NKHANI YOPFUNZIRA 16
NYIMBO NA. 87 Bwerani Mudzalimbikitsidwe
Kukhala pa ushamwali wolimba na abale na alongo ni vabwino kwa isepano
‘Onani! Nivabwino komasoti vokomedza maninge abale akakhala pabodzi mobverana!’—SAL. 133:1.
CHOLINGA
Kuona momwe tingalimbisire ushamwali wathu na abale na alongo na kuona madaliso yomwe tingakhale nayo.
1-2. Ko chibodzi mwa vinthu vodekana maninge kwa Yahova nchani, ndipo iye atilimbikisa kuchita chani?
KO MUDAGANIZAKO kale kuti chinthu chibodzi chomwe Yahova aona ni momwe tichachitira vinthu na anango? Yesu adapfunzisa kuti tichadekana kukonda anzathu ninge momwe tidzikondera. (Mat. 22:37-39) Vimwevi vinkuphatanidza kukhala wokoma ntima olo kwa wale omwe atumikiralini Yahova. Tikambachita vimwevi, titewedzera Mulungu wathu yemwe “agakisira dzuwa wanthu wabwino na woipa ndipo agwesera nvula wanthu wolungama na wosalungama.”—Mat. 5:45.
2 Yahova akonda wanthu ose. Koma iye akonda mwapadera wale omwe achita vinthu vabwino. (Yoh. 14:21) Iye ankufuna kuti wanthu ambamutewedzere. Ndipomwapa, atilimbikisa “kumbakondana maninge,” na kukhala na “chikondi chaicho” kwa abale na alongo wathu. (1 Pet. 4:8; Aro. 12:10) Mawu mwaya, yatanthauza chikondi chomwe tingachionese kwa wanthu wa m’banja mwathu panango kwa shamwali wanthu chaiye na momwe tingachitire nawo vinthu.
3. Ko tichadekana kukumbukira chani pa nkhani ya chikondi?
3 Chikondi, chiri ninge muti womwe tibzala womwe udekana kusamaliliwa kuti ukule. Ntumi Paulo adapereka malangizo aya kwa Akhrisitu: “Pitirizani kukonda abale.” (Aheb. 13:1) Yahova ankufuna kuti chikondi chathu kwa abale na alongo, chipitirize kukula. Mupfunziro mweino tione kuti ndawa chani tichadekana kufenderera maninge abale na alongo, na kuona momwe tingachitire vimwevi.
NDAWA CHANI TICHADEKANA KUFENDERERA ABALE NA ALONGO WATHU?
4. Ko tingachite tani kuti tipitirize kumbachita chidwi na mbverano womwe tinawo? (Salimo 133:1) (Onani pomwe mafoto.)
4 Werengani Salimo 133:1. Isepano, tibverana naye wa masalimo yemwe adanemba kuti: Ni ‘vabwino’ komasoti ‘vokomedza’ kukhala azishamali wa wale omwe atumikira Yahova. Koma pana bvuto inango. Ganizirani va munthu yemwe ntsiku zose agwata na pomwe pana muti ukulu komasoti wokhuza. Kuyenda kwa nthawe iye angayambe kuleka kuchita chidwi na kukhuza kwa muti moyu. Ni chimbodzibodzimbo, isepano timala nthawe ikulu na abale na alongo wathu. Ndipomwapa, tingayambe kusiya kuchita chidwi na mbverano womwe tinawo. Ko nchani chomwe chingatithandize kuti vimwevi vireke kuchitika? Chikondi chomwe tinacho mwa abale na alongo, chingakule tikambaganizira momwe aliyese wa iwo aliri wodekana mumpingo komasoti kwa isepano.
Ayi kusiya kuchita chidwi na mbverano womwe tinawo na abale wathu (Onani ndime 4)
5. Ko nchani chomwe chingachitike wanthu akaona chikondi chomwe tionesana?
5 Wanthu anango omwe afika pa misonkhano yathu koyamba, achita chidwi na momwe tioneserana chikondi. Ndipo nthawe zinango vimwevi vikhaliratu vokwana kuti iwo atsimikizire kuti ndise Akhrisitu chaiwo. Olo Yesu chaiye adanena kuti: “Wose adzadziwe kuti ndimwe wopfunzira wangu peno munkukondana.” (Yoh. 13:35) Onani chitsanzo cha Chaithra, yemwe apfunzira pa universidade inango, yemwe adayamba kupfunzira Baibolo na wa Mboni za Yahova. Iye adabvuma kubwera pa nsonkhano wachigawo pomwe adachemerewa. Ndipo pa ntsiku yakuyamba pomwe nsonkhano udamala adauza yemwe ambamupfunzisa Baibolo kuti: “Azibereki wangu akalibe kunikumbatirako. Koma pano pa nsonkhano wanu, nakumbatiriwa na wanthu 52 kwa ntsiku ibodzi basi. Inepano, nakwanisa kubva chikondi cha Yahova pakuphatisa basa abale ndipo ninkufuna kuchita mbali ya gulu mweyi.” Chaithra adapitiriza kukula mwauzimu ndipo adabatizika mu 2024. Vimwevi vinkuonesa kuti wanthu wachidwi akambaona basa zathu zabwino na chikondi chomwe tionesana, alimbikisika nkufuna kutumikira Yahova.—Mat. 5:16.
6. Ko ndawa chani kukhala pa ushamwali wolimba na abale na alongo wathu kungatiteteze?
6 Kukhala pa ushamwali wolimba na abale na alongo wathu, kungatiteteze. Paulo, adawalangiza Akhrisitu kuti: “Pitirizani kulimbikisana ntsiku na ntsiku . . . kuti mphanvu yonamiza ya uchimo osati iumise ntima wa aliyese wa imwepo.” (Aheb. 3:13) Nthawe zinango, tingakhale okhumudwa mpakana kuyamba kupatuka pa njira ya Yahova. Koma m’bale panango mulongo angazindikire vimwevi ndipo Yahova panango angaphatise basa m’bale panango mulongo muyo kuti atipase thandizo yomwe tinkudekana. (Sal. 73:2, 17, 23) Shuwadi, thandizo ninge mweyi na chilimbikiso ninge mwechi, ni vabwino maninge kwa isepano.
7. Ko chikondi chingatithandize tani kukhala obvana? (Akolose 3:13, 14)
7 Isepano tinkukhala mugulu yomwe inkuchita khama kuti imbaonesane chikondi, ndipo vimwevi vibweresa madaliso yazinji maninge kwa isepano. (1 Yoh. 4:11) Mwakulinganiza, chikondi chitithandiza kuti ‘tipitirize kumbapirirana’ vomwe virimbikisa mbverano womwe tinawo. (Werengani Akolose 3:13, 14; Aef. 4:2-6) Chikondi na ntendere womwe tikhala nawo pa misonkhano yathu, ni chinthu chapadzulu maninge. Palibe gulu iriyose padziko yapasi yomwe ingakwanisembo kuchita vimwevi.
MUMBALEMEKEZANE
8. Ko Yahova atithandiza tani kuti tikhale obvana?
8 Mbverano womwe ulipo pakati pa abale padziko yose, ni chodabwisa chochokera kwa Yahova. Inde, ndawa yakuti tose ndise ochimwa. (1 Akor. 12:25) Baibolo inena kuti: “Mulungu akupfunzisani kuti mumbakondane.” (1 Ates. 4:9) Panango kuti Yahova, pakuphatisa basa mawu yake, atiuza vomwe tichadekana kuchita kuti timbakhale pa ushamwali wolimba na anzathu. Koma kuti ‘tipfunzisiwe na Mulungu,’ tichadekana kupfunzira mwatcheru vomwe iye anena na kuviphatisa basa. (Aheb. 4:12; Yak. 1:25) Ndipo ni vimweviretu vomwe wa Mboni za Yahova achita khama kuti ambavichite.
9. Ko kulemekeza anango kuphatanidza pomwe chani? (Aroma 12:9-13)
9 Ko Baibolo, itipfunzisa tani kukhala pa ushamwali wolimba na anango? Mwakulinganiza, onani vomwe Paulo adanena pa lemba ya Aroma 12:9-13. (Werengani.) Koma mpfundo ibodzi yodekana maninge pa mawu ya Paulo mwaya ni yakuti ‘isepano ndise omwe tichadekana kuyamba kulemekeza anango.’ Vimwevi vinkuphatanidzapo kukhala woyamba pa kuonesa “chikondi chaicho” kwa abale na alongo wathu. Tingachite vimwevi mwanjira zizinji. Mwakulinganiza, kukhala wokhululuka, wotambira alendo komasoti wopasa. (Aef. 4:32) Muchadekanalini kudikhira kuti munthu akufenderereni. M’malo mwa vimwevi, tani imwepo kuyamba kuchita vinthu vomwe vingalimbikise ushamwali wanu. Mwanjira mweyi mudzakwanise kuona kuti Yesu wenze na lazau pomwe adanena kuti: “Kupasa kutichitisa kukhala okondwa maninge kuposha kutambira.”—Mac. 20:35.
10. Ko tingakhale tani wakhama pa kuthandiza anango? (Onani pomwe foto.)
10 Ni vochitisa chidwi kuti pomwe Paulo adandofotokoza va kukhala woyamba komasoti kulemekeza anango, iye adanena pomwe kuti “khalani wakhama osati waulesi.” Munthu wakhama ni wodzipereka. Iye ayikhira siriyasi maudindo yomwe angatambire ndipo achita khama kuti ayakwanirise. Lemba ya Miyambo 3:27, 28, itilimbikisa kuti: ‘Ayi kuleka kuchitira vabwino wanthu omwe unkuyenera kuwachitira vimwevo peno ungakwanise.’ Ndipomwapa, tikazindikira kuti munthu munango ankudekana thandizo, tichita vimwevi mwakankulumize. Tisiyalini kuti vimwevi tivichite nthawe inango ndipo tiganizalini kuti munthu munango ndiye athandize.—1 Yoh. 3:17, 18.
Khalani oyamba kuthandiza abale wanthu peno iwo ankudekana thandizo (Onani ndime 10)
11. Ko njira inango ya momwe tingalimbikisire abale wathu ni iponi?
11 Njira inango yomwe tingakwanise kulemekezera abale na alongo wathu, ni kufulumiza kuwakhululukira akatikhumudwisa. Lemba ya Aefeso 4:26 inena kuti: “Dzuwa osati ichome mudakali wokalipa.” Ko ndawa chani vimwevi ni vodekana? Ninge momwe ifotokozera vesi 27, vimwevi ‘vingapase mpata Dyerekezi.’ Isepano tinkudziwa kuti m’Baibolo, Yahova atilimbikisa maulendo yazinji kuti timbakhululukirane. Ndipo lemba ya Akolose 3:13 inena kuti: “Pitirizani . . . kukhululukirana na moyo wose.” Kuyebwa vophonya va munthu ni njira ibodzi yomwe tingalimbikisire ushamwali wathu na iye. Kuchita vimwevi, kudzatithandize “kusunga mbverano womwe tiugumana mothandiziwa na mzimu uchena, pakukhala mwa ntendere womwe uli ninge chomangira chomwe chitibveranisa.” (Aef. 4:3) Mpfundo niyakuti, kukhululuka ni chinthu chodekana maninge kuti tikhale obvana komasoti mwa ntendere na gulu ya Yahova.
12. Ko Yahova atithandiza tani kuti tikhululukire anango?
12 Ni shuwadi kuti nthawe zinango vingakhale voshupa kukhululukira munthu yemwe watikhumudwisa. Koma ndawa ya thandizo ya mzimu uchena wa Mulungu, vimwevi ni vokwanisika. Patsogolo pakuti Baibolo yanena vakuti tichadekana kukhala “wachikondi chaicho kwa anango,” komasoti “wodzipereka,” iyo itilimbikisa pomwe kuti “gakani na mzimu.” Vimwevi vinkutanthauza kuti munthu “wogaka na mzimu,” akhala wakhama ndawa yothandiziwa na mzimu uchena. Vimwevi vinkutanthauza kuti mzimu uchena, ungatithandize kuonesa chikondi abale na alongo wanthu na kuwakhululukira na ntima wose. Ndipomwapa, tichadekana kugwigwirira Yahova kuti atithandize kuchita vimwevi.—Luka 11:13.
“PAKATI PANU AYI KUTI PAWONEKE M’GAWIKANO”
13. Ko nchani chingachitise kuti mpingo uyambe kukhala wosabvana?
13 Mumpingo wa Yahova, tigumana “wanthu osiyanasiyana.” (1 Tim. 2:3, 4) Aliyese adalerewa mosiyana ndipo adagumana na vinthu vosiyana pa moyo wake. Vimwevi ni vifukwa vobveka vomwe nthawe zinango vingatichitise kuti timbasalule vinthu vosiyana pa moyo wathu. Ninge momwe tingavalire, momwe tingadzikhuzisire, kusalula vosangalasa komasoti thandizo ya mankhwala yomwe tingatambire. Tikaleka kusamala, kusiyana kumoku kungachitise kuti mpingo ukhale wogawikana. (Aro. 14:4; 1 Akor. 1:10) Koma ‘Mulungu watipfunzisa kuti timbakondane’. Tichadekana kusamala kuti tileke kuonesa vosalula vathu kukhala vodekana maninge kuposha va anango.—Afil. 2:3.
14. Ko tichadekana kuchita khama na chani, ndipo ndawa chani?
14 Isembo tingalimbikise mbverano mumpingo, tikambachita vinthu vabwino komasoti vomwe vingalimbikise anango. (1 Ates. 5:11) Manjemanjepa, wanthu azinji omwe enze adachosewa mumpingo komasoti omwe enze adafoka, abwerera ndipo isepano tawatambira. (2 Akor. 2:8) Onani vomwe adanena mulongo munango yemwe wenze adafoka kwa magole 10 koma manje adabwerera pomwe mumpingo. Iye adanena kuti: “Abale ose mumpingo adanimonisa ndipo ambanisekerera.” (Mac. 3:19) Ko mulongo moyu adabva tani ndawa yowonesewa chikondi na abale na alongo mwawa? Iye adaingizira pomwe kuti: “Venze ninge kuti Yahova wanibwezeresa pomwe munjira ya chimwemwe.” Tikambachita khama kulimbikisa anango, tingaphatisiwe basa na Yesu pa kulimbikisa wale omwe aneta “ndawa ya kuphata basa yonetesa.”—Mat. 11:28, 29.
15. Ko chinthu chinango chomwe chingathandize kuti tikhale obvana na abale na alongo nchani? (Onani pomwe foto.)
15 Vomwe tinganene vingathandize pomwe kuti tilimbikise mbverano na abale wathu. Lemba ya Yobu 12:11 inena kuti: ‘Ko sipale matu yasiyanisa mawu ninge momwe lilimi isiyanisira chakudya?’ Munthu yemwe waphika akalibe kupakula chakudya, ayamba wachilawa kuti abve peno chiribwino. Nichibodzibodzimbo, tikanati tanena chinthu timbayambe taganiza. (Sal. 141:3) Tinkufuna kuti timbatsimikizire nthawe zose kuti vomwe tinene, yakhale mawu yabwino na cholinga chakuti “yalimbikise anango nakuti yathandize wanthu omwe ankuyabvesera.”—Aef. 4:29.
Yambani mwaganiza mukalibe kuyankhula (Onani ndime 15)
16. Ko ni mbani makamaka omwe adekana kukhala tcheru na vomwe angayankhule?
16 Makamaka azibereki achadekana kusamala na vomwe ayankhula. Iwo adekana kuyankhula munjira yakuti alimbise banja yawo. (Akol. 3:19, 21; Tito 2:4) Akulu omwe anaudindo wophata basa ninge azibusa, adekana pomwe kuyakhula vinthu vokondweresa komasoti volimbikisa nkhosa za Yahova. (Yes. 32:1, 2; Agal. 6:1) Tinkufuna kuti nthawe zose timbakumbukire vomwe lemba ya Miyambo 15:23 inena. Pale inena kuti: “Mawu yonenewa pa nthawe yake niyabwino maninge.
“TIMBAWONESANE CHIKONDI CHAICHO MU VOCHITA VATHU”
17. Ko tingakonde tani abale na alongo kuchokera pasi pa ntima?
17 Ntumi Yohani adatilimbikisa kuti: “Osati timbakondane na mawu yokha panango na pakamwa pokha, koma timbawonesane chikondi chaicho mu vochita vathu.” (1 Yohani 3:18) Tinkufuna kumbakonda abale na alongo kuchokera pasi pa ntima. Ko tingachite tani vimwevi? Tikambamala nthawe ikulu na abale na alongo ndipo pomwe tingawafenderere maninge ndipo vimwevi vidzachitise kuti chikondi chathu chikule maninge. Ndipomwapa, onani mipata yomwe mungakhale pabodzi na abale na alongo. Mwakulinganiza, mu umboni na pamisonkhano. Mumbagumane pomwe nthawe kuti mumbawazungire. Mukambachita teneuyu, vidzaonese kuti “Mulungu akupfunzisani kuti mumbakondane.” (1 Ates. 4:9) Komasoti mudzaonese kuti ‘nivabwino komasoti vokomedza maninge abale akakhala pabodzi mobverana!—Sal. 133:1.
NYIMBO NA. 90 Tizilimbikitsana