BIBLIOTEKA ONLINE Watchtower
Watchtower
BIBLIOTEKA ONLINE
Papiamentu (Kòrsou)
  • BEIBEL
  • PUBLIKASHON
  • REUNION
  • w94 15/3 pág. 28-31
  • E Crónicanan Fasinante di Josefo

No tin vidio disponibel pa esaki.

Despensa, tin un problema pa habri e vidio.

  • E Crónicanan Fasinante di Josefo
  • E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova Dios—1994
  • Suptema
  • Informashon Similar
  • Su Promé Añanan
  • Pa Roma i Bek pa Hudea
  • E Obranan di Flavio Josefo
  • Perspicacia den e Palabra di Dios
  • E Gran Rebelion Anti-Romano
  • Despues dje Guera
  • Ta Hosefo Mes A Skirbié?
    E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova Dios—2013
  • Bo Tabata Sa?
    E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova Dios—2010
  • Fe den Profesia di Beibel A Preservá Bida
    E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova Dios—2007
  • Lo Bo Ser Salbá ora Dios Actua?
    E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova Dios—1996
E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova Dios—1994
w94 15/3 pág. 28-31

E Crónicanan Fasinante di Josefo

STUDIANTENAN di historia pa hopi tempu a examiná e skirbimentunan fasinante di Josefo. Nací solamente cuater aña despues dje morto di Cristo, e tabata un testigu ocular dje cumplimentu escalofriante di Jesus su profecia tocante e nacion hudiu di promé siglo. Josefo tabata un comandante militar, un diplomático, un fariseo i un escolástico.

E skirbimentunan di Josefo ta abundá cu detayenan cautivador. Nan ta iluminá e cánon bíblico i na mésun tempu percurando un guia literario dje topografia i geografia di Palestina. Nada straño cu hopi hende ta considerá su obranan como un contribucion balioso na nan biblioteca!

Su Promé Añanan

Josef ben Matías, of Josefo, a nace na 37 E.C., e promé aña dje reinado di emperador romano Caligula. E tata di Josefo a pertenecé na un famia sacerdotal. El a pretendé cu su mama tabata un desendiente dje sumo sacerdote hasmonao Jonatan.

Como tiener, Josefo tabata un studiante ardiente dje Ley di Moises. El a analisá cuidadosamente tres secta di hudaismo​—⁠e fariseonan, e saduceonan i e esenonan. Faboreciendo e último, el a dicidí pa biba tres aña cu un ermitaño solitario yamá Bannus, probablemente un eseno. Bandonando esaki na edad di 19 aña, Josefo a regresá Jerusalem i a uni cu e fariseonan.

Pa Roma i Bek pa Hudea

Josefo a biaha pa Roma na 64 E.C. pa intercedé na nomber dje sacerdotenan hudiu kendenan e procurador di Hudea Félix a manda pa Emperador Nero pa huicio. Experenciando naufragio na caminda, Josefo a scapa na wowo di angua. Solamente 80 dje 600 pasaheronan rib’e barcu a ser rescatá.

Durante e bishita di Josefo na Roma, un actor hudiu a introduci’é na casá di Nero, e emperatris Poppea. El a hunga un papel clave den e éxito di Josefo su mision. E magnificencia dje stad a haci un impresion duradero riba Josefo.

Ora Josefo a regresá na Hudea, e hudiunan tabata pensando firmemente riba rebelion contra Roma. El a purba spierta su paisanonan dje banidad di hacimentu di guera contra Roma. Incapas pa frena nan i probablemente temiendo cu nan lo a consider’é un traidor, el a aceptá nombramentu como comandante di trupanan hudiu na Galilea. Josefo a reuní i entrená su hombernan i a obtené provisionnan necesario den preparacion pa bataya contra forsanan romano​—⁠pero en bano. Galilea a cai den man di ehército di Vespasiano. Despues di a ser rondoná pa 47 dia, e fortalesa di Josefo na Jotapata a ser conkistá.

Ora el a entregá, Josefo sutilmente a pronosticá cu Vespasiano pronto lo ta emperador. Encarcelá pero sin ser castigá debí n’e pronóstico aki, Josefo a ser librá ora esaki a sali berdad. Esei tabata un punto decisivo den su bida. P’e resto dje guera, el a sirbi e romanonan como un interpretador i mediador. Expresando e patrocinio di Vespasiano i su yunan Tito i Domitiano, Josefo a agregá e fam Flavio na esun di dje.

E Obranan di Flavio Josefo

E skirbimentu di mas bieu di Josefo ta titulá The Jewish War. Supuestamente el a prepará e relato aki di siete volúmen pa presentá e hudiunan cu un descripcion gráfico dje potencia superior di Roma i pa descurashá futuro rebelion. E skirbimentunan aki ta scudriñá historia hudiu for dje captura di Jerusalem dor di Antioco Epifanes (den e segundo siglo P.E.C.) te n’e lucha turbulento di 67 E.C. Como un testigu ocular, Josefo e ora ei ta considerá e guera cu a culminá na 73 E.C.

Un otro obra di Josefo tabata The Jewish Antiquities, un historia tocante hudiunan di 20 volúmen. Cuminsando cu Génesis i creacion, e ta sigui te n’e principio di guera cu Roma. Josefo ta sigui estrechamente e órden dje relato bíblico, agregando interpretacionnan tradicional i observacionnan externo.

Josefo a skirbi un naracion personal titulá simplemente Life. Den dje e ta trata na hustificá su posicion durante e guera i ta purba suavisá acusacionnan lansá contra dje dor di Hustu di Tiberia. Un di cuater obra​—⁠un disculpa formal di dos volúmen titulá Against Apion​—⁠ta defendé e hudiunan contra falsedadnan.

Perspicacia den e Palabra di Dios

No tin duda cu hopi dje historia di Josefo ta exacto. Den su obra titulá Against Apion, e ta mustra cu e hudiunan nunca a incluí e bukinan apócrifa [di cua nan autenticidad ta na duda] como parti dje Scritura inspirá. E ta duna testimonio dje exactitud i armonia interno dje skirbimentunan divino. Josefo ta bisa: “Nos [hudiunan] no tin un cantidad incontabel di buki entre nos, na desacuerdo cu i contradiciendo otro, . . . pero solamente bintidos buki [e ekivalente di nos division moderno dje Scritura den 39 buki] cu ta contené e registro di tur tempu pasá; cu nos ta kere corectamente di ta divino.”

Den The Jewish Antiquities, Josefo ta agregá detaye interesante n’e relato bíblico. E ta bisa cu “Isaac tabatin 25 aña” ora Abraham a mar’é na man i pia pa sacrificio. Segun Josefo, despues di yuda den e construccion dje altar, Isaac a bisa cu “ ‘e no tabata digno di a nace na promé lugá, si el a rechasá e determinacion di Dios i di su tata’ . . . Pues el a bai inmediatamente n’e altar pa ser sacrificá.”

N’e relato bíblico dje salida di Israel for di Egipto di antigua, Josefo ta agregá e detayenan aki: “E cantidad cu a sigui tras di nan tabata seis cien garoshi di guera, cu cincuenta mil homber na cabai, i dos cien mil homber na pia, tur armá.” Tambe Josefo ta bisa cu “ora Samuel tabatin diesdos aña, el a cuminsá profetisá: i un biaha ora e tabata na soño, Dios a yam’é na su nomber.”​—⁠Compará cu 1 Samuel 3:​2-21.

Otro skirbimentunan di Josefo ta duna perspicacia den impuestonan, leynan i sucesonan. E ta mencioná Salomé como e muher kende a baila n’e fiesta di Herodes i kende a pidi p’e cabes di Juan e Bautisador. (Marco 6:​17-26) Mayoria di loke nos sa tocante e Herodesnan a ser registrá dor di Josefo. E ta bisa asta cu “afin di tapa su edad grandi, [Herodes] a pinta su cabei pretu.”

E Gran Rebelion Anti-Romano

Solamente 33 aña despues cu Jesus a duna su profecia relacioná cu Jerusalem i su tempel, su cumplimentu a cuminsá desaroyá. Faccionnan hudiu radical den Jerusalem tabata determiná pa libra nan mes dje yugo romano. Na 66 E.C., noticia di esaki a percurá p’e mobilisacion i mandamentu di legion romano bou dje gobernador sirio Cesto Galo. Nan mision tabata pa caba cu e rebelion i castigá e agresornan. Despues di a causa destruccion den e suburbionan di Jerusalem, e hombernan di Cesto a campa rond dje murayanan dje stad. Usando un método yamá testudo [escudonan riba wiel cerca dje muraya], e romanonan exitosamente a combiná nan escudonan den forma dje lomba di un morcoi pa proteccion for dje enemigu. Indicando e éxito dje método aki, Josefo ta declará: “E flechanan chikitu cu a ser tirá a cai, i a desviá sin haci nan ningun daño; asina e soldánan a debilitá e muraya, sin haci nan mes daño, i tabatin tur cos prepará pa cende e porta dje tempel na candela.”

Josefo ta bisa: “Anto a sosodé cu Cesto . . . a yama bek su soldánan for dje lugá . . . El a retirá for dje stad, sin ningun clase di motibu.” Claramente sin intencion di engrandecé e Yu di Dios, Josefo a registrá net e accion cu e cristiannan den Jerusalem a spera p’e. Esei tabata e cumplimentu dje profecia di Jesucristo! Añanan mas promé, e Yu di Dios a spierta: “Ora boso mira Jerusalem rondoná pa ehércitonan na campamentu, anto boso sa cu e desolacion di dje a yega cerca. Anto laga esnan den Hudea cuminsá hui p’e cerunan, i laga esnan den dje retirá, i laga esnan den cunucu no drent’é; pasobra esakinan ta dianan pa haci husticia, pa tur loke ta pará skirbí ser cumplí.” (Lucas 21:​20-22) Manera Jesus a instruí, su fiel siguidornan a hui lihé for dje stad, a keda leu, i a ser di spar dje agonia cu despues a bini riba dje.

Ora e ehércitonan romano a regresá na 70 E.C., e consecuencianan a ser registrá den detaye gráfico dor di Josefo. E yu mayor di Vespasiano, General Tito, a bini pa conkistá Jerusalem, cu su tempel magnífico. Dentro dje stad, faccionnan cu tabata haci guera a purba tuma control. Nan a recurí na medidanan extremo, i hopi sanger a ser dramá. Algun “tabata asina afligí dor di nan calamidadnan interno, cu nan a anhelá p’e romanonan invadí e stad,” sperando pa “liberacion for di nan miserianan doméstico,” segun Josefo. E ta yama e insurgentenan “ladronnan” enbolbí den destruí e propiedad di esnan ricu i mata hende di importancia​—⁠esnan sospechá di kier comprometé cu e romanonan.

Meimei di guera civil, condicionnan di bida den Jerusalem a hundi den profundidadnan inimaginabel, i e mortonan a keda sin ser derá. E rebeldenan mes “a bringa contra otro, miéntras nan tabata cana trapa e cadavernan segun cu nan tabata montoná riba otro.” Nan a plunder e poblacion, matando pa cuminda i rikesa. Gritunan di esnan afligí tabata continuo.

Tito a insta e hudiunan pa entregá e stad i asina salba nan mes. El a “manda Josefo pa papia cu nan den nan mes idioma; pasobra el a imaginá cu nan lo a entregá n’e persuasion di un di nan mes paisanonan.” Pero nan a reprochá Josefo. Despues Tito a edificá un muraya di staca cu punta rond di henter e stad. (Lucas 19:43) Cu tur speransa di escape eliminá i movementu restringuí, hamber “a devorá e hendenan den casnan i famianan henter.” E bataya continuo a agregá n’e cantidad di mortonan. Sin ta conciente di a cumpli cu profecia bíblico, Tito a conkistá Jerusalem. Observando mas despues su murayanan masivo i torennan fortificá, el a sclama: “No tabata ningun otro sino Dios cu a saca e hudiunan for dje fortificacionnan aki.” Mas cu un miyon hudiu a perecé.​—⁠Lucas 21:​5, 6, 23, 24.

Despues dje Guera

Despues dje guera Josefo a bai Roma. Disfrutando dje patrocinio dje famianan di fam Flavio, el a biba como un ciudadano romano den e mansion cu tabata anteriormente di Vespasiano i a ricibí un penshon imperial huntu cu regalonan di Tito. Josefo a sigui despues un carera literario.

Ta interesante pa nota cu Josefo evidentemente a inventá e palabra “Teocrácia.” Relacioná cu e nacion hudiu, el a skirbi: “Nos gobiernu . . . por ser yamá un Teocrácia, dor di atribuí e autoridad i e poder na Dios.”

Josefo nunca a pretendé di ta un cristian. E no a skirbi bou di inspiracion di Dios. Pero tin un balor histórico iluminador den e crónicanan fasinante di Josefo.

[Caption on page 31]

Josefo n’e murayanan di Jerusalem

    Publikashonnan na Papiamentu (Curaçao) (1986-2025)
    Log Out
    Log In
    • Papiamentu (Kòrsou)
    • Kompartí
    • Preferensia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondishonnan di Uso
    • Maneho di Privasidat
    • Konfigurashon di Privasidat
    • JW.ORG
    • Log In
    Kompartí