BIBLIOTEKA ONLINE Watchtower
Watchtower
BIBLIOTEKA ONLINE
Papiamentu (Kòrsou)
  • BEIBEL
  • PUBLIKASHON
  • REUNION
  • bt kap. 23 pág. 186
  • “Laga Mi Splika Kiko A Pasa”

No tin vidio disponibel pa esaki.

Despensa, tin un problema pa habri e vidio.

  • “Laga Mi Splika Kiko A Pasa”
  • ‘Duna Testimonio Kabal Tokante e Reino di Dios’
  • Suptema
  • Informashon Similar
  • “Nan A Alabá Dios” (Echonan 21:18-20a)
  • Ainda Hopi Ruman Tabata “Kumpli Fielmente ku Lei” (Echonan 21:20b, 21)
  • “E Rumornan Ku Nan A Tende . . . No Ta Bèrdat” (Echonan 21:22-26)
  • “E No Meresé di Ta na Bida!” (Echonan 21:27–22:30)
  • “Fariseo Mi Ta” (Echonan 23:1-10)
  • Defendé e Bon Notisia Dilanti di Outoridat
    E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova (Edishon di Estudio) 2016
  • Pregunta di Lektor
    E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova Dios—2005
  • E Promé Kristiannan i e Lei di Moises
    E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova Dios—2003
  • No Tene Miedu​—Yehova T’ei pa Yuda Bo
    E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova (Edishon di Estudio) 2020
Mas Artíkulo
‘Duna Testimonio Kabal Tokante e Reino di Dios’
bt kap. 23 pág. 186

KAPÍTULO 23

“Laga Mi Splika Kiko A Pasa”

Pablo ta defendé e bèrdat dilanti di Korte Supremo Hudiu i un multitut rabiá

Basá riba Echonan 21:18–23:10

1, 2. Dikon Pablo a bai Herúsalèm, i ki difikultat el a hañ’é kuné einan?

PABLO tabata kana den e kayanan smal di Herúsalèm ku tabata yen di hende. Pa sientos di aña, Herúsalèm tabata e sentro di adorashon di Yehova riba Tera. Hopi hende einan tabata masha orguyoso di e historia di e stat i di nan nashon. Pablo tabata sa ku ainda hopi kristian na Herúsalèm tabata pegá na Lei di Moises, i nan no tabata lihé pa aseptá e manera nobo ku Yehova tabata siñando hende pa ador’é. Pues, ora Pablo tabata na Efeso, el a plania pa bai bèk Herúsalèm pa yuda e kristiannan einan. E no kier a djis hiba plaka pa e rumannan na Herúsalèm, e kier a yuda nan korigí nan manera di pensa tambe. (Echo. 19:21) Pablo a bai Herúsalèm aunke esei por tabata masha peligroso p’e.

2 Pablo a hañ’é ku hopi difikultat na Herúsalèm. Algun di e rumannan na Herúsalèm a kere rumornan falsu tokante Pablo. Anto e hendenan ku tabata odia Hesus, a kousa asta mas problema pa Pablo. Nan a lanta akusashon falsu kontra dje, batié i menasá pa mat’é. Pero, e situashonnan ei a duna Pablo un oportunidat pa defendé su fe. Pablo a demostrá humildat, kurashi i fe ora el a trata ku e situashonnan difísil ei, i su ehèmpel por siña nos kon pa hasi meskos.

“Nan A Alabá Dios” (Echonan 21:18-20a)

3-5. (a) Ku ken Pablo a reuní na Herúsalèm i tokante kiko nan a papia? (b) Ki lès nos por siña for di e reunion ku Pablo tabatin ku e ansianonan na Herúsalèm?

3 E dia despues ku Pablo i su kompañeronan a yega Herúsalèm, nan a bai serka e ansianonan responsabel di e kongregashon. Ningun di e otro apòstelnan ku tabata na bida no a ser menshoná den e relato. Kisas nan a bai prediká na otro parti di mundu. Sinembargo, Santiago, ruman hòmber di Hesus, ainda tabata einan. (Gal. 2:9) Ora “tur e ansianonan” a reuní ku Pablo, ta parse ku Santiago a dirigí e reunion.​—Echo. 21:18.

4 Pablo a kumindá e ansianonan, “i el a konta nan tur e kosnan ku Dios a hasi entre hende di e nashonnan pa medio di e trabou di prediká.” (Echo. 21:19) Sin duda, lo tabata hopi animante pa e rumannan skucha su eksperensianan. Awe tambe, nos ta keda masha kontentu ora nos skucha e bon resultado di e trabou di prediká na otro pais.​—Pro. 25:25.

5 Na dado momento, Pablo mester a menshoná e kontribushonnan ku el a trese for di Europa. Sin duda, e rumannan lo tabata masha kontentu i gradisidu pa sa ku nan rumannan na pais leu tabata preokupá pa nan. Ora e rumannan a kaba di skucha Pablo, Beibel ta bisa: “Nan [e ansianonan] a alabá Dios”! (Echo. 21:20a) Di mes manera, nos rumannan awe ku ta pasa den desaster natural òf ku ta sufri di problema di salú serio ta masha kontentu i gradisidu ora nan rumannan duna nan yudansa i animashon na e debido tempu.

Ainda Hopi Ruman Tabata “Kumpli Fielmente ku Lei” (Echonan 21:20b, 21)

6. Ki problema e rumannan a konta Pablo di dje?

6 E ora ei, e ansianonan a bisa Pablo ku e rumannan na Hudea tabatin problema ku algu ku nan a skucha tokante Pablo. Nan a bisa: “Ruman, bo mes ta mira ku míles di hudiu a bira kreyente, i nan tur ta kumpli fielmente ku Lei. Pero nan a tende un rumor ku bo ta siña tur e hudiunan ku ta biba entre hende di e nashonnan pa nan legumai Lei di Moises. Sí, nan a tende ku bo ta bisa e hudiunan ei pa no sirkunsidá nan yunan ni sigui e kustumbernan di e hudiunan.”a​—Echo. 21:20b, 21.

7, 8. (a) Ki punto di bista robes hopi kristian na Hudea tabatin? (b) Dikon e komprondementu robes di algun kristian hudiu no a kita ku nan tabata kristiannan fiel?

7 Dikon tabatin asina tantu kristian ku ainda tabata insistí pa sigui Lei di Moises, aunke ku mas ku 20 aña a pasa desde ku e Lei a ser eliminá? (Kol. 2:14) Na aña 49 despues di Kristu, e apòstelnan i e ansianonan ku a reuní na Herúsalèm a manda un karta pa e kongregashonnan pa splika nan ku e kristiannan ku no tabata hudiu no mester a sirkunsidá ni sigui Lei di Moises. (Echo. 15:23-29) Sinembargo, e karta no a menshoná e kristiannan ku tabata hudiu, anto hopi di nan no a komprondé ku nan no mester a sigui Lei di Moises mas.

8 Aunke ku e kristiannan ei no tabatin un komprondementu korekto di e asuntu, esei no a kita ku nan tabata kristiannan fiel. No ta komo si fuera ántes nan tabata adorá dios falsu anto awor nan a bai bèk na nan kreensianan di ántes. E Lei ku tabata asina importante pa e kristiannan hudiu a bini di Yehova. E Lei no tabatin nada aden ku tabata robes òf ku tabatin di haber ku demoño. Pero, e Lei ei tabatin di haber ku e pakto bieu, i e kristiannan e tempu ei tabata bou di e pakto nobo. Pues, Yehova no tabata rekerí mas pa nan obedesé e Lei komo parti di nan adorashon na dje. E kristiannan hudiu ku a keda insistí ku hende mester a sigui e Lei no tabata konfia Yehova su areglo nobo di adorashon. P’esei, nan mester a kambia nan manera di pensa i adaptá na e kambionan ku Yehova tabata hasiendo.b​—Yer. 31:31-34; Luk. 22:20.

“E Rumornan Ku Nan A Tende . . . No Ta Bèrdat” (Echonan 21:22-26)

9. Kiko Pablo tabata siña hende relashoná ku Lei di Moises?

9 E rumannan a skucha un rumor ku Pablo tabata siña e hudiunan ku tabata biba entre hende di e nashonnan pa “no sirkunsidá nan yunan ni sigui e kustumbernan di e hudiunan.” Pablo tabata prediká e bon notisia na hende ku no tabata hudiu, i na armonia ku e guia di kuerpo gobernante, e tabata splika nan ku nan no mester a sigui Lei di Moises. Ademas, el a mustra tambe ku no tabata korekto pa e kristiannan hudiu insistí ku e kristiannan ku no tabata hudiu mester a sirkunsidá i sigui Lei di Moises. (Gal. 5:1-7) Pablo tabata prediká e bon notisia tambe na e hudiunan den e statnan ku e tabata bishitá. Sin duda, lo el a splika e hudiunan ku tabata skuch’é ku Hesus su morto a pone un fin na e Lei i ku Dios no tabata ferwagt mas pa hende sigui e Lei pa ser konsiderá hustu.​—Rom. 2:28, 29; 3:21-26.

10. Ki punto di bista balansá Pablo tabatin relashoná ku e Lei i sirkunsishon?

10 Sinembargo, Pablo no a kritiká esnan ku a tuma desishon personal pa sigui ku algun tradishon hudiu, manera no traha riba sabat òf no kome sierto tipo di kuminda. (Rom. 14:1-6) Anto, e no a pone niun regla relashoná ku sirkunsishon. De echo, Pablo a pidi Timoteo pa sirkunsidá, pasobra Pablo no tabata ke pa e hudiunan rechasá Timoteo komo ku nan tabata sa ku su tata ta griego. (Echo. 16:3) Sirkunsishon tabata un desishon personal. Pablo a bisa e galationan: “Ni sirkunsishon ni insirkunsishon no ta bal nada, ma fe ku ta obra ku amor sí tin balor.” (Gal. 5:6) Sinembargo, tabata robes pa un persona sirkunsidá pa asina sigui Lei di Moises. Ademas, tabata robes tambe pa bisa ku un hende mester a sirkunsidá pa asina e por haña Yehova su aprobashon. De echo, esei lo a demostrá un falta di fe.

11. Kiko e ansianonan a bisa Pablo pa hasi, pero kiko lo e no a hasi? (Wak e nota tambe.)

11 Pues, aunke e rumornan ku e rumannan a skucha tokante Pablo no tabata bèrdat, nan a afektá e kristiannan hudiu. Pa e motibu ei, e ansianonan a bisa Pablo pa hasi lo siguiente: “Tin kuater hòmber akinan ku a hasi un promesa solèm. Bai ku nan; purifiká bo mes huntu ku nan, i paga nan gastunan pa nan por feita nan kabes. Asina, tur hende lo sa ku e rumornan ku nan a tende tokante bo no ta bèrdat. Nan lo sa ku bo ta komportá bo na un manera korekto, i ku bo mes tambe ta kumpli ku Lei.”c​—Echo. 21:23, 24.

12. Kon Pablo a mustra ku e tabata fleksibel i dispuesto pa kooperá ku e ansianonan?

12 Pablo por a bisa ku e problema no tabata e rumornan tokante dje, sino e echo ku e kristiannan hudiu tabata insistí ku ainda nan mester a sigui Lei di Moises. Pero, e tabata dispuesto pa ta fleksibel, tanten ku e no mester a bai kontra di Dios su prinsipionan. Mas promé el a skirbi: “Pa esnan bou di lei, mi a bira manera un hende bou di lei, pa mi por gana esnan ku ta bou di lei, aunke mi mes no ta bou di lei.” (1 Kor. 9:20) Pablo a hasi loke e ansianonan a pidié pa hasi, i na e okashon ei, el a bira “manera un hende bou di lei.” Pablo a pone un bon ehèmpel pa nos awe. Nos tambe mester kooperá ku e ansianonan i no insistí pa hasi kos manera nos ke.​—Heb. 13:17.

Kolekshon di plachi: 1. Pablo ta skucha instrukshon di e ansianonan na Herúsalèm. 2. Na un reunion di ansiano den nos tempu, un ruman hòmber ta opservá miéntras ku otro ansiano ta hisa nan man.

Pablo tabata rasonabel i a hasi loke e ansianonan a bisa ora esei no a bai kontra prinsipio di Beibel. Abo tambe ta hasi esei?

LEI ROMANO I SIUDADANIA ROMANO

Normalmente outoridat romano tabata laga e gobernantenan lokal tuma nan mes desishon. Pues, mayoria di bes e hudiunan tabata usa nan mes leinan pa goberná nan komunidat. Pero, ora e hendenan a mira Pablo den e tèmpel, nan a rabia asina tantu ku e komandante romano mester a intervení, pasobra e hendenan tabata kitando e pas ku tabatin den e stat.

Si un persona no tabata un siudadano romano, e no tabatin masha derecho den e imperio romano. Pero, e situashon tabata diferente ora tabata trata di un siudadano romano.f Un persona ku tabatin siudadania romano tabatin sierto derecho i libertat ku tabata ser respetá den henter e imperio romano. Por ehèmpel, tabata kontra di lei romano pa mara òf bati un siudadano romano ku ainda no a ser kondená pa un krímen. Pasobra, esei tabata trato ku solamente esklabo tabata haña. Ademas, ora un siudadano romano no tabata di akuerdo ku e desishon di e gobernante romano unda e tabata biba, e tabatin derecho pa apelá na e emperador di Roma.

Tabatin vários manera pa un persona haña siudadania romano. Un manera tabata si e mayornan tabatin siudadania romano, pasobra e ora ei e yunan tambe lo a haña siudadania romano. De bes en kuando, e emperador por a rekompensá un persona ku siudadania romano pasobra e persona a duna servisio na e gobièrnu romano. E emperador por a usa e mesun motibu pa duna siudadania romano na henter un stat òf área, ku eksepshon di e esklabonan ku tabata biba einan. Un esklabo ku a kumpra su libertat for di un siudadano romano, òf un esklabo ku a haña su libertat for di un siudadano romano tambe por a haña siudadania romano. Un sòldá ku no tabata romano, pero ku a bringa huntu ku e ehérsito romano te ora ku el a kumpli ku su servisio militar, tambe por a haña siudadania romano. Anto ta parse ku bou di sierto sirkunstansia un persona por a kumpra su siudadania romano. Por ehèmpel, e komandante militar Klaudio Lisias a bisa Pablo: “Ami a kumpra e derechonan di siudadano pa un suma grandi di plaka.” Pablo a kontest’é: “Pero ami a nase ku e derechonan ei.” (Echo. 22:28) Pues, un di Pablo su antepasadonan mester a haña siudadania romano di un manera òf otro, pero nos no tin sigur kon.

f Den promé siglo, no tabatin hopi siudadano romano ku tabata biba na Hudea. Pero, mas o ménos 200 aña despues, tur hende ku tabata biba den e imperio romano a haña siudadania romano.

“E No Meresé di Ta na Bida!” (Echonan 21:27–22:30)

13. (a) Dikon algun hudiu a lanta kontra di Pablo den e tèmpel? (b) Kiko a salba Pablo su bida?

13 Pero, un otro problema a surgi na e tèmpel. Ora ku e momento a yega pa e kuater hòmbernan kaba di kumpli ku nan promesa solèm, algun hudiu di Asia a mira Pablo i a akus’é falsamente di trese hende ku no tabata hudiu na e tèmpel. Anto nan a kuminsá instigá e hendenan pa lanta kontra Pablo. Si e komandante militar romano lo no a intervení, nan lo a bati Pablo te mat’é. En bes di esei, e komandante militar a bisa su sòldánan pa arestá Pablo. For di e dia ei, lo a tuma mas ku kuater aña pa Pablo haña su libertat. Pero ainda Pablo su bida tabata na peliger. Ora e komandante a puntra e hudiunan dikon nan tabata ataká Pablo, e multitut a kuminsá grita diferente akusashon. Komo ku e hendenan tabata hasi asina tantu desòrdu, e komandante no por a saka afó kiko nan tabata bisa. Na dado momento, e sòldánan a haña nan ta karga Pablo pa bai kuné for di einan, pasobra e multitut a bira hopi violento. Ora Pablo i e sòldánan romano tabata kla pa drenta kazèrne, Pablo a bisa e komandante: “Por fabor, permití mi papia ku e pueblo.” (Echo. 21:39) E komandante a bai di akuerdo, i Pablo a bai defendé su fe ku kurashi.

14, 15. (a) Kiko Pablo a splika e hudiunan? (b) Kiko e komandante romano a hasi pa haña sa dikon e hudiunan tabata asina rabiá ku Pablo?

14 Pablo a kuminsá su defensa ku e palabranan akí: “Laga mi splika kiko a pasa.” (Echo. 22:1) Pablo a papia ku e multitut na hebreo, i esei a kalma nan. El a duna nan un bon splikashon dikon el a bira un disipel di Kristu. Pablo a usa takto, i el a papia di kos ku e hudiunan por a verifiká si nan tabata ke. Pablo a ser eduká pa Gamaliel, un maestro famoso. Ademas, el a persiguí e siguidónan di Kristu, manera algun hende presente probablemente tabata sa. Sinembargo, na kaminda pa Damasko, el a haña un vishon di Kristu kende a resusitá. Anto Kristu a papia kuné. E hòmbernan ku tabata biaha huntu ku Pablo a mira e lus i skucha un stèm, pero nan no a komprondé loke e stèm tabata bisa. (Echo. 9:7; 22:9) Despues, komo ku Pablo no por a mira nada mas, e hendenan ku tabata biaha huntu kuné mester a lei e hib’é Damasko. Einan, Ananías, un hòmber ku e hudiunan den e área ei lo tabata konosé, a duna Pablo su bista bèk.

15 Ademas, Pablo a bisa nan ku ora el a bai Herúsalèm bèk, Hesus a aparesé na dje den un vishon ora e tabata den tèmpel. Ora e hudiunan a skucha esei, nan a rabia mashá i nan a kuminsá grita: “Kaba ku e hòmber ei, pasobra e no meresé di ta na bida!” (Echo. 22:22) Pa salba Pablo, e komandante a laga e sòldánan hib’é kazèrne. Komo ku e komandante tabata kier a sa dikon e hudiunan tabata asina rabiá ku Pablo, el a duna e sòldánan òrdu pa suta Pablo ku zuip pa asina haña sa kiko el a hasi. Sinembargo, ora e sòldánan a mar’é pa sut’é ku zuip, Pablo a bisa nan ku e tabata un siudadano romano, i el a puntra nan si nan tabatin mag di sut’é bou di lei romano. Awe tambe, Testigunan di Yehova ta hasi uso di diferente lei pa defendé nan fe. (Wak e kuadronan “Lei Romano i Siudadania Romano” i “Defendiendo Nos Derecho di Prediká e Bon Notisia.”) Ora e komandante a tende ku Pablo tabata un siudadano romano, el a realisá ku e mester a buska un otro manera pa haña mas informashon. E siguiente dia, e komandante a duna òrdu pa henter Korte Supremo Hudiu reuní pa haña sa di kiko Pablo a ser akusá.

DEFENDIENDO NOS DERECHO DI PREDIKÁ E BON NOTISIA

Meskos ku Apòstel Pablo, awe Testigunan di Yehova ta hasi uso di tur lei posibel pa yuda nan haña libertat pa prediká. Nan ta traha duru pa “defendé e bon notisia i establesé e derecho legal di predik’é.”​—Flp. 1:7.

Entre aña 1920 i aña 1940, vários ruman na diferente pais a ser arestá pasobra nan tabata distribuí publikashon basá riba Beibel. Por ehèmpel, na aña 1926, na Alemania, 897 ruman a ser arestá pasobra nan tabata prediká, i nan tabata wardando nan kaso yega dilanti di korte. Komo ku tabatin asina tantu kaso kontra e rumannan, a bira nesesario pa establesé un Departamento Legal na sukursal di Alemania. Entre aña 1930 i aña 1940 tabatin sientos di ruman na Merka ku tabata ser arestá tur aña pasobra nan tabata prediká di kas pa kas. Na aña 1936, e kantidat di rumannan será a yega 1.149. Pa e rumannan por a haña e yudansa legal nesesario, a establesé un Departamento Legal na Merka tambe. For di aña 1933 pa aña 1939, Testigunan di Yehova na Rumania tabatin 530 kaso kontra nan. Pero, ora e Testigunan di Yehova a hiba e kasonan ei na Korte Supremo di Rumania, mayoria di bes e huesnan a disidí na nan fabor. Meskos a sosodé den vários otro pais.

Algun Testigu di Yehova mester a bai dilanti di korte tambe pasobra nan konsenshi bíblikamente entrená no tabata permití nan pa hasi kos ku lo a bai kontra di nan posishon neutral. (Isa. 2:2-4; Huan 17:14) E opositornan sa akusá nan falsamente di animá hende pa bai kontra di gobièrnu. Pa e motibu ei, algun bes gobièrnu a prohibí e trabou di Testigunan di Yehova. Sinembargo, hopi gobièrnu a bin realisá atraves di tempu ku Testigunan di Yehova no ta un menasa pa nan.g

g Pa lesa tokante algun kaso legal ku Testigunan di Yehova a gana na diferente pais, wak kapítulo 15 di e buki E Reino di Dios Ta Goberná! i kapítulo 30 di e buki Los testigos de Jehová, proclamadores del Reino de Dios.

“Fariseo Mi Ta” (Echonan 23:1-10)

16, 17. (a) Deskribí kiko a sosodé ora Pablo a papia dilanti di Korte Supremo Hudiu. (b) Ora nan a dal Pablo, kon el a demostrá ku e ta humilde?

16 Pablo a kuminsá su defensa dilanti di Korte Supremo Hudiu ku e siguiente palabranan: “Rumannan, semper mi a biba ku un konsenshi kompletamente limpi dilanti di Dios.” (Echo. 23:1) E no a logra bisa nada mas. E relato ta bisa: “Ora Sumo Saserdote Ananías a tende esei, el a duna e hendenan ku tabata pará banda di Pablo òrdu pa dal e den su boka.” (Echo. 23:2) Esei sí tabata un insulto! Esei ta mustra tambe ku e sumo saserdote tabatin prehuisio, pasobra el a konsiderá Pablo un gañadó promé ku Pablo por a defendé su mes! P’esei Pablo a bis’é: “Dios ta bai dal abo, hipókrita! Kon por ta ku bo ta sinta einan pa husga mi segun Lei i, na mes momento, bo ta kibra Lei dunando òrdu pa dal mi?”​—Echo. 23:3.

17 Algun di e hendenan ku tabata presente a keda di shòk! No pa motibu di loke a pasa, sino pa motibu di loke Pablo a bisa. Nan a puntra Pablo: “Bo ta tribi di insultá sumo saserdote?” Mesora Pablo a demostrá humildat i rèspèt pa Lei. El a bisa: “Rumannan, mi no tabata sa ku e ta sumo saserdote. Pasobra ta pará skirbí: ‘No insultá niun lider di bo pueblo.’”d (Echo. 23:4, 5; Éks. 22:28) E ora ei, Pablo a kuminsá rasoná ku nan na un otro manera. Komo ku Pablo tabata sa ku Korte Supremo Hudiu tabata konsistí di fariseo i saduseo, el a bisa: “Rumannan, fariseo mi ta, sí, yu di fariseo! Mi ta ser husgá pasobra mi ta kere den resurekshon di e mortonan.”​—Echo. 23:6.

Un lider religioso ta wak un teksto den Beibel miéntras ku un ruman hòmber ta prediká na dje.

Meskos ku Pablo, nos tambe ta buska un base komun ora nos ta papia ku hende di otro religion

18. Dikon Pablo a yama su mes un fariseo, i kon nos por rasoná na un manera similar den algun sirkunstansia?

18 Dikon Pablo a bisa ku e tabata un fariseo? Pasobra e tabata “yu di fariseo,” esta, el a bini for di un famia ku tabata pertenesé na e sekta ei. Pues, ainda hopi hende lo a konsider’é un fariseo.e Pero, kon Pablo por a yama su mes un fariseo si e fariseonan tabatin kreensia robes tokante e resurekshon? Ta parse ku e fariseonan tabata kere ku e alma di un persona tabata sigui biba despues ku e muri, i ku alma di hende hustu lo bolbe bai den un otro kurpa humano. Pablo no tabata kere den e siñansanan ei. E tabata kere den e resurekshon ku Hesus a siña hende di dje. (Huan 5:25-29) Pero tabatin un punto ku Pablo i e fariseonan tabata di akuerdo kuné, esta, ku tabatin un speransa pa bida despues di morto. Esei tabata kontrali na e saduseonan, kendenan no tabata kere ku tabatin bida despues di morto. Nos tambe por rasoná na e manera ei ora nos ta papia ku hende ku ta katóliko òf protestant. Nos por bisa nan ku nos tambe ta kere den Dios. Ta bèrdat ku nan ta kere den Trinidat, miéntras ku nos ta kere den e Dios ku Beibel ta papia di dje. Pero, nos tin un base en komun ku nan, esta, ku tin un Dios.

19. Dikon e reunion di Korte Supremo Hudiu a kaba den diskushon?

19 Loke Pablo a bisa a kousa un divishon entre e miembronan di Korte Supremo Hudiu. E relato ta bisa: “Un bochincha di otro mundu a kuminsá. Anto algun eskriba ku tabata fariseo a lanta para i kuminsá protestá fuertemente. Nan tabata bisa: ‘Nos no ta haña nada malu den e hòmber akí. Kiko si ta un spiritu òf un angel a papia kuné?’” (Echo. 23:9) E saduseonan no tabata kere den angel, pues ora nan a skucha esei, nan a bira furioso! (Wak e kuadro “E Saduseonan i e Fariseonan.”) E diskushon a bira asina fuerte, ku atrobe e komandante militar mester a salba Pablo. (Echo. 23:10) Pero, ainda Pablo su bida tabata na peliger. Kiko lo a pasa ku Pablo awor? Nos lo haña sa mas den e siguiente kapítulo.

E SADUSEONAN I E FARISEONAN

Korte Supremo Hudiu, ku tabata e sentro di e gobièrnu di e hudiunan, tabata konsistí prinsipalmente di dos sekta ku tabata oponé otro: e saduseonan i e fariseonan. E historiadó Flavio Hosefo, kende tabata biba den e tempu ei, a splika e diferensia prinsipal entre e dos sektanan ei. El a bisa ku e fariseonan tabata purba di fòrsa e hudiunan pa tene nan mes na hopi tradishon ku nan a bini kuné atraves di tempu. Anto e saduseonan tabata sigui solamente loke tabatin skirbí den Lei di Moises. Pero, tantu e saduseonan komo e fariseonan a bai di akuerdo pa oponé Hesus.

Parse ku e saduseonan, kendenan tabata pega estriktamente na Lei di Moises, tabatin hopi influensia riba e saserdotenan. Anto tantu Sumo Saserdote Anas komo Sumo Saserdote Kaifas tabata pertenesé na e sekta poderoso ei. (Echo. 5:17) Sinembargo, Hosefo a splika ku ta solamente hende riku tabata sinti nan “atraí na e siñansanan di e saduseonan.”

Diferente for di e saduseonan, e fariseonan tabatin hopi influensia riba e hendenan komun i koriente. Pero, nan kreensianan tabata hasié difísil pa hende komun obedesé Lei. Por ehèmpel, nan reglanan relashoná ku loke hende mester a hasi pa ser konsiderá limpi den Dios su bista tabata irasonabel. Kontrali na e saduseonan, e fariseonan tabata kere ku tur kos ku pasa tabata predestiná. Ademas, nan tabata kere ku un parti di hende ta sigui biba despues di morto, i ku hende tabata ser kastigá òf rekompensá pa kon nan a hiba nan bida.

a Komo ku tabatin asina tantu hudiu ku a bira kristian, probablemente tabatin hopi kongregashon ku tabata reuní na kas di ruman.

b Algun aña despues, Apòstel Pablo a skirbi su karta na e hebreonan. Den e karta ei, el a splika ku e pakto nobo tabata muchu mas mihó ku e pakto bieu. Anto el a demostrá bon kla ku e pakto nobo a remplasá e pakto bieu. Loke Pablo a skirbi a yuda e kristiannan rasoná ku e hudiunan ku tabata oponé nan. Pero, na mes momento, su palabranan sin duda a fortalesé fe di algun kristian ku tabata pone demasiado énfasis riba Lei di Moises.​—Heb. 8:7-13.

c Algun eksperto ta pensa ku e hòmbernan a hasi un promesa solèm pa biba komo nazareo. (Num. 6:1-21) Ta bèrdat ku e tipo di promesanan ei tabata kai bou di Lei di Moises. Anto Lei di Moises a ser eliminá. Asina mes, kisas Pablo a rasoná ku lo no tabata robes pa e hòmbernan kumpli ku un promesa solèm ku nan a hasi na Yehova. Pues, lo no tabata robes pa e paga nan gastunan i kompañá nan. Nos no sa eksaktamente kiko e promesa solèm di e hòmbernan a enserá. Hopi bes, un nazareo tabata sakrifiká un bestia pa haña pordon di piká. Pero si esei tabata e kaso na e okashon ei, Pablo lo no a bai di akuerdo. Pasobra, despues ku Hesus a ofresé su kurpa perfekto komo un sakrifisio, e sakrifisionan di bestia no tabata por a kubri piká mas. Nos no tin tur detaye di loke Pablo a hasi. Pero, loke sea ku el a bai di akuerdo pa hasi, nos por tin sigur ku e no a hasi nada ku a bai kontra di su konsenshi.

d Algun hende ta pensa ku komo ku Pablo su bista tabata malu, e no por a rekonosé e sumo saserdote bon. Òf, kisas e no tabata na Herúsalèm pa asina hopi tempu ku e no tabata sa ken tabata e sumo saserdote e tempu ei. Òf, kisas Pablo simplemente no por a mira ken a duna òrdu pa dal e pa motibu di e multitut grandi ku tabata presente.

e Na aña 49 despues di Kristu, ora e apòstelnan i e ansianonan tabata purba di disidí si e kristiannan ku no tabata hudiu mester a obedesé Lei di Moises òf nò, algun di e kristiannan ku tabata presente a ser deskribí komo hende ku “tabata di e sekta di e fariseonan pero ku awor tabata kere den Hesukristu.” (Echo. 15:5) Ta parse ku nan tabata hasi esei pasobra e hendenan ei tabata fariseo promé ku nan a bira kristian.

    Publikashonnan na Papiamentu (Curaçao) (1986-2025)
    Log Out
    Log In
    • Papiamentu (Kòrsou)
    • Kompartí
    • Preferensia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondishonnan di Uso
    • Maneho di Privasidat
    • Konfigurashon di Privasidat
    • JW.ORG
    • Log In
    Kompartí