pisidia.
10 Ora nan a yega Perge, Huan Marko a bai laga Pablo i Bárnabas, i el a bolbe Herúsalèm. Beibel no ta bisa dikon el a bai diripiente. Pablo i Bárnabas a sigui riba nan biahe. Nan a bai for di Perge pa Antiokia di Pisidia, un stat den e provinsia di Galasia. Esaki tabata un biahe difísil, pasobra Antiokia di Pisidia tabata keda mas o ménos 1.100 meter riba nivel di laman. Pa yega einan, nan mester a pasa den un region ku tabata yen di seru i ku tabata masha peligroso. Pasobra tabatin ladron ku tabata konosí pa atraká hende ku tabata biaha riba e kamindanan ei. Komo si fuera esei no tabata sufisiente, ta parse ku na e punto akí Pablo a hañ’é ku problema di salú tambe.h
11, 12. Ora Pablo a papia den snoa na Antiokia di Pisidia, kon el a rasoná ku e hendenan?
11 Na Antiokia di Pisidia, Pablo i Bárnabas a drenta snoa riba sabat. E relato ta bisa: “Despues di e lesamentu públiko di Lei i di e bukinan di e profetanan, e presidentenan di snoa a manda bisa nan: ‘Rumannan, si boso tin un palabra di animashon pa nos, bisa nos.’” (Echo. 13:15) Pablo a lanta para pa papia.
12 Pablo a kuminsá ku e palabranan akí: “Rumannan, israelitanan i boso ku no ta hudiu i ku tin rèspèt profundo pa Dios.” (Echo. 13:16) Pablo tabata papia tantu ku hudiu komo ku hende ku a kombertí i bira hudiu. E hendenan akí no a aseptá Hesus ainda komo Mesías. Pues, kon Pablo lo a rasoná ku nan? Promé, Pablo a hala atenshon na loke Yehova a hasi pa e nashon di Israel. El a splika ku “miéntras ku e pueblo tabata biba komo estranhero na Egipto, Dios a hasi nan un nashon poderoso” i despues Dios “a soportá nan den desierto” pa 40 aña. Ademas, Pablo a splika kon Yehova a yuda nan konkistá e Tera Primintí i “duna e pais di e nashonnan ei na [nan] antepasadonan komo herensia.” (Echo. 13:17-19) Algun hende ta pensa ku Pablo tabata referí na teksto di Beibel ku nan a kaba di lesa na bos haltu un ratu promé komo parti di e lesamentu riba dia di sabat. Si esei tabata e kaso, loke Pablo a bisa ta mustra ku e tabata sa kon pa “bira tur kos pa tur sorto di hende.”—1 Kor. 9:22.
13. Kon nos por lanta interes di nos oyentenan?
13 Nos tambe mester purba di lanta interes di hende ku nos ta prediká na dje. Por ehèmpel, si nos sa loke un persona ta kere, nos por papia tokante algu ku ta importante p’e. Ademas, nos por menshoná versíkulo di Beibel ku e persona ta konosí kuné. Tin biaha, ta mihó pa puntra e persona pa lesa e teksto for di su mes Beibel. Sigui buska manera pa yega na kurason di bo oyentenan.
14. (a) Kon Pablo a introdusí Hesus den loke e tabata papia ku e hendenan i ki spièrtamentu el a duna nan? (b) Kon e hendenan a reakshoná riba loke Pablo a bisa?
14 Despues, Pablo a splika kon e liña di desendensia di e reinan a hiba na “un salbador, esta, Hesus.” Ademas, el a splika ku Huan Boutista a prepará e hendenan pa aseptá Hesus. Pablo a splika tambe kon Hesus a ser matá i lantá for di morto. (Echo. 13:20-37) Pablo a bisa: “Pues, rumannan, mi ta anunsiá na boso ku Dios lo pordoná boso boso pikánan pa medio di morto di e hòmber ei . . . Pa motibu di morto di e hòmber ei, Dios lo deklará tur hende ku kere den e hòmber ei hustu.” Despues, Pablo a bisa su oyentenan dikon nan mester a presta atenshon na e spièrtamentu akí: “Tene kuidou pa no sosodé ku boso loke e bukinan di e profetanan ta bisa, esta: ‘Hasidónan di bofon, wak loke mi ta bai hasi durante boso bida. Mi ta bai hasi algu ku boso lo no kere nunka ni maske hende konta boso tur kos tokante esei. Boso lo keda asombrá, i boso lo muri.’” E hendenan a reakshoná bon riba loke Pablo a bisa. Beibel ta bisa: “E hendenan a kuminsá roga nan pa nan bolbe bini e siguiente sabat pa papia ku nan tokante e asuntunan ei.” Ademas, despues ku nan a bai for di snoa, “hopi di e hudiunan i hopi di e hendenan ku a kombertí i bira hudiu a sigui Pablo i Bárnabas.”—Echo. 13:38-43.
“Nos Ta Bai Prediká Serka e Otro Nashonnan” (Echonan 13:44-52)
15. Kiko a pasa e siguiente sabat?
15 E siguiente sabat, “kasi henter e stat” a reuní huntu pa skucha Pablo. Pero, algun di e hudiunan a rabia, i nan “a kuminsá kalumniá Pablo i kontradisí loke e tabata bisa.” Ku kurashi Pablo i Bárnabas a bisa nan: “Boso tabata e promé hendenan ku mester a tende palabra di Dios. Pero boso ta rechasá esei; sí, boso ta demostrá ku boso no ta digno di haña bida eterno. P’esei, nos ta bai prediká serka e otro nashonnan. Bon mirá, Yehova a manda nos bai hasi esei ora el a bisa: ‘Mi a nombra bo komo lus pa e nashonnan pa bo prediká tokante salbashon te na e partinan di mas leu di tera.’”—Echo. 13:44-47; Isa. 49:6.
“Nan a kuminsá persiguí Pablo i Bárnabas . . . I e disipelnan a sigui ta yen di spiritu santu, i nan tabata masha kontentu.”—Echonan 13:50-52
16. Kiko Pablo i Bárnabas a hasi ora e hudiunan a saka nan for di e stat?
16 E hendenan ku no tabata hudiu a bira masha kontentu ora nan a skucha loke Pablo a bisa, i “tur e hendenan ku tabata dispuesto pa aseptá e bèrdat ku ta hiba na bida eterno a bira kreyente.” (Echo. 13:48) No a dura mashá ku palabra di Dios a plama den henter e region ei. Aunke e hendenan ku no tabata hudiu tabata kontentu, e hudiunan sí no tabata kontentu. Pasobra Pablo i Bárnabas a bisa nan ku aunke nan tabata e promé personanan ku a skucha bon notisia tokante e Mesías, nan a rechasá e Mesías. Anto, pa e motibu ei, Dios lo a husga nan. E hudiunan a instigá e muhénan prominente i e hòmbernan prinsipal di e stat “i nan a kuminsá persiguí Pablo i Bárnabas, i nan a kore ku nan for di e region ei.” Kiko Pablo i Bárnabas a hasi? Nan “a sagudí e stòf for di nan pia, i nan a bai Ikonio.” Akaso esei a kaba ku kristianismo na Antiokia di Pisidia? Nò! E disipelnan ku a keda atras “a sigui ta yen di spiritu santu, i nan tabata masha kontentu.”—Echo. 13:50-52.
17-19. Kon nos por imitá e ehèmpel ku Pablo i Bárnabas a pone, i kon esei por yuda nos keda ku nos goso?
17 Nos por siña hopi for di e ehèmpel di e disipelnan ku a keda ku nan goso apesar di persekushon. Nos no ta stòp di prediká ni ora hende ku outoridat purba di stòp nos di konta otro hende tokante e Reino di Dios. Nos por siña un lès tambe for di loke Pablo i Bárnabas a hasi ora e hendenan di Antiokia a rechasá e mensahe ku nan tabata prediká, nan “a sagudí e stòf for di nan pia.” Nan no a hasi esei pasobra nan tabata rabiá, sino pasobra nan a hasi loke Dios a pidi nan; nan no tabata responsabel mas pa loke lo a pasa ku e hendenan. Nan tabata sa ku nan no por a obligá otro hende pa kere den Hesus. Loke sí nan por a hasi ta di sigui prediká. P’esei, nan a bai Ikonio, pa sigui prediká!
18 Kiko a pasa ku e disipelnan ku a keda na Antiokia? Ta bèrdat ku nan no tabata den un teritorio fásil, i hende tabata oponé nan. Pero, nan goso no tabata dependé di kuantu hende a aseptá e mensahe. Hesus a bisa: “Felis ta esnan ku ta tende e palabra di Dios i ta kumpli kuné!” (Luk. 11:28) Anto, ta esei ta loke e disipelnan na Antiokia di Pisidia tabata determiná pa hasi.
19 Meskos ku Pablo i Bárnabas, nos mester kòrda ku nos trabou ta pa sigui prediká bon notisia. Pero, ta e hendenan ku nos ta prediká na dje mester disidí si nan ta bai skucha e mensahe òf nò. Si nan no ta interesá den e mensahe ku nos ta prediká, nos por sigui e ehèmpel di e rumannan di promé siglo. Si nos tin apresio pa e bèrdat i nos laga spiritu santu sigui guia nos, nos tambe por ta felis apesar di persekushon.—Gal. 5:18, 22.
a Wak e kuadro “Bárnabas—‘Yu di Konsuelo.’”
b Den e tempu ei, e trabou di prediká ya a plama i tabatin kongregashon ku ta keda leu; por ehèmpel, esun na Antiokia di Siria, ku tabata keda mas o ménos 550 kilometer nort di Herúsalèm.
c Wak e kuadro “Riba Kaminda.”
d Den promé siglo, un barku por a biaha mas o ménos 160 kilometer den un dia si bientu tabata supla den e direkshon ku e tabata bai. Pero, si tabatin mal tempu, e biahe por a dura muchu mas largu.
e Wak e kuadro “E Snoanan di e Hudiunan.”
f E romanonan tabata goberná Chipre, i nan tabata skohe un gobernador pa representá nan riba e isla.
g For di e momento akí ta referí na Saulo komo Pablo. Algun hende ta pensa ku el a kuminsá usa e nòmber romano akí pa onra Sergio Paulo. Pero, komo ku Pablo a sigui usa e nòmber ei asta despues ku el a bai for di Chipre ta mustra ku e no a usa e nòmber ei pa onra Sergio Paulo. El a disidí di usa su nòmber romano pasobra el a ser mandá komo “un apòstel . . . na e nashonnan.” Kisas el a usa e nòmber Pablo tambe pasobra su nòmber hebreo, Saulo, tabata zona manera un palabra griego ku tabata nifiká algu malu.—Rom. 11:13.