LONGO DIA 45
LUNGIMBO 111 Ndaga Jiana Tusuanguluisa
Bamba Gusuanguluga Guaye Tangua udi Mukuatesa Athu Ako
‘Athu adi mukuna nu masoji gu meso, mbaakatula mbuto nu milolo ya gusuanguluga.’—NGI. 126:5.
MU GUHIHIA
Mu longo edi tuza mumona malongo ajiya gugukuatesa ha gubamba gusuanguluga guaye gula udi mukuatesa futa diaye nga muenya fami yaye udi muthu wa gukola nga udi mukata.
1-2. Yehowa wana gudivua gikuatshi mukunda nu athu ana gukuatesa athu ako adi mukata? (Ishima 19:17) (Tala nji ifuanesa.)
PHANGI Jin-yeol wa gu Corée udi muzuela egi: “Ame nu mukaji’ami tuatagenesa gale ivo 32 mu ulo wetu. Uvi ivo 5 yabalega gale sendese mukaji’ami wana gukata; ame ngana gumukuatesa. Wana kata misongo yana tamegewa egi maladie de Parkinson, yakhala nji lamba gudi muene ha gudinyigisa. Ngana zumba mukaji’ami muavula, ngana khala nji nu gusuanguluga ha gumukuatesa. Tuana khala nu gitanda gia gu opitale gu inzo yetu; wana banda hene phipha jiagasue. Ngana gubanda gu khanda yenji, ngana gumukuata gu koko tangua tuana gubanda.”
2 Wana kuatesa tata waye nga mama waye, mulumi’aye nga mukaji’aye nga mun’aye nga futa diaye udi mukata ba? Gula idi ngenyi, yajiya gukhala egi wana suanguluga nu ginemo giene gia gumukuatesa handaga wana gumuzumba. Wana tshita nji ngenyi handaga wana zumba Yehowa. (1 Tim. 5:4, 8; Yak. 1:27) Uvi wana tagana nji nu malamba ako anyi athu ako anago gumona. Matangua ako wajiya gutangiza egi gushigo nu muthu udi gugukotelesa. Wajiya gaye gulela nga gumuemueta mukatshi dia athu, uvi tangua wana khala hakhaye wana gudila muavula. (Ngi. 6:6) Ikhale athu ako ashigo mumona ndaga yene, uvi Yehowa wana gumona lamba diaye tangua diagasue. (Fuanesa nu Guzoga 3:7.) Masoji aye nu ndaga jiagasue wana gukalagala jiana khala nu ndando gu meso enji. (Ngi. 56:8; 126:5) Yehowa wana mona ndaga jiagasue wana tshita ha gukuatesa muenya fami yaye nga futa diaye. Gudi muene yana khala gifua udi nu mukudi waye nu udi gugulaya egi mbawugufuta.—Tanga Ishima 19:17.
Wana kuatesa muthu wana guzumba ba? (Tala paragrafe 2)
3. Yajiya gukhala egi Abalahama nu Sara ataganele nu malamba atshi hakhalele ene mukuatesa Tera?
3 Biblia yana khala nu mene jiavula jia mala nu akhetu akuatesele athu ako. Tutadilenu lumene lua Abalahama nu Sara. Tangua akatugile gu Ure, sh’awo Tera wakhalele nu ivo hehi nu 200. Ikhale ngenyi, ayile n’enji njila imoshi. Akalegele vuayaje ya bakilometre hehi nu 960 uu nu gu Halana. (Gis. 11:31, 32) Idi yadiago egi Abalahama nu Sara akhalele muzumba Tera, uvi yakhalele lamba mukunda nu ene ha gumukuatesa mu njila! Gula akalegele shamo nga phunda ha guwendela, yajiya gukhala egi yakhalele lamba gudi Tera ha guwenda ha kunda dia shitu handaga wakhalele muthu wa gukola. Yajiya nji gukhala egi matangua ako Abalahama nu Sara akhalele muhuila muavula. Ikhale ngenyi nga ndo, idi yadiago egi Yehowa waahanele ngolo akhalele najio funu. Gifua luholo Yehowa wakuatesele Abalahama nu Sara, mbawugukuatesa nji nu mbawuguhana ngolo ha gukuatesa muenya fami yaye nga futa diaye.—Ngi. 55:22.
4. Itshi tuza muzuelela mu longo edi?
4 Gusuanguluga guajiya gugukuatesa ha gukolesela tangua udi mukuatesa muenya fami yaye nga futa diaye udi mukata. (Ish. 15:13) Wajiya gukhala nu gusuanguluga ikhale udi mutagana nu malamba. (Yak. 1:2, 3) Itshi yajiya gugukuatesa ha gukhala nu gusuanguluga gua luholo elu? Khala mukombelela Yehowa nu gumushila mutshima, khala nji mutadila mulonga waye mu luholo luabonga. Mu longo edi, tuza muzuelela ndaga jiajiya gukuatesa athu ana kuatesa athu ako ha gubamba gusuanguluga guawo. Tuza nji mumona luholo athu ako ajiya guakuatesa. Thomo, tutadilenu gishina athu ana kuatesa athu ako adi naye gubamba gusuanguluga guawo nu malamba ajiya guakatula gusuanguluga guene.
NDAGA JIAJIYA GUGUKATULA GUSUANGULUGA GUAYE
5. Mukunda natshi muthu udi mukuatesa athu ako udi naye gubamba gusuanguluga guenji?
5 Gula muthu udi mukuatesa athu ako gashigo nu gusuanguluga, wajiya guhuila muavula. (Ish. 24:10) Ngenyi mbagashigo luko mukhala nu gisemo nga ngolo jia gukuatesa muthu muko gifua luholo ludi mutshigina muene. Malamba atshi ajiya gutagana nawo muthu udi mukuatesa athu ako anyi ajiya gumukatula gusuanguluga guenji?
6. Mukunda natshi athu ako ana kuatesa muenya fami yawo nga futa diawo ana guhuila muavula?
6 Wajiya guhuila muavula. Phangi Leah udi muzuela egi: “Gukuatesa muthu muko guana huidisa diago muavula ikhale lusugu ludi galo luabonga. Masugu ako mu ngueze, ngana gudivua gifua ngushigo nga nu tungolo tua gutshita ndaga iko. Matangua ako, nu jiene ngolo jia gukuata telefone ha gufundjila muthu mesaje nganago gukhala najio.” Yakhala nji lamba gudi athu ako ha guheta tangua dia gubanda muabonga nga dia guhuluguga. Phangi Inés udi muzuela egi: “Nganago gubanda muabonga. Masugu ako, ngana zuga mbala jiavula mu phipha ha gukuatesa giwaji giami. Ame nu mulumi’ami tuatshita gale ivo yavula tuanago guzula nga congé ha guhuluguga.” Athu ako anago gukhala nu tangua dia gubalegesa nu mafuta awo nga ha gutshita ndaga jiko mu mudimo wa Yehowa handaga adi naye gukuatesa muenya fami yawo nga futa diawo tangua diagasue. Ndaga yene yajiya guatuma ha gudivua hakhawo nga ha guvua gikenene handaga ashigo nu ndaga jiko jia gutshita.
7. Mukunda natshi athu ako ana kuatesa muenya fami yawo nga futa diawo ana guvua gikenene nga gudibela?
7 Wajiya guvua gikenene nga gudibela mukunda nu ndaga jidi mubuila muthu udi mukuatesa handaga udi mutangiza egi ushigo diago gumukuatesa. Phangi Jessica udi muzuela egi: “Matangua avula ngana tangiza egi ngushigo diago mutshita ndaga jiavula ha gukuatesa tata wami. Gula ngazula tangua diazonda ha guhuluguga, ngana sendesa gudibela.” Athu ako ajiya gutangiza egi ashigo nu luholo lua gulandula gukuatesa muenya fami yawo nga futa diawo udi mukata. Yajiya gukhala egi matangua ako ahuidi nga ndo azuedi ndaga imoshi yabola. Ndaga eji jiagasue jiajiya guatuma ha gusendesa gudibela. (Yak. 3:2) Athu ako ajiya gudisagesa muavula tangua adi mumona egi muthu adi mukuatesa udi mulandula gukata nu gashigo muvua muabonga. Phangi Barbara udi muzuela egi: “Ndaga yana gungusagesa muavula idi gumona luholo sante ya muthu ngana zumba idi muya nu gubola lusugu nu lusugu.”
8. Hana gifezegeselo gidi mumonesa luholo muthu udi mukuatesa athu ako wajiya gudivua gula amuhana mersi.
8 Wajiya gutangiza egi athu ako ashigo diago musuanguluga nu ndaga wana tshita. Mukunda natshi? Handaga yajiya gukhala egi athu avula anago gugushimana nga guguhana mersi mukunda nu mudimo wakola wana kalagala. Hene, gula muthu wagushimana nga waguhana mersi, wana gudivua muabonga nu yana guguhana gikhesa. (1 Tes. 5:18) Phangi Melissa udi muzuela egi: “Matangua ako ngakhalele mudila gula ngahuila muavula nga ndo gula muila wanguleba. Uvi gula muthu ngudi mukuatesa wanguwambela egi: ‘Mvudi yavula ha mulonga nu ndaga jiagasue wana gungukalegela,’ yana gungusuanguluisa muavula! Yana gunguhana nji nzala ya guzuga mu gimenegena nu ngolo jia gumukalegela luko ndaga jiavula.” Phangi Ahmadu udi nji mumonesa luholo luana gudivua muene gula athu amuhana mersi. Muene nu mukaji’enji ana gukuatesa mun’a phangi’a mukaji’enji wa mukhetu wana khala gumbo diawo; mona muene wana gukata gikonya. Udi muzuela egi: “Ikhale mona muene ganago gukotelesa muabonga ndaga jiagasue tuana gumukalegela, uvi ngana khala nu gusuanguluga tangua diagasue diana gutuhana muene mersi nga gutuwambela egi: ‘Ngana gumizumba.’”
LUHOLO WAJIYA GUBAMBA GUSUANGULUGA GUAYE
9. Luholo lutshi muthu wana kuatesa athu ako wajiya gumonesa khadilo dia gudibulumuisa?
9 Khala nu gudibulumuisa. (Ish. 11:2) Gushigo nu muthu wajiya gukalagala ndaga jiagasue jiatshigina muene. Hene, udi naye gutomba ndaga wajiya gutshita nu jinyi wajiyilego gutshita. Matangua ako, wajiya nji gutuna gutshita ndaga jiko athu adi gugutoga ha gutshita gula ushigo nu tangua nga nu ngolo. Gutshita ngenyi gushigo ndaga yabola handaga gudi mumonesa egi udi muthu wagudibulumuisa! Gula athu ako adi mutshigina gugukuatesa, tshigina ukuateshi wawo. Phangi Jay udi muzuela egi: “Tuanago gukhala nu ngolo jia gutshita ndaga jiavula tangua diagasue. Gutomba ndaga wajiya gutshita nu jinyi wajiyilego gutshita mbagugukuatesa ha gubamba gusuanguluga guaye.”
10. Gula udi mukuatesa muthu udi mukata, itshi udi naye gujiya? (Ishima 19:11)
10 Kamba gujiya ndaga jidi mutuma muthu udi mukuatesa ha gutshita ndaga imoshi ngenyi. (Tanga Ishima 19:11.) Gula watshita ngenyi, mbayigukuatesa ha gutuna guvua khabu nga gisegela gula muthu muene wazuela nga watshita ndaga yagusagesa. Muthu udi nu ukhaphumunyi wa ndaga wana kamba gujiya ndaga idi mutuma muthu ha gukalagala ndaga jiko. Misongo iko yajiya gutuma muthu ha gukalagala ndaga jiko jinyi jiajiyilego gutshita muene gula gashigo mukata. (Mulo. 7:7) Ha gufezegesa, muthu wakhalele muenya gisemo wajiya gusendesa gugumanesa tangua diagasue. Nga ndo wajiya gusendesa gulaba gudididila nga gulaba guvua khabu. Gula udi mukuatesa muthu udi nu misongo yakola, kamba gujiya ndaga jiavula jiatadila misongo yene. Gula watshita ngenyi, mbayigukuatesa ha gukotelesa egi misongo yana gumutuma ha gutshita ndaga jiko uvi ishigo handaga udi muthu wabola.—Ish. 14:29.
11. Ndaga jitshi jiabalega ndando udi naye gutshita lusugu nu lusugu? (Ngimbo 132:4, 5)
11 Zula tangua dia gukolesa ufuta waye nu Yehowa. Matangua ako, idi nu ndando ha gubemba gale ndaga jiko ha guheta tangua dia gukalagala “ndaga jiabalega ndando.” (Fili. 1:10) Gukolesa ufuta waye nu Yehowa gudi mukatshi dia ndaga jiene jiabalega ndando. Fumu Davidi wahagele gukombelela Yehowa ha fundo dia thomo mu monyo wenji. (Tanga Ngimbo 132:4, 5.) Luholo lumoshi nji, ikhale udi nu ndaga jiavula jia gutshita, khala muzula tangua dia gutanga Biblia nu gukombelela lusugu nu lusugu. Gushita ngenyi gudi nu ndando yavula. Phangi wa mukhetu Elisha udi muzuela egi: “Ndaga yana gungukuatesa ha gubamba gusuanguluga guami yakhala gutangigiza ndaga ngana tanga mu mukanda wa Ngimbo nu gukombelela Yehowa. Ngana toga Yehowa mbala jiavula mu lusugu ha gungukuatesa ha gukhala nu guhuima nu ha gutuna guvua khabu.”
12. Mukunda natshi athu ana gukuatesa athu ako adi naye tshita yagasue ha gukhala nu sante yabonga?
12 Tshita yagasue ha gukhala nu sante yabonga. Yakhala lamba gudi athu akhala nu ndaga jiavula jia gukalagala gifua athu adi mukuatesa muthu udi mukata ha gukhala nu sante yabonga. Handaga akhalago nu tangua dia guya musumba nga dia gutelega ima yabonga ya gudia. Gudia muabonga nu gutshita ba exercice guajiya gugukuatesa ha gukhala nu sante yabonga nu matangi abonga. Hene, ikhale udi nu ndaga jiavula jia gukalagala, khala muzula tangua dia gudia ima yabonga nu dia gutshita exercice mbala jiavula. (Ef. 5:15, 16) Khala nji mubanda muavula. (Mulo. 4:6) Enya ndunge ana zuela egi tulo tuana gukuatesa muila wa muthu ha gukatula mvindu mu wongo. Longo dimoshi dia minganga diana guzuela egi gula muthu udi mubanda tulo tuavula, yajiya gumukuatesa ha gukhala nu matangi abonga nu gutuna gulaba guvua khabu nga gikenene mu tangua dia lamba. Khala nji muzula tangua dia guhuluguga nu gutshita ndaga wana tshigina. (Mulo. 8:15) Phangi mumoshi wa mukhetu udi muzuelela ndaga yana gumukuatesa ha gubamba gusuanguluga guenji. Udi muzuela egi: “Gula gosa gudi guabonga, ngana zoga hanze ha guwota muanya wa mu gimenegena. Ngana tshita yagasue ha guheta nga lusugu lumoshi mu mbeji ha guya mubalegesa tangua nu mafuta ami.”
13. Mukunda natshi gulela gudi nu ndando? (Ishima 17:22)
13 Khala mulela. (Tanga Ishima 17:22; Mulo. 3:1, 4) Gulela guajiya gugukuatesa ha gukhala nu sante yabonga nu matangi abonga. Gula udi mukuatesa muthu udi mukata, matangua ako ndaga jiko watangijilego jiajiya gugubuila. Uvi gula udi mulela, yajiya gugukuatesa ha gukolesela mu ndaga jiene. Gula udi mulela nji nu muthu udi mukuatesa, yajiya gumikuatesa ha gukolesa ufuta wenu.
14. Mukunda natshi guta maga nu futa diabonga guajiya gugukuatesa?
14 Ta maga nu futa wana gushila mutshima. Ikhale udi mutshita yagasue ha gukhala nu gusuanguluga, matangua ako ndaga jiajiya gugubalegela nga guguhana gikenene. Mu matangua a luholo elu, wajiya guta maga nu futa diabonga munu mbagashigo gugusophesa nga guguwambela ndaga jiajiya gugusagesa. (Ish. 17:17) Gula futa diaye muene wagutegelela nu waguwambela mbimbi jiabonga jidi muhana gikhesa, yajiya gugukuatesa ha gubamba gusuanguluga guaye.—Ish. 12:25.
15. Mukunda natshi guzuelela felela tuana khala nadio guajiya gugukuatesa ha gukhala nu gusuanguluga?
15 Khala mutangiza luholo mbamukhala mu Phaladiso nu muthu udi mukuatesa. Khala mujiya egi mudimo udi nawo wa gukuatesa muthu muene udi mukunda nu tangua diazonda handaga ishigo yene ndaga Yehowa watufugile ha gukhala mutshita. (2 Kol. 4:16-18) Gualeha ndo, mbatuheta “monyo wa giamatshidia.” (1 Tim. 6:19) Wajiya nji gukhala nu gusuanguluga gula aye nu muthu udi mukuatesa mudi muzuelela ndaga mbamukhala mutshita hamoshi mu Phaladiso. (Yesh. 33:24; 65:21) Phangi wa mukhetu Heather udi muzuela egi: “Matangua avula, ngana wambela athu ngana kuatesa egi gualeha ndo mbatukhala mutunga milele hamoshi, guzula phushi hamoshi nu guwendesa velo hamoshi. Mbatukhala mutshita mapha nu gutelega ima ya gudia mukunda nu athu tuana zumba mbaafuzumuga. Gungima, tuana hana Yehowa mersi mukunda nu felela diene hamoshi.”
LUHOLO LUTSHI WAJIYA GUKUATESA MUTHU WANA KUATESA ATHU AKO?
16. Luholo lutshi tuajiya gukuatesa phangi wa mu hungu dietu udi mukatesa muthu? (Tala nji gifuanesa.)
16 Mukuatese ha guheta tangua dia guhuluguga. Aphangi a mu hungu ajiya gukuatesa phangi udi nu mukhashi gula adi mubalegesa tangua nu muthu muene udi mukata. Ngenyi mbaakuatesa phangi wana gumukuatesa ha guhuluguga, guwunganesa matangi nu gutshita ndaga jienji jiko. (Gal. 6:2) Aphangi ako alondele gale programe jiawo hagula ajiya guheta tangua dia gukuatesa aphangi a luholo elu phoso nu phoso. Phangi Natalya wana kuatesa mulumi’enji munu ganago guwenda, udi muzuela egi: “Phangi mumoshi wa yala wa mu hungu dietu wana guza mubalegesa tangua nu mulumi’ami mbala imoshi nga mbadi mu phoso. Wana gulongesa n’enji, wana guta n’enji maga, wana gutala nji n’enji filme hamoshi. Mulumi’ami wana suanguluga muavula nu ndaga jiene, jiana gungukuatesa nji ha guheta tangua dia gutshita ndaga jiami jiko gifua guya muzula muhehe hanze.” Gula luholo ludi guene, wajiya guya mubandesa mukhashi hagula muthu wana gumukuatesa wajiya guheta tangua dia gubanda nji muabonga.
Luholo lutshi wajiya gukuatesa phangi wa mu hungu dienu wana kuatesa muthu wa gukola nga udi mukata? (Tala paragrafe 16)a
17. Luholo lutshi tuajiya gukuatesa phangi wana gukuatesa muthu muko ha gulandula gudibungisa?
17 Mukuatese ha guya nga ha gulandula gudibungisa. Yajiya gukhala lamba gudi phangi udi mukuatesa muthu ha gulandula muabonga gudibungisa gua mu hungu nga ba asamble. Hene, aphangi a mu hungu ajiya guya mukhalesa muthu muene tangua gudibungisa guagasue gudi mukalegewa nga tangua devuare dimoshi didi mukalegewa. Gula muthu muene gashigo nu luholo lua guya mu gudibungisa, wajiya guya gumbo diawo ha gusala n’enji hagula muthu wana gumukuatesa wajiya guya mu gudibungisa nga ndo wajiya gulandula nawo gudibungisa mu vidéoconférence.
18. Ndaga itshi iko tuajiya gukalagala?
18 Khala gumushimana nu gukombelela mukunda nu muene. Akulu adi naye guzula tangua dia guya mutala aphangi ana gukuatesa athu ako ha guahana gikhesa. (Ish. 27:23) Uvi mukut’etu agasue tudi naye gukuatesa aphangi ene nu guashimana. Tudi naye nji gutoga Yehowa ha guahana ngolo nu guakuatesa ha gubamba gusuanguluga guawo.—2 Kol. 1:11.
19. Ndaga jitshi tudi munengena mu masugu adi muza?
19 Gualeha ndo, Yehowa mbawukungumuna masoji agasue gu meso etu. Gufua nu misongo mbayikhadigo luko. (Gumo. 21:3, 4) ‘Ikata mbayisomboga gifua ngulungu.’ (Yesh. 35:5, 6) Mu tangua diene, athu mbaashigo luko mukola nu mbatushigo mukhala nu gikenene nga ginemo gia gukuatesa muthu tuana zumba udi mukata, handaga ndaga jiene jiagasue jidi mukatshi dia ‘ndaga jikulu jinyi mbajishigo gutujila luko mu matangi.’ (Yesh. 65:17) Hatudi munengena gutagenesewa gua ndaga eji, tudi naye gusha mutshima egi Yehowa mbagashigo gutubemba. Gula tualandula gumushila mutshima, muene mbawutuhana ngolo nu mbawutukuatesa “ha gukolesela mu malamba nu guhuiminyina nu gusuanguluga guagasue.”—Kol. 1:11.
LUNGIMBO 155 Suangulugenu Tangua Diagasue
a UKOTELESHI WA GIFUANESA: Aphangi mbadi a akhetu aya mutala phangi wa mukhetu wa gukola hagula muthu wana gumukuatesa wajiya guya muzula muhehe hanze.