Vomwe tingapfunzire pa makalata yawiri ya Petulo

1. Ko Yahova adamuphatisa tani basa Petulo akanati wamwalira?

MTUMI Petulo ambadziwa kuti amwalire manjemanje. Pa magole yose ya utumiki wake, iye adakhala nteweri wa Yesu wokhulupirika, adayamba kulalikira malo yosiyanasiyana ndipo wenze M’bugwe yotonga. Koma basa ya Petulo yenze ikalibe kumala. Cha m’ma 62-64 Yesu wayenda kale kudzulu, iye adauziriwa kunemba makalata yawiri ndipo yagumanika m’Baibolo yomwe ni 1 Petulo na 2 Petulo. Petulo ambadikhira kuti makalata yake yawiri mwaya yadzathandize Akhrisitu pambuyo pakuti iye wamwalira.—2 Pet. 1:12-15.

2. Ndawa chani makalata ya Petulo yadanembewa nthawe yabwino?

² Petulo adanemba makalata yake yawiri mwaya youziriwa pa nthawe yomwe abale ‘ambabonera na viyeso vizinji.’ (1 Pet. 1:6) Amuna wamaganizo yoipa adayamba kupsipiza mpingu na vipfunziso va bodza. (2 Pet. 2:1, 2, 14) Akhrisitu ambakhala mu nthawe ya ‘mapeto ya vinthu vose’ panango kuti Aroma adakadzonga thaundi ya Yerusalemu na dogososlo yose ya Ayuda ya nthawe mweyo. (1 Pet. 4:7) Mosakaika makalata ya Petulo yadakathandiza Akhrisitu kudziwa vodekana kuchita kuti alimbane na mabvuto ya munthawe mweire na yanango yomwe yadakabwera kutsogolo.b

3. Ndawa chani tichadekana kupfunzira makalata ya Petulo?

³ Ni shuwadi kuti makalata ya Petulo yawiri mwaya yambayenda kwa Akhrisitu wanthawe mweire, koma Yahova adabvuma kuti makalata yawiri mwaya yanembewe mu mawu yake m’Baibolo. Ndipomwapa isembo tingapfunzire vizinji pa makalata yawiri mwaya. (Aro. 15:4) Isepano tinkukhala mu dziko yoipa maninge, ndipo tinkukhala na wanthu womwe atumikiralini Yahova. Ndawa ya vimwevi tigumana na mabvuto yazinji mpaka nthawe zinango vingakhale voshupa kutumikira Mulungu. Kusiyapo vimwevi kutsogolo tidzagumane na chisautso chikulu maninge kuposha cha Ayuda wakale. Ndipomwapa malangizo yomwe yali m’makalata mwaya ni yofunika kwa ise. Iyo yatithandize kupititriza kudikhira ntsiku ya Yahova, kumalisa mantha yogopa wanthu na kupitiriza kuonesa chikondi chaicho kwa abale wathu. Malangizo mwaya yangathandizepomwe akulu kuona vosowa va nkhosa.

PITIRIZANI KUDIKHIRA

4. Mobverana na 2 Petulo 3:3, 4, ko nchani chomwe chingafokese chikhulupiriro chathu?

⁴ Tinkukhala na wanthu womwe akhulupiliralini maulosi ya m’Baibolo. Anango achita gozo ndawa yakuti takhala tinkulewa va mapeto kwa magole yazinji. Anango atitsutsa nkunena kuti shipo mapeto yadzafikelini. (Werengani 2 Petulo 3:3, 4.) Mawu mwaya yakambafotokozewa na munthu yemwe tinkumulalikira, munzathu wa ku basa panango wa m’banja mwathu isepano tingafoke. Petulo ankufotokoza vomwe vingatithandize.

5. Ko nchani chingatithandize kuti tipitirize kudikhira modekha mapeto ya nthawe ino? (2 Petulo 3:8, 9)

⁵ Kwa anango angaone kuti Yahova ankuchebwa kudzonga vinthu voipa mu dziko iyi. Koma mawu ya Petulo yatithandiza kumbakhala na maganizo yabwino pakudziwa kuti momwe Yahova achawonera nthawe ni mosiyana na momwe wanthu achaiwonera. (Werengani 2 Petulo 3:8, 9.) Kwa Yahova magole 1000 yali ninge ntsiku ibodzi. Yahova ni wodekha afunalini kuti aliyese adzadzongewe. Koma nthawe yabwino ikadzafika Yahova adzamalise kuipa kose. Isepano tinamwayi ukulu wophatisira basa nthawe yomwe yakhala kuti tilalikire wanthu.

6. Ko tichadena kuchita chani kuti ‘timbaganizire modekha’ ntsiku ya Yahova ntsiku zose? (2 Petulo 3:11, 12)

⁶ Petulo ankutilimbikisa ‘kumbaganizira modekha’ va ntsiku ya Yahova. (Werengani 2 Petulo 3:11, 12.) Ko tingachite tani vimwevi? Ni vabwino kumbaganizira peno nivokwanisika ntsiku iliyose madaliso yomwe tidzatambire mu dziko inyowani. Ko mudayamba mwaganizirako kale muli pa malo yabwino, nkumbafema kamphepo kabwino, kulawidza chakudya chokoma, kutambira azibale na azishamwali omwe ankumukisiwa? Apo neye kupfunzisa wanthu womwe adakhala magole yazinji kumbuyo va momwe maulosi ya m’Baibolo yadakwanirisikira? Kuganizira vimwevi kudzakuthandizeni kupitiriza kudikhira na kukhala na chitsimikizo chakuti mapeto yali pafupi. Kudziwa vatsogolo yathu na ‘kuvidziwiratu vimwevi manjeuno’ kudzatichitise kuti tileke ‘kusokonezewa’ na mabobza ya mu dziko iyi.—2 Pet. 3:17.

KUMALISA MANTHA YOGOPA WANTHU

7. Ko kugopa wanthu kungatifokese tani?

⁷ Isepano tinkudziwa kuti ntsiku ya Yahova iripafupi maninge ndipomwapa tichadekana kuchita vose vomwe tingakwanise kuti tilalikire ntontholo wabwino kwa wanthu. Koma nthawe zinango momwe vithu viliri pa moyo wanthu tingakhale osalimba ntima. Ndawa chani? Ndawa yakuti tingambachite mantha ninge momwe vidachitikira na Petulo. Usiku womwe Yesu angaweruziwa Petulo adakhala na mantha kunena kuti wenze m’bodzi wa opfunzira wake ndipo adalamba maulendo yatatu kuti ankumudziwalini Yesu. (Mat. 26:69-75) Koma Petulo adamalisa mantha ndipo nkuyenda kwa nthawe iye adanemba kuti: ‘Ayi kugopa vomwe iwo achagopa ndipo ayi kukhala na nkhawa.’ (1 Pet. 3:14) Mawu ya Petulo yatitsimikizirambo kuti isepano tingamalise mantha yogopa wanthu.

8. Ko tingamalise tani mantha yogopa wanthu? (1 Petulo 3:15)

⁸ Nchani chomwe chingatithandize kuti timalise mantha yogopa wanthu? Petulo adanena kuti: ‘Tsimikizirani muntima mwanu kuti Khrisitu ni Ambuya.’ (Werengani 1 Petulo 3:15.) Vimwevi vinkuphatanidza kuganizira va udindo na mphanvu zomwe Ambuya wathu Yesu anazo. Mukagumana mwayi kuti mufotokozere anango va ntontholo wabwino, ko mukhala okalipa panango wamantha? Kumbukirani va Mpfumu yathu. Vimwevi vikachitika mbaganizirani va Yesu ankutonga kudzulu alizunguliriwe na angelo azinji. Kumbukirani kuti iye a na ‘udindo wose wotonga . . . kudzulu na padziko yapasi’ Ndipo iye chaiye adapolomisa kuti ‘nidzakhale namwe nthawe zose mpakana mapeto ya dogosolo ya nthawe ino.’ (Mat. 28:18-20) Petulo atilimbikisa kuti ‘nthawe zose timbakhale okonzeka’ pakuyankhula vomwe isepano tichakhulupirira. Ko imwepo munkufuna kulalikira munzanu wa ku shikola, kubasa panango ku malo yaliyose? Mumbayambe mwaganizira mpata womwe imwepo mungayankhule vimwevi ndipo mumbakonzekere. Mumbapemphere kuti mukhale olimba ntima ndipo mumbathembe Yahova kuti akuthandizeni kumalisa mantha yogopa wanthu.—Mac. 4:29.

‘KHALANI NA CHIKONDI CHAICHO’

9. Ko ni pa nthawe iponi pomwe Petulo wenze adasiya kuonesa chikondi? (Onani pomwe foto.)

⁹ Petulo adatipfunzisa momwe tingaonesere chikondi. Iye wenze pabodzi na Yesu pomwe adanena kuti: ‘Ninkukupasani lamulo inyowani kuti mumbakondane ninge momwe inepano nakukonderani imwembo mumbakondane.’ (Yoh. 13:34) Podiya kuti Petulo ambadziwa vimwevi iye nthawe zinango adachita vinthu vosiyana. Iye adalamba kudya na abale omwe enzelini Ayuda. Paulo adanena kuti khalidwe mweyi ya Petulo chenze ‘chinyengo.’ (Agal. 2:11-14) Petulo adabvuma malangizo mwaya ndipo adapfunzira vinthu vodekana maninge. M’makalata yake yawiri iye adanemba kuti isepano tichadekanalini kumbandoyankhula kuti tichawakonda abale wathu koma tichadekana kuwonesa chikondi mwechi.

10. ‘Ko nchani chingatithandize kuti timbaonese chikondi chaicho kwa abale’? Fotokozani. (1 Petulo 1:22)

¹⁰ Petulo adanena kuti tichadekana kukhala na ‘chikondi chaicho’ kwa abale wathu. (Werengani 1 Petulo 1:22.) Kuti tikhale na chikondi chaicho tichadekana ‘kukonda chonadi.’ Chonadi chimwechi chinkuphatanidzapo kuti ‘Mulungu alibe tsankho.’ (Mac. 10:34, 35) Tingakwaniriselini lamulo ya Yesu mweyi peno tinkukonda abale anango mu mpingu nkumbazonda anango. Ni shuwadi kuti tingambabverane na abale anango mu mpingu ninge momwe venzere na Yesu na atumi anango. (Yoh. 13:23; 20:2) Koma Petulo atikumbusa kuti timbachite khama kuti ‘tikonde abale wathu,’ chomwe chinkutanthauza chikondi chaicho ninge chikondi cha m’banja. Tichadekana kumbawonesa chikondi chaicho kwa abale na alongo.—1 Pet. 2:17.

11. Ko kukonda abale wathu ‘mochokera pasi pa ntima’ kuchatathauza chani?

¹¹ Petulo adawonesa kuti ni vabwino maninge ‘kumbawakonda abale na ntima wose.’ Pa nkhani mweyi mawu yakuti kukonda na ntima wose yakutanthauza kuti kukonda munthu ‘mwamphanvu’ podiya kuti nivoshupa kuchita vimwevi. Mwakulinganiza, ko imwepo mungachite tani peno m’bale munango wakukalipisani? Panango tingaganizire vobwezera pa vomwe watiphonyera m’malo mwakuti timuonese chikondi. Koma Petulo adapfunzira kwa Yesu kuti kuchita vinthu mwa nkhaindi mweyi kukondweresalini Mulungu. (Yoh. 18:10, 11) Petulo adanemba kuti: ‘Osabwezera choipa pa choipa panango chipongwe pa chipongwe, m’malo mwake mumbadalise.’ (1 Pet. 3:9) Imwepo mukakhala na chikondi chaicho kwa abale wanu, mudzakhale wokoma ntima kwa wose ndipo mudzakwanise kumubvesesa munzanu podiya panthawe yomwe wakuphonyerani.

12. (a) Kukhala na chikondi chochokera pasi pa ntima kungatithandize kuchita chani? (b) Mobverana na vidiyo yakuti Tiziteteza Mgwirizano Wathu Wamtengo Wapatali ko mungayesese kuchita chani?

¹² Mukalata yake yoyamba, Petulo adaphatisa basa mawu yakuti ‘chikondi chaicho.’ Chikondi cha khaindi mweyi chitithandiza kukhululuka osati machimo yang’onong’ono koma ‘machimo yazinji.’ (1 Pet. 4:8) Panango Petulo wenze adaganizira vomwe adapfunzira kwa Yesu magole yazinji kumbuyo pa nkhani ya kukhululuka. Panthawe mweire Petulo ambaganizira kuti ankuonesa kukoma ntima maninge pa mawu yakuti munthu achadekana kukhululuka ‘mauleno 7.’ koma Yesu adapfunzisa Petulo na ise tose kuti tichadeka kukhululuka ‘maulendo yoposha 77’ panango kuti nthawe zose pomwe tichadena kukhululuka. (Mat. 18:21, 22) Peno imwepo munkuona kuti ni voshupa kuphatisa basa malangizo mwaya ayi kukwinyirira. Tose isepano tinabvuto yakukhululuka nthawe zinango koma tichadena kuchita vomwe vingatithandize kuti timukhululukire m’bale wathu na kuyesesa kuti tiyambepomwe kubverana.c

AKULU SAMALIRANI MPINGU

13. Ko nchani chingachitise kuti akulu aleke kuthandiza abale na alongo wathu?

¹³ Shuwadi, Petulo alibe kuyebwa vomwe Yesu adamuuza pambuyo pakuti wamukisiwa, iye adamuuza kuti: ‘Busa nkhosa zangu.’ (Yoh. 21:16) Peno imwepo ndimwe nkulu munkudziwa kuti mawu mwaya yankukukhudzani. Ni shuwadi kuti nkulu vingamushupe kuti agumane nthawe yakuti akwanise kusamalira udindo wake wodekana moyu. Akulu chakuyamba achadekana kusamalira banja yawo mwauzimu, m’maganizo komasoti mwakuthupi. Kuingizira pamwapa iwo achadekana kuonesa chitsanzo chabwino mu mpingu na kukonzekera nkhani zawo pa misonkhano, nsonkhano wadera na wachigawo. Anango anaudindo woyankhula na mafulumero kushipitali pa thandizo ya mankhwala yomwe abale angatambire. Anango anaudindo wonyang’anira dipatimenti ya vomangamanga. Mosakaika akulu anabasa ikulu maninge.

14. Ko nchani chingathandize akulu kuti abuse nkhosa? (1 Petulo 5:1-4)

¹⁴ Petulo adauza akulu kuti: ‘Busani gulu ya nkhosa za Mulungu.’ (Werengani 1 Petulo 5:1-4.) Peno imwepo ndimwe nkulu isepano tinkudziwa kuti muwakonda maninge abale ndipo munkufunisisa kuwasamalira bwino. Koma nthawe zinango imwepo mungakhale wotangwanika panango kudzibva woneta ndipo munkukwanilisalini udindo wanu. Vikakhala teno ko imwepo mungachite tani? Mufotokozereni Yahova momwe munkubvera. Petulo adanemba kuti: ‘Peno munango ankutumikira atumikire mothemba mphanvu zomwe Mulungu achapereka.’ (1 Pet. 4:11) Panango munkugumana na mabvuto yoshupa munthawe ya mapeto ya dongosolo yoshupa ino. Koma kumbukirani kuti ‘m’busa nkulu’ Yesu Khrisitu angakuthandizeni imwepo. Iye angachite vimwevi manjeuno komasoti mu dziko inyowani. Chomwe Yahova ankufuna kwa akulu ni kuwakonda, kuwatsogolera bwino komasoti kukhala ‘chitsanzo chabwino’ kwa abale na alongo.

15. Ko akulu angatsogolere tani mpingu? (Onani pomwe foto.)

¹⁵ M’bale munango dzina yake William yemwe wakhala ankutumikira ninge nkulu kwa magole yazinji iye adziwa kufunika kosamalira abale na alongo. Pomwe matenda ya koronaviru yadayamba iye pabodzi na akulu anango adakonza pologalama yakuti ambayankhulane na abale wa ntumagulu. Iye adafotokoza ndawa yake ambachitira vimwevi, iye adafotokoza kuti: “Ndawa yakuti abale azinji ambakhala okhaokha ni vosashupa kuti iwo ambakhale na maganizo yoipa.” Pomwe abale ambagumana na mabvuto, m’bale William ambabvesera mwatcheru na kubvesa momwe abale mwawa ankubvera na vomwe ankufunikira. Pamwapo iye ambayesesa kunyang’ana vofalisa panango mavidiyo kuti akwanise kuthandiza abale mwawo. Iye adanena kuti: “Manjeuno kuposha kale nivodekana kulimbikisa abale na alongo. Isepano tichachita khama kuti tithandize wanthu womwe amudziwalini Yahova. Nchibodzibodzimbo tichadekana kuthandiza abale na alongo wathu kupitiriza kukhala mu chonadi.”

BVUMANI KUTI YAHOVA APITIRIZE KUKUTHERENANI

16. Ko tingaphatise tani basa makalata ya Petulo?

¹⁶ Pakufika pano tapfunzira vinthu vinango vomwe tingapfunzire pa makalata yawiri ya Petulo. Panango imwepo mwaona kuti pali vinthu vinango vomwe mungadekane kuchinja. Mwakulinganiza, ko imwepo mungakonde kuganizirapomwe madaliso yomwe tidzakhale nayo mu dziko inyowani? Ko imwepo mungakhale na chakulinga cholalikira ku shikola, kubasa na malo yanango? Ko pa na njira zinango zomwe mungaonesere chikondi chaicho kwa abale na alongo? Imwepo akulu ko ndimwe otsimikiza kubusa nkhosa za Mulungu? Panango mwazindikira kuti munkufunikira kuchinja mbali zinango ayi kubvuma kuti vimwevi vikuchitiseni kukhala okwinyirira. ‘Ambuya ni okoma ntima’ ndipo adzakuthandizeni imwepo kuchinja mbali zomwe muchadekana kuchinja. (1 Pet. 2:3) Petulo adatitsimikizira kuti: ‘Mulungu . . . adzamalizise kukupfunzisani, adzakulimbiseni na kukupasani mphanvu.’—1 Pet. 5:10.

17. Ko tingaphindule tani tikambapirira na kubvuma kuti Yahova atipfunzise?

¹⁷ Pakuyamba Petulo ambadzibva kuti ni wosadekana kuti akhale pabodzi na Yesu. (Luka 5:8) Koma na thandizo ya Yahova na Yesu, Petulo adapirira ndipo adapitiriza kukhala nteweri wa Yesu. Koma phindu ni yakuti Yahova adabvuma kuti Petulo ‘angene mu Ufumu wosapera wa Ambuya wathu na mpulumusi wathu Yesu Khrisitu.’ (2 Pet. 1:11) Imweyi yenze daliso yabwino maninge kwa Petulo. Ninge momwe vidakhalira na Petulo, imwepo mukapirira na kubvuma kupfunzisiwa na Yahova, mudzatambirembo madaliso ya moyo wosapera. Mwanjira mweyi ‘mudzakwanirise cholinga cha chikhulupiriro chanu chomwe ni kupulumusiwa.’—1 Pet. 1:9.