NKHANI YOPFUNZIRA 51
Khalani na chidikhiro ndipo mudzakhumudwelini
‘Chidikhiro chitikhumudwisalini.’—ARO. 5:5.
NYIMBO NA. 142 Tigwire Mwamphamvu Chiyembekezo Chathu
VOMWE TIPFUNZIREa
1. Ko ndawa chani Abulahamu ambadekana kutsimikizira kuti adzakhale na mwana?
YAHOVA adapolomisa shamwali wake Abulahamu kuti adzakhale na mwana nakuti makhaindi yazinji padziko yapasi yadzadalisiwe ndawa ya iye. (Gen. 15:5; 22:18) Abulahamu wenze na chikhulupiriro cholimba kwa Mulungu. Iye wenze na chikhulupiriro cholimba chakuti Mulungu adzakwanirise polomise yake. Koma Abulahamu wenze na magole 100 ndipo Sara wenze na magole 90. Olo venze teno, iye wenze alibe mwana. (Gen. 21:1-7) Olo nteno, Baibolo inena kuti: ‘[Abulahamu] wenze na chidikhiro chakuti adzakhale baba wa makhaindi yazinji ‘ninge momwe vidanenerewa.’ (Aro. 4:18) Ndipo imwepo munkudziwa kuti vomwe Abulahamu ambadikhira vidachitikadi. Iye adakhala baba wa mwana yemwe ambamudikhira yemwe ni Isaki. Koma ndawa chani Abulahamu ambadekana kumukhulupirira tene Yahova?
2. Ko ndawa chani Abulahamu wenze wotsimikiza kuti polomisi ya Yahova idzakwanirisike?
2 Abulahamu ambamudziwa bwino Yahova. Ndipomwapa iye ‘wenze na chitsimikizo chakuti vomwe [Mulungu] adamupolomisa’ vidzakwanirisike. (Aro. 4:21) Yahova adabvuma Abulahamu ndipo adamuona kuti ni wolungama ndawa ya chikhulupiriro chake. (Yak. 2:23) Ninge momwe inkuonesera lemba ya Aroma 4:18, chidikhiro na chikhulupiriro cha Abulahamu vimbabverana. Manje naboni tione pa lemba ya Aroma msolo 5 vomwe mtumi Paulo ankunena pa nkhani ya chidikhiro.
3. Ko Paulo adanena chani va chidikhiro?
3 Paulo adafotokoza chifukwa chomwe chitichitisa kutsimikizira kuti ‘chidikhiro chimwechi chitikhumudwisalini.’ (Aro. 5:5) Iye atithandiza kubvesa bwinobwino momwe chidikhiro chathu chingakhalire cholimba. Naboni tikambirane vomwe viri pa lemba ya Aroma 5:1-5. Pomwe tinkukambirana vimwevi, ganizirani momwe chidikhiro chanu chingakhalire cholimba ntsiku na ntsiku. Vomwe Paulo adanembera Akhrisitu wa ku Roma, vingakuthandizeni kuona njira zomwe mungalimbisire chikhulupiriro chomwe munacho manjeuno. Chakuyamba, naboni tione va chidikhiro chabwino maninge chomwe mtumi Paulo adanena kuti chidzatikhumudwiselini.
CHIDIKHIRO CHATHU CHOKOMEDZA MANINGE
4. Ko nchani chomwe chinkufotokozewa pa lemba ya Aroma 5:1, 2?
4 Werengani Aroma 5:1, 2. Mawu mwaya, Paulo adanembera mpingu wa ku Roma. Abale wa mumpingu moyu wenze adapfunzira chonadi chonena va Yahova na Yesu Khrisitu. Iwo enze na chikhulupiriro ndipo adakhala Akhrisitu. Ndipo Mulungu ‘adawaona olungama ndawa ya chikhulupiriro chawo.’ Iye adawadzodza na mzimu uchena. Iwo ambadekana kudikhira kutambira madaliso yodekana maninge ndipo enze na chikhulupiriro chakuti vidzachitikedi.
5. Ko odzodzewa anachidikhiro chiponi?
5 Patsogolo pake Paulo adanembera Akhrisitu odzodzewa wa ku Efeso va chidikhiro chomwe iwo enze adachemererewa. Chidikhiro chimwechi chinkuphatanidzapo chuma chapadera chomwe chidasungiriwa ‘Akhrisitu odzodzewa.’ (Aef. 1:18) Ndipo pakunembera Akhrisitu wa ku Kolose, Paulo adafotokoza komwe Akhrisitu odzodzewa akatambirire mphaso yawo. Paulo adanena kuti ‘chidikhiro chawo chenze chidasungiwa kudzulu.’ (Akol. 1:4, 5) Manje chidikhiro cha odzodzewa ni kumukisiwa kuyenda kudzulu komwe akatambire moyo wosapera nakuti akatonge pabodzi na Yesu.—1 Ates. 4:13-17; Chiv. 20:6.
Ganizirani mawu yomwe m’bale F. W. Franz adanena va chitsimikizo chomwe Akhrisitu odzodzewa anacho pakunena va chidikhiro chawo (Onani ndime 6)
6. Ko m’bale munango wodzodzewa adanena chani va chidikhiro chake?
6 Akhrisitu odzodzewa, apempherera maninge chidikhiro chimwechi. M’bodzi mwa abale odzodzewa mwawa ni m’bale Frederick Franz. Nthawe inango iye adafotokoza momwe iye ambabvera kuti: “Chidikhiro chathu ni chotsimikizirika ndipo chidzakwanirisike ndendende kwa wodzodzewa aliyese yemwe ali m’gulu ya 144,000, kuposha momwe tinkuganizira.” Mu 1991 pambuyo pakuti watumikira Yahova mokhulupirika m’bale Franz adanena kuti: “[Isepano] tifokalini pakudikhira vimwevi. . . . Ndipo tikhala okondwa maninge pomwe tinkudikhira Yahova ndawa yakuti ni chinthu chodekana maninge kuchidikhira podiya tikhale tinkudikhira kwa magole mamidyayu yazinji. Ninkudikhira mwachidwi vimwevi kuposha kale.”
7-8. Ko ni chidikhiro chiponi chomwe atumiki wa Yahova azinji anacho? (Aroma 8:20, 21)
7 Azinji omwe ankutumikira Yahova manjeuno, anachidikhiro ninge cha Abulahamu chodzakhala pano padziko yapasi kumbatongewa na Ufumu wa Mulungu. (Aheb. 11:8-10, 13) Paulo adafotokoza va chidikhiro chabwino chimwechi. (Werengani Aroma 8:20, 21.) Ko ni chani chomwe chidakuchitisani chidwi pomwe mudapfunzira m’Baibolo va chidikhiro chabwino chimwechi? Ko ni ndawa yakuti mudzapulumusiwe ku uchimo nkukhala munthu wa ungwiro? Ko mudakhala okodwa pomwe mudabva kuti mudzawonepomwe wanthu omwe adamwalira pano padziko ya pasi? Mosakaika, pali vinthu vizinji vodabwisa vomwe tinkudikhira kuti vidzakwanirisike ndawa ya ‘chidikhiro chimwechi.’
8 Viribe basa peno chidikhiro chathu ni chodzakhala na moyo pano padziko ya pasi panango kudzulu, tose isepano tinavifukwa vokhalira okondwa. Chidikhiro chodabwisa chimwechi chidzapitirize kukhala cholimba. Paulo ankufotokoza momwe vimwevi vingakhalire vokwanisika. Vomwe iye adanena vitithandize kukhulupirira kuti vomwe tinkudikhira vidzakwanirisikedi.
MOMWE CHIKHULUPIRIRO CHATHU CHINGAKHALIRE CHOLIMBA
Akhrisitu ose ankudikhira kugumana na mabvuto (Onani ndime 9-10)
9-10. Mobverana na chitsanzo cha Paulo, ko Akhrisitu angadikhire chani? (Aroma 5:3) (Onani pomwe mafoto.)
9 Werengani Aroma 5:3. Paulo adafotokoza kuti: Mabvuto yomwe tichagumana nayo yangatithandize kuti tilimbise chidikhiro chathu. Vimwevi nthawe zinango vingatidabwise koma chaivo nivakuti Mkhrisitu aliyese angadikhire kugumana na mabvuto. Onani chitsanzo cha Paulo. Iye adauza Akhrisitu wa ku Atesalonika kuti: ‘Pomwe tenze na imwepo tidakuuzirantuni kuti tidzagumane na chidzudzo. Ni vimwevi vomwe vinkuchitika.’ (1 Ates. 3:4) Kwa Akorinto, Paulo adanemba kuti: ‘Tinkufunalini kuti imwepo abale musadziwe va chidzudzo chomwe tidagumananacho . . . Ndipo timbakayikira kuti tikhalepomwe na moyo.’—2 Akor. 1:8; 11:23-27.
10 Manjeuno tose isepano tingadikhire kugumanambo na chidzudzo. (2 Tim. 3:12) Ko tani imwepo? Ko imwepo mudadzudziwakokale ndawa yokhulupirira Yesu? Panango ko azishamwali na wanthu wa m’banja mwanu akunyozani? Vingachitike kuti angakuchitireni vinthu voipa. Ko munkugumanapomwe na bvuto inango ku basa ndawa ya kukhala woona ntima? (Aheb. 13:18) Ko imwepo mudadzudziwakokale na boma ndawa ya basa yolalikira? Viribe basa khaindi ya chidzudzo chomwe tinkugumananacho. Paulo adanena kuti isepano tingakwanise kukhala okondwa. Ndawa chani?
11. Ko ndawa chani tichadekana kukhala otsimikiza kupirira olo kuti tinkugumana na mabvuto yazinji?
11 Isepano tingakhale okondwa tikambagumana na chidzudzo ndawa chitithandiza kukulisa khalidwe inango yodekana maninge. Pa Aroma 5:3 panena kuti ‘mabvuto yachabala kupirira.’ Mkhrisitu aliyese, agumana na chidzudzo. Ndawa ya vimwevi Mkhrisitu aliyese achadekana kupirira. Ndipomwapa tichadekana kukhala otsimikiza kupirira, viribe basa mabvuto yomwe tinkulimbana nayo. Ndawa kuchita vimwevi ndiko komwe kungatithandize kudzaona kukwanirisiwa kwa chidikhiro chathu. Isepano tinkufunalini kukhala ninge wale omwe Yesu adawanena kuti m’bewu yogwera pa mwala. Wanthu mwawa pakuyamba, atambira chonadi mokondwa koma akagumana na ‘mabvuto panango chidzudzo’ afoka ndipo aluza chikhulupiriro. (Mat. 13:5, 6, 20, 21) Ni shuwadi kuti kutsutsiwa panango kugumana na mabvuto ni chinthulini chokondweresa koma nthawe zose kupirira kubweresa madaliso yakulu maninge. Mwanjira iponi?
12. Ko tiphindula tani tikambapirira pomwe tinkugumana na mabvuto?
12 Mtumi Yakobo adanena kuti: ‘Kupirira podiya kuti tinkudzudziwa kungabwerese madaliso kwa isepano. Iye adanemba kuti: ‘Lekani kuti kupirira kumalize kuphata basa yake kuti imwepo mukhale okwanira mbali zose na osowa chilema.’ (Yak. 1:2-4) Yakobo adanena kuti, kupirira kwathu kunacholinga. Ko ni cholinga chiponi? Kupirira kwathu kungatithandize kukhala oleza ntima, chikhulupiriro na kuthemba Yahova. Koma ndawa ya kupirira tingagumanepomwe madaliso yanango yabwino maninge.
13-14. Ko nchani chomwe chichachitika tikambapirira ndipo vinkukhudza tani chidikhiro chathu? (Aroma 5:4)
13 Werengani Aroma 5:4. Paulo adanena kuti: Chikhulupiriro chathu chitithandiza kukhala ‘obvumizika kwa Yahova.’ Vomwe vinkutanthauza kuti mukambapirira mukhala obvumizika kwa Yahova. Koma vinkutanthauzalini kuti peno imwepo munkutsutsiwa panango kudzudziwa Yahova akhala wokondwa, neye. Koma Yahova akhala wokondwa na imwepo na kupirira kwanu komwe kuchachitisa kuti imwepo mukhale obvumizika. Imweyi ni daliso yodabwisa maninge!—Sal. 5:12.
14 Kumbukirani kuti Abulahamu adakhala wopirira podiya kuti adagumana na mabvuto yazinji. Yahova adakhala wokondwa. Ndawa ya vimwevi Yahova adamuona kukhala shamwali wake ndipo ambamuwonapomwe kuti ni munthu wokhulupirika. (Gen. 15:6; Aro. 4:13, 22) Ni vibodzibodzimbo na vomwe vinchitikira isepano. Kubvumiziwa kwathu kwa Yahova kuchathembalini basa zomwe takhala tinkuchita panango maudindo yathu. Yahova atibvuma ndawa ya kupirira mwa chikhulupiriro. Ndipo viribe basa nsinkhu, momwe vinthu viriri pa moyo wathu panango luso yathu, tose isepano tingakwanise kupirira. Ko imwepo munkupirira bvuto inango manjeuno? Peno nteno, dziwani kuti munkuchitisa Yahova kukhala wokondwa. Tikazindikira kuti ndise obvumizika kwa Yahova, chidikhiro chomwe tinacho chakuti iye adzakwanirise vose vomwe adapolomisa chikhala cholimba maninge.
LIMBISANI CHIDIKHIRO CHANU
15. Ko ni mpfundo iponi yomwe Paulo adanena ndipo vinkukuchitisani kubvunza mbvunzo uponi?
15 Ninge momwe mtumi Paulo adanenera kuti isepano tingakhale obvumizika kwa Yahova tikambakhala okhulupirika kwa iye na kupirira mabvuto. Onani vomwe mtumi Paulo adafotokoza mu kalata yake yoyenda kwa Aroma. Iye adati: ‘Kukhala obvumizika [kubala] chidikhiro ndipo chidikhiro chitikhumudwisalini.’ (Aro. 5:4, 5) Vimwevi nthawe zinango vingatisokoneze. Ndawa chani? Ndawa pakuyamba ninge momwe virinembere pa Aroma 5:2, Paulo adanena kuti Akhrisitu anango wa ku Roma enzekale na chidikhiro. ‘Chidikhiro cha ulemerero wa Mulungu.’ Ndawa ya vimwevi panango tingadzibvunze kuti: ‘Peno Akhrisitu mwawa enzekale na chidikhiro, ndawa chani Paulo adafotokozapomwe va chidikhiro?’
Chidikhiro chomwe mwenze nacho pakuyamba, chakhala chidikhiro chozama komasoti cholimba maninge (Onani ndime 16-17)
16. Ko chidikhiro chomwe tinacho chingaingizirike tani? (Onani pomwe mafoto.)
16 Isepano tingabvese mawu ya Paulo tikakumbukira kuti chidikhiro ni chinthu chomwe chingakule na kuingizirika. Mwakulinganiza, ko imwepo munkukumbukira pomwe mudabva koyamba va chidikhiro chabwino chonena va Ufumu pa pfunziro yanu ya Baibolo? Pa nthawe inango panango imwepo mudaganizako kale kuti nkhani yakuti tidzakhale na moyo mparadaiso pa dziko yapasi ni yabwino maninge koma ingakwanisikelini. Koma pomwe imwepo mudapfunzira vizinji va Yahova na mapolomisi yake ya m’Baibolo, chidikhiro chanu chakuti Yahova adzakwanirise vose vomwe adapolomisa chidalimba.
17. Ko chidikhiro chanu chingapitirize tani kukula olo pomwe tabatizika kale?
17 Podiya kuti imwepo mudadzipereka kwa Yahova na kubatizika, chidikhiro chanu chidzakhale cholimba maninge mukapitiriza kumudziwa bwino Yahova ndipo chikondi chanu kwa iye chidzaingizirike. (Aheb. 5:13–6:1) Imwepo mungatsimikize vomwe virinembewe pa Aroma 5:2-4. Mosakaika, imwepo mwakhala munkugumana na mabvuto yazinji. Mwapitiriza kupirira na kudzibva kukhala wobvumizika kwa Yahova. Kudziwa kuti Yahova akukondani maninge, kwakuchitisani kuti mukhale na vifukwa vizinji vokuchitisani kukhala na chidikhiro chakuti Yahova adzakwanirise vomwe adapolomisa. Chikhulupiriro chanu chidakhala cholimba maninge kuposha pomwe imwepo mudandopfunzira chonadi. Manjeuno chidikhiro mwechi ni chaicho kwa imwepo ndipo chinatanthauzo chaiyo. Komasoti chikhudza mbali zose za moyo wanu, chisintha momwe muchitira vinthu na wanthu wa m’banja yanu, vinthu vomwe muchasalula na momwe muchaphatisira basa nthawe yanu.
18. Ko Yahova ankutitsimikizira chani?
18 Paulo ankufotokozapomwe chinthu chodekana maninge pakunena va chidikhiro chomwe tinacho pambuyo pakuti takhala obvumizika kwa Yahova. Iye ankutitsimikizira kuti vomwe tinkudikhira vidzakwanirisikedi. Ndawa chani tichadekana kutsimikizira vimwevi? Ndawa yakuti Paulo ankutitsimikizira vimwevi pa vomwe adanembera Akhrisitu wa ku Roma. ‘Chidikhiro mwechi chitikhumudwisalini ndawa Yahova adadzadza chikondi chake mu ntima mwathu ndawa ya mzimu uchena womwe tidapasiwa.’ (Aro. 5:5) Isepano tinavifukwa vobveka votichitisa kukhala na chidikhiro mwechi ndipo vomwe vinkuchitika ku dziko uku, vinkutichitisapomwe kuti timbakhulupirire va chidikhiro chomwe Yahova adatipasa. Chimwechi ni chidikhiro chathu.
19. Ko ni chitsimikizo chiponi chomwe imwepo mungakhale nacho chonena va chidikhiro chanu?
19 Patulani nthawe yoganizira mapolomisi ya Yahova yonena va Abulahamu, momwe iye adakhalira wobvumizika kwa Yahova na momwe adakhalira shamwali wake. Abulahamu, alibe kudikhira vinthu vomwe viribe kuchitika. Baibolo ichati: ‘Abulahamu, ndawa ya kudekha adatambira polomisi mweyo.’ (Aheb. 6:15; 11:9, 18; Aro. 4:20-22) Abulahamu alibe kukhumudwa. Imwepombo mudzakhumudwelini mukapitiriza kukhala okhulupirika. Kukhulupirika kwanu kudzadalisiwe. Chidikhiro chanu ni chaichodi, chimwechi ni chifukwa chokhalira okondwa ndipo chidzakukhumudwisenilini! (Aro. 12:12) Paulo adanemba kuti: ‘Mulungu yemwe apereka chidikhiro, akudzodzeni na chimwemwe na ntendere ndawa ya kukhulupirika kwanu kuti mukhale na chidikhiro chikulu ndawa ya mphanvu ya mzimu uchena.’—Aro. 15:13.
NYIMBO NA. 139 Yerekezerani Kuti Muli M’dziko Latsopano
a Munkhani ino tione chidikhiro chathu chonena va kutsogolo na vifukwa vomwe vitichitisa kutsimikiza kuti vimwevi vidzachitikedi. Vomwe Paulo adanemba pa lemba ya Aroma msolo 5 vitithandize kudziwa momwe chidikhiro chomwe tinacho manjeuno chiliri chosiyana na chomwe tenze nacho pomwe tidandoyamba kupfunzira Baibolo.