BIBLIOTEKA ONLINE Watchtower
Watchtower
BIBLIOTEKA ONLINE
Papiamentu (Kòrsou)
  • BEIBEL
  • PUBLIKASHON
  • REUNION
  • bt kap. 25
  • “Mi Ta Apelá na Sésar!”

No tin vidio disponibel pa esaki.

Despensa, tin un problema pa habri e vidio.

  • “Mi Ta Apelá na Sésar!”
  • ‘Duna Testimonio Kabal Tokante e Reino di Dios’
  • Suptema
  • Informashon Similar
  • “Mi Ta Pará Dilanti di e Representante di Sésar” (Echonan 25:1-12)
  • “Mi A Obedesé” (Echonan 25:13–26:23)
  • “Djis Akí Bo Ta Konvensé Mi pa Bira Kristian” (Echonan 26:24-32)
  • Cu Curashi Pablo Ta Duna Testimonio na Dignatarionan
    E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova Dios—1998
  • Yuda Otro Hende Aseptá e Mensahe di Reino
    E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova Dios—2003
  • “Mi Ta Apelá na César!”
    E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova Dios—2001
  • No Tene Miedu​—Yehova T’ei pa Yuda Bo
    E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova (Edishon di Estudio) 2020
Mas Artíkulo
‘Duna Testimonio Kabal Tokante e Reino di Dios’
bt kap. 25

KAPÍTULO 25

“Mi Ta Apelá na Sésar!”

Pablo a pone un ehèmpel kon pa defendé e bon notisia

Basá riba Echonan 25:1–26:32

1, 2. (a) Den ki situashon Pablo tabata? (b) Ki pregunta nos por hasi nos mes tokante e echo ku Pablo a apelá na Sésar?

MIÉNTRAS ku Pablo tabata na Sesarea, sòldá tabata vigil’é atentamente. Dos aña promé, ora ku el a bolbe Hudea, denter di algun dia e hudiunan a purba di mat’é por lo ménos tres biaha. (Echo. 21:27-36; 23:10, 12-15, 27) Aunke ku Pablo su enemigunan no a logra mat’é, nan no a entregá. Ora Pablo a realisá ku e por a bolbe kai den man di su enemigunan, el a bisa e gobernador romano Festo: “Mi ta apelá na Sésar!”—Echo. 25:11.

2 Yehova tabata di akuerdo ku Pablo su desishon pa apelá na Sésar? Ta importante pa nos sa esei, pasobra nos ta duna testimonio kabal tokante e Reino di Dios den tempu di fin. Ta importante pa nos sa si awe nos tin ku imitá Pablo su ehèmpel “den defendé e bon notisia i establesé e derecho legal di predik’é.”​—Flp. 1:7.

“Mi Ta Pará Dilanti di e Representante di Sésar” (Echonan 25:1-12)

3, 4. (a) Dikon e hudiunan a puntra pa hiba Pablo Herúsalèm, i kon Pablo a bolbe skapa? (b) Kon Yehova ta yuda su sirbidónan awe meskos ku el a yuda Pablo?

3 Tres dia despues ku Festo a bira e gobernador romano nobo di Hudea, el a bai Herúsalèm.a Einan, Festo a skucha segun ku e saserdotenan prinsipal i e hòmbernan prominente di e hudiunan a lanta akusashon serio kontra di Pablo. Nan tabata sa ku e romanonan tabata preshoná e gobernador nobo, esta Festo, pa mantené pas ku nan i ku tur e hudiunan. Pues, nan a pidi Festo pa hasi nan un fabor: Trese Pablo Herúsalèm, i husg’é einan. Sinembargo, nan tabata trahando un kòmplòt pa mata Pablo na kaminda for di Sesarea pa Herúsalèm. Pero Festo no a bai di akuerdo ku nan i a bisa: “Si di bèrdat e hòmber ei a hasi algu malu, laga boso lidernan bai huntu ku mi [na Sesarea] i presentá nan akusashonnan kontra dje.” (Echo. 25:5) Di e manera ei, Pablo a bolbe skapa di morto.

4 Yehova a usa Hesukristu pa fortalesé Pablo durante tur e difikultatnan ku el a enfrentá. Por ehèmpel, den un vishon Hesus a bisa Pablo: “Tene kurashi!” (Echo. 23:11) Awe tambe, Dios su sirbidónan ta enfrentá difikultat i ta haña nan ku persekushon. Yehova no ta protehá nos di tur difikultat, pero e ta duna nos e sabiduria i forsa ku nos tin mester pa por perseverá. Nos por tin sigur ku semper nos Dios amoroso lo duna nos “e poder ku ta surpasá esun di hende.”​—2 Kor. 4:7.

5. Kon Festo a trata ku Pablo su kaso?

5 Algun dia despues, Festo a bai Sesarea i a “sinta pa tende e kaso.”b Pará dilanti dje tabatin Pablo i e hudiunan ku a bini for di Herúsalèm pa akusá Pablo. Nan a akusá Pablo di krímen ku e no a kometé. Pues, el a bisa: “Mi no a kibra niun lei di e hudiunan ni mi no a hasi nada kontra tèmpel ni kontra Sésar.” E apòstel tabata inosente i a meresé di sali liber. Ki desishon Festo lo a tuma? Komo ku Festo tabatin gana di komplasé e hudiunan, el a puntra Pablo: “Bo ke bai Herúsalèm i ser husgá mi dilanti einan pa e akusashonnan ei?” (Echo. 25:6-9) E sugerensia ei tabata ridíkulo! Si Pablo lo a ser mandá bèk Herúsalèm pa ser husgá, su akusadónan lo a bira su huesnan i lo el a ser matá sigur! Den e kaso ei, Festo tabata mas interesá den komplasé hende ku hasi loke ta korekto. Vários aña promé, un otro gobernador, Ponsio Pilato, a hasi algu similar ku Hesus. (Huan 19:12-16) Awe tambe, algun hues por tuma desishon inhustu pa komplasé otro hende. Pues, nos no mester keda sorprendí ora korte tuma desishon ku no ta kuadra ku evidensia den kaso ku ta enbolbé Dios su pueblo.

6, 7. Dikon Pablo a apelá na Sésar, i kiko nos ta siña for di su ehèmpel?

6 E deseo di Festo pa komplasé e hudiunan por a hiba na Pablo su morto. P’esei, Pablo a usa un derecho ku e tabatin komo siudadano romano. El a bisa Festo: “Mi ta pará dilanti di e representante di Sésar. Aki ta kaminda mester husga mi. Mi no a hasi nada malu kontra e hudiunan, manera bo mes tambe ta ripará. . . . Mi ta apelá na Sésar!” Normalmente, ora un persona a apelá na Sésar, e no por a kambia su desishon mas. Festo a enfatisá esei ora el a bisa: “Bo a apelá na Sésar; serka Sésar lo bo bai!” (Echo. 25:10-12) Pues, Pablo a apelá na un outoridat legal mas haltu; esei ta mustra kristian berdadero awe kiko nan por hasi den un situashon similar. Ora e opositornan awe purba di “usa lei pa kousa problema,” Testigunan di Yehova ta buska yudansa legal pa defendé nan derecho di prediká.c​—Sal. 94:20.

7 Pues, despues ku Pablo a keda será dos aña pa un krímen ku e no a kometé, el a haña oportunidat pa defendé su mes na Roma. Sinembargo, promé ku el a bai Roma, un otro gobernante kier a wak e.

Hende den sala di korte ta reakshoná ora nan tende un veredikto. Un ruman hòmber, su abogado i vários testigu ta serio i tristu. E hendenan presente ku no ta Testigu ta kontentu i ta felisitá e abogadonan ku a bringa e kaso kontra e ruman.

Nos ta apelá desishonnan legal ku no ta na nos fabor

“Mi A Obedesé” (Echonan 25:13–26:23)

8, 9. Dikon Rei Agripa a bai Sesarea?

8 Algun dia despues ku Pablo a puntra pa apelá na Sésar, Rei Agripa i su ruman muhé Bernise a hasi “un bishita ofisial pa kumindá Festo,” e gobernador nobo.d Den tempu ku Roma tabata goberná, tabata kustumber pa funshonario bishitá un gobernador nobo ku a kaba di ser apuntá. Ora Rei Agripa a bai felisitá Festo, sin duda, e tabata purba di sera un amistat ku lo por a benefisi’é komo rei den futuro.​—Echo. 25:13.

NOS TA PIDI YUDANSA FOR DI KORTE PA POR SIGUI PREDIKÁ

Testigunan di Yehova a yega di pidi yudansa for di korte superior pa asina nan por sigui prediká e bon notisia tokante e Reino di Dios libremente. Ban wak dos ehèmpel.

Riba 28 di mart 1938, Korte Supremo di Merka a disidí ku e desishon ku un korte na Georgia, Merka, a tuma tabata robes. Nan a disidí ku un grupo di Testigu di Yehova ku a ser arestá den e stat Griffin, pasobra nan tabata distribuí publikashon basá riba Beibel, no a kibra lei. Esei tabata e promé di hopi kaso ku Testigunan di Yehova a hiba Korte Supremo relashoná ku nan derecho pa prediká bon notisia.g

Un otro kaso tabata relashoná ku un Testigu di Yehova na Gresia ku tabata yama Minos Kokkinakis. Atraves di un periodo di 48 aña, Ruman Minos a ser arestá 60 biaha pasobra nan a akus’é di ta “purba di kombertí otro hende na su religion.” E mester a presentá dilanti di korte 18 biaha. El a pasa vários aña será den prizòn i den eksilio na islanan isolá den Laman Egeo. Na aña 1986, e kortenan mas haltu di Gresia a tuma desishon kontra di Ruman Kokkinakis. E ora ei, el a buska yudansa for di Korte Europeo di Derechonan Humano (ECHR). Riba 25 di mei 1993, e korte supremo ei a disidí ku Gresia a violá e derecho di Ruman Kokkinakis di libertat di religion.

Testigunan di Yehova a yega di apelá na e korte supremo ei (ECHR) den vários kaso, i den mayoria di kaso e korte supremo a disidí na nan fabor. Ningun otro organisashon, sea religioso òf ku no ta religioso, no tabatin asina tantu éksito den defendé derechonan humano básiko dilanti di Korte Europeo di Derechonan Humano.

E viktorianan legal di Testigunan di Yehova ta benefisiá otro hende tambe? Profesor Charles C. Haynes a skirbi: “Nos tur mester ta gradisidu na Testigunan di Yehova. Ni maske kuantu biaha nan ser insultá, saká for di stat òf asta ataká físikamente, nan ta sigui bringa pa nan (i na mes momento nos) libertat di religion. Anto ora nan gana, nos tur ta gana.”

g Wak e relato di Korte Supremo di Merka relashoná ku libertat di ekspreshon ku a ser publiká den Spièrta! di 8 di yanüari 2003, página 3-11.

9 Festo a konta Rei Agripa tokante Pablo, i e rei tabata kurioso i kier a papia ku Pablo. E siguiente dia, e dos gobernantenan a sinta pa skucha Pablo su kaso. Pero, e palabranan ku Pablo a papia tabata mas impreshonante ku tur e buya i seremonia ku tabatin ora Agripa i Festo a kana drenta pa skucha Pablo su kaso.​—Echo. 25:22-27.

10, 11. Kon Pablo a demostrá rèspèt na Agripa, i kiko Pablo a konta e rei tokante su pasado?

10 Ku rèspèt Pablo a gradisí Rei Agripa pa e oportunidat pa defendé su mes su dilanti. El a rekonosé ku e rei tabata un eksperto den tur e kustumbernan di e hudiunan i tambe di e asuntunan ku nan tabata pleita tokante dje. Despues, Pablo a papia di e tipo di hende ku e tabata promé. El a bisa: “Mi a biba di akuerdo ku e reglanan di fariseo. Anto manera boso sa, e fariseonan ta e grupo di mas estrikto di nos religion.” (Echo. 26:5) Komo fariseo, Pablo tabata kere ku e Mesías mester a bini. Pero ora el a bira kristian, ku kurashi el a identifiká Hesukristu komo e Mesías ku nan tabata spera. Pues, Pablo a splika Agripa ku e tabata ser husgá pasobra e tabata prediká ku Dios su promesa, ku tantu e komo su opositornan tabata kere aden, tabata kumpliendo. Despues di a skucha Pablo, Agripa a bira mas interesá ainda den loke Pablo tabatin di bisa.e

11 Despues, Pablo a splika kon e tabata maltratá i persiguí e kristiannan. El a bisa: “Personalmente, mi tabata konvensí ku mi mester a hasi tur loke mi tabata por pa lucha kontra Hesus di Názarèt. . . . Komo ku mi tabatin asina tantu rabia riba nan [e siguidónan di Kristu], mi a bai asina leu di persiguí nan asta den otro stat.” (Echo. 26:9-11) Pablo no tabata eksagerá. Hopi hende tabata sa kon Pablo a maltratá i persiguí e kristiannan. (Gal. 1:13, 23) Kisas Agripa lo a puntra su mes: ‘Kiko lo a pone un hòmber asina kambia i bira un kristian?’

12, 13. (a) Kon Pablo a splika dikon el a bira un kristian? (b) Den ki sentido Pablo tabata “keda skòp kontra un bara ku punta skèrpi”?

12 Loke Pablo a bisa despues a kontestá e pregunta ei. El a bisa: “Mi tabata riba kaminda pa Damasko pasobra e saserdotenan prinsipal a manda mi bai hasi meskos einan. Señor Rei, banda di mèrdia, mi a mira un lus skèrpi for di shelu bria rònt di mi i rònt di e hendenan ku tabata biaha huntu ku mi. E lus tabata mas fuerte ku klaridat di solo. Nos tur a kai abou na suela, i mi a tende un stèm bisa mi na hebreo: ‘Saulo, Saulo, pakiko bo ta persiguí mi? Si bo keda skòp kontra un bara ku punta skèrpi, ta bo mes bo ta hasi daño.’ Pero mi a puntra: ‘Ken bo ta, Señor?’ I Señor a kontestá mi: ‘Mi ta Hesus. Ta ami bo ta persiguí.’”f​—Echo. 26:12-15.

13 Promé ku e suseso sobrenatural ei a tuma lugá, tabata komo si fuera Pablo tabata “keda skòp kontra un bara ku punta skèrpi.” Meskos ku un bestia di karga lo a kousa su mes daño si e sigui skòp e bara ku punta di metal ku hende tabata usa pa pui bestia pa nan bai dilanti, Pablo a kousa su mes daño den sentido spiritual pasobra e tabata bai kontra di Dios su boluntat. Ora Hesus, kende a ser resusitá, a aparesé na Pablo na kaminda pa Damasko, el a pone ku e hòmber sinsero ei a kambia su manera di pensa.​—Huan 16:1, 2.

14, 15. Kiko Pablo a bisa tokante di e kambionan ku el a hasi den su bida?

14 Pablo a splika Agripa e kambionan grandi ku el a hasi den su bida. El a bisa: “Mi a obedesé e mensahe ku mi a risibí den e vishon selestial ei. Ta p’esei mi a bai anunsiá e mensahe. Mi a bai promé serka e habitantenan di Damasko, despues serka esnan di Herúsalèm, esnan di henter e region Hudea i serka hende di e nashonnan. Mi tabata bisa nan ku nan mester arepentí i adorá Dios i hasi obra ku ta mustra nan arepentimentu.” (Echo. 26:19, 20) Pa vários aña, Pablo tabata hasi e trabou ku Hesukristu a dun’é ora el a aparesé na dje riba kaminda pa Damasko. Kiko tabata e resultado? E hendenan ku a bira siguidó di Hesus despues di a skucha Pablo a arepentí, stòp di hasi loke ta malu i kuminsá hasi Dios su boluntat. E hendenan ei tabata obedesé lei i promové pas tur kaminda ku nan tabata biba.

15 Sinembargo, no tabata importá e hudiunan kon e hendenan tabata benefisiá di e mensahe ku Pablo tabata prediká. Pablo a bisa: “Ta pa e motibu ei, e hudiunan a pone man riba mi den tèmpel, i nan a purba di mata mi. Pero ta ku Dios su yudansa, mi ta sigui duna testimonio te dia djawe na hende importante i na hende komun.”​—Echo. 26:21, 22.

16. Kon nos por imitá Pablo ora nos tin ku papia ku hues òf gobernante tokante nos kreensianan?

16 Komo kristian berdadero, nos mester ta “semper kla pa defendé” nos fe. (1 Ped. 3:15) Si nos tin ku papia ku hues òf gobernante tokante nos kreensianan, nos por imitá e manera ku Pablo a papia ku Agripa i Festo. Na un manera respetuoso nos por bisa nan kon Beibel a yuda nos i otro hende bira mihó persona. Kisas esei por yuda e ofisialnan ei husga nos na un manera mas faborabel.

“Djis Akí Bo Ta Konvensé Mi pa Bira Kristian” (Echonan 26:24-32)

17. Kon Festo a reakshoná riba loke Pablo a bisa, i kon hopi hende awe ta mustra un aktitut similar?

17 Pablo su testimonio konvinsente tabatin un impakto grandi riba Festo i Agripa. Wak kiko a pasa: “Miéntras ku Pablo tabata papia e kosnan ei pa defendé su mes, Festo a bisa na bos haltu: ‘Bo a bira loko, Pablo! Bo a studia asina tantu te ku bo a bira loko!’” (Echo. 26:24) E manera ku Festo a reakshoná ta meskos ku hopi hende ta reakshoná awe. Hopi hende ta pensa ku hende ku ta siña otro hende loke Beibel realmente ta bisa ta fanátiko. Hopi bes ta difísil pa hende bon eduká den bista di mundu aseptá e siñansa di Beibel tokante resurekshon di e mortonan.

18. Kon Pablo a kontestá Festo, i ki influensia esei tabatin riba Agripa?

18 Pero wak kon Pablo a kontestá e gobernador: “Su Ekselensia Festo, mi no ta loko. Al kontrario, loke mi ta papia ta bèrdat i ta kos ku tin sentido. Mi sa ku mi por papia ku frankesa ku Señor Rei tokante e kosnan ei . . . Rei Agripa, bo ta kere loke e profetanan a bisa? Mi sa ku bo ta kere.” Agripa a kontestá Pablo: “Djis akí bo ta konvensé mi pa bira kristian.” (Echo. 26:25-28) Sea ku Agripa su palabranan tabata sinsero òf nò, loke el a bisa ta mustra ku Pablo su palabranan tabatin un impakto grandi riba dje.

19. Ki desishon Festo i Agripa a tuma relashoná ku Pablo?

19 Despues Agripa i Festo a lanta para, i esei a indiká ku nan a kaba di skucha loke Pablo tabatin di bisa. “Miéntras ku nan tabata sali bai, nan a kuminsá papia ku otro i bisa: ‘E hòmber ei no a hasi nada ku ta meresé pena di morto òf prizòn.’ I Agripa a bisa Festo: ‘Si e hòmber ei no a apelá na Sésar, lo por a pon’é den libertat.’” (Echo. 26:31, 32) Nan tabata sa ku Pablo tabata inosente, kisas esei por a pone ku nan a haña un mihó punto di bista di kristian òf ku lo el a kambia e manera ku nan tabata trata kristian.

20. Dikon tòg tabata bon ku Pablo a defendé su mes dilanti di Festo i Agripa?

20 Ta parse ku ni Festo ni Agripa no a aseptá e bon notisia tokante e Reino di Dios. Akaso tabatin sentido ku Pablo a defendé su mes dilanti di e hòmbernan ei? Sí. Komo ku Pablo a ser hibá “dilanti di rei i gobernador” na Hudea, esei a hasi posibel pa e bon notisia yega na hende ku tabata forma parti di e gobièrnu romano; lo tabata hopi difísil pa e kristiannan yega na e hendenan ei. (Luk. 21:12, 13) Ademas, su eksperensia i e echo ku el a keda leal bou di prueba a animá su rumannan.​—Flp. 1:12-14.

21. Si nos sigui prediká apesar di difikultat i oposishon, ki bon resultado nos lo por mira?

21 Awe ta meskos, ora nos sigui prediká apesar di oposishon i difikultat, nos por mira bon resultado. Kisas nos por duna testimonio na funshonario ku por ta difísil pa alkansá den teritorio. Ora nos keda fiel i sigui perseverá, nos por animá nos rumannan i motivá nan pa sigui demostrá kurashi segun ku nan ta duna testimonio kabal tokante e Reino di Dios.

PORSIO FESTO: PROKURADÓ ROMANO DI HUDEA

E úniko relatonan di testigu okular ku ta menshoná Festo ta bini for di e buki Echonan i for di loke Flavio Hosefo a skirbi. Na aña 58 despues di Kristu, Festo a bira prokuradó di Hudea despues di Feliks, i el a muri despues di a goberná pa apénas dos òf tres aña.

Porsio Festo.

Ta parse ku Festo tabata un mihó prokuradó ku Feliks, kende a goberná promé kuné, òf ku Albino, kende a goberná despues di dje. Ora Festo a kuminsá goberná tabatin hopi ladron na Hudea. Segun Hosefo, “Festo . . . a konsider’é su trabou pa korigí esnan ku tabata kousa problema den e pais. El a gara mayoria di e ladronnan i a laga mata nan.” Miéntras ku e tabata gobernador, e hudiunan a traha un muraya pa stroba Rei Agripa di wak loke tabata tuma lugá den e área di e tèmpel. Na promé instante, Festo a duna nan òrdu pa kita e muraya. Sinembargo, despues di e petishon di e hudiunan el a laga nan presentá e asuntu na e emperador romano Nero.

Ta parse ku Festo a tuma akshon serio kontra e kriminalnan i e hendenan ku tabata rebeldiá. Pero, pa komplasé e hudiunan el a hasi algun kos ku tabata inhustu tambe. Por ehèmpel, den e kaso di Apòstel Pablo.

REI HERÓDES AGRIPA II

E Agripa menshoná na Echonan kapítulo 25 ta Rei Heródes Agripa II, bisañetu di Heródes e Grandi i yu hòmber di Heródes ku a ataká e kongregashon di Herúsalèm 14 aña promé. (Echo. 12:1) Agripa tabata e último rei den su liña di famia.

Rei Heródes Agripa II.

Agripa tabatin 17 aña ora su tata a muri na aña 44 despues di Kristu. E tempu ei, Agripa tabata na Roma unda e tabata ser eduká na korte di e emperador romano Klaudio. E konseheronan di e emperador a pensa ku Agripa tabata muchu yòn pa heredá reino di su tata. Pues, un gobernador romano a ser apuntá na su lugá. Asina mes, segun Flavio Hosefo, miéntras ku Agripa tabata na Roma ainda, el a intervení den kaso di e hudiunan i a papia na nan fabor.

Rònt di aña 50 despues di Kristu, Klaudio a hasi Agripa rei riba Chalcis i na aña 53 despues di Kristu, riba Iturea, Trakonite i Abilene. Ademas, Agripa tabata supervisá e tèmpel na Herúsalèm, i e tabatin outoridat pa nombra e sumo saserdotenan hudiu. Nero, e siguiente emperador romano, a hasi Agripa rei riba parti di Galilea i Perea tambe. Ora ku Agripa a sera konosí ku Pablo, e tabata na Sesarea huntu ku su ruman muhé Bernise, kende a bai laga su esposo, e rei di Silisia.​—Echo. 25:13.

Na aña 66 despues di Kristu, Agripa a purba di stòp e hudiunan di rebeldiá kontra e gobièrnu romano. Pero, e hudiunan no kier a skucha. Pues, Agripa a djòin e romanonan. Despues ku e romanonan a stòp e rebelion, un emperador nobo, Vespasiano, a rekompensá Agripa ku asta mas teritorio ainda.

a Wak e kuadro “Porsio Festo: Prokuradó Romano di Hudea.”

b E gobernador tabata “sinta pa tende e kaso” riba un stul ku tabata riba un plataforma. Komo ku e stul tabata riba un plataforma elevá, e tabata laga hende sinti ku e desishon ku e gobernador a tuma tabata e desishon final i ku e tabata algu serio. Ta riba un stul asina Pilato tambe a sinta ora el a trata e akusashonnan kontra di Hesus.

c Wak e kuadro “Nos Ta Pidi Yudansa For di Korte pa Por Sigui Prediká.”

d Wak e kuadro “Rei Heródes Agripa II.”

e Komo un kristian, Pablo a aseptá Hesus komo e Mesías. Pero e hudiunan, kende a rechasá Hesus, tabata mira Pablo komo un apóstata.​—Echo. 21:21, 27, 28.

f Un eksperto di Beibel a bisa lo siguiente tokante e ekspreshon “banda di mèrdia” ku Pablo a usa. El a bisa: “Normalmente, ora un hende tabata biaha, e tabata deskansá durante e parti mas kayente di dia. Al ménos ku e tabatin algu masha interesante pa hasi. Pues, nos por mira kon determiná Pablo tabata pa persiguí e kristiannan.”

    Publikashonnan na Papiamentu (Curaçao) (1986-2025)
    Log Out
    Log In
    • Papiamentu (Kòrsou)
    • Kompartí
    • Preferensia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondishonnan di Uso
    • Maneho di Privasidat
    • Konfigurashon di Privasidat
    • JW.ORG
    • Log In
    Kompartí