SUOBEL EL BO DOSUUB 20
CHELITAKL 7 Jehovah el Klisicham
Momes er a Jehovah el Kirel Ongelaod
Le modanges a . . . Chedam ra klechubechub, el Dios er a bek longelaod.”—2 KO. 1:3, BT.
LOLISIICH ER NGII A SUOBEL
Desuub er a rolel e a Jehovah milengelaod er a reblebaol el Chijudea.
1. Mosaod er a blekeradel el lebla er ngii a Rechijudea el mlo blebaol.
KAM imagine er a lulemelechesiu er ngii a Rechijudea el mla mo blebaol er a Babilon. Te milsa belurir el metemall. Kngterir me a kngterir a ruchelir a uchul me te mla mengai er a belurir el mora ngodech el beluu. (2 Kr. 36:15, 16, 20, 21) Nguaisei, ngmla er ngii a bebil el ilmeklir me ngmle normal a klengar er tir. (Jer. 29:4-7) Engdi a klengar a dimlak el beot, okmo me ngsebechir el melilt e ngkmal diak bo lengiltii tia el klengar. Ngmle uangerang a feeling er tir el kirel? A ta er tir a dilu el kmo: “Aki dilengchokl e lmangel er a tkul omoachel er a Babilon er ser a kimletkii a Sion.” (Psa. 137:1) Tirka el mlo blebaol a kmal uluusbech ongelaod. Engdi, te mo metik er ngii er ker?
2-3. (a) Ngera ngmirruul er ngii a Jehovah el kirir a Rechijudea el mlo blebaol? (b) Ngera kede mo mesaod er tia el suobel?
2 A Jehovah “Dios er a bek longelaod.” (2 Ko. 1:3, BT) Ngkmal betik a rengul er a remesiungel e kmal soal mengelaod er tir. A Jehovah mle medengei el kmo a rebebil er a remlo blebaol a mo kongei er a omesmechokl er ngii e lmuut el mei er ngii. (Isa. 59:20) Me a betok er a 100 el rak er uchei er a lebo leblebaol e ngmilsterir a klumech loeak a profet Isaia, el chelechang e ngsel babier el longkiklii. E ngerang? A Isaia kmo: “‘Mongelaod er a re chedak,’ ng dmu Dios er kemiu. ‘Mongelaod er tir!’” (Isa. 40:1) Me ngoeak aika el leliluches a Isaia e a Jehovah milsterir a remo blebaol el Chijudea a ongelaod.
3 Ngdi uai tirka el mlo blebaol el Chijudea, kid me ngdirrek el mo er ngii aike el taem el dousbech ongelaod. Ngar tia el suobel e kede mo mesaod a edei el rolel e a Jehovah milengelaod er tirka el mlo blebaol: (1) Ngtilbir el mo ousubes er tirke el lobult, (2) ngmilsterir a rechedal omelatk, e (3) ngilsuterir el mo diak el medakt. Sel dosaod aika el edei el tekoi e momtab er a rolel e ngsebeched el ngmai a klungioled er a tekingel a Jehovah er ongelaod.
A JEHOVAH CHUBECHUB EL LOUSUBES ER KID
4. Ngmilekera Jehovah e ochotii el kmo ngchubechubechad el Dios? (Isaia 55:7)
4 A Jehovah “Chedam ra klechubechub.” (2 Ko. 1:3, BT) Ngulechotii tia el blekerdelel er a letibir el mo ousubes a kngterir a reblebaol el lobult. (Monguiu er a Isaia 55:7.) Ngdilu el kmo: “A kuba diak lemengodech el bltikerreng el mo ochotii er kau a klechubechub.” (Isa. 54:8, NW) Ngmekera Jehovah e mo ochotii a klechubechub? Alta rokui el Chijudea mora Babilon el betok el rak le tir el dimlak el lolengesenges, me nguaisei a Jehovah tibir el kmo ngdiak bo lekiei er a Babilon el diak a ulebengelel. (Isa. 40:2) Aika el tekoi a ulterekokl el milengelaod e melisiich er tirke el mlara delongelir el ulebult er a kngterir!
5. Ngera uchul me ngsebechel lmuut el ulterekokl a rengud er a klausubes er a Jehovah er tirke el mlo blebaol el Chijudea?
5 Ngera kede suubii? A Jehovah kmal kongei lousubes a rokui el kngterir a remesiungel. Chelecha el taem e ngkmal sebechel lmuut el lulterekokl a rengud er tiang er tirke el Chijudea el mlo blebaol. E ngerang? E le kede medengelii a bla lerellii a Jehovah me bo lsebechel lousubes er kid. Betok el dart el rak er uriul er a ulochel a Isaia, e a Jehovah ulderchii a betik er a rengul el Ngelekel el mei er tia el chutem e kutmeklii olubet el kirir a rokui el lobult er a kngterir. Jesus el mlad el kired a uchul me a Jehovah sebechel el ‘smuld a kngtid’ me ngmo diak el mo cherechar. (Rel. 3:19, BT; Isa. 1:18; Efe. 1:7) Kede mesiou er a mera el chubechubechad el Dios!
6. Ngera el klungiaol a dengai sel bo de focus er a klechubechub er a Jehovah? (Dirrek el momes er a siasing.)
6 A mlukreng el tekingel a Jehovah el ngar er a Isaia 55:7 a sebechel mengelaod er kid sel bo di loldechelakl er kid a ukltked. A rebebil er kid a locha di oldechelakl er tir a ukltkir el kirel a klengit el leriruul er a ngar er mong alta te mla obult. Kede tokubets el mo feel el uaisei a lsekum kede dirk chuarm er a rsel a mekngit el derirellii. Me nguaisei engdi a lsekum kede mla ouchais a kngtid e stob el meruul er ngii e ngsebechel mo ulterekokl a rengud el kmo a Jehovah mla ousubes er kid. E sel lousubes er kid a Jehovah e ng choose el diak el bo el remember er a kngtid. (Momekesiu er a Jeremia 31:34.) Me a lsekum a Jehovah diak lolatk a kngtid er a ngar er a mong, me kid me ngdiak el kired el melatk. Sel klou a ultutelel er a Jehovah a tekoi el doruul er chelechang ngdiak el cheleuid el deriruul er a ngar er a mong. (Ese. 33:14-16) E di kmedung e a Demad er a klechubechub a mo choroid aike el rokui el rsel a mekngit el omerelled.
A klou a ultutelel er a Jehovah a tekoi el doruul er chelechang ngdiak el cheleuid el deriruul er a ngar er a mong (Momes er a parakurab 6)
7. Ngera sebechel lodbechid el mo osiik a ngeso a lsekum kede omart er a kngtid?
7 Ngera kired el meruul a lsekum a ukltked a di oldechelakl er kid le kede omart er a oberaod el kngtid? A Biblia melisiich er kid el mo olengit a ngeso er a remechuodel. (Jak. 5:14, 15) Me nguaisei engdi nglocha meringel er kid el admit er a kngtid. Engdi a lsekum kede mera el lobult e remember el kmo a Jehovah me tirka el odam el bla lolutk er tir el mo olengeseu er kid a mo ochotii a bltikerreng me a klechubechub, e ngsebechel lodbechid el mo mengedecheduch er tir. Molatk er a rolel e a klechubechub er a Jehovah milengelaod er a odam el ngklel a Arthur,a el ukltkel a kmal di mle oldechelakl er ngii. Ngkmo: “Ngmlo kmeed el ta el rak el di kumes a siasing er a remeau. Engdi uriul er a krengesii a cheldecheduch el kirel a ukltked, e a kuluuchais er a bechik me a remechuodel er a kngtik. Uriul er tiang e ak mlo feel el kebekakl engdi ngkmal dirk mle mekngit a renguk el kirel. A remechuodel a mle remind er ngak el kmo a Jehovah a dimlak el reject er ngak. Ngmesmechokl er kid le ngbetik a rengul er kid. A ungil cheldechedecherir a rirtechii a renguk e ngilsukak el mo omes er ngak el ua lomes er ngak a Jehovah.” Chelecha el taem e a Arthur a mesiou el pioneer e ministerial servant. Ngkmal mengelaod er kid sel dodengei el kmo a Jehovah kmal kltmokl el mo ochotii er kid a klechubechub sel douuchel a rengud e dobult.
A JEHOVAH MESKID OMELATK
8. (a) A Jehovah ngmilsterir a reblebaol a ngera el omelatk? (b) A doltirakl er a Isaia 40:29-31, e a omelatk ngera ngmo rullii el mora Rechijudea el lobult?
8 Ngar osengir a redi chad e a reblebaol el Chijudea dimlak omeltkir. A Renged er a Babilon a ble lodengelii el kmo ngdiak lomechei er a reblebaol me lluut el mora rekebelurir. (Isa. 14:17) Me nguaisei a Jehovah milsterir a rechedal a omelatk. Ngtilbir el kmo ngmo rulleterir el mo mimokl, e diak a chad el sebechel torebengii. (Isa. 44:26; 55:12) Ngar osengel a Jehovah e a Babilon a di ua chebechab. (Isa. 40:15) Ngdi telkib el eolt e a chebechab a medoko el mo diak. Me ngmekera tia el omelatk e ngosuterir a reblebaol? Ngmo mengelaod er tir. Engdi ngngar ngii a lmuut el ta er a tekoi el loruul er ngii. A Isaia kmo: “Tirkel oumeral ulsirs er a RUBAK el kirel a ngesou, a mo metik a klisichir el mukbeches.” (Monguiu er a Isaia 40:29-31.) Chochoi a omelatk a mo smisicheterir me te “mo suebek el mor bab el ua uasi.”
9. Ngera uchul me a reblebaol a mle sebechir loumerang a telbilel a Jehovah?
9 A Jehovah dirrek el milsterir a reblebaol a uchul me ngsebechir loumerang a telbilel. Tia ngngerang? Molatk aike el ulaoch el lodengei el kmo ngmla tmaut. Te mle medengei el kmo a Asiria a ngiluu sel renged er a teruich el kebliil er a Israel e ngiltiterir a rechad el mo blebaol. (Isa. 8:4) Te milsterir a rechad er a Babilon el tomellii a Jerusalem e ngoititerir a rekiliei er ngii el mo blebaol. (Isa. 39:5-7) Te mle chad er a lemechit a chelsul a medal a King Sedekia e lenguu el mora Babilon. (Jer. 39:7; Ese. 12:12, 13) A rokui el tekoi el lulemlaoch el kirel a Jehovah di tilaut. (Isa. 42:9; 46:10) Aika el rokui a ulterekokl el millisiich a klaumerang er tir el kmo a telbilel a Jehovah er a ilmokl a mo tmaut!
10. Ngera sebechel ngosukid er chelecha el uriul sils el mo melemolem el loba omelatk?
10 Ngera kede suubii? Sel lebo el mekngit a rengud, e a omelatk a sebechel mengelaod er kid e meskid a klisiich. Kede kiei er a meringel el taem e chelebangel er a rekmal mesisiich el cheraro. Engdi ngdiak el kirel mo mechitechut a rengud. A Jehovah mla meskid a kmal ungil omelatk er a diak a ulebengelel el klengar el ngar er a cherrungel el budech me a osebechakl. Ngkired el bleketakl el mesa tia el omelatk er a uldesued me a rengud. E le lak e a omeltked a sebechel mo uai a kmal ungil view el mebeabed er a dechudech el mado. Ngmekera de clean er tia el mado me lolemolem el mesisiich a omeltked? Ngsebeched el rullii a ileakl el taem el dongoit er ngii el imagine er a klengar er kid er a beches el blekeradel. Ngsebeched el menguiu a suobel, omes a video, e orrenges ongngak el kirel a omeltked. E sebeched el meluluuch el mengedecheduch er a Jehovah el kirel aike el telbiil el kmal domes el beduluchei el kirel.
11. Ngera ngosuir a ta el odos el betok a oberaod el secherel a bedengel el lmuut el nguu a klisiich?
11 Molatk er a rolel e a omelatk a milengelaod e melisiich er a odos el Joy el betok a oberaod el secherel a bedengel. Ngkmo: “Sel lsal mo oberaod a renguk e a kuuchais er a Jehovah aike el rokui el ngar er a renguk e medengei el kmo ng understand er ngak. Ngar er aikakid el taem e a Jehovah meskak a ‘diak le metuk el klisiich.’” (2 Ko. 4:7, BT) A Joy a dirrek el di ngii el lomes er ngii el ngar er a beches el blekeradel el “diak a tal chad el kiei er [ngii] el . . . mengeremrum el kmo ng smecher.” (Isa. 33:24) Kid me sel douchais er a Jehovah aike el rokui el ngar er a rengud e mo focus er a omelatk el dobang, e kede nguu a klisiich.
12. Ngera uchul me kede oumerang a telbilel a Jehovah? (Dirrek el momes er a siasing.)
12 A Jehovah dirrek el meskid a betok luchul me ngsebeched el loumerang a telbilel el ua lurruul er ngii el mo er tirke el mle blebaol. Molatk a ulaoch el momes el toutang er chelechang. El ua tiang, kede mesa renged el mengedereder er a beluulechad er chelechang el “mesisiich, e ngdi di beot el metemall.” (Dan. 2:42, 43) Kede dirrek lorrenges chisel a “desiu er ker me ker,” me kid a teloi er a ureor el omerk el mora “bek el renged.” (Mt. 24:7, 14, BT) Aika el ulaoch me a lmuut el betok a smisichii a klaumerang er kid er a telbilel a Jehovah el mengelaod er kid el dirk dongiil otutel.
Ulaoch el domes el toutang er chelechang a meskid a uchul me ngsebeched loumerang a telbilel a Jehovah (Momes er a parakurab 12)
A JEHOVAH NGOSUKID EL MO DIAK DEMEDAKT
13. (a) Ngera el omelsemai a bo lechebangel a Rechijudea er a blsechel a temir el mo mimokl? (b) Ngua losaod a Isaia 41:10-13, ngmilekera Jehovah e mengelaod er a reblebaol el Chijudea?
13 Me alta Jehovah milengelaod er tirke el mle blebaol loba kmal ungil omelatk, me nguaisei ngdirk mle medengei el kmo te mo chobangel omelsemai er a blsechel a ilmokl. A Jehovah ulemlaoch el kmo a ulebengelel a taem er a Rechijudea el blebaol e a mesisiich el king a mo tomall aike el renged el iliuekl er tir e mo odelecheklii a Babilon. (Isa. 41:2-5) A Rechijudea ngkirir el mo medakt? A Jehovah di mle uchelel e ngmengelaod er a rechedal el kmo: “Lak medakt e ak ubengkem. Ngak a Dios er kau, me lak a ngeral bo medakt er ngii.” (Monguiu er a Isaia 41:10-13.) Ngera mle belkul a tekingel er a ledu el kmo “Ngak a Dios er kau”? Ngdimlak lomeklatk er a Rechijudea me longull er ngii e le te mle medengei el kmo ngkirir el meruul er tiang. E ngika bai ulemeklatk er tir el kmo Ngii a dirk ngar er a side er tir.—Psa. 118:6.
14. Ngera dirrek el ta er a rolel e a Jehovah milengellakl a rengrir a reblebaol el Chijudea?
14 A Jehovah dirrek el milengellakl a rengrir loeak a lomeklatk er tir el kirel a diak lemetuk el klisichel me a klemedengei er ngii. Ngullengit er a reblebaol el Chijudea me lomes a btuch er a eanged. Nguluuchais er tir el kmo ngdimlak di lomeob a btuch ngdirrek el medengei a ngklel a derta er ngii. (Isa. 40:25-28) Me ngika kmal ulterekokl el medengei a ngklir a rederta el mesiungel! A lsekum a Jehovah a ngar ngii a klisichel el meob a btuch, e ngkmal ngar ngii a klisichel lolengeseu er a rechedal. Chochoi, a reblebaol el Chijudea dimlak a belkul a bo lemedakt me a lechub e louedikel a rengrir.
15. Ngmilekera Jehovah e prepare er a reblebaol el Chijudea el kirel a ngar mederir?
15 A Jehovah dirrek el mle prepare er a rechedal el kirel aike el mo duubech er a ngar mederir. Ngar er a babier er a Isaia e a Dios a dilu er a rechedal el kmo: “Bo msiseb er a re keblimiu e mchesimer a chesmeriu, e mtelkib el berrotel el dimerkmo le chib a ngesechel a rengul a RUBAK.” (Isa. 26:20) A kot el otutel tia el bades a locha sel taem er a lenguu a Babilon a King Sairus. A ta el chad er a Grik er a irechar el mle chad er a reksi a kmo sel taem er a lesiseb a Sairus er a Babilon e ngdilu er a “[resoldau] er ngii me lokodeterir tirke el rokui lebetik er tir er rikl.” Kam imagine er a dakt el blo lomelechesiu er ngii tirke el kiliei er a Babilon! Engdi Rechijudea ulterekokl el dimlak el lokodeterir e le te ullengesenges a ulekrael er a Jehovah.
16. Ngera uchul me ngdiak el kirel louedikel a rengud er aike el mo duubech er a ngar medad? (Dirrek el momes er a siasing.)
16 Ngera kede suubii? Ngkmal di kmedung e kede mo chobengelii sel kot el kloul ringel er a reksi er a rechad. Sel lomuchel ngii el ringel e a rechad a mo medakt e rrau a rengrir. Engdi rechedal a Jehovah kmal diak el bo leuaisei. Kid a medengei el kmo a Jehovah a Dios er kid. Kede mo dechor el ulterekokl a rengud e le kede medengei el kmo a ‘osebeled a kmedang.’ (Lk. 21:28) Mo lmuut me a cheldellel aika el rokui el renged er a beluulechad a bo loldechelakl er kid me ngkmal diak bo demesim. Jehovah mo ousbech er a rechanghel el omekerreu er kid e dirrek el meskid a ulekrael el mo olsobel a klengar er kid. Ngmekera bo lomeskid aika el ulekrael? Ngkmal kired el di mengiil. Me nguaisei engdi kede locha ulterekokl el mo ngmai a ulekrael loeak aika el ongdibel er kid. Me aika uaike el ‘rekeblid’ el bo desiseb er ngii e metik osebechakl. Ngmekera sebeched el prepare er kid el kirel a ngar medad? Ngkired el lolekeed er kid er a rudam me a rudos er kid, kltmokl lolengesenges a ulekrael er a cheldebechelel a Jehovah, e ulterekokl a rengud el kmo a Jehovah omekrael er a cheldebecheled.—Heb. 10:24, 25; 13:17.
Omelebedebeked er a klisichel a Jehovah me a duch er ngii lolsobel er kid a mo ngosukid el mo diak demedakt er a temel a kloul ringel (Momes er a parakurab 16)b
17. Ngmekera omomes er a Jehovah el kirel a ongelaod?
17 Alta klengar a dimlak el beot el kirir a reblebaol el Chijudea, engdi Jehovah milsterir a ongelaod el luluusbech er ngii. Ngmo meruul er a osisiu el tekoi el kired. Me a ngii di el tekoi el duubech er a klengar er kau er a ngar medad e molemolem el lomes el bedul a Jehovah el kirel a ongelaod. Moumerang er a klechubechub er ngii. A omelatk el mobang lolemolem el mesisiich. E lak mobes el kmo, a Jehovah el Dios er kau a uchul me ngdiak a ngerang el kirem el medakt er ngii.
CHELITAKL 3 Ke Klisicham e Omeltkam e Blekengam
a A bebil el ngakl a mlengodech.
b OMESODEL A SIASING: Kekerei el group er a rudam me a rudos el kldibel. Ngulterekokl a rengrir er a klisichel a Jehovah me a duch er ngii lomekerreu er a rechedal el kiei er a ngii di el ker er a beluulechad.