NKHANI YOPFUNZIRA 37
Thembani Yahova ninge momwe Samisoni adachitira
‘Yahova Ambuya wangu nikumbukireni pakunipasa mphanvu.’—OWER. 16:28.
NYIMBO NA. 30 Atate Wanga, Mulungu Wanga Ndiponso Bwenzi Langa
VOMWE TIPFUNZIREa
1-2. Ndawa chani ni vabwino kupfunzira va moyo wa Samisoni?
KO NCHANI chichabwera m’maganizo mwanu mukabva dzina yakuti Samisoni? Mosakiyika imwepo mungaganizire kuti iye wenze mwamuna wamphanvu. Vimwevi nichaivo. Koma chinthu chinango nchakuti iye adasalula vinthu mophonyeka ndipo adagumana na mabvuto yakulu maninge ndawa ya vimwevi. Podiya vinze teno Yahova adaganizira vinthu vose vabwino vomwe Samisoni adachita, ndipo adabvuma kuti chitsanzo cha Samisoni chinembewe m’Baibolo kuti chitiphindulise.
2 Yahova adaphatisa basa Samisoni kuti achite vinthu vodabwisa na kuthandiza Aizirayeli. Pomwe payadapita magole yazinji maninge Samisoni wamwalira kale, Yahova adauzira mtumi Paulo kuti amuyikhe mu ndandanda ya wanthu omwe adawonesa chikhulupiriro. (Aheb. 11:32-34) Chitsanzo cha Samisoni chingatilimbikise maninge. Iye adathemba Yahova podiya kuti adagumana na mabvuto yazinji maninge. Naboni tione momwe chitsanzo cha Samisoni chingatilimbikisire na vomwe tingapfunzire pa chitsanzo chake.
SAMISONI ADATHEMBA YAHOVA
3. Ko Samisoni wenze adapasiwa utumiki uponi?
3 Pomwe Samisoni adabadwa, Afilisiti ambalamulira Aizirayeli ndipo ambawajerera maninge. (Ower. 13:1) Iwo wenze wankhanza, ndawa yavimwevi Aizirayeli ambakhaula pomwe ambalamuliriwa na iwo. Yahova adasalula Samisoni kuti ‘apulumuse Aizirayeli m’manja mwa Afilisiti.’ (Ower. 13:5) Vimwevi venze voshupa maninge. Kuti akwanirise utumiki moyu, Samisoni ambadekana kuthemba Yahova.
Samisoni adathemba Yahova ndipo wenze wololera kuphatisa basa chinthu chomwe chenze pafupi kuti akwanirise cholinga cha Yahova (Onani ndime 4-5)
4. Ko Yahova adathandiza tani Samisoni kuti adzipulumuse kwa Afilisiti? (Oweruza 15:14-16)
4 Naboni tione chitsanzo chomwe chinkuwonesa kuti Samisoni adathemba Yahova ndipo ambathemba thandizo yomwe Yahova ambamupasa. Pa nthawe inango gulu yamasocha ya Afilisiti idayenda mpakana ku Lehi, komwe kwenze ku Yuda. Ndawa ya vimwevi amuna wa ku Yuda adakhala na mantha ndipo adapereka Samisoni kwa adani. Wanthu chaiwo omwe ambakhala na Samisoni adamumanga na vingwe viwiri vinyowani nkumupereka kwa Afilisiti. (Ower. 15:9-13) Koma ‘mzimu wa Yahova udamupasa mphanvu’ ndipo Samisoni adakwanisa kugwata vingwe vomwe adamumanganavo, ni pamwapa pomwe Samisoni ‘adagumana ntsagwada za bulu za manjemanje’ adaziphata m’manja mwake ndipo na ntsagwada mwezi iye adakwanisa kupha masocha 1000 ya Afilisiti!—Werengani Oweruza 15:14-16.
5. Ko Samisoni adawonesa tani kuti ambathemba Yahova?
5 Koma ndawa chani Samisoni adaphatisa basa ntsagwada za bulu? Chimwechi chenze chinthu chibodzi chosathembeka chomwe angachiphatise basa, koma mosakiyika Samisoni ambadziwa kuti chipulumuso chake chichokera kwa Yahova osati chinthu chomwe angaphatise basa. Mwamuna wokhulupirika moyu adaphatisa basa chinthu chomwe chenzepo kuti akwanirise cholinga cha Yahova. Shuwadi, Samisoni adadalisiwa pa nthawe mweyi pakukwanisa kugonjesa adani wake ndawa yothemba Yahova.
6. Ko chitsanzo cha Samisoni chingatitsimikizire chani?
6 Yahova adzatipasembo mphanvu kuti tikwanise kukwanirisa utumiki uliwose womwe tingapasiwe podiya womwe unkuoneka kuti ni woshupa. Ndipo nthawe zinango Mulungu angachite vimwevi mu njira yomwe tingadabwenayo maninge. Manje thembani Yahova, ninge momwe iye adapasira mphanvu Samisoni adzakuthandizenimbo kukwanirisa chakulinga chake mukamuthemba na kumukumbira thandizo.—Miy. 16:3.
7. Perekani chitsanzo chomwe chinkuwonesa kuti ni vabwino kuthemba malangizo ya Yahova?
7 Abale na alongo azinji omwe aphata basa ya chimango mu gulu yathu, iwo akhala ankuwonesa kuti athemba Yahova. Kale abale ambakonza mapulani, kumanga nyumba za Ufumu na maprediyo yanango ya gulu yathu. Koma nkuyenda kwa nthawe pomwe wanthu azinji adayamba kubatizika, gulu yathu imbadekana kuchinja vinthu vinango. Abale omwe anyang’anira basa mweyi adakumbira thandizo kwa Yahova na kuyesa kuphatisa basa njira zinango. Mwakulinganiza, iwo ambagula maprediyo yomangiwakale na kuyakonzapomwe. Robert, m’bale yemwe wakhala ankutumikira pa basa yachimango kwa magole yazinji pa dziko yose adanena kuti: “Pakuyamba venze voshupa maninge kuti tiyambe kuphatisa basa kuchinja kumoku, vimwevi venze vosiyana maninge na vomwe takhala tinkuchita kwa magole yazinji m’buyo. Koma abale wenze wokonzeka kuzolowera kuchinja moku ndipo vidaonekeratu kuti Yahova ambadalisa kuchinja kumoku.” Chimwechi nichitsanzo chibodzi chomwe chinkuwonesa momwe Yahova ankutsogolelera gulu yake pakukwanirisa cholinga chake. Nthawe zinango ni vabwino isepano kudzibvunza kuti: ‘Ko inepano nikumbira thandizo kwa Yahova ndipo ndine wokonzeka kubvuma kuchinja kulikose komwe kungachitike kuti nimutumikire mu njira yodekana?’
SAMISONI ADAPHATISA BASA CHINTHU CHOMWE YAHOVA ADAMUPASA
8. Ko Samisoni adachita chani pomwe wenze na nyota?
8 Panango imwepo munkukumbukira kuti Samisoni adachita vinthu vizinji vodabwisa. Mwakulinganiza, alibe chitsulo chilichose m’manja, iye adakwanisa kupha mphondolo ndipo nkuyenda kwa nthawe iye adakwanisa kupha amuna 30 Wachifilisiti mu thaundi ya Asikeloni. (Ower. 14:5, 6, 19) Samisoni ambadziwa kuti kusowa thandizo ya Yahova adakakwanisalini kuchita vimwevi. Vimwevi vidawonekera bwinobwino pa nthawe inango pomwe iye adabva nyota pambuyo pakuti wapha amuna 1000 Wachifilisiti. Ko iye adachita chani? M’malo mwakuti anyang’ane madzi na kufuna kumalisa bvuto mweyi yekha iye adakumbira thandizo ya Yahova.—Ower. 15:18.
9. Ko Yahova adachita chani pomwe Samisoni adamukumbira kuti amuthandize? (Oweruza 15:19 na mawu ya mnyantsi)
9 Yahova adamudawira Samisoni pomwe adamukumbira thandizo ndipo adamuwonesa modabwisa chitsime cha madzi. Pomwe Samisoni adamwa madzi mwaya, ‘mphanvu zake zidabwererapomwe’ ndipo iye adakondwa maninge. (Werengani Oweruza 15:19 na mawu ya mnyantsi.) Vinkuwonekeratu kuti chitsime mwechi chenze chilipo pomwe mneneri Samueli adauziriwa kunemba bukhu ya Oweruza. Nthawe zose pomwe Aizirayeli ambawona chitsime mwechi iwo ambakumbukira kuti akambathemba Yahova iye adzawathandize pamabvuto yaliyose.
Samisoni adabwezeresa mphanvu zake pambuyo pakuti wamwa madzi yomwe Yahova adamupasa. Nchibodzibodzimbo, tingakwanise kukhala olimba mwauzimu tikambaphatisa basa vinthu vomwe Yahova watipasa (Onani ndime 10)
10. Ko tichadekana kuchita chani kuti titambire thandizo ya Yahova? (Onani pomwe foto.)
10 Isepanombo tichadekana kunyang’ana thandizo ya Yahova. Viribe basa vinthu vomwe tichadziwa, luso yomwe tinayo panango vinthu vomwe takwanisa kale kuchita pakumutumikira. Isepano tichadekana kukhala odzichepesa na kudziwa kuti tingakwanise kuchita chilichose chomwe Yahova ankufuna tikambamuthemba. Ninge momwe Samisoni adakhalira wamphanvu pomwe adamwa madzi yomwe Yahova adamupasa, isepanombo tingakwanise kukhala na mphanvu tikambaphatisa basa vinthu virivose vomwe Yahova watipasa.—Mat. 11:28.
11. Ko Aleksey adawonesa tani kuti athemba Yahova ndipo tingamutewedzere tani?
11 Onani chitsanzo cha Aleksey, m’bodzi mwa abale wathu wa ku Russia yemwe ankudzudziwa. Nchani chomwe chamuthandiza kupitiriza kukhala wolimba? Podiya kuti ankugumana na mabvuto yoshupa maninge, iye na nkazi wake a na chizolowezi chabwino chochita vinthu vauzimu. Iye adanena kuti: “Niyesesa kukhala na chizolowezi cha pfunziro ya panekha na kuwerenga Baibolo ntsiku iliyose. Machibese yaliyose, inepano na nkazi wangu tikambirana va lemba ya ntsiku mweyo ndipo tipemphera pabodzi kwa Yahova.” Ko tingapfunzire chani pa chitsanzo cha Aleksey? M’malo mwakuti timbadzithembe, tichadekana kuthemba Yahova. Ko tingamuthembe tani? Tingamuthembe mwa kukhala na chizolowezi chabwino cha pfunziro yapatekha na basa zauzimu zomwe zidzalimbise chikhulupiriro chathu. Tikachita vimwevi Yahova adzadalise khama yathu pakumutumikira. Iye adalimbisa Samisoni ndipo mosakayika adzatilimbisembo.
SAMISONI ALIBE KUFOKA
12. (a) Ko ni vinthu voipa viponi vomwe Samisoni adasalula? (b) Ndawa chani ukwati wake Samisoni na Delila wenze wosiyana na ukwati womwe wenze nawo na akazi anango?
12 Samisoni wenze munthu alibe ungwiro ninge isepano, ndipo nthawe inango adasalula vinthu mophonyeka. Chosalula chibodzi chidamubweresera mabvuto yakulu maninge. Pomwe Samisoni wenze adatumikira ninge woweruza kwa magole yazinji, iye ‘adakonda nkazi munango wa ku dera ya Soreki dzina yake Delila.’ (Ower. 16:4) Pakuyamba iye wenze pachibwenzi na nkazi munango Wachifilisiti. Ni ‘Yahova yemwe adachitisa’ Samisoni kuti achite vimwevi ndawa umuyu ‘wenze mwayi wakuti Yahova akwanise kudzonga Afilisiti.’ Ndipo pa nthawe inango Samisoni adakhala mnyumba ya hule mu thaundi ya Afilisiti ku Gaza. Panthawe mweyo Mulungu adapasa mphanvu Samisoni kuti anyamule vitseko va mpanda wa thaundi ndipo thaundi idakhala ilibe chitetezo. (Ower. 14:1-4; 16:1-3) Koma pa nkhani ya Delila venze vosiyana, mwachionekere iye wenze Muizirayeli ndipo kulowolana na Delila vidakaperekalini mwayi kuti Samisoni amenyane na Afilisiti.
13. Ko chani chomwe Delila adachita kwa Samisoni?
13 Afilisiti adapagali kobiri zizinji maninge kuti Delila amunyengelere Samisoni. Samisoni ambamukonda maninge Delila mwakuti iye ambakwanisalini kudziwa vomwe Delila ankufuna kuchita. Nthawe zose Delila ambamunyengelera Samisoni kuti amuuze chintsintsi chomwe chimuchitisa kuti ambakhale wamphanvu ndipo pakumalizira Samisoni adamuuza vose Delila. Ni vobvesa ntsisi kuti Samisoni adadziikha yekha m’mabvuto. Kuphonya kwake kudachitisa kuti aluze mphanvu zake ndipo Yahova wenze adayima kumuphatisira basa.—Ower. 16:16-20.
14. Ko ni mabvuto yaponi yomwe Samisoni adagumananayo ndawa yothemba Delila?
14 Samisoni adagumana na mabvuto yakulu maninge ndawa yothemba Delila m’malo mothemba Yahova. Afilisiti adamuphata Samisoni nkumuchosa maso ndipo adamuyikha mudjeri ku Gaza, komwe pa nthawe inango wenze adachitisa manyazi wanthu wakumoko. Manje pa nthawe mweyi iye ndiye yemwe ambanyozeka ndipo wenze ninge wopera nkhuyu wonyozeka. Samisoni adapitiriza kukhala wonyozeka mpakana pa nthawe yomwe Afilisiti ambachita phwando pakukondwelera mulungu wawo wabodza Dagoni. Iwo ambaganiza kuti mphanvu ya mulungu wawo wabodza moyu ndiyo idachitisa kuti akwanise kumuphata Samisoni. Afilisiti ambafuna kumuyesa chosenzekesa pa nthawe mweyi. Ndipo adamuchosa mudjeri kuti ‘amuyese chosenzekesa.’—Ower. 16:21-25.
Yahova adalimbikisa Samisoni pakupereka chiweruzo chake kwa Afilisiti (Onani ndime 15)
15. Ko Samisoni adawonesa tani kuti adayambapomwe kuthemba Yahova? (Oweruza 16:28-30) (Onani foto ya pakhava.)
15 Samisoni wenze adaphonyesa maninge, koma iye alibe kusiya kupitiriza kutumikira Yahova. Iye adanyang’anapomwe njira inango yakuti achitire vinthu vomwe Mulungu ambafuna pomenyana na Afilisiti. (Werengani Oweruza 16:28-30.) Samisoni adapemphera kwa Yahova kuti: ‘Nisiyeni kuti niwabwezere Afilisiti.’ Yahova adamudawira Samisoni pa kumupasa mphanvu zizinji maninge modabwisa. Na mphanvu zimwezi Samisoni adakwanisa kupha Afilisiti azinji kuposha omwe iye wenze adapha kwa moyo wake wose.
16. Ko tinkupfunzira chani pa vomwe Samisoni adachita pambuyo pakuti wasalula vinthu mophonyeka?
16 Ni shuwadi kuti Samisoni ambafunika kugumana na mabvuto ndawa ya vomwe adasalula. Koma iye alibe kusiya kuchita chifuniro cha Yahova. Isepanombo vingatichitikire, tikaphonyesa chinthu chomwe tinkudekana kutambira malangizo panango kuluza mautumiki yathu tichadekanalini kusiya kutumikira Yahova. Kumbukirani kuti Yahova adzatisiyelini. (Sal. 103:8-10) Podiya kuti tiphonyesa vinthu, tingapitirize kukhala odekana kwa Yahova ninge momwe vinzere na Samisoni.
Mosakayika Samisoni wenze wokhumudwa maninge pambuyo pakuti wasalula vinthu mophonyeka. Koma iye alibe kusiya kutumikira Yahova, isepanombo tichadekanalini kusiya kutumikira Yahova (Onani ndime 17-18)
17-18. Ko imwepo mwapfunzira chani pa chitsanzo cha Michael? (Onani pomwe foto.)
17 Onani vomwe vidachitikira m’bale munango wachilumbwana dzina yake Michael. Iye wenze na mautumiki yazinji maninge mu mpingu, ambatumikira ninge mtumiki wothandiza ndipo ambatumikirapomwe ninge mpainiya wokhazikika. Koma chobvesa ntsisi nchakuti iye adachita chimo, vomwe vidachitisa kuti aluze udindo wake mu mpingu. Iye adanena kuti: “Vinthu vimbafamba bwino maninge ndipo inepano nenze na vizinji vomwe ningachite potumikira Yahova koma mosadikhirika nidabva ninge nagunda nyumba. Inepano nimbadziwa kuti Yahova anisiyelini. Koma nimbakayikira kuti nidzakwanisepomwe kukhala pa ushamwali na Yahova na kuti peno nidzayambepomwe kutumikira mu mpingu na kuchita vizinji ninge momwe ningachitira kale.”
18 Chosangalasa nchakuti, Michael alibe kufoka. Nkuyenda kwa nthawe iye adabwererapomwe pa maudindo yake mu mpingu, ndipo manje iye ankutumikira ninge nkulu komasoti mpainiya wokhazikika. Iye adanenapomwe kuti: “Inepano nimbaganizira vokonza ushamwali wangu na Yahova ndipo thawe zose nimbapemphera kwa Yahova nkumuuza momwe ninkubvera, kupfunzira na kuganizira. Thandizo na chilimbikiso chomwe nidatambira makamaka kwa akulu chidanithandiza kudziwa kuti Yahova anikonda. Manjeuno ningatumikirepomwe Yahova mu mpingu na chikumbuntima chabwino. Vimwevi vidanipfunzisa kuti Yahova angakhululukire aliyese yemwe walapa.” Ko tapfunzira chani? Isepanombo tingatsimikize kuti tikayesesa kukonza vophonya vathu na kupitiriza kuthemba Yahova, iye adzatithandize na kutidalisa.—Sal. 86:5; Miy. 28:13.
19. Ko imwepo munkudzibva tani ndawa yopfunzira va moyo wa Samisoni?
19 Papfunziro mweyi, tawona vinthu vinango vochitisa chidwi vomwe vidachitika pa moyo wa Samisoni. Iye wenzelini waungwiro, olo venze teno iye alibe kusiya kuchita khama pa kutumikira Yahova olo pambuyo pakuti iye waphonyesa vinthu pa kulowolana na Delila. Yahova alibe kumusiya, adamuphatisirapomwe basa mu njira yochitisa chidwi maninge. Yahova apitiriza kunena kuti Samisoni ni mwamuna wachikhulupiriro chochitisa chidwi. Ndipomwapa iye alipo pa ndandanda ya atumiki okhulupirika omwe tigumana pa lemba ya Aheberi 11. Ni vabwino maninge kudziwa kuti tinkutumikira Ababa wachikondi maninge, omwe ankufuna kutilimbikisa makamaka pomwe tili ofoka. Manje ninge Samisoni naboni timukumbire Yahova kuti: ‘Pulizi, nikumbukireni ndipo munilimbise.’—Ower. 16:28.
NYIMBO NA. 3 Ndinu Mphamvu Zathu, Chiyembekezo Chathu Komanso Timakudalirani
a Samisoni ni munthu yemwe adanembewa m’Baibolo yemwe ni wodziwika maninge na wanthu azinji podiya kwa wanthu omwe adziwalini vizinji va m’Malemba. Nkhani yake idziwika kawirikawiri m’mafilme na nyimbo. Koma moyo wake ni chinthulini chondotisangalasa. Isepano tingapfunzire vizinji na chitsanzo chake.