Wastaoa ONLINE LIBRARY
Wastaoa
ONLINE LIBRARY
Solomon Islands Pidgin
  • BIBLE
  • OLKETA PABLIKESON
  • OLKETA MEETING
  • nwt Genesis 1:1-50:26
  • Genesis

Disfala sekson no garem eni video.

Sorre, disfala video no savve plei distaem.

  • Genesis
  • Niu World Transleison blo Holy Scripture
Niu World Transleison blo Holy Scripture
Genesis

GENESIS

1 Lo start, God creatim skae* and earth.+

2 Earth hem emti,* and wata hem fulap raonem, and evriwea raonem wata hia hem dark,+ and paoa blo God*+ hem muv antap lo wata hia.+

3 And God sei: “Laet mas kamap.” Then laet kamap nao.+ 4 Bihaen datwan, God lukim laet hem gudfala samting, and God mekem laet for difren from dark. 5 God nemim laet lo, Daylaet, bat hem nemim dark lo, Naet.+ And evening go pas and morning go pas. Hem first day.

6 Then God sei: “Bigfala spes mas stap+ between olketa wata, and wata hia mas divaed lo tufala, wanfala stap antap and narawan lo daon.”+ 7 So God wakem datfala spes and hem divaedem wata wea stap andanit lo datfala spes from wata wea stap antap lo datfala spes.+ And hem nao samting wea happen. 8 God nemim spes hia lo, Skae. And evening go pas and morning go pas. Hem mek-tu day.

9 Then God sei: “Wata lo earth mas hipap lo wanfala ples, and drae land mas kamap.”+ And hem nao samting wea happen. 10 God nemim drae land hia lo, Earth,+ and hem nemim wata hia wea hipap lo, Sea.+ And God lukim wanem hem wakem hem gud.+ 11 Then God sei: “Earth mas garem olketa difren kaen grass, olketa difren kaen plant wea garem seed, and olketa difren kaen tree wea savve garem frut. And olketa mas garem olketa frut and seed lo earth.” And hem nao samting wea happen. 12 So earth start for garem olketa difren kaen grass, olketa difren kaen plant wea garem seed,+ and olketa difren kaen tree wea garem frut and seed. Then God lukim wanem hem wakem hem gud. 13 And evening go pas and morning go pas. Hem mek-thri day.

14 Then God sei: “Olketa laet*+ mas stap lo spes lo skae mekem day hem difren from naet.+ And olketa samting hia hem for markem olketa season, olketa day, and olketa year.+ 15 Olketa laet hia bae shaen lo spes lo skae and bae givim laet lo earth.” And hem nao samting wea happen. 16 And God wakem tufala big laet. Sun hem for givim laet lo daytaem,+ and moon hem for givim laet lo naet. And hem wakem olketa star tu.+ 17 And God putim olketa lo spes lo skae for shaen kam lo earth, 18 and for shaen lo day and lo naet and for mekem laet difren from dark.+ Then God lukim wanem hem wakem hem gud. 19 And evening go pas and morning go pas. Hem mek-fo day.

20 Then God sei: “Wata mas fulap witim staka samting wea laef,* and olketa animal wea savve flae mas flae antap lo earth lo spes lo skae.”+ 21 And God creatim olketa bigfala animal wea stap lo sea, and evri samting wea laef wea muv and swim lo grup insaed wata, and evri difren kaen animal wea garem wing for flae. And God lukim wanem hem wakem hem gud. 22 So God blessim olketa, and sei: “Garem pikinini, kamap staka, and fulimap olketa wata and sea,+ and olketa animal wea savve flae mas kamap staka lo earth.” 23 And evening go pas and morning go pas. Hem mek-faev day.

24 Then God sei: “Earth mas fulap lo olketa difren kaen samting wea laef, olketa difren kaen animal wea tame, olketa difren kaen animal wea krol,* and olketa difren kaen wild animal.”+ And hem nao samting wea happen. 25 So, God wakem olketa difren kaen wild animal, olketa difren kaen animal wea tame, and olketa difren kaen animal wea savve krol lo graon. And God lukim wanem hem wakem hem gud.

26 Then God sei: “Iumi+ wakem man lo image blo iumi,+ followim olketa wei blo iumi,+ and olketa bae lukaftarem olketa fish lo sea, olketa animal wea flae lo skae, olketa tame animal, full earth, and evri animal wea krol lo earth.”+ 27 So God creatim man lo image blo hem nao. God creatim man followim image blo hem. Hem creatim wanfala man and wanfala woman.+ 28 And God blessim tufala, and sei: “Garem pikinini, kamap staka and fulimap disfala earth,+ and lukaftarem earth.+ And iufala mas lukaftarem+ olketa fish lo sea, olketa animal wea flae lo skae, and evri animal wea laef lo earth.”

29 Then God sei: “Mi givim iufala evri plant lo full earth wea garem seed and evri tree wea garem frut. Kaikai blo iufala nao evri samting hia.+ 30 And mi givim evri plant olsem kaikai for evri wild animal lo earth and evri animal wea flae lo skae and evri animal wea laef lo earth.”+ And hem nao samting wea happen.

31 Bihaen datwan, God lukim evri samting wea hem wakem, and lukim, hem gud tumas!+ And evening go pas and morning go pas. Hem mek-six day.

2 So God finis for creatim skae and earth, and evriting wea stap insaed.*+ 2 And kasem mek-seven day, God finisim evri waka wea hem duim, and hem start for rest lo mek-seven day from evri waka wea hem duim.+ 3 And God blessim mek-seven day and sei day hia hem holy bikos lo day hia nao God hem rest from evri waka wea hem duim for creatim olketa samting. God creatim finis evriting wea hem plan for wakem.

4 Diswan nao history blo taem wea God creatim skae and earth, lo day* wea Jehovah* God wakem earth and skae.+

5 Lo datfala taem no eni bush lo earth and no eni plant start for grow yet bikos Jehovah God no mekem hem rain lo earth, and no eni man stap for lukaftarem graon. 6 Bat God mekem mist for kamap from graon and tuwetem evriwea antap lo graon.

7 And Jehovah God start for wakem man from dust+ blo graon, and hem blowim brith blo laef insaed nose blo man hia,+ and hem kamap wanfala man* wea laef.+ 8 Then, Jehovah God mekem wanfala garden lo Eden,+ lo east saed. And lo there nao hem putim datfala man wea hem wakem.+ 9 So Jehovah God mekem olketa tree wea luk naes and gud for kaikaim for grow from graon. And tree blo laef+ and tree blo savve lo gud samting and nogud samting tufala grow lo midol lo datfala garden.+

10 Wanfala river hem flow aot from Eden for watarem datfala garden, and then hem divaed lo fofala river.* 11 Nem blo first river hem Pishon, and hem raonem full land lo Havilah, wea gold hem stap. 12 Land hia garem gudfala gold. Olketa bdellium gum* and onyx ston stap lo there tu. 13 Nem blo mek-tu river hem Gihon, and hem raonem full land lo Cush. 14 Nem blo mek-thri river hem Hiddekel,*+ and hem stap lo east saed lo Assyria.+ And mek-fo river hem Euphrates.+

15 Jehovah God putim datfala man lo garden lo Eden for waka lo datfala garden and for lukaftarem.+ 16 Jehovah God talem tu disfala komand lo datfala man: “Iu savve kaikaim frut blo evri tree lo garden.+ 17 Bat iu mas no kaikaim frut blo datfala tree blo savve lo gud samting and nogud samting bikos lo day wea iu kaikaim bae iu dae.”+

18 Then Jehovah God sei: “Hem nogud for man hia stap seleva. Mi bae wakem wanfala helper for hem wea barava fitim hem.”+ 19 Jehovah God iusim graon for wakem evri wild animal and evri animal wea savve flae lo skae. Then hem tekem kam olketa animal hia lo datfala man for lukim wat nao nem wea man hia bae nemim lo each wan. And nem wea man hia givim lo each animal kamap nem blo hem nao.+ 20 So datfala man nemim evri animal wea tame, and olketa animal wea savve flae lo skae, and evri wild animal, bat man hia no garem eniwan for helpem hem wea barava fitim hem. 21 So, Jehovah God mekem datfala man for deepim sleep, and taem man hia sleep, hem aotem wanfala rib blo hem and then hem satem bak datfala ples. 22 And Jehovah God iusim rib blo man hia for wakem wanfala woman. Then hem tekem kam datfala woman lo man hia.+

23 Then datfala man sei:

“Diswan nao hem bon from bon blo mi

And hem body from body blo mi.

Bae mi kolem hem Woman,

Bikos hem kam from man.”+

24 Dastawe man bae lusim dadi and mami blo hem and hem bae stap olowe witim waef blo hem, and tufala bae kamap wanfala body nomoa.+ 25 Datfala man and waef blo hem tufala evriwan naked,+ bat tufala nating shame nomoa.

3 Snek+ hem wanfala animal wea savve trik tumas* winim evri wild animal wea Jehovah God wakem. So hem sei lo datfala woman: “Hao, hem tru dat God sei iutufala mas no kaikaim frut blo evri tree lo garden?”+ 2 Then woman hia sei lo datfala snek: “Mitufala savve kaikaim frut blo olketa tree lo garden.+ 3 Bat God tok olsem abaotem frut blo tree wea stap midol lo garden:+ ‘Iutufala mas no kaikaim frut blo hem, and iutufala mas no tasim. Sapos iutufala duim datwan, bae iutufala dae.’” 4 So datfala snek sei lo woman hia: “Iutufala bae no dae.+ 5 God savve lo day wea iutufala kaikaim datwan, eye blo iutufala bae open and iutufala bae olsem God, and iutufala bae savve lo gud samting and nogud samting.”+

6 Then woman hia lukim datfala tree hem gud for kaikaim and hem luk naes, tru nao, datfala tree hem barava luk naes. So hem tekem frut blo datfala tree and kaikaim.+ Bihaen, taem hasband blo hem kam bak hem givim samfala lo hem, and man hia kaikaim.+ 7 Then eye blo tufala open, and tufala luksavve tufala naked. So tufala soengim olketa leaf blo fig tree for tufala werem.*+

8 Bihaen, tufala herem voice blo Jehovah God taem hem wakabaot insaed garden lo taem lo day wea hem cold,* and datfala man and waef blo hem haed from Jehovah God lo olketa tree insaed datfala garden. 9 And Jehovah God gohed kolem datfala man and sei: “Iu lo wea?” 10 Gogo, man hia sei: “Mi herem voice blo iu lo garden, bat mi fraet bikos mi naked, so mi go haed.” 11 Then God sei: “Hu nao talem iu dat iu naked?+ Hao, iu kaikaim frut blo datfala tree wea mi stopem iu for kaikaim?”+ 12 Datfala man sei: “Woman wea iu givim mi nao hem givim mi frut blo datfala tree, so mi kaikaim nao.” 13 Then Jehovah God sei lo datfala woman: “Wat nao happen?” Woman hia sei: “Datfala snek nao laea lo mi dastawe mi kaikaim.”+

14 Then Jehovah God sei lo datfala snek:+ “From iu duim disfala samting, iu nao kasem nogud samting lo evri animal wea tame and olketa wild animal. Iu bae krol lo bele blo iu, and bae iu kaikaim dust for full laef blo iu. 15 And bae mi mekem iu+ and datfala woman,+ and pikinini* blo iu+ and pikinini* blo datfala woman,+ for enemy.*+ Hem bae smasem* hed blo iu,+ and bae iu killim* bihaen lo foot blo hem.”+

16 Then hem sei lo datfala woman: “Bae mi mekem pain wea iu kasem taem iu babule for big go moa. Bae hem pain tumas taem iu bornem pikinini, and bae iu laekem tumas for hasband blo iu stap witim iu, and bae hem kontrolem iu.”

17 And hem sei lo Adam:* “From iu lisin lo waef blo iu and iu kaikaim frut blo tree wea mi talem disfala komand,+ ‘Iu mas no kaikaim frut blo hem,’ mi mekem graon for nogud bikos lo wat iu duim.+ Lo full laef blo iu bae iu stragol hard* bifor iu kaikaim eni kaikai wea iu plantim.+ 18 Olketa nila grass and olketa nara rabis grass bae grow lo graon, and olketa plant wea grow lo graon nao iu mas kaikaim. 19 Bae iu waka hard and swet bifor iu kaikaim bred* go kasem taem iu go bak lo graon bikos iu kam from graon.+ Iu dust nomoa and bae iu go bak moa lo dust.”+

20 Bihaen diswan Adam nemim waef blo hem lo Eve* bikos bae hem kamap mami blo evriwan wea laef.+ 21 And Jehovah God wakem olketa longfala kaleko from skin blo animal for Adam and waef blo hem for tufala werem.+ 22 Then Jehovah God sei: “Distaem man hia kamap olsem wanfala lo iumi and hem savve lo gud samting and nogud samting.+ For hem no go tasim and tekem frut blo datfala tree blo laef+ and kaikaim and laef olowe,—” 23 So, Jehovah God aotem hem from garden lo Eden+ mekem hem wakem garden. God wakem hem from graon and hem bae waka lo graon.+ 24 So hem aotem datfala man, and hem putim olketa cherub+ and datfala sword blo fire wea gohed for tane raon, lo east saed blo garden lo Eden, for gaedem road wea go for datfala tree blo laef.

4 Adam sleep witim waef blo hem Eve, and Eve babule.+ Taem Eve bornem Cain,+ hem sei: “Mi garem* wanfala pikinini boy bikos Jehovah nao helpem mi.” 2 Bihaen, hem bornem moa Abel,+ brata blo Cain.

Taem Abel growap hem kamap wanfala shepherd bat Cain hem kamap man for wakem garden. 3 Bihaen lelebet longtaem, Cain tekem kam samfala kaikai wea hem harvestim from garden olsem offering for Jehovah. 4 Bat Abel tekem kam samfala firstborn from olketa animal blo hem,+ and gris blo olketa tu. Jehovah hapi lo Abel and lo offering blo hem,+ 5 bat hem no hapi lo Cain and lo offering blo hem. So Cain hem barava kros and feel nogud tumas.* 6 Then Jehovah sei lo Cain: “Why nao iu barava kros and feel nogud tumas? 7 Sapos iu change and duim gud samting, hao, bae mi no hapi lo iu? Bat sapos iu les for duim gud samting, sin hem leidaon lo door, and hem laekem tumas for attakim iu. So hao, bae iu winim hem?”

8 Bihaen datwan, Cain sei lo brata blo hem Abel: “Iumi tufala go wakabaot firstaem.” So taem tufala go, Cain attakim and killim dae brata blo hem, Abel.+ 9 Bihaen, Jehovah sei lo Cain: “Brata blo iu Abel lo wea?” So Cain sei: “Mi no savve tu. Hao, waka blo mi nao for lukaftarem brata blo mi?” 10 Then Hem sei: “Wat nao iu duim? Herem! Blood blo brata blo iu hem krae kam lo mi from graon.+ 11 And distaem disfala nogud samting bae kasem iu: Mi bae raosem iu from graon wea blood blo brata blo iu wea dae lo hand blo iu hem kapsaet lo hem.+ 12 Taem iu wakem garden, graon wea iu plantim kaikai lo hem bae no mekem kaikai grow gud. Bae iu raraon nomoa lo earth and bae iu no garem eni hom.” 13 Then Cain sei lo Jehovah: “Panis for rong blo mi hem tumas nao. 14 Distaem iu raosem mi from disfala land,* and feis blo iu bae no lukim mi moa. Bae mi raraon lo earth and bae mi no garem eni hom, and eniwan wea lukim mi bae killim mi dae stret.” 15 So Jehovah sei lo hem: “Sapos olsem, eniwan wea killim iu dae bae kasem panis sevenfala taem.”

So Jehovah putim wanfala saen* mekem eniwan wea meetim Cain bae no killim hem dae. 16 Then Cain lusim Jehovah and hem go stap lo land blo Nod,* lo east saed lo Eden.+

17 Bihaen, Cain sleep witim waef blo hem,+ and hem babule and bornem Enoch. Then Cain buildim wanfala taon and nemim taon hia lo son blo hem Enoch. 18 Bihaen, Enoch kamap dadi blo Irad. And Irad hem dadi blo Mehujael, and Mehujael hem dadi blo Methushael, and Methushael hem dadi blo Lamech.

19 Lamech garem tufala waef. Nem blo first waef hem Adah, and mek-tu waef hem Zillah. 20 Adah hem bornem Jabal. Jabal nao first man for stap insaed olketa tent and lukaftarem olketa animal. 21 Nem blo brata blo Jabal, hem Jubal. Lo evriwan wea savve wakem harp and pipe,* Jubal nao first man wea wakem datwan. 22 And tu, Zillah bornem Tubal-cain, wea savve hao for mekem olketa tul lo copper and iron. And sista blo Tubal-cain hem Naamah. 23 Then Lamech talem olketa toktok hia lo tufala waef blo hem, Adah and Zillah:

“Tufala waef blo mi, herem kam voice blo mi.

Herem kam toktok blo mi.

Wanfala man hem killim mi, so mi killim hem dae,

Ia, wanfala young man bikos hem hitim mi.

24 Sapos man wea killim dae Cain bae panis 7-fala taem,+

Then Lamech bae 77 taem.”

25 Then Adam sleep moa witim waef blo hem, and Eve bornem wanfala son. Eve nemim hem lo Seth*+ bikos hem sei: “God givim mi nara pikinini* for changem Abel bikos Cain killim hem dae.”+ 26 Then Seth tu garem wanfala son, and hem nemim hem lo Enosh.+ Lo datfala taem pipol start for kol lo nem blo Jehovah.

5 Diswan hem story abaotem famili laen blo Adam. Lo day wea God creatim Adam, God mekem Adam followim olketa wei blo hem.+ 2 Hem creatim wanfala man and wanfala woman.+ Lo day wea hem wakem tufala,+ hem blessim tufala and nemim tufala lo Man.*

3 Adam stap for 130 years and then hem garem wanfala son wea olsem hem, and wea tekem olketa wei blo hem, and hem nemim hem lo Seth.+ 4 Bihaen Seth hem born, Adam stap for 800 years, and hem garem olketa nara son and dota. 5 So Adam hem laef for 930 years, and then hem dae.+

6 Seth stap for 105 years and then hem kamap dadi blo Enosh.+ 7 Bihaen Enosh hem born, Seth stap for 807 years, and hem garem olketa nara son and dota. 8 So Seth hem laef for 912 years, and then hem dae.

9 Enosh stap for 90 years and then hem kamap dadi blo Kenan. 10 Bihaen Kenan hem born, Enosh stap for 815 years, and hem garem olketa nara son and dota. 11 So Enosh hem laef for 905 years, and then hem dae.

12 Kenan stap for 70 years and then hem kamap dadi blo Mahalalel.+ 13 Bihaen Mahalalel hem born, Kenan stap for 840 years, and hem garem olketa nara son and dota. 14 So Kenan hem laef for 910 years, and then hem dae.

15 Mahalalel stap for 65 years and then hem kamap dadi blo Jared.+ 16 Bihaen Jared hem born, Mahalalel stap for 830 years, and hem garem olketa nara son and dota. 17 So Mahalalel hem laef for 895 years, and then hem dae.

18 Jared stap for 162 years and then hem kamap dadi blo Enoch.+ 19 Bihaen Enoch hem born, Jared stap for 800 years, and hem garem olketa nara son and dota. 20 So Jared hem laef for 962 years, and then hem dae.

21 Enoch stap for 65 years and then hem kamap dadi blo Methuselah.+ 22 Bihaen Methuselah hem born, Enoch gohed for wakabaot witim datfala tru God* for 300 years. And hem garem olketa nara son and dota. 23 So Enoch hem laef for 365 years. 24 Enoch gohed for wakabaot witim datfala tru God.+ Then Enoch hem nomoa nao bikos God tekem hem.+

25 Methuselah stap for 187 years and then hem kamap dadi blo Lamech.+ 26 Bihaen Lamech hem born, Methuselah stap for 782 years, and hem garem olketa nara son and dota. 27 So Methuselah hem laef for 969 years, and then hem dae.

28 Lamech stap for 182 years and then hem garem wanfala son. 29 Hem nemim hem lo Noah,*+ and sei: “Disfala man bae comfortim* iumi from hard waka blo iumi and pain wea iumi kasem from datwan bikos Jehovah mekem graon for nogud.”+ 30 Bihaen Noah hem born, Lamech stap for 595 years, and hem garem olketa nara son and dota. 31 So Lamech hem laef for 777 years, and then hem dae.

32 Bihaen Noah kasem 500 years, hem kamap dadi blo Shem,+ Ham,+ and Japheth.+

6 Taem olketa man start for staka lo earth and olketa garem olketa gele, 2 olketa son blo datfala tru God*+ lukim olketa gele blo olketa man hia barava naesbola. So olketa start for tekem eni gele wea olketa laekem for kamap waef blo olketa. 3 Then Jehovah sei: “Mi* bae no patient witim olketa man for olowe+ bikos olketa duim samting followim wanem olketa seleva laekem.* So olketa bae laef for nara 120 years.”+

4 Olketa Nephilim* stap lo earth lo datfala taem and bihaen. Lo datfala taem olketa son blo datfala tru God gohed for sleep witim olketa gele blo olketa man, and olketa bornem olketa son. Olketa nao olketa maeti man blo bifor, olketa man wea famous.

5 Jehovah lukim wei blo olketa man lo earth hem nogud tumas, and evritaem nomoa tingting and samting wea heart blo olketa laekem hem nogud.+ 6 Jehovah hem regret* from hem wakem olketa man lo earth, and heart blo hem sorre tumas.+ 7 So Jehovah sei: “Mi bae finisim olketa man wea mi creatim from disfala graon, olketa man, olketa animal wea tame, olketa animal wea krol, and olketa animal wea flae lo skae bikos mi regret nao mi wakem olketa man.” 8 Bat Jehovah hapi lo Noah.

9 History blo Noah hem olsem.

Noah hem raeteous man.+ Hem no garem eni blame olsem pipol* lo taem blo hem. Noah wakabaot witim datfala tru God.+ 10 Gogo, Noah garem thrifala son. Nem blo olketa hem Shem, Ham, and Japheth.+ 11 Bat datfala tru God lukim dat earth hem fulap lo wicked fasin, and earth hem fulap lo violence. 12 Tru nao, God lukim evri samting lo earth hem nogud tumas.+ Wei blo evri pipol lo earth hem nogud nao.+

13 Bihaen datwan, God sei lo Noah: “Mi disaed for finisim evri pipol bikos earth hem fulap lo violence. So mi bae finisim olketa and disfala earth tu.+ 14 Iu mas wakem wanfala ark* lo strongfala timba.*+ Iu bae mekem olketa rum insaed ark hia, and pasim tar+ lo insaed and aotsaed blo hem. 15 Iu bae wakem datfala ark olsem: Hem shud 300 cubit* long, 50 cubit waed, and 30 cubit hae. 16 Iu bae wakem window for laet* kam insaed ark, wea start lo ruf and kam daon, hem wan cubit. Iu shud mekem door lo saed blo datfala ark,+ and ark hia mas garem first story, mek-tu story, and mek-thri story.

17 “Mi bae mekem bigfala flood+ lo earth for distroem evri samting andanit lo skae wea garem brith blo laef.* Evri samting lo earth bae dae.+ 18 And mi mekem agreement blo mi witim iu, and iu mas go insaed lo datfala ark, iu, olketa son blo iu, waef blo iu, and olketa waef blo olketa son blo iu.+ 19 And iu mas tekem insaed lo ark tufala lo evri difren kaen animal+ mekem olketa tu laef witim iu. Iu mas tekem wanfala man wan and wanfala mere wan.+ 20 Olketa difren kaen animal wea savve flae, olketa difren kaen animal wea tame, olketa difren kaen animal wea krol lo graon, tufala lo evri difren kaen animal hia bae kam lo iu mekem olketa laef.+ 21 Iu mas go kolektem and tekem witim iu evri difren kaen kaikai,+ for iu and olketa animal garem kaikai.”

22 And Noah followim evriting wea God talem. Hem duim evriting hia.+

7 Bihaen datwan, Jehovah sei lo Noah: “Iu go insaed lo ark, iu and evriwan lo famili blo iu bikos mi lukim iu nao barava raeteous man lo disfala genereson.+ 2 Iu mas tekem sevenfala* lo olketa difren kaen klin* animal,+ man wan and mere wan blo hem. And olketa animal wea no klin iu tekem nomoa tufala, man wan and mere wan blo hem. 3 And tu, iu mas tekem sevenfala* lo olketa animal wea flae lo skae, man wan and mere wan. Mekem olketa bornem olketa pikinini for gohed stap lo full earth.+ 4 Bikos sevenfala day nomoa left then bae mi mekem hem rain+ lo earth for 40 days and 40 naet.+ And bae mi finisim from disfala graon evri samting wea laef wea mi wakem.”+ 5 Then Noah duim evriting wea Jehovah talem lo hem.

6 Noah hem 600 years old taem flood hem kavarem earth.+ 7 So Noah, olketa son blo hem, waef blo hem, and olketa waef blo olketa son blo hem go insaed lo ark bifor flood hem kam.+ 8 Lo olketa klin animal, olketa animal wea no klin, olketa animal wea flae, and evri animal wea muv antap lo graon,+ 9 olketa hia go lo Noah insaed lo ark, tu bae tu, man wan and mere wan, olsem God talem lo Noah. 10 Then sevenfala day bihaen, hem start for rain and flood hem kasem earth.

11 Lo mek-600 year wea Noah hem laef, lo mek-17 day blo mek-tu month, lo datfala day bigfala wata lo skae hem bosta and evri gate blo wata lo skae hem open.+ 12 And hem gohed rain lo earth for 40 days and 40 naet. 13 Lo datfala sem day, Noah go insaed lo ark witim olketa son blo hem, Shem, Ham, and Japheth,+ and waef blo hem and thrifala waef blo olketa son blo hem.+ 14 Olketa go insaed lo ark witim evri difren kaen wild animal, evri difren kaen animal wea tame, evri difren kaen animal wea krol lo graon, evri difren kaen animal wea flae, evri bird, and evri animal wea garem wing. 15 Evri difren kaen animal wea garem brith blo laef* go lo Noah insaed lo ark, tu bae tu. 16 So olketa man wan and mere wan lo evri difren kaen animal go insaed, olsem God talem lo Noah. Bihaen datwan, Jehovah satem door.

17 Flood hem gohed for 40 days lo earth, and wata gohed for kamap hae go kasem taem ark hem start for float antap wata wea kavarem earth. 18 Wata hia gohed for kamap big and hae winim graon, bat ark hia float antap lo wata. 19 Wata hia hem hae gogo nomata olketa hae maunten lo full earth bat hem kavarem tu.+ 20 Wata hia hem 15 cubit* hae winim antap blo olketa maunten.

21 So evri samting wea laef and muv antap lo earth olsem olketa animal wea flae, olketa animal wea tame, olketa wild animal, olketa nara animal wea smol,* and evri man,+ evriwan hia dae.+ 22 Evri samting lo drae land wea garem brith blo laef* insaed nose blo olketa, evriwan dae.+ 23 So God finisim evri samting wea laef antap lo earth, olsem olketa man, olketa animal, olketa animal wea krol lo graon, and olketa animal wea flae lo skae. Hem finisim evri samting hia from disfala earth.+ Noah and olketa wea stap witim hem lo ark nomoa olketa laef.+ 24 And wata hia kavarem full earth for 150 days.+

8 Bat God tingim Noah and evri wild animal and olketa animal wea tame, wea stap witim Noah insaed ark.+ So God mekem wind for blow ovarem earth, and wata hia start for go daon. 2 Bigfala wata lo skae and evri gate blo wata lo skae hem sat, so datfala rain hem stop nao.+ 3 Then wata lo earth start for gogo daon. Lo end blo mek-150 day, wata hia go daon nao. 4 Lo mek-17 day blo mek-seven month, ark hem sidaon antap lo olketa maunten blo Ararat. 5 And wata hia gohed for go daon kasem mek-ten month. Lo first day blo mek-ten month, top blo olketa maunten hem showaot.+

6 So lo end blo mek-40 day, Noah openem window+ blo ark hia 7 and sendem go wanfala raven bird. Bird hia gohed for flae go aotsaed and kam bak lo ark, go kasem taem wata hia drae from earth.

8 Bihaen, hem sendem go wanfala kurukuru for faendaot sapos wata hia go daon finis from disfala earth or nomoa yet. 9 Datfala kurukuru no faendem eni ples for hem sidaon,* so hem go bak lo Noah insaed ark bikos wata hia still kavarem graon.+ So Noah givim go hand blo hem and tekem kam kurukuru hia insaed ark. 10 Noah weit sevenfala day moa, then hem sendem go moa datfala kurukuru from ark. 11 Taem hem gogo for evening, kurukuru hia kam bak lo Noah and hem lukim hem baetem kam fresh leaf blo olive tree lo mouth blo hem! So Noah savve wata hia go daon finis.+ 12 Noah weit for nara sevenfala day moa, then hem sendem aot datfala kurukuru bat hem no kam bak nao.

13 Lo first day blo first month blo mek-601 year,+ wata antap lo graon start for drae nao. So Noah aotem part lo ruf blo ark and hem lukim antap lo graon start for drae nao. 14 Lo mek-27 day blo mek-tu month, earth hem barava drae nao.

15 So God sei lo Noah: 16 “Go aot from ark, iu, waef blo iu, olketa son blo iu, and olketa waef blo olketa son blo iu.+ 17 Leadim go aot evri difren kaen animal+ wea stap witim iu lo ark. Olketa animal wea savve flae, olketa animal wea tame, olketa wild animal, and olketa animal wea savve krol lo graon mekem olketa garem pikinini, kamap staka, and fulimap disfala earth.”+

18 So, Noah go aot from ark witim olketa son blo hem,+ waef blo hem, olketa waef blo olketa son blo hem, 19 evri samting wea laef, evri animal wea krol, evri animal wea flae, and evri animal wea muv lo graon. Evri animal hia go aot from datfala ark followim olketa grup blo each animal.+ 20 Then Noah buildim wanfala altar+ for Jehovah and tekem samfala animal from evri klin* animal and from evri klin animal wea savve flae,+ and hem sakrifaesim olketa burnt offering* lo datfala altar.+ 21 And Jehovah start for smelem datwan and hem smel naes tumas.* So Jehovah sei lo heart blo hem: “First and last for mi mekem graon+ for nogud bikos lo nogud samting wea stap lo heart blo man start from taem hem young.+ And no enitaem moa bae mi finisim evri samting wea laef olsem mi duim.+ 22 Start distaem earth bae no stop for garem season for plant and season for harvest, cold and hot, summer season* and winter season,* and day and naet.”+

9 God blessim Noah and olketa son blo hem and sei lo olketa: “Garem pikinini, kamap staka, and fulimap disfala earth.+ 2 Evri animal lo earth, evri animal wea flae lo skae, evri animal wea muv antap lo graon, and evri fish lo sea, bae gohed yet for fraetem iufala. Distaem evri animal stap lo hand blo iufala.*+ 3 Iufala savve kaikaim evri laef animal wea muv.+ Olsem mi givim iufala olketa plant for kaikaim, mi givim tu olketa animal for iufala kaikaim.+ 4 Bat iufala mas no kaikaim meat+ wea garem blood,+ wea datwan hem laef* blo hem. 5 And tu, mi bae askem bak blood blo iu from eniwan wea tekem aot laef blo iu.* Sapos animal nao killim iu dae, hem mas dae. Sapos eni man nao killim iu dae, hem mas dae for peim bak laef blo iu bikos iutufala brata nomoa.+ 6 Eniwan wea killim dae nara man,* hem tu mas dae+ bikos God wakem olketa man lo image blo Hem.”+ 7 Then God sei moa: “Iufala garem pikinini, kamap staka, and fulimap disfala earth.”+

8 Then God sei lo Noah witim olketa son blo hem: 9 “Mi mekem covenant blo mi witim iufala+ and witim olketa pikinini blo iufala wea bae born bihaen, 10 and witim evri samting wea laef wea stap witim iufala, olketa bird, olketa animal, and evri samting wea laef lo earth, evriwan wea kamaot from ark, yes evri samting wea laef lo earth.+ 11 Mi mekem disfala covenant witim iufala: First and last for mi iusim flood wata for distroem evri samting wea laef, and no enitaem moa bae mi iusim flood for spoelem earth.”+

12 And God sei moa: “Diswan nao saen wea showimaot covenant blo mi wea mi mekem witim iufala, and witim evri animal wea stap witim iufala, and hem for evri genereson lo future tu. 13 Mi putim rainbow blo mi lo skae, and diswan nao saen wea showimaot covenant blo mi witim disfala earth. 14 Taem mi mekem cloud hem kavarem earth and rainbow hem showaot lo skae, 15 bae mi tingim covenant wea mi mekem witim iufala and evri difren kaen animal, and no enitaem moa bae mi iusim flood for distroem evri samting.+ 16 And enitaem mi lukim rainbow hem showaot lo cloud, bae mi tingim covenant wea stap for olowe wea mi mekem witim evri difren kaen samting wea laef lo earth.”

17 God sei moa lo Noah: “Diswan hem saen wea showimaot covenant wea mi mekem witim evri animal and evri pipol lo disfala earth.”+

18 Olketa son blo Noah wea kamaot from ark nao Shem, Ham, and Japheth.+ Bihaen, Ham kamap dadi blo Canaan.+ 19 Thrifala hia nao son blo Noah, and full population lo earth kam from olketa.+

20 Then Noah startim wanfala farm, and hem plantim grape planteison. 21 Wanday hem drinkim wine and hem drunk, and hem sleep naked insaed tent blo hem. 22 Ham, dadi blo Canaan, lukim dadi blo hem Noah hem naked, and hem go storyim lo tufala brata blo hem aotsaed. 23 So Shem and Japheth tekem wanfala kaleko and putim antap shoulder blo tufala and wakabaot reverse go insaed. Then tufala kavarem dadi blo tufala. Tufala no tanem feis blo tufala for lukim dadi blo tufala wea naked.

24 Taem Noah wekap, hem no drunk nao, and taem hem herem samting wea lastborn son blo hem duim lo hem, 25 hem sei:

“Canaan bae kasem nogud samting.+

Hem bae slave blo olketa brata blo hem.”+

26 And Noah sei moa:

“Praisem Jehovah, God blo Shem,

And bae Canaan kamap slave blo hem.+

27 God bae givim big land lo Japheth,

And hem bae stap insaed olketa tent blo Shem.

Canaan bae slave for hem tu.”

28 Bihaen datfala Flood, Noah stap for nara 350 years.+ 29 So Noah hem laef for 950 years, and then hem dae.

10 Story abaotem laen blo Shem,+ Ham, and Japheth, olketa son blo Noah, hem olsem.

Bihaen datfala Flood, olketa garem olketa son.+ 2 Olketa son blo Japheth hem Gomer,+ Magog,+ Madai, Javan, Tubal,+ Meshech,+ and Tiras.+

3 Olketa son blo Gomer hem Ashkenaz,+ Riphath, and Togarmah.+

4 Olketa son blo Javan hem Elishah,+ Tarshish,+ Kittim,+ and Dodanim.

5 Olketa hia nao grani blo pipol wea stap lo olketa island,* followim olketa languis, olketa famili, and olketa nation blo olketa.

6 Olketa son blo Ham hem Cush, Mizraim,+ Put,+ and Canaan.+

7 Olketa son blo Cush hem Seba,+ Havilah, Sabtah, Raamah,+ and Sabteca.

Olketa son blo Raamah hem Sheba and Dedan.

8 Cush kamap dadi blo Nimrod. Hem nao first strongfala leader* lo earth. 9 Hem kamap strongfala man for hunting wea againstim Jehovah. Dastawe samfala taem pipol savve comparem narawan witim Nimrod, and sei: “Hem olsem Nimrod, strongfala man for hunting wea againstim Jehovah.” 10 Olketa firstfala taon insaed kingdom blo Nimrod hem Babel,+ Erech,+ Accad, and Calneh, lo land lo Shinar.+ 11 Start from datfala land Nimrod go lo Assyria+ and buildim Nineveh,+ Rehoboth-Ir, Calah, 12 and Resen, wea stap between Nineveh and Calah. Datwan nao datfala big taon.*

13 Mizraim kamap dadi blo Ludim,+ Anamim, Lehabim, Naphtuhim,+ 14 Pathrusim,+ Casluhim (wea olketa Philistine+ kam from), and Caphtorim.+

15 Firstborn son blo Canaan hem Sidon,+ and then Heth,+ 16 and tu, olketa Jebusite,+ olketa Amorite,+ olketa Girgashite, 17 olketa Hivite,+ olketa Arkite, olketa Sinite, 18 olketa Arvadite,+ olketa Zemarite, and olketa Hamathite.+ Bihaen, olketa famili blo Canaan go stap evriwea. 19 So baondri blo olketa Canaanite hem start lo Sidon go kasem Gerar,+ klosap lo Gaza,+ and go kasem Sodom, Gomorrah,+ Admah, and Zeboiim,+ klosap lo Lasha. 20 Hem nao olketa wea kam from laen blo Ham, followim olketa famili, olketa languis, olketa land, and olketa nation blo olketa.

21 Shem tu garem olketa pikinini. Eber+ and olketa pikinini blo hem kam from laen blo Shem. Big brata blo Shem hem Japheth.* 22 Olketa son blo Shem hem Elam,+ Asshur,+ Arpachshad,+ Lud, and Aram.+

23 Olketa son blo Aram hem, Uz, Hul, Gether, and Mash.

24 Arpachshad kamap dadi blo Shelah,+ and Shelah kamap dadi blo Eber.

25 Eber garem tufala son. Wanfala nem blo hem Peleg*+ bikos earth* hem divaed taem hem laef. Brata blo hem nem blo hem Joktan.+

26 Joktan kamap dadi blo Almodad, Sheleph, Hazarmaveth, Jerah,+ 27 Hadoram, Uzal, Diklah, 28 Obal, Abimael, Sheba, 29 Ophir,+ Havilah, and Jobab. Evriwan hia olketa son blo Joktan.

30 Ples blo olketa hem start lo Mesha go kasem Sephar, olketa area lo olketa maunten lo East.

31 Hem nao olketa wea kam from laen blo Shem, followim olketa famili, olketa languis, olketa land, and olketa nation blo olketa.+

32 Olketa hia nao olketa famili blo olketa son blo Noah, followim olketa laen blo olketa and olketa nation blo olketa. Bihaen lo datfala Flood, olketa nation hia go stap evriwea lo earth.+

11 Lo datfala taem, evriwan lo earth gohed for story lo wan languis and iusim olketa sem word.* 2 Taem pipol travel go lo east, olketa kasem wanfala flat ples lo land lo Shinar,+ so olketa setol lo there. 3 Then olketa sei lo each other: “Kam, iumi mekem olketa brik and beikem lo fire.” So olketa no iusim ston bat olketa iusim brik, and olketa no iusim mortar* for joinim olketa brik hia bat olketa iusim tar. 4 Then olketa sei: “Kam, iumi buildim wanfala taon and wanfala taoa wea hae go kasem skae mekem evriwan mekhae lo nem blo iumi, and mekem iumi no go stap evriwea lo disfala earth.”+

5 Then Jehovah go daon for lukim datfala taon and datfala taoa wea olketa man hia buildim. 6 So Jehovah sei: “Lukim! Pipol hia wan mind and olketa story lo wan languis,+ and diswan nao samting wea olketa start for duim. Distaem eniting wea olketa tingim bae hem no hard nomoa for olketa duim. 7 Kam! Iumi+ go daon for mekem olketa hia story lo difren languis for olketa konfius and no minim languis blo each other.” 8 So Jehovah mekem olketa go stap evriwea lo earth,+ and gogo, olketa stop nao for buildim datfala taon. 9 Dastawe nem blo datfala ples hem Babel*+ bikos lo there nao Jehovah mekem evri pipol lo earth for story lo difren languis mekem olketa konfius. And Jehovah mekem olketa for go stap evriwea lo earth.

10 Story abaotem laen blo Shem+ hem olsem.

Tufala year bihaen lo datfala Flood, taem Shem hem 100 years old, hem kamap dadi blo Arpachshad.+ 11 Bihaen Arpachshad born, Shem stap for nara 500 years, and hem garem olketa nara son and dota.+

12 Arpachshad stap for 35 years and then hem kamap dadi blo Shelah.+ 13 Bihaen Shelah born, Arpachshad stap for nara 403 years, and hem garem olketa nara son and dota.

14 Shelah stap for 30 years and then hem kamap dadi blo Eber.+ 15 Bihaen Eber born, Shelah stap for nara 403 years, and hem garem olketa nara son and dota.

16 Eber stap for 34 years and then hem kamap dadi blo Peleg.+ 17 Bihaen Peleg born, Eber stap for nara 430 years, and hem garem olketa nara son and dota.

18 Peleg stap for 30 years and then hem kamap dadi blo Reu.+ 19 Bihaen Reu born, Peleg stap for nara 209 years, and hem garem olketa nara son and dota.

20 Reu stap for 32 years and then hem kamap dadi blo Serug. 21 Bihaen Serug born, Reu stap for nara 207 years, and hem garem olketa nara son and dota.

22 Serug stap for 30 years and then hem kamap dadi blo Nahor. 23 Bihaen Nahor born, Serug stap for nara 200 years, and hem garem olketa nara son and dota.

24 Nahor stap for 29 years and then hem kamap dadi blo Terah.+ 25 Bihaen Terah born, Nahor stap for nara 119 years, and hem garem olketa nara son and dota.

26 Bihaen Terah stap for 70 years, hem kamap dadi blo Abram,+ Nahor,+ and Haran.

27 Story abaotem laen blo Terah hem olsem.

Terah kamap dadi blo Abram, Nahor, and Haran. And Haran kamap dadi blo Lot.+ 28 Haran hem dae lo land wea hem born, lo Ur,+ ples blo olketa Chaldean, taem dadi blo hem Terah laef yet.+ 29 Abram marit, and Nahor tu marit. Nem blo waef blo Abram hem Sarai,+ and nem blo waef blo Nahor hem Milcah.+ Tufala dota blo Haran nao Milcah and Iscah. 30 Sarai no savve garem pikinini,+ so hem no bornem eni pikinini.

31 Then Terah tekem son blo hem Abram and granson blo hem Lot,+ son blo Haran, and Sarai, dota-in-law blo hem, wea hem waef blo son blo hem Abram, and olketa lusim Ur, ples blo olketa Chaldean for go lo land lo Canaan.+ Gogo, olketa kasem Haran+ and olketa setol lo there. 32 Terah hem laef for 205 years. Then Terah dae lo Haran.

12 And Jehovah sei lo Abram: “Go from disfala land wea iu stap lo hem and from olketa relative blo iu, and from pipol blo dadi blo iu and go lo land wea mi bae showim iu.+ 2 Mi bae mekem wanfala maeti nation kam from iu, and mi bae blessim iu, and mi bae mekem nem blo iu famous, and bikos lo iu, olketa narawan bae kasem blessing.+ 3 Mi bae blessim olketa wea blessim iu, and mi bae panisim olketa wea cursim iu,+ and evri famili lo earth bae kasem blessing* bikos lo iu.”+

4 So Abram followim wanem Jehovah talem and hem go nao. Lot tu go witim hem. Abram hem 75 years old taem hem lusim Haran.+ 5 Abram tekem waef blo hem Sarai+ and Lot, son blo brata blo hem,+ evriting wea olketa onam,+ and evri servant* wea stap witim olketa lo Haran. Olketa hia go lo land lo Canaan.+ Taem olketa kasem land lo Canaan, 6 Abram travel insaed datfala land gogo hem kasem area wea olketa kolem Shechem,+ klosap lo olketa big tree lo Moreh.+ Lo datfala taem olketa Canaanite stap lo datfala land. 7 Then Jehovah kam lo Abram and sei: “Mi bae givim disfala land+ lo pikinini* blo iu.”+ So Abram buildim wanfala altar for Jehovah lo there, lo ples wea Hem kam lo hem. 8 Then hem lusim lo there and hem go lo olketa area lo olketa maunten lo east saed lo Bethel.+ Hem putim ap tent blo hem between Bethel and Ai.+ Bethel stap lo west saed and Ai stap lo east saed. Then hem wakem altar for Jehovah+ lo there and hem start for kol lo nem blo Jehovah.+ 9 Bihaen, Abram lusim ples wea hem camp lo hem and hem go lo Negeb.+ Hem muvim camp blo hem from wanfala ples go lo nara ples.

10 Wantaem, bigfala hangere kamap lo land lo Canaan, so Abram go daon lo Egypt for stap lo there for lelebet longtaem*+ bikos hangere hia hem big tumas.+ 11 Taem hem klosap kasem Egypt hem sei lo waef blo hem Sarai: “Plis herem! Mi savve iu wanfala naesbola woman.+ 12 So taem olketa lo Egypt lukim iu bae olketa sei, ‘Diswan hem waef blo hem.’ Then bae olketa killim mi dae, bat iu bae laef. 13 Plis iu mas sei iu sista blo mi mekem no eni nogud samting kasem mi bikos lo iu, and bae olketa no killim mi dae.”+

14 Taem Abram kasem Egypt, olketa lo Egypt lukim woman hia hem barava naesbola. 15 And olketa hae official blo Pharaoh tu lukim hem, and olketa go storyim lo Pharaoh dat woman hia hem naesbola tumas. So olketa tekem Sarai go lo haos blo Pharaoh. 16 Pharaoh laekem Sarai so hem treatim gud Abram, and hem givim lo Abram olketa sheepsheep, buluka, man and mere donkey, olketa man and woman servant, and olketa camel.+ 17 Then Jehovah mekem Pharaoh, famili blo hem, and olketa servant blo hem kasem nogud sik* bikos lo Sarai, waef blo Abram.+ 18 So Pharaoh kolem kam Abram and sei: “Why nao iu duim diswan lo mi? Why nao iu no talem mi dat hem waef blo iu? 19 Why nao iu talem mi dat hem sista blo iu?+ Mi klosap tekem hem for kamap waef blo mi. Hem waef blo iu ia. Tekem hem and go nao!” 20 So Pharaoh givim komand lo olketa servant blo hem abaotem Abram, and olketa leadim hem and waef blo hem go aot from Egypt witim evriting wea tufala onam.+

13 Then Abram and waef blo hem tekem evriting wea hem onam, and olketa lusim Egypt and go ap lo Negeb.+ Lot tu go witim hem. 2 Abram hem garem staka animal, silver, and gold.+ 3 Taem hem travel from Negeb go lo Bethel hem camp from wanfala ples go lo nara ples, go kasem taem hem arrive lo ples wea hem putim tent blo hem bifor, between Bethel and Ai,+ 4 lo sem ples wea hem buildim altar lo hem bifor. Lo there Abram kol lo nem blo Jehovah.

5 Lot wea travel witim Abram, hem tu garem olketa sheepsheep, buluka, and olketa tent. 6 So olketa no fit for stap tugeta lo datfala land bikos hem no big fitim evriting wea olketa onam, from olketa garem staka samting. 7 Gogo, olketa wea lukaftarem olketa animal blo Abram raoa witim olketa wea lukaftarem olketa animal blo Lot. Lo datfala taem, olketa Canaanite and olketa Perizzite stap lo datfala land.+ 8 So Abram sei lo Lot:+ “Plis, mi no laekem iumi tufala, and olketa wea lukaftarem olketa animal blo iumi tufala for raoa bikos iumi tufala brata nomoa. 9 Full land hia stap for iu chusim. Hao sapos iumi tufala separate? Sapos iu go lo left, then bae mi go lo raet, bat sapos iu go lo raet, then bae mi go lo left.” 10 So Lot lukluk raon and hem lukim full distrik lo Jordan+ go kasem Zoar garem staka wata (bifor Jehovah distroem Sodom and Gomorrah), semsem olsem garden* blo Jehovah,+ and land lo Egypt.+ 11 Then Lot chusim full distrik lo Jordan, and hem muvim camp blo hem go lo east. So olketa separate from each other. 12 Abram stap lo land lo Canaan, bat Lot go stap klosap lo olketa taon lo distrik lo Jordan.+ Gogo, hem setol klosap lo Sodom. 13 Olketa man lo Sodom olketa wicked and olketa duim olketa bigfala sin againstim Jehovah.+

14 Bihaen Lot separate from Abram, Jehovah sei lo Abram: “Plis, from ples wea iu standap, iu luk go lo north and south, east and west, 15 bikos full land wea iu lukim, mi bae givim lo iu and lo pikinini* blo iu. And iufala bae onam datfala land for olowe.+ 16 And bae mi mekem olketa pikinini* blo iu for staka olsem olketa dust lo earth. Sapos eniwan savve kaontem dust lo earth then bae hem savve kaontem olketa pikinini* blo iu.+ 17 Iu go distaem and travel lo full land bikos bae mi givim disfala land lo iu.” 18 So Abram gohed for stap insaed olketa tent. Bihaen, hem kam and setol klosap lo olketa big tree lo Mamre,+ lo Hebron.+ And hem buildim wanfala altar for Jehovah lo there.+

14 Lo datfala taem, Amraphel, king blo Shinar,+ Arioch, king blo Ellasar, Chedorlaomer,+ king blo Elam,+ and Tidal, king blo Goiim, 2 faet againstim Bera, king blo Sodom,+ Birsha, king blo Gomorrah,+ Shinab, king blo Admah, Shemeber, king blo Zeboiim,+ and king blo Bela. Nara nem blo Bela hem Zoar. 3 Evri army blo faevfala king hia hipap lo Valley* lo Siddim,+ lo Salt Sea.*+

4 Faevfala king hia stap anda lo rul blo Chedorlaomer for 12-fala year, bat lo mek-13 year olketa againstim hem. 5 And lo mek-14 year, Chedorlaomer and olketa king wea saedem hem olketa kam faet and winim olketa Rephaim lo Ashteroth-karnaim, olketa Zuzim lo Ham, olketa Emim+ lo Shaveh-kiriathaim, 6 and olketa Horite+ wea stap lo olketa maunten lo Seir+ go daon kasem El-paran, lo wilderness. 7 Then olketa tane go bak lo En-mishpat, wea nara nem blo hem Kadesh,+ and olketa winim full territory blo olketa Amalekite+ and olketa Amorite+ tu wea stap lo Hazazon-tamar.+

8 Lo datfala taem, king blo Sodom witim king blo Gomorrah, king blo Admah, king blo Zeboiim, and king blo Bela wea hem nara nem blo Zoar, witim olketa army blo olketa, olketa march go lo Valley* lo Siddim and standap lo position for faet 9 againstim Chedorlaomer, king blo Elam, Tidal, king blo Goiim, Amraphel, king blo Shinar, and Arioch, king blo Ellasar.+ Fofala king feisim faevfala king. 10 Valley* lo Siddim hem garem staka hol blo tar, and taem king blo Sodom and king blo Gomorrah trae for ranawe tufala foldaon insaed olketa hol hia, bat olketa narawan ranawe go lo olketa area lo olketa maunten. 11 Then fofala king wea win tekem evri samting lo Sodom and Gomorrah, and evri kaikai blo olketa and go bak.+ 12 Olketa tekem tu Lot, son blo brata blo Abram wea stap lo Sodom+ and evriting wea hem garem and olketa go bak.

13 Then wanfala man wea ranawe hem kam storyim lo Abram* samting wea happen. Lo datfala taem Abram stap* klosap lo olketa big tree blo Mamre, wea hem wanfala Amorite,+ and tufala brata blo hem Eshcol and Aner.+ Olketa man hia saedem Abram. 14 So taem Abram herem olketa enemy tekem relative*+ blo hem olsem prisoner, hem hipimap 318 man wea savve faet, wea olketa servant blo hem wea born lo haos blo hem. And evriwan aftarem olketa hia go kasem Dan.+ 15 Lo naet, hem divaedem olketa servant blo hem hia lo olketa grup, then olketa attakim and winim olketa enemy. And hem ronem olketa go kasem Hobah, wea stap north lo Damascus. 16 Hem tekem bak evri samting, and tu relative blo hem Lot, evriting blo Lot, olketa woman, and olketa nara pipol.

17 Taem Abram kam bak bihaen hem winim Chedorlaomer and olketa king wea go witim hem, king blo Sodom go for meetim Abram lo Valley* lo Shaveh, wea nara nem blo hem Valley blo King.+ 18 And Melchizedek,+ king blo Salem+ tekem kam bred and wine lo Abram. Hem priest blo Most Hae God.+

19 Then hem blessim Abram and sei:

“Most Hae God bae blessim Abram,

Man wea Wakem skae and earth.

20 And Most Hae God bae kasem praise,

Hem nao mekem iu winim olketa enemy blo iu!”

And Abram givim hem wan tenth blo evriting wea hem tekem from olketa enemy.+

21 Bihaen datwan, king blo Sodom sei lo Abram: “Iu keepim olketa samting wea iu tekem lo faet bat givim bak pipol* blo mi.” 22 Bat Abram sei lo king blo Sodom: “Mi promis* front lo Jehovah, wea hem Most Hae God, Man wea Wakem skae and earth, 23 dat mi bae no tekem eniting blo iu, nomata eni smol string or eni rope lo sandol blo iu, nogud nao iu sei, ‘Mi nao mekem Abram rich.’ 24 Bae mi no tekem eniting. Only samting wea mi acceptim from iu nomoa hem kaikai wea olketa young man hia kaikaim finis. Bat Aner, Eshcol, and Mamre+ wea go witim mi savve tekem share blo olketa.”

15 Bihaen datwan, Jehovah story lo Abram insaed wanfala vision. Hem sei: “Iu no fraet,+ Abram. Mi bae protectim iu.*+ Reward blo iu bae barava big.”+ 2 Abram sei: “Sovereign Lord Jehovah, wat nao bae iu givim mi? Mi no garem eni pikinini, and Eliezer, man from Damascus nao bae inheritim evriting blo mi.”+ 3 Abram sei moa: “Iu no givim mi eni pikinini,*+ and wanfala lo olketa servant* blo mi nao bae inheritim evriting blo mi.” 4 Bat lukim! Jehovah sei lo hem: “Disfala man bae no inheritim eniting blo iu, bat son* blo iu nao bae inheritim evriting blo iu.”+

5 Hem leadim Abram go aotsaed and sei: “Plis, iu luk go ap lo skae and kaontem olketa star, sapos iu fit for duim datwan.” Then hem sei lo Abram: “Pikinini* blo iu bae staka olsem olketa star lo skae.”+ 6 So Abram garem faith lo Jehovah,+ and Hem ting lo Abram olsem hem raeteous.+ 7 Then hem sei moa: “Mi Jehovah, wea leadim iu aot from Ur, ples blo olketa Chaldean for givim disfala land for iu onam.”+ 8 Then Abram sei: “Sovereign Lord Jehovah, hao nao bae mi savve dat mi bae onam disfala land?” 9 Hem sei lo Abram: “Tekem kam wanfala thri year old mere buluka,* wanfala thri year old mere goat, wanfala thri year old man sheepsheep, wanfala turtledove bird, and wanfala young pigeon bird.” 10 So hem tekem evri animal hia and katem lo tufala haf. Then hem leim left saed blo each animal lo wansaed, and raet saed blo each animal lo opposite saed. Bat hem no katem tufala bird hia. 11 Then olketa big bird wea savve kaikaim dead body gohed flae kam daon for kaikaim olketa animal hia, bat Abram gohed raosem olketa.

12 Taem hem klosap sunset, Abram deep sleep and hem dream dat hem stap insaed wanfala barava dark ples. 13 Then God sei lo Abram: “Iu mas savve pikinini* blo iu bae go stap olsem foreigner lo nara nation and pipol lo there bae mekem olketa for slave and bae treatim olketa nogud for 400 years.+ 14 Bat mi bae panisim datfala nation wea mekem olketa for slave,+ and bihaen datwan olketa bae lusim datfala ples witim staka samting.+ 15 Bat iu, bae iu laef for longfala taem and gogo bae iu dae* taem iu olo and bae olketa berem iu.+ 16 Bat lo mek-fo genereson bae olketa kam bak lo hia+ bikos hem no kasem yet taem for panisim olketa Amorite.”+

17 Bihaen sun go daon finis and hem dark fogud, wanfala oven* wea smoke kamaot from hem showaot, and wanfala stik wea bone hem go midol lo olketa haf pis animal hia. 18 Lo datfala day Jehovah mekem wanfala covenant witim Abram+ taem Hem sei: “Bae mi givim disfala land lo pikinini* blo iu,+ start lo river lo Egypt go kasem datfala big river, wea hem nao Euphrates River.+ 19 Hem land blo olketa Kenite,+ olketa Kenizzite, olketa Kadmonite, 20 olketa Hittite,+ olketa Perizzite,+ olketa Rephaim,+ 21 olketa Amorite, olketa Canaanite, olketa Girgashite, and olketa Jebusite.”+

16 Sarai, waef blo Abram no garem eni pikinini,+ bat hem garem wanfala servant from Egypt, wea nem blo hem Hagar.+ 2 So Sarai sei lo Abram: “Plis lisin lo mi! Jehovah no letem mi for garem eni pikinini. Plis iu sleep witim servant blo mi. Maet hem savve garem pikinini for mi.”+ So Abram lisin lo Sarai. 3 Bihaen Abram stap lo land lo Canaan for tenfala year, Sarai, waef blo Abram givim servant blo hem, Hagar, wea kam from Egypt, lo hasband blo hem Abram olsem waef blo hem. 4 So Abram sleep witim Hagar and hem babule. Taem Hagar savve hem babule, hem start for ting daonem boss blo hem, Sarai.

5 So Sarai sei lo Abram: “Nogud samting wea Hagar duim lo mi hem rong blo iu. Mi nao givim servant blo mi lo iu bat taem hem savve hem babule, hem start for ting daonem mi. Jehovah nao bae judge between mi and iu.” 6 So Abram sei lo Sarai: “Lukim! Iu nao boss lo servant blo iu. Duim eniting lo hem wea iu laekem.” Then Sarai duim samting for mek shame lo Hagar, and Hagar ranawe from hem.

7 Gogo, angel blo Jehovah meetim hem lo wanfala well lo wilderness, followim road wea go lo Shur.+ 8 And hem sei: “Hagar, servant blo Sarai, iu stap kam lo wea ia, and wea nao iu go?” So Hagar sei: “Mi ranawe from boss blo mi, Sarai.” 9 Then angel blo Jehovah sei lo hem: “Iu go bak lo boss blo iu and hambol for obeyim hem.” 10 Then angel blo Jehovah sei: “Bae mi mekem olketa pikinini* blo iu for barava staka gogo bae olketa staka tumas for kaontem.”+ 11 Angel blo Jehovah sei moa: “Iu babule nao ia, and bae iu bornem wanfala son, and bae iu nemim hem lo Ishmael* bikos Jehovah herem krae blo iu lo disfala hard taem wea kasem iu. 12 Ishmael bae olsem wild donkey.* Hem bae againstim evriwan and evriwan bae againstim hem, and hem bae stap opposite lo evri brata blo hem.”*

13 Then Hagar praisem* nem blo Jehovah, wea story lo hem. Hagar sei: “Iu God wea lukim evri samting,”+ bikos hem sei: “Mi lukim nao God wea lukim mi!” 14 Dastawe olketa nemim datfala well lo Beer-lahai-roi,* wea stap between Kadesh and Bered. 15 Gogo, Hagar bornem wanfala son for Abram, and Abram nemim son wea Hagar bornem lo Ishmael.+ 16 Abram hem 86 years old taem Hagar bornem Ishmael.

17 Taem Abram hem 99 years old, Jehovah kam lo hem and sei: “Mi Olmaeti God. Iu faithful* lo mi and pruvim iu no garem eni blame. 2 Mi bae fulfillim covenant blo mi witim iu+ and mi bae mekem olketa wea born lo laen blo iu for staka fogud.”+

3 Semtaem nomoa Abram baodaon go kasem graon, and God gohed story witim hem olsem: 4 “Lukim! Mi mekem finis covenant blo mi witim iu,+ and iu bae dadi blo staka nation.+ 5 Distaem nem blo iu no Abram* bat nem blo iu hem Abraham* bikos mi bae mekem iu dadi blo staka nation. 6 Mi bae mekem staka pikinini born kam from laen blo iu mekem staka nation kam from iu, and olketa king bae kam from iu.+

7 “And mi bae keepim covenant blo mi witim iu+ and witim pikinini* blo iu and olketa genereson wea kam from laen blo iu. Disfala covenant bae stap for olowe. Mi bae God blo iu and God blo pikinini* blo iu. 8 And mi bae givim lo iu and olketa pikinini* blo iu disfala land wea iu stap lo hem olsem foreigner.+ And iu bae onam disfala land for olowe. Land hia hem full land lo Canaan. And mi nao bae God blo olketa pikinini blo iu.”+

9 God sei moa lo Abraham: “And iu mas keepim covenant blo mi, iu and pikinini* blo iu, and olketa genereson wea bae kam from laen blo iu. 10 Diswan hem covenant blo mi wea mi mekem witim iufala, wea iu and olketa pikinini* blo iu mas keepim: Evri male blo iufala mas circumcise.*+ 11 Iufala mas circumcise,* and diswan hem wanfala saen blo covenant wea mi mekem witim iufala.+ 12 Eni baby boy wea born insaed famili* blo iufala mas circumcise taem olketa eit days old.+ And eniwan wea born insaed famili, and eniwan wea no kam from pikinini* blo iufala, wea iufala peim from nara nation, hem tu mas circumcise. Iufala mas duim diswan lo evri genereson wea bae kam from laen blo iufala. 13 Evri man wea born insaed famili blo iufala and evri man wea iu peim mas circumcise.+ And disfala saen lo body blo iufala hem pruvim disfala covenant wea mi mekem witim iufala, hem for olowe. 14 Sapos eni man hem no laek for circumcise, iufala mas killim dae datfala man.* Hem brekem covenant blo mi.”

15 Then God sei lo Abraham: “Iu no kolem nem blo waef blo iu Sarai*+ bikos start distaem nem blo hem Sarah.* 16 Bae mi blessim hem and bae hem bornem wanfala son for iu.+ Bae mi blessim hem and bae hem mami blo olketa nation. Olketa king* bae kam from hem.” 17 Semtaem nomoa Abraham baodaon kasem graon. Then hem start for laf and sei insaed heart blo hem:+ “Hao, man wea 100 years old hem fit for garem pikinini? And Sarah wea 90 years old hem savve bornem pikinini?”+

18 So Abraham sei lo datfala tru God: “Plis iu blessim Ishmael!”+ 19 Then God sei lo hem: “Waef blo iu Sarah nao bae bornem wanfala son for iu, and iu mas nemim hem lo Isaac.*+ And bae mi fulfillim covenant blo mi witim hem and olketa pikinini* blo hem. Disfala covenant bae stap for olowe.+ 20 Bat bae mi blessim Ishmael olsem iu askem. Lukim! Mi bae blessim hem, and hem bae garem staka pikinini and staka pikinini bae kam from laen blo hem. Bae 12-fala chief kam from laen blo hem, and mi bae mekem wanfala big nation kam from hem.+ 21 Bat, mi bae fulfillim covenant blo mi witim Isaac,+ wea Sarah bae bornem for iu lo semtaem next year.”+

22 Bihaen God story finis witim hem, hem lusim Abraham. 23 Then Abraham tekem son blo hem Ishmael and evri man wea born insaed famili blo hem, evri man wea hem peim, evri man lo famili blo Abraham, and hem circumcisem evri man hia lo datfala sem day olsem God talem hem for duim.+ 24 Abraham hem 99 years old taem hem circumcise.+ 25 And son blo hem Ishmael hem 13 years old taem hem circumcise.+ 26 Lo datfala sem day, Abraham and son blo hem Ishmael tufala circumcise. 27 Evri man lo famili blo hem, evri man wea born insaed famili blo hem, and evri man wea hem peim from nara nation, olketa tu circumcise witim hem lo datfala sem day.

18 Bihaen, Jehovah+ kam lo Abraham lo olketa big tree lo Mamre,+ taem hem sidaon lo entrance lo tent, lo midolday taem hem barava hot. 2 Abraham luk go and lukim thrifala man standap lelebet farawe from hem.+ Taem hem lukim olketa, hem lusim entrance lo tent and ran go for meetim olketa, and hem baodaon go kasem graon. 3 Then Abraham sei: “Jehovah, sapos iu hapi lo mi, plis kam lo haos blo mi. 4 Bae mifala tekem kam lelebet wata and wasim foot blo iufala,+ then iufala savve rest andanit lo tree. 5 From iufala kam lo servant blo iufala, bae mi go tekem kam lelebet bred for strongim iufala.* Then iufala savve go moa.” So olketa sei: “Hem olraet. Iu savve duim wanem iu talem.”

6 So Abraham hariap go lo tent lo Sarah and sei: “Kwiktaem! Tekem 12 kilo* blo best flour, pressim dough, and mekem samfala bred.” 7 Then Abraham ran go lo olketa animal blo hem and chusim wanfala best young bull. Hem leadim kam lo servant blo hem mekem hem kwiktaem redyim. 8 Bihaen, Abraham tekem kam butter, milk, and meat blo bull hia wea hem redyim and hem putim olketa kaikai hia front lo olketa. Then hem standap saed lo olketa taem olketa gohed kaikai andanit lo tree.+

9 Olketa sei lo hem: “Wea nao waef blo iu Sarah?”+ Hem sei: “Hem insaed tent.” 10 So wanfala lo olketa sei: “Lo semtaem next year bae mi kam bak lo iu, and lukim, waef blo iu Sarah bae garem wanfala son!”+ Man hia hem aotsaed lo tent, and Sarah hem standap bihaen lo entrance blo datfala tent, and hem herehere go. 11 Lo datfala taem Abraham and Sarah tufala olo finis.+ Sarah winim finis age for garem pikinini.*+ 12 So Sarah start for laf insaed heart blo hemseleva and sei: “Mi olo finis and lord blo mi olo tu, so hao, hem tru bae mi kasem disfala hapi?”+ 13 Then Jehovah sei lo Abraham: “Why nao Sarah laf and sei, ‘Hao, hem tru bae mi bornem pikinini nomata mi olo finis?’ 14 Hao, eni samting hard lo Jehovah?+ Bae mi kam bak lo iu semtaem next year, and Sarah bae garem wanfala son.” 15 Bat from Sarah fraet hem sei: “Mi nating laf!” Then God sei: “Nomoa! Iu laf ia.”

16 Taem olketa man hia getap for go, olketa luk go daon lo Sodom,+ and Abraham wakabaot go witim olketa for lusim olketa. 17 Jehovah sei: “Mi bae no haedem samting wea mi bae duim from Abraham.+ 18 Abraham nao bae garem staka pikinini and kamap wanfala big and maeti nation, and pipol lo evri nation bae kasem blessing* bikos lo hem.+ 19 Mi fren gud witim Abraham and mi sure hem bae komandim olketa son blo hem and olketa wea kam from laen blo hem for gohed obeyim Jehovah lo wei for duim stret samting and samting wea followim justice.+ Sapos olketa duim datwan, bae Jehovah duim wanem hem promisim lo Abraham.”

20 Then Jehovah sei: “Mi herem bigfala komplen abaotem Sodom and Gomorrah+ bikos sin blo olketa hem tumas nao.+ 21 So mi mas go daon for faendaot sapos komplen wea mi herem hem tru or nomoa. Mi laek for mek sure lo datwan.”+

22 Then olketa man hia lusim datfala ples and go lo Sodom, bat Jehovah+ hem stap bak witim Abraham. 23 Then Abraham go klosap and askem hem: “Hao, hem tru bae iu distroem olketa wea raeteous witim olketa wea wicked?+ 24 Sapos 50-fala raeteous man stap lo datfala taon, hao, bae iu distroem evriwan lo there and no tingim 50-fala raeteous man hia? 25 Mi no ting bae iu duim kaen samting olsem for killim dae olketa raeteous man witim olketa wicked man. Sapos iu duim datwan, olketa raeteous wan bae panis olsem olketa wicked wan tu.+ Mi no ting bae iu duim datwan.+ Iu nao Judge blo full earth. So hao, bae iu no duim stret samting?”+ 26 Then Jehovah sei: “Sapos mi faendem 50-fala raeteous man lo taon lo Sodom, bae mi forgivim evriwan lo datfala ples bikos lo olketa hia.” 27 Bat Abraham sei moa: “Mi dust and asis nomoa. Plis Jehovah, letem mi story moa. 28 Sapos 45-fala raeteous man stap lo there, hao, bae iu distroem datfala full taon?” Then God sei: “Bae mi no distroem datfala ples sapos mi faendem 45-fala man hia.”+

29 Then Abraham ask moa: “Hao sapos 40-fala raeteous man nao lo there?” God sei: “Bae mi no distroem datfala ples bikos lo 40-fala man hia.” 30 Bat Abraham sei moa: “Jehovah, plis iu no kros lo mi,+ bat letem mi story moa: Hao sapos 30-fala raeteous man nao lo there?” God sei: “Bae mi no distroem datfala ples bikos lo 30-fala man hia.” 31 Bat Abraham gohed for story moa: “Plis Jehovah letem mi story moa: Hao sapos 20-fala raeteous man nao lo there?” God sei: “Bae mi no distroem datfala ples bikos lo 20-fala man hia.” 32 Gogo, Abraham sei: “Jehovah, plis iu no kros lo mi, bat letem mi story wanfala taem moa: Hao sapos tenfala raeteous man nomoa lo there?” God sei: “Bae mi no distroem datfala ples bikos lo tenfala man hia.” 33 Bihaen Jehovah story finis witim Abraham, hem go nao,+ and Abraham go bak lo ples blo hem.

19 Tufala angel kasem Sodom lo evening, and Lot hem sidaon lo gate lo Sodom. Taem Lot lukim tufala, hem getap for go meetim tufala and hem baodaon go kasem graon.+ 2 Hem sei: “Plis tufala lord blo mi, iutufala kam sleep tunaet lo haos blo servant blo iutufala and letem mifala wasim tufala foot blo iutufala. Then iutufala savve wekap early and go moa.” Then tufala sei: “Nomoa, bae mitufala sleep lo pablik area lo taon nomoa.” 3 Bat Lot gohed askem tufala gogo tufala go witim hem lo haos blo hem. Then hem mekem wanfala feast for tufala and hem beikem bred wea no garem yeast, and tufala kaikaim.

4 Bifor olketa sleep, wanfala big grup blo olketa man lo datfala taon lo Sodom, start from smol boy go kasem old man, evriwan kam and raonem haos blo Lot. 5 And olketa gohed for singaot olsem lo Lot: “Wea nao tufala man wea kam lo iu lo evening? Tekem tufala kamaot mekem mifala duim sex witim tufala.”+

6 Then Lot openem door and kamaot lo olketa, and hem satem bak door bihaen lo hem. 7 Hem sei: “Plis, olketa brata blo mi, iufala no duim wicked samting. 8 Mi garem tufala virgin dota. Bae mi go leadim tufala kamaot mekem iufala duim eniting wea iufala laekem lo tufala. Bat no duim eniting lo tufala man hia bikos tufala stap anda* lo ruf blo mi.”+ 9 Then olketa sei: “Klia from mifala!” And olketa sei moa: “Man hia tingse hem hu ia! Hem laek judgem iumi bat hem foreigner nomoa and no eni pipol blo hem lo hia.” Then olketa sei moa lo Lot: “Distaem bae mifala duim nogud samting lo iu winim wanem mifala bae duim lo tufala.” And then olketa pushim Lot witim door and trae for brekem door. 10 So tufala man hia openem door and pullim Lot kam insaed haos, and then tufala satem bak door. 11 Bat tufala man hia mekem olketa man wea stap lo entrance blo haos for blind, start lo smol boy go kasem old man, and olketa trae for faendem door gogo olketa taed nomoa.

12 Then tufala sei lo Lot: “Iu garem eni nara wantok lo hia? Sapos iu garem eni son-in-law, son, dota, or eni nara relative blo iu wea stap lo disfala taon, talem evri pipol blo iu for lusim disfala ples! 13 Bae mifala distroem disfala ples bikos komplen wea Jehovah+ herem abaotem pipol lo hia hem big tumas dastawe Jehovah sendem mifala for distroem disfala taon.” 14 So Lot go and warnim olketa son-in-law blo hem wea bae maritim olketa dota blo hem. Hem gohed for sei: “Hariap! Go aot from disfala ples bikos Jehovah bae distroem disfala taon!” Bat olketa son-in-law blo hem tingse hem mekfani nomoa.+

15 Taem hem start for daylaet, tufala angel hia gohed talem Lot for kwiktaem. Tufala sei: “Hariap! Tekem waef and tufala dota blo iu and go aot from disfala ples mekem iufala no dae bikos lo sin blo pipol lo disfala taon!”+ 16 From Jehovah sorre lo Lot, taem hem gohed delay,+ tufala man hia holem hand blo hem and hand blo waef and hand blo tufala dota blo hem, and leadim olketa go aot from datfala taon.+ 17 Taem olketa kasem aotsaed lo datfala taon, wanfala lo tufala sei: “Iufala ran for laef* blo iufala! No luk bak,+ and no rest lo eni ples lo distrik blo Jordan!+ Ranawe go lo olketa area lo olketa maunten mekem iufala no dae!”

18 Then Lot sei lo tufala: “Plis Jehovah,* no lo there! 19 Iu hapi lo servant blo iu and iu showim loyal love* lo mi taem iu sevem laef blo mi.+ Bat mi no fit for ranawe go lo olketa area lo olketa maunten bikos mi fraet nogud eni nogud samting happen lo mi and mi dae.+ 20 Plis letem mi ranawe go lo disfala smol taon wea stap klosap. Hao, hem olraet sapos mi ranawe go lo there? Hem smol ples nomoa. Then mi bae laef.” 21 So hem sei lo Lot: “Hem olraet, bae mi duim wanem iu askem.+ Bae mi no distroem datfala taon wea iu storyim.+ 22 Hariap! Ranawe go lo there bikos bae mi no duim eniting go kasem taem iu arrive lo there!”+ Dastawe nem blo datfala taon hem Zoar.*+

23 Sun hem kamap finis taem Lot arrive lo Zoar. 24 Then Jehovah mekem sulfur* and fire for foldaon olsem rain lo Sodom and Gomorrah. Jehovah nao mekem datwan foldaon from skae.+ 25 So hem distroem tufala taon hia, and evri man lo olketa ples lo datfala full distrik and olketa plant wea grow lo there.+ 26 Bat waef blo Lot, wea bihaen lo hem, start for luk bak and hem change lo solt wea standap olsem post.+

27 So Abraham wekap early lo morning and go lo ples wea hem story witim Jehovah bifor.+ 28 Taem Abraham luk go daon lo Sodom and Gomorrah and evri ples lo datfala distrik, hem lukim wanfala sapraesing samting. Thik smoke hem go ap from datfala land olsem thik smoke wea kamaot from wanfala big oven!*+ 29 Taem God distroem olketa taon lo datfala distrik, God no forgetim wanem hem talem lo Abraham dastawe hem sendem Lot go aot from olketa taon hia wea hem distroem, wea hem nao olketa taon wea Lot stap lo hem bifor.+

30 Bihaen, Lot and tufala dota blo hem lusim Zoar and start for stap lo olketa area lo olketa maunten+ bikos hem fraet for stap lo Zoar.+ So hem stap insaed wanfala cave witim tufala dota blo hem. 31 And firstborn sei lo smol sista blo hem: “Dadi blo iumi tufala olo nao, and no eni man stap lo disfala ples for iumi tufala maritim and garem pikinini olsem pipol savve duim. 32 Kam, iumi tufala givim wine lo dadi for drinkim, and iumi tufala sleep witim hem mekem iumi tufala garem pikinini and famili laen blo dadi blo iumi tufala no lus.”

33 So datfala naet tufala givim wine lo dadi blo tufala gogo hem drunk. Then firstborn go sleep witim dadi blo hem, bat Lot no savve wanem taem nao gele blo hem leidaon and wanem taem nao hem getap. 34 Then lo next day, firstborn sei lo smol sista blo hem: “Mi sleep witim dadi blo mi last naet. Tunaet tu bae iumi tufala givim hem wine for drinkim, then iu go and sleep witim hem mekem iumi tufala garem pikinini and famili laen blo dadi blo iumi tufala no lus.” 35 So datfala naet tu, tufala givim wine lo dadi blo tufala gogo hem drunk. Then second born go sleep witim dadi blo hem, bat Lot no savve wanem taem nao gele blo hem leidaon and wanem taem nao hem getap. 36 So tufala gele blo Lot babule lo dadi blo tufala. 37 Firstborn hem bornem wanfala son and nemim hem lo Moab.+ Hem nao dadi blo olketa Moabite distaem.+ 38 Smol sista blo hem bornem wanfala son tu, and hem nemim lo Ben-ammi. Hem nao dadi blo olketa Ammonite+ distaem.

20 Then Abraham muvim camp blo hem+ go lo land lo Negeb and hem stap between Kadesh+ and Shur.+ Taem hem stap* lo Gerar,+ 2 Abraham gohed sei olsem abaotem waef blo hem, Sarah: “Hem sista blo mi.”+ So Abimelech, king blo Gerar, talem olketa servant blo hem for go tekem kam Sarah lo hem.+ 3 Bihaen, God kam lo Abimelech insaed dream lo naet and sei: “Iu bae dae bikos lo woman wea iu tekem.+ Hem marit woman and hem garem hasband.”+ 4 Nomata olsem, Abimelech no go klosap lo Sarah.* So Abimelech sei: “Jehovah, hao, bae iu distroem wanfala nation wea innocent?* 5 Abraham nao talem mi Sarah hem sista blo hem, and Sarah tu sei Abraham hem brata blo hem. Mi no garem eni nogud tingting. And tu, mi no savve dat samting wea mi duim hem rong.” 6 Then datfala tru God sei lo Abimelech: “Mi savve iu no garem eni nogud tingting dastawe mi no letem iu for tasim hem nogud nao iu sin againstim mi. 7 So iu givim bak waef blo Abraham bikos Abraham hem wanfala profet,+ and hem bae prea strong for iu+ and iu bae gohed laef. Bat sapos iu no givim bak Sarah, iu and evriwan lo famili blo iu bae dae.”

8 Abimelech wekap lo early morning and talem olketa servant blo hem for kam and hem storyim evri samting hia lo olketa, and olketa fraet tumas. 9 Then Abimelech talem Abraham for kam lo hem and hem sei: “Wat nao iu duim lo mifala? Wanem nogud samting nao mi duim lo iu mekem iu kosim disfala big trabol for kasem mi and pipol wea mi rulim? Samting wea iu duim lo mi hem no stret.” 10 And Abimelech sei moa lo Abraham: “Why nao iu duim diswan?”+ 11 Abraham sei: “Mi duim diswan bikos mi ting olsem, ‘Pipol lo hia no tinghae lo God and olketa bae killim mi dae bikos lo waef blo mi.’+ 12 And tu, hem sista blo mi, mitufala sem dadi bat difren mami, and hem kamap waef blo mi.+ 13 So taem God talem mi for lusim haos blo dadi blo mi,+ mi sei lo Sarah: ‘Iu mas duim diswan for showim loyal love* lo mi. Lo eni ples wea iumi go iu mas sei, “Hem brata blo mi.”’”+

14 Then Abimelech tekem olketa sheepsheep, olketa buluka, olketa man and woman servant, and hem givim lo Abraham, and hem givim bak Sarah waef blo Abraham lo hem. 15 And Abimelech sei tu: “Iu savve stap lo eni ples wea iu laekem lo land blo mi.” 16 And Abimelech sei lo Sarah: “Distaem mi givim 1,000 silver shekel* lo brata blo iu.+ Diswan hem for pruvim iu innocent* lo eye blo evriwan wea stap witim iu and evri narawan, and diswan bae kliarem nem blo iu.” 17 And Abraham start for prea strong lo datfala tru God, and God healim Abimelech, waef blo hem and olketa slave gele blo hem, and olketa start for garem pikinini moa, 18 from Jehovah nao mekem evri woman lo haos blo Abimelech for no garem pikinini* bikos lo Sarah, waef blo Abraham.+

21 Jehovah no forgetim Sarah olsem hem talem finis, and Jehovah duim wanem hem promisim for Sarah.+ 2 So Sarah babule+ and bornem wanfala son for Abraham lo taem wea God promisim Abraham dat bae hem garem pikinini. Lo datfala taem Abraham olo finis.+ 3 Abraham nemim son blo hem wea Sarah bornem for hem, lo Isaac.+ 4 And Abraham circumcisem* son blo hem Isaac taem hem eit days old, followim wanem God komandim lo hem.+ 5 Abraham hem 100 years old taem son blo hem Isaac born. 6 Then Sarah sei: “God hem mekem mi for laf. Evriwan wea herem diswan bae laf witim mi.”* 7 And hem sei moa: “Hu nao talem Abraham, ‘Sarah bae susum pikinini’? Nomata olsem, mi bornem son for Abraham taem hem olo.”

8 Then pikinini hia big nao and lusim susu, and Abraham mekem wanfala big feast lo day wea Isaac lusim susu. 9 Bat Sarah lukim son blo Hagar,+ datfala Egyptian woman, wea hem bornem for Abraham, hem savve tok spoelem Isaac evritaem.+ 10 So hem talem Abraham: “Raosem disfala servant gele and son blo hem bikos son blo mi Isaac bae no sharem eniting wea hem inheritim from iu, witim son blo disfala slave gele!”+ 11 Bat Abraham nating hapi lo samting wea Sarah talem abaotem son* blo hem.+ 12 Then God sei lo Abraham: “Iu no feel nogud lo samting wea Sarah talem lo iu abaotem datfala boy and abaotem slave gele blo iu. Herem hem* bikos pikinini* wea mi promisim lo iu bae hem born kam lo laen blo Isaac.+ 13 Bat mi bae mekem wanfala nation kam from laen+ blo son blo datfala slave gele+ bikos hem pikinini* blo iu.”

14 So Abraham wekap early lo morning and tekem bred and wanfala skin botol* wata and givim lo Hagar. Hem putim olketa samting hia lo shoulder blo Hagar and sendem hem go witim datfala boy.+ So Hagar lusim lo there and hem wakabaot gogo hem lus lo wilderness lo Beer-sheba.+ 15 Gogo, wata lo skin botol hia hem finis, and hem leavim datfala boy andanit wanfala tree. 16 Then Hagar wakabaot go farawe lelebet* and sidaon seleva bikos hem sei: “Mi no laek lukim taem son blo mi dae.” Taem hem sidaon lo there hem start for krae big.

17 Then God herem voice blo datfala boy,+ and angel blo God tok kam from heven lo Hagar and sei:+ “Why nao iu krae, Hagar? Iu no fraet bikos God herem krae blo son blo iu. 18 Iu standap and go helpem hem for standap and lukaftarem hem bikos mi bae mekem laen blo hem kamap wanfala maeti nation.”+ 19 Then God mekem Hagar for lukim wanfala well and hem go refillim wata lo datfala skin botol and givim son blo hem for drinkim. 20 And God stap witim datfala boy+ taem hem growap. Hem stap lo wilderness and kamap man wea garem skill for iusim bow and arrow. 21 Hem stap lo wilderness lo Paran,+ and mami blo hem go tekem wanfala waef for hem from land lo Egypt.

22 Lo datfala taem Abimelech witim Phicol, komanda lo army blo hem, sei lo Abraham: “Mifala lukim dat God stap witim iu lo evri samting wea iu duim.+ 23 So promis lo mi front lo God dat iu bae no duim eni nogud samting lo mi and olketa pikinini blo mi, and laen blo mi. And iu bae showim loyal love* lo mi and lo pipol lo disfala land wea iu stap lo hem, olsem hao mi showim loyal love lo iu.”+ 24 So Abraham sei: “Mi promis.”

25 Bat Abraham komplen lo Abimelech abaotem well wea olketa servant blo Abimelech raoa and tekem from hem.+ 26 Abimelech sei: “Mi no savve hu nao duim diswan. Iu nating storyim lo mi nomoa, and distaem nomoa mi just herem datwan.” 27 Then Abraham tekem olketa sheepsheep and olketa buluka and givim lo Abimelech, and tufala mekem wanfala agreement. 28 Taem Abraham separatem sevenfala mere pikinini sheepsheep from olketa animal hia, 29 Abimelech sei lo Abraham: “Why nao iu separatem sevenfala mere pikinini sheepsheep hia for stap seleva?” 30 Then Abraham sei: “Acceptim sevenfala mere pikinini sheepsheep hia from hand blo mi for showimaot iu acceptim dat mi nao digim disfala well.” 31 Dastawe hem nemim datfala ples lo Beer-sheba*+ bikos tufala mekem promis* lo there. 32 So, bihaen olketa mekem agreement+ lo Beer-sheba, Abimelech and Phicol, komanda lo army blo hem, lusim datfala ples and go bak lo land blo olketa Philistine.+ 33 Bihaen datwan, Abraham plantim wanfala tamarisk tree lo Beer-sheba, and lo there hem kol lo nem blo Jehovah,+ God wea stap for olowe.+ 34 And Abraham stap* lo land blo olketa Philistine for longfala taem.*+

22 Then bihaen, datfala tru God laek for savve hao strong nao faith blo Abraham,+ so hem sei lo hem: “Abraham!” and Abraham sei: “Yes, Lord!” 2 Then God sei: “Plis, tekem son blo iu, Isaac,+ only son blo iu wea iu lovem tumas,+ and go lo land lo Moriah+ and sakrifaesim hem olsem wanfala burnt offering* lo wanfala lo olketa maunten wea mi bae showim lo iu.”

3 So, Abraham wekap early lo morning and redyim donkey blo hem, and hem tekem tufala servant blo hem witim son blo hem Isaac. Hem katem firewood for datfala burnt offering, and then olketa start for go lo ples wea datfala tru God talem lo hem. 4 Lo mek-thri day, Abraham luk go and lukim nao datfala ples. 5 So Abraham sei lo tufala servant blo hem: “Iutufala stap lo hia witim donkey. Bae mi and son blo mi go lo there for worship and kam bak lo iutufala.”

6 So, Abraham tekem firewood for datfala burnt offering and putim antap shoulder blo son blo hem Isaac. Then hem tekem* fire and naef,* and tufala wakabaot go tugeta. 7 Then Isaac sei lo dadi blo hem Abraham: “Dadi!” Abraham sei: “Yes, son blo mi!” So Isaac sei: “Fire and firewood lo hia bat wea nao sheepsheep for burnt offering?” 8 Abraham sei: “Son blo mi, God nao bae provaedem sheepsheep for burnt offering.”+ And tufala wakabaot go tugeta moa.

9 Gogo, tufala kasem datfala ples wea datfala tru God talem lo hem, and Abraham wakem wanfala altar lo there and putim firewood antap. Hem taengem hand and leg blo Isaac and putim hem antap lo firewood lo datfala altar.+ 10 Then Abraham tekem naef* and hem redi for killim dae son blo hem.+ 11 Bat angel blo Jehovah tok kam lo hem from heven. Hem sei: “Abraham, Abraham!” Then Abraham sei: “Yes Lord!” 12 Then hem sei: “No killim hem dae and no duim eniting moa lo hem. Distaem mi savve iu man wea barava fraet lo God bikos iu nating hol bak for givim son blo iu lo mi, wea hem only son blo iu.”+ 13 Then Abraham luk go and lukim wanfala man sheepsheep wea horn blo hem pas lo wanfala smol tree. So Abraham go and tekem datfala man sheepsheep and sakrifaesim olsem wanfala burnt offering, for changem son blo hem. 14 And Abraham nemim datfala ples lo Jehovah-jireh.* Dastawe kam kasem distaem pipol sei: “Lo maunten blo Jehovah, Hem bae provaedem wanem man needim.”+

15 And mek-tu taem angel blo Jehovah tok kam lo Abraham from heven. 16 Hem sei: “Diswan nao toktok blo Jehovah,+ ‘Mi promis lo nem blo mi dat bikos iu duim diswan and iu no hol bak for givim son blo iu, wea hem only son blo iu,+ 17 mi bae blessim iu and mi bae mekem pikinini* blo iu for staka olsem olketa star lo skae and olsem sandbis lo saedsea,+ and pikinini* blo iu bae winim olketa taon* blo olketa enemy blo hem.+ 18 And thru lo pikinini* blo iu,+ evri nation lo earth bae kasem blessing* bikos iu obeyim mi.’”+

19 Bihaen, Abraham go bak lo tufala servant blo hem, and olketa go bak tugeta lo Beer-sheba.+ And Abraham gohed for stap lo Beer-sheba.

20 Bihaen diswan, Abraham herem disfala nius: “Milcah bornem olketa son for brata blo iu Nahor.+ 21 Firstborn blo hem Uz, mek-tu hem Buz, and mek-thri hem Kemuel (wea hem dadi blo Aram). 22 And tu, Milcah bornem Chesed, Hazo, Pildash, Jidlaph, and Bethuel.”+ 23 Bethuel kamap dadi blo Rebekah.+ Milcah bornem eitfala son hia for Nahor, brata blo Abraham. 24 And tu, Reumah, concubine* blo Nahor, bornem olketa son. Olketa nao: Tebah, Gaham, Tahash, and Maacah.

23 And Sarah laef for 127 years. Hem nao olketa year wea Sarah hem laef.+ 2 So Sarah dae lo Kiriath-arba,+ wea nara nem blo hem Hebron,+ lo land lo Canaan.+ And Abraham barava sorre and krae tumas for Sarah. 3 Then hem lusim ples wea waef blo hem wea dae hem leidaon, and go story witim olketa lo laen blo Heth. Hem sei:+ 4 “Mi wanfala foreigner wea setol witim iufala.+ Mi laekem wanfala pis land from iufala for mi berem waef blo mi.” 5 So olketa lo laen blo Heth sei lo Abraham: 6 “Lord blo mi, lisin lo mifala. Mifala luksavve iu man wea God chusim.*+ Iu savve berem waef blo iu lo best ples lo olketa burial ples blo mifala. No eniwan lo mifala bae stopem burial ples blo hem from iu for iu berem waef blo iu.”

7 So Abraham getap and baodaon lo olketa lo laen blo Heth,+ 8 and hem sei lo olketa: “Sapos iufala* agree for letem mi berem waef blo mi, plis lisin lo mi and askem Ephron, son blo Zohar, 9 for salem lo mi datfala cave lo Machpelah, wea hem onam. Datfala cave hem stap klosap lo end lo land blo hem. Mi laekem for hem salem lo mi front lo iufala for full price blo silver+ mekem mi garem pis land for kamap burial ples.”+

10 Ephron, datfala Hittite hem sidaon witim olketa lo laen blo Heth. And Ephron tok olsem lo Abraham front lo olketa lo laen blo Heth, and front lo olketa wea kam insaed gate lo datfala taon.+ Ephron sei: 11 “Nomoa, lord blo mi! Herem mi kam. Mi givim datfala pis land and cave wea stap insaed for iu. Mi givim for iu front lo pipol blo mi. Iu savve berem waef blo iu lo there.” 12 Then Abraham baodaon front lo pipol lo datfala land 13 and hem tok olsem lo Ephron front lo olketa pipol hia. Hem sei: “Plis herem mi kam! Bae mi givim full price lo silver for datfala pis land. Tekem diswan from mi mekem mi savve berem waef blo mi lo there.”

14 Then Ephron sei lo Abraham: 15 “Lord blo mi, lisin lo mi. Price blo disfala land hem 400 silver shekel,* bat datfala price no important lo iumi tufala. Iu go berem waef blo iu.” 16 Abraham agree lo wanem Ephron talem, and hem scalem amount wea Ephron talem front lo olketa lo laen blo Heth. Hem givim 400 silver shekel* lo Ephron followim weight wea olketa bisnisman acceptim.+ 17 And Ephron salem pis land blo hem lo Machpelah, wea stap klosap lo Mamre. Datfala pis land, datfala cave, and evri tree insaed datfala pis land, 18 Abraham hem baem front lo olketa lo laen blo Heth, and front lo eye blo olketa wea kam insaed gate lo taon. 19 Bihaen datwan, Abraham berem waef blo hem Sarah insaed datfala cave lo land lo Machpelah, wea stap klosap lo Mamre, wea nara nem blo hem, Hebron, lo land lo Canaan. 20 So olketa lo laen blo Heth givim datfala pis land and cave lo there for Abraham onam and datwan kamap burial ples.+

24 Abraham olo nao, and hem laef for barava longtaem, and Jehovah blessim evriting wea hem duim.+ 2 Abraham sei lo servant blo hem, wea waka longtaem for hem, and wea lukaftarem evriting wea hem onam:+ “Plis putim hand blo iu andanit lo thighs blo mi, 3 and bae mi mekem iu promis lo nem blo Jehovah, God wea creatim skae and earth, dat iu bae no tekem wanfala waef for son blo mi from olketa gele lo Canaan, wea mi stap lo land blo olketa.+ 4 Bat iu mas go lo hom blo mi and lo olketa relative blo mi+ and tekem waef for son blo mi, Isaac.”

5 Bat datfala servant sei: “Hao sapos datfala woman no willing for kam witim mi lo disfala land? Hao, iu laekem mi for tekem son blo iu go bak lo hom blo iu?”+ 6 Then Abraham sei: “Mek sure iu mas no tekem son blo mi go lo there.+ 7 Jehovah, God wea rul lo heven, wea tekem mi aot from haos blo dadi blo mi and from land blo olketa relative blo mi+ and promis olsem lo mi:+ ‘Mi bae givim disfala land+ lo pikinini* blo iu,’+ hem nao bae sendem angel blo hem for go firstaem lo iu,+ and iu mas tekem wanfala waef for son blo mi lo there.+ 8 Bat sapos datfala woman no willing for kam witim iu, iu bae free from disfala promis.* Bat iu mas no tekem son blo mi go lo there.” 9 Then servant hia putim hand blo hem andanit lo thighs blo masta blo hem, Abraham, and hem promis lo Abraham for duim wanem hem talem.+

10 So datfala servant tekem tenfala camel blo masta blo hem witim olketa difren kaen present from masta blo hem and hem go. Then hem go lo Mesopotamia, lo taon wea nem blo hem Nahor. 11 Taem hem kasem wanfala well aotsaed lo taon, hem stop for olketa camel rest. Hem klosap evening, lo taem wea olketa woman savve go for tekem wata. 12 Then servant hia prea olsem: “Jehovah, God blo masta blo mi Abraham, plis helpem mi tuday lo wanem mi kam for hem, and showim loyal love* blo iu for masta blo mi Abraham. 13 Mi standap saed lo well, and olketa young gele lo disfala taon kam for tekem wata. 14 Gele wea mi sei lo hem, ‘Plis mi laek drink from wata jar blo iu,’ and hem sei, ‘Iu savve drink, and bae mi givim tu wata for olketa camel blo iu,’ hem nao gele wea iu chusim for servant blo iu, Isaac. And diswan nao bae showim lo mi dat iu showim loyal love lo masta blo mi.”

15 Taem hem no finis prea yet, Rebekah wakabaot kam and karem wata jar lo shoulder blo hem. Rebekah hem dota blo Bethuel,+ and Bethuel hem son blo Milcah+ wea hem waef blo Nahor,+ brata blo Abraham. 16 Datfala young gele hem luk naes tumas, hem wanfala virgin, and no eni man sleep witim hem. Hem go daon lo datfala well, refillim wata jar, and then hem kam ap bak. 17 Semtaem nomoa datfala servant ran go lo hem and sei: “Plis givim mi lelebet wata from jar blo iu.” 18 Then hem sei: “Iu drink, lord blo mi.” So Rebekah kwiktaem daonem jar hia lo hand blo hem and givim for hem drink. 19 Bihaen servant hia drink finis, Rebekah sei: “Bae mi go tekem tu wata for olketa camel blo iu for drink go kasem taem olketa satisfae.” 20 So Rebekah kwiktaem kapsaetem wata from jar blo hem insaed ples wea olketa animal savve drink. Hem ran go and kam for tekem wata lo well hia and hem gohed tekem wata for evri camel blo servant hia. 21 Full taem man hia lukluk kwaet nomoa and barava sapraes lo Rebekah, and hem ting raonem sapos Jehovah helpem hem lo wanem hem kam for duim or nomoa.

22 Bihaen evri camel blo hem drink finis, datfala man givim Rebekah wanfala gold nose ring wea weight blo hem haf shekel* and tufala gold bangol wea weight blo hem ten shekel,* 23 and hem sei: “Plis talem mi, iu dota blo hu ia? Hao, haos blo dadi blo iu garem eni spes for mifala stap tunaet?” 24 Then Rebekah sei: “Mi dota blo Bethuel,+ wea hem son blo Milcah, wea hem bornem for Nahor.”+ 25 And Rebekah sei moa: “Mifala garem ples for iufala stap tunaet, and tu, drae grass and staka kaikai for olketa camel.” 26 Then datfala man baodaon and hem thankiu lo Jehovah 27 and hem sei: “Praisem Jehovah, God blo masta blo mi Abraham bikos hem gohed showim loyal love and hem evritaem duim wanem hem promisim lo masta blo mi. Jehovah hem leadim mi kam kasem haos blo olketa brata blo masta blo mi.”

28 So datfala young gele ran go for talem evri samting hia lo mami and famili blo hem. 29 Rebekah garem wanfala brata wea nem blo hem Laban.+ So Laban ran go lo datfala man lo well aotsaed lo taon. 30 Taem Laban lukim nose ring and tufala bangol lo hand blo sista blo hem and hem herem sista blo hem Rebekah storyim wanem man hia talem, Laban go for meetim datfala man, wea standap yet witim olketa camel lo well. 31 Semtaem Laban sei: “Iu man wea Jehovah blessim. Kam iumi go lo haos. Hem nogud for iu standap lo hia. Mi redyim finis haos and ples for olketa camel stap.” 32 So datfala man kam lo haos, and hem* aotem evriting from olketa camel and givim drae grass and kaikai lo olketa camel and wata for wasim tufala foot blo datfala man and foot blo olketa wea kam witim hem. 33 Bat, taem olketa tekem kam kaikai lo hem, hem sei: “Bae mi no kaikai go kasem taem mi storyim wanem mi kam for hem.” So Laban sei: “Iu story!”

34 Then hem sei: “Mi servant blo Abraham.+ 35 And Jehovah barava blessim masta blo mi, and hem mekem hem for barava rich and hem garem sheepsheep and buluka, silver and gold, olketa man and woman servant, and olketa camel and olketa donkey.+ 36 And tu, Sarah, waef blo masta blo mi bornem wanfala son for masta blo mi taem hem olo,+ and hem bae inheritim evriting blo dadi blo hem.+ 37 So masta blo mi sei: ‘Promis lo mi dat bae iu no tekem wanfala waef for son blo mi from olketa gele lo Canaan, wea mi stap lo land blo olketa.+ 38 Bat bae iu go lo famili blo dadi blo mi,+ and iu mas tekem waef for son blo mi.’+ 39 Bat mi sei lo masta blo mi: ‘Hao sapos datfala woman no willing for kam witim mi?’+ 40 Hem sei lo mi: ‘Jehovah, wea mi worshipim*+ bae sendem angel blo hem+ witim iu for helpem iu lo wanem iu go for duim, and iu mas tekem wanfala waef for son blo mi from famili blo mi and from famili blo dadi blo mi.+ 41 Bae iu free from promis* blo iu lo mi sapos iu go lo famili blo mi and olketa no willing for givim eni gele lo iu. Diswan nao bae mekem iu free from promis* blo iu.’+

42 “Taem mi kasem well tuday mi prea olsem: ‘Jehovah, God blo masta blo mi Abraham, sapos iu bae helpem mi lo wanem mi kam for hem, olketa samting hia bae happen: 43 Taem mi standap lo well eni gele+ wea kam for tekem wata and mi sei lo hem, “Plis mi laek drinkim lelebet wata from jar blo iu,” 44 and sapos hem sei, “Iu savve drink, and bae mi tekem wata tu for olketa camel blo iu.” Then datfala gele nao Jehovah chusim for son blo masta blo mi.’+

45 “Taem mi no finis prea yet, Rebekah karem kam wata jar lo shoulder blo hem, and hem wakabaot go daon lo well and hem start for refillim wata. Then mi sei lo hem: ‘Plis, mi laek drink.’+ 46 So Rebekah kwiktaem daonem jar hia from shoulder blo hem and sei: ‘Iu drink,+ and bae mi tekem tu wata for olketa camel blo iu.’ Then mi drink, and hem tekem tu wata for olketa camel. 47 Bihaen datwan, mi askem hem, ‘Iu dota blo hu?’ And hem sei: ‘Mi dota blo Bethuel, son blo Nahor, wea Milcah bornem for hem.’ So mi putim ring lo nose blo hem and olketa bangol lo hand blo hem.+ 48 And mi baodaon and thankiu lo Jehovah and praisem Jehovah, God blo masta blo mi Abraham,+ wea leadim mi for faendem dota blo brata blo masta blo mi, for son blo hem. 49 So iufala talem mi sapos iufala laek showim loyal love and tok tru lo masta blo mi. Bat sapos nomoa, talem mi mekem mi savve go lukaot lo nara ples.”*+

50 Then Laban and Bethuel sei: “Diswan hem from Jehovah. Mifala no savve sei yes or no lo iu.* 51 Rebekah lo hia. Tekem hem and go and hem bae kamap waef blo son blo masta blo iu, followim wanem Jehovah talem finis.” 52 Taem servant blo Abraham herem wanem olketa talem, semtaem nomoa hem baodaon go kasem graon and thankiu lo Jehovah. 53 And servant hia start for tekem aot olketa samting wea olketa wakem lo silver and gold, and olketa kaleko and givim olketa samting hia lo Rebekah. And hem givim olketa naes present lo brata and mami blo Rebekah. 54 Bihaen, hem and olketa man wea kam witim hem kaikai and drink and olketa stap lo there lo datfala naet.

Taem hem getap lo morning, hem sei: “Iufala letem mi go bak lo masta blo mi.” 55 So brata and mami blo Rebekah sei: “Mifala laekem Rebekah for stap yet witim mifala. Then hem savve go bihaen tenfala day.” 56 Bat hem sei lo olketa: “No delayim mi bikos Jehovah helpem mi lo wanem mi kam for hem. Iufala letem mi go mekem mi go lo masta blo mi.” 57 So olketa sei: “Iumi kolem kam Rebekah and herem tingting blo hem.” 58 Olketa kolem kam Rebekah and sei: “Hao, bae iu go witim disfala man?” Hem sei: “Mi willing for go.”

59 So olketa sendem go sista blo olketa Rebekah+ and woman wea susum hem taem hem baby,*+ and servant blo Abraham and olketa man blo hem. 60 And olketa blessim Rebekah and sei lo hem: “Sista blo mifala, laen blo iu bae kamap staka thousand taems ten thousand,* and pikinini* blo iu bae winim olketa taon* blo olketa wea heitim hem.”+ 61 Then Rebekah and olketa servant gele blo hem getap and sidaon antap olketa camel, and followim datfala servant. So hem tekem Rebekah and go nao.

62 Isaac hem stap lo land lo Negeb.+ Wanday Isaac lusim Beer-lahai-roi,+ 63 and hem wakabaot for meditate taem hem start for dark.+ Taem hem luk go, hem lukim olketa camel nao kam! 64 Taem Rebekah luk go, hem lukim Isaac, and hem kwiktaem go daon from camel. 65 Then hem askem datfala servant: “Hu nao datfala man wea wakabaot kam for meetim iumi?” And servant hia sei: “Hem masta blo mi.” So Rebekah tekem veil and kavarem hed blo hem. 66 And datfala servant storyim evriting wea hem duim, lo Isaac. 67 Bihaen, Isaac leadim Rebekah go insaed tent blo mami blo hem, Sarah.+ So Rebekah kamap waef blo hem and Isaac barava lovem hem.+ And diswan comfortim Isaac wea hem sorre yet bihaen mami blo hem dae.+

25 Then Abraham marit moa and nem blo waef blo hem, Keturah. 2 Gogo, Keturah bornem Zimran, Jokshan, Medan, Midian,+ Ishbak, and Shuah,+ for Abraham.

3 Jokshan kamap dadi blo Sheba and Dedan.

Olketa lo laen blo Dedan hem olketa Asshurim, olketa Letushim, and olketa Leummim.

4 Olketa son blo Midian hem Ephah, Epher, Hanoch, Abida, and Eldaah.

Evriwan hia olketa son and granson blo Keturah.

5 Bihaen, Abraham givim evriting wea hem garem for Isaac,+ 6 bat hem givim olketa present lo olketa son blo hem wea born lo olketa concubine* blo hem. Then taem Abraham laef yet, hem sendem olketa son hia for go lo east saed, lo ples wea olketa kolem land lo East mekem olketa stap farawe from son blo hem, Isaac.+ 7 Abraham laef for 175 years. 8 Abraham laef for longfala taem and hem garem gudfala laef, gogo, hem dae taem hem olo, and hem go lo pipol blo hem.* 9 Tufala son blo hem Isaac and Ishmael berem hem lo cave lo Machpelah klosap lo Mamre. Datfala cave stap lo pis land blo Ephron, son blo Zohar, datfala Hittite,+ 10 wea Abraham baem from olketa lo laen blo Heth. Olketa berem Abraham lo there witim waef blo hem Sarah.+ 11 Bihaen Abraham dae, God gohed for blessim son blo hem Isaac,+ and Isaac stap klosap lo Beer-lahai-roi.+

12 Diswan hem history blo Ishmael,+ son blo Abraham wea Hagar bornem for hem.+ Hagar hem from Egypt, and hem servant blo Sarah.

13 Diswan hem nem blo olketa son blo Ishmael. Olketa nemim laen blo olketa followim nem blo olketa: Firstborn blo Ishmael hem Nebaioth,+ then Kedar,+ Adbeel, Mibsam,+ 14 Mishma, Dumah, Massa, 15 Hadad, Tema, Jetur, Naphish, and Kedemah. 16 Olketa hia nao olketa son blo Ishmael. Olketa nemim ples wea olketa stap and olketa tent blo olketa* followim nem blo olketa. Olketa nao 12-fala chief lo laen blo olketa.+ 17 Ishmael laef for 137 years. Then hem dae and hem go lo pipol blo hem.* 18 And ples wea olketa stap hem start lo Havilah+ go kasem Assyria. Havilah hem klosap lo Shur.+ Shur hem klosap lo Egypt. Hem stap klosap lo evri brata blo hem.*+

19 And diswan hem history blo Isaac, son blo Abraham.+

Abraham kamap dadi blo Isaac. 20 Isaac hem 40 years old taem hem maritim Rebekah, dota blo Bethuel.+ Bethuel hem from laen blo Aram, wea kam from Paddan-aram. Brata blo Rebekah hem Laban, wea kam from laen blo Aram. 21 And Isaac begim Jehovah bikos waef blo hem Rebekah no savve garem pikinini. So Jehovah ansarem prea blo hem, and waef blo hem Rebekah hem babule. 22 And tufala baby boy insaed bele blo hem start for faetem each other,+ so Rebekah sei: “Sapos mi bae safa olsem, hem gud for mi dae nomoa.” So hem askem Jehovah abaotem diswan. 23 And Jehovah sei lo Rebekah: “Tufala boy* nao insaed bele blo iu,+ and tufala nation bae kam from tufala.+ Wanfala nation bae strong winim narawan,+ and firstborn bae kamap servant blo second born.”+

24 Gogo, taem Rebekah bornem pikinini, lukim, hem bornem twin! 25 Taem firstborn hem born, body blo hem red and hairy,+ so olketa nemim hem lo Esau.*+ 26 Then brata blo hem born, and hem holem bihaen lo foot blo Esau,+ so olketa nemim hem lo Jacob.*+ Isaac hem 60 years old taem Rebekah bornem tufala.

27 Taem tufala boy hia big, Esau garem skill for hunting,+ and hem man for raraon lo bush. Bat Jacob hem wanfala raeteous man, wea stap insaed olketa tent.+ 28 And Isaac lovem Esau bikos hem laekem tumas for kaikaim meat blo olketa animal wea Esau huntim, bat Rebekah lovem Jacob.+ 29 Wanday, taem Jacob hem kukim supsup, Esau kam bak from hunting, and Esau taed tumas. 30 Esau sei lo Jacob: “Plis, iu kwiktaem givim mi lelebet red supsup lo there bikos mi taed fogud!”* Dastawe nem blo hem Edom.*+ 31 Then Jacob sei: “Iu mas salem firstaem lo mi, raet blo iu olsem firstborn!”+ 32 And Esau sei: “Mi klosap dae nao ia! Hao nao raet blo mi olsem firstborn bae helpem mi?” 33 And Jacob sei moa: “Promis lo mi firstaem!” So Esau promis nao lo Jacob and salem raet blo hem olsem firstborn lo Jacob.+ 34 Then Jacob givim bred and lentil* supsup lo Esau, and hem kaikai and drink, then hem getap and go nao. So Esau no tinghae lo raet blo hem olsem firstborn.

26 Then bigfala hangere kamap lo datfala land olsem bigfala hangere wea kamap lo taem blo Abraham.+ So Isaac go lo Abimelech, king blo olketa Philistine, lo Gerar. 2 Then Jehovah kam lo Isaac and sei: “Iu no go daon lo Egypt. Iu mas stap lo land wea mi showim lo iu. 3 Iu mas stap olsem foreigner lo disfala ples,+ and bae mi gohed for stap witim iu and blessim iu bikos bae mi givim evri land hia lo iu and lo pikinini* blo iu,+ and mi bae duim wanem mi promisim* lo dadi blo iu, Abraham, taem mi sei:+ 4 ‘Mi bae mekem pikinini* blo iu for staka olsem olketa star lo skae.+ And mi bae givim evri land hia for pikinini* blo iu,+ and bikos lo pikinini* blo iu evri nation lo earth bae kasem blessing* for olketa seleva,’+ 5 bikos Abraham herem toktok blo mi and gohed for obeyim wanem mi talem, olketa komand, olketa rul, and olketa law blo mi.”+ 6 So Isaac gohed for stap lo Gerar.+

7 Taem olketa man lo there savve ask abaotem waef blo hem, hem savve sei: “Hem sista blo mi.”+ Hem fraet for sei, “Hem waef blo mi,” bikos hem sei, “Nogud nao olketa man lo hia killim mi dae bikos lo Rebekah.” Rebekah hem naesbola tumas.+ 8 Bihaen lelebet longtaem, Abimelech, king blo olketa lo Philistine, luk aotsaed lo window and hem lukim Isaac gohed hagem waef blo hem Rebekah.+ 9 Semtaem nomoa Abimelech talem Isaac for kam lo hem and sei: “Hem waef blo iu ia! Why nao iu sei hem sista blo iu?” So Isaac sei lo hem: “Mi talem datwan bikos mi fraet nogud olketa killim mi dae bikos lo Rebekah.”+ 10 Bat Abimelech sei: “Wat nao iu duim lo mifala?+ Sapos eniwan lo hia sleep witim waef blo iu, iu nao mekem mifala for sin!”+ 11 Then Abimelech talem disfala komand lo evriwan: “Eniwan wea duim eni nogud samting lo disfala man and waef blo hem bae olketa mas killim hem dae!”

12 Isaac start for plantim kaikai lo datfala land, and wanem hem harvestim lo datfala year hem 100 taems winim wanem hem plantim bikos Jehovah blessim hem.+ 13 Isaac start for garem staka samting, and gogo hem rich tumas. 14 Hem onam staka sheepsheep, staka buluka, and hem garem staka servant,+ and olketa Philistine start for jealous lo hem.

15 So olketa Philistine fulimap graon insaed evri well wea olketa servant blo dadi blo hem Abraham digim lo taem blo Abraham.+ 16 Then Abimelech sei lo Isaac: “Iu go stap lo nara ples bikos iufala staka tumas winim mifala.” 17 So Isaac lusim datfala ples and go camp lo valley* lo Gerah,+ and hem gohed stap lo there. 18 And Isaac digim moa olketa well wea olketa servant blo Abraham digim wea olketa Philistine fulimap lo graon bihaen Abraham dae.+ And Isaac nemim olketa well hia followim olketa nem wea dadi blo hem nemim lo olketa.+

19 Taem olketa servant blo Isaac digdig lo datfala valley,* olketa faendem laef wata lo wanfala well. 20 Olketa shepherd lo Gerar start for raoa witim olketa shepherd blo Isaac, and olketa sei: “Wata ia blo mifala ia!” So Isaac nemim well hia lo Esek* bikos olketa raoa witim hem. 21 Then olketa start digim nara well moa, and olketa raoa abaotem datwan tu. So Isaac nemim well hia lo Sitnah.* 22 Bihaen, hem lusim datfala ples and olketa digim nara well moa bat olketa no raoa nao abaotem datwan. So hem nemim lo Rehoboth* and hem sei: “Distaem Jehovah givim iumi bigfala spes and hem mekem iumi for staka lo disfala land.”+

23 Then Isaac lusim lo there and muv go lo Beer-sheba.+ 24 Datfala naet Jehovah kam lo hem and sei: “Mi nao God blo dadi blo iu Abraham.+ Iu no fraet+ bikos mi stap witim iu, and mi bae blessim iu and bae mekem olketa pikinini* blo iu for staka bikos lo promis wea mi talem lo servant blo mi, Abraham.”+ 25 So hem wakem wanfala altar lo there and hem kol lo nem blo Jehovah.+ And Isaac putim ap tent blo hem lo there,+ and olketa servant blo hem digim wanfala well lo there.

26 Bihaen, Abimelech kam from Gerah for visitim Isaac. Hem kam witim Ahuzzath, advaesa blo hem, and Phicol, komanda lo army blo hem.+ 27 Then Isaac sei lo hem: “Why nao iufala kam lo mi? Mi tingse iufala heitim mi and raosem mi from ples blo iufala.” 28 So olketa sei: “Mifala luksavve Jehovah gohed stap witim iu.+ Mifala laek for mekem peace agreement witim iu. So plis iumi mekem wanfala agreement+ 29 dat bae iu no duim eni nogud samting lo mifala olsem mifala no duim eni nogud samting lo iu. Mifala duim nomoa gud samting lo iu taem mifala sendem iu go and no faetem iu. Iu nao man wea Jehovah hem blessim.” 30 Then Isaac mekem feast for olketa, and olketa kaikai and drink. 31 Olketa wekap lo early morning and talem promis* lo each other.+ Bihaen, Isaac baebae lo olketa, and olketa lusim hem and hem no faetem olketa.

32 Lo datfala day olketa servant blo Isaac kam lo hem and talem hem abaotem well wea olketa digim.+ Olketa sei: “Mifala faendem wata nao!” 33 So hem nemim well hia lo Shibah. Dastawe nem blo datfala taon hem Beer-sheba+ kam kasem distaem.

34 Taem Esau hem 40 years old, hem maritim Judith, dota blo Beeri, wea hem wanfala Hittite, and hem maritim tu Basemath, dota blo Elon, wanfala Hittite.+ 35 Diswan mekem heart blo Isaac and Rebekah for sorre tumas.+

27 Taem Isaac olo and hem no savve lukluk nao, hem kolem first son blo hem Esau+ for kam and hem sei: “Son blo mi!” Esau sei: “Mi lo hia!” 2 Then Isaac sei: “Mi barava olo nao, and mi no savve day wea mi bae dae. 3 So plis, iu tekem olketa weapon blo iu, bow and arrow blo iu, and iu go hunting lo bush for eni wild animal for mi.+ 4 Then iu kukim fevaret kaikai blo mi and tekem kam for mi. Then mi bae kaikaim mekem mi* blessim iu bifor mi dae.”

5 Bat, Rebekah herehere taem Isaac story lo son blo hem Esau. So Esau go hunting lo bush for tekem kam wild animal for dadi blo hem.+ 6 And Rebekah sei lo son blo hem Jacob:+ “Mi herem dadi blo iu story olsem lo brata blo iu Esau, 7 ‘Iu go hunting kam for wild animal, then iu kukim naes kaikai for mi. Then bae mi kaikaim mekem mi askem Jehovah for blessim iu bifor mi dae.’+ 8 So son blo mi, Jacob, iu lisin gud and duim samting wea mi talem iu.+ 9 Plis iu go lo olketa animal blo iumi and tekem kam tufala best young goat mekem mi kukim fevaret kaikai blo dadi blo iu, followim hao hem laekem. 10 Then bae iu tekem lo dadi blo iu for hem kaikaim mekem hem savve blessim iu bifor hem dae.”

11 Jacob sei lo mami blo hem, Rebekah: “Brata blo mi Esau hem hairy man,+ bat mi nomoa. 12 Hao sapos dadi blo mi feel savve lo mi?+ Then bae hem savve mi laea lo hem, and bae mi kasem panis and no blessing.” 13 Mami blo hem sei lo hem: “Son blo mi, bae mi nao kasem datfala panis. Iu duim nomoa wat mi talem. Kwiktaem go tekem kam olketa samting ia for mi.”+ 14 So hem go and tekem evri samting hia lo mami blo hem, and mami blo hem kukim datfala fevaret kaikai, followim hao dadi blo hem laekem. 15 Bihaen, Rebekah go lo haos and tekem best kaleko blo first son blo hem Esau, and hem givim lo Jacob, mek-tu son blo hem for werem.+ 16 Rebekah putim skin blo olketa young goat lo hand blo Jacob and lo part lo nek blo hem wea no garem hair.+ 17 Then Rebekah givim naes kaikai wea hem kukim and bred wea hem mekem lo son blo hem Jacob.+

18 So Jacob go lo dadi blo hem and sei: “Dadi!” Then dadi blo hem sei: “Mi lo hia! Hu nao iu, son blo mi?” 19 Jacob sei lo dadi blo hem: “Mi Esau, firstborn blo iu.+ Mi duim nao samting wea iu askem mi for duim. Plis getap, and kaikaim samfala meat wea mi huntim kam mekem iu savve blessim mi.”+ 20 Then Isaac sei lo son blo hem: “Son blo mi, hao nao iu kwiktaem tumas for faendem datfala animal?” Jacob sei: “Jehovah, God blo iu nao helpem mi for faendem.” 21 Then Isaac sei lo Jacob: “Plis, son blo mi, kam klosap mekem mi tasim hand blo iu for feel savve sapos iu really son blo mi Esau or nomoa.”+ 22 So Jacob go klosap lo dadi blo hem Isaac and dadi blo hem tasim hem, then Isaac sei: “Voice ia here olsem Jacob, bat tufala hand ia olsem hand blo Esau.”+ 23 Isaac nating savve dat hem Jacob bikos tufala hand blo Jacob hairy olsem tufala hand blo brata blo hem, Esau. So Isaac blessim Jacob.+

24 Then Isaac askem hem: “Hao, iu really son blo mi Esau?” Jacob sei: “Ia.” 25 Then Isaac sei: “Son blo mi, tekem kam samfala meat wea iu huntim, for mi kaikaim, then bae mi blessim iu.” So Jacob tekem go kaikai hia lo Isaac and hem kaikaim, and Jacob tekem go wine and Isaac drinkim. 26 Then Dadi blo hem Isaac sei lo hem: “Plis son blo mi, kam klosap and kissim mi.”+ 27 So Jacob go klosap and kissim hem, and Isaac smelem smel blo kaleko wea Jacob werem.+ Then Isaac blessim hem and sei:

“Son blo mi hem smel olsem forest wea Jehovah hem blessim. 28 Datfala tru God bae givim iu olketa dew lo skae,+ and olketa gudfala graon lo disfala earth,+ and staka grain and niu wine.+ 29 Olketa pipol bae waka for iu, and iu bae rul ovarem olketa nation. Iu nao bae boss blo olketa brata blo iu, and olketa brata blo iu bae baodaon lo iu.+ Evriwan wea cursim iu bae kasem nogud samting, and evriwan wea blessim iu bae kasem blessing.”+

30 Stretawe bihaen Isaac blessim Jacob, Jacob lusim dadi blo hem Isaac. Semtaem nomoa brata blo hem Esau kam bak from hunting.+ 31 Esau tu kukim naes kaikai and tekem kam lo dadi blo hem, and hem sei lo dadi blo hem: “Dadi, iu getap and kaikaim samfala meat wea mi huntim kam, mekem iu savve blessim mi.” 32 So dadi blo hem Isaac sei lo hem: “Iu hu ia?” Esau sei: “Mi son blo iu, Esau, firstborn blo iu.”+ 33 Isaac start for seksek fogud, and hem sei: “So hu nao go hunting and tekem kam meat for mi wea mi kaikaim finis? Mi just kaikai finis nomoa bifor iu arrive kam, and mi blessim hem finis, and no eniwan savve changem datwan nao!”

34 Taem Esau herem toktok blo dadi blo hem, hem start for krae big and hem sei lo dadi blo hem: “Plis, blessim mi, dadi, blessim mi tu!”+ 35 Bat Isaac sei: “Brata blo iu kam and laea lo mi mekem hem kasem blessing wea iu fit for kasem.” 36 Then Esau sei: “Datfala nem, Jacob,* barava fitim hem nao bikos tufala taem nao hem tekem samting wea hem blo mi!+ Hem tekem finis raet blo mi olsem firstborn,+ and distaem hem tekem moa blessing blo mi!”+ Then Esau sei moa: “Hao, no eni blessing stap for mi nao?” 37 Bat Isaac sei lo Esau: “Mi appointim hem for kamap boss blo iu,+ and mi markem olketa brata blo hem for kamap servant blo hem, and mi blessim hem witim grain and niu wine.+ Wanem moa bae mi givim lo iu, son blo mi?”

38 Esau sei lo dadi blo hem: “Dadi, no eni blessing stap nao? Plis, blessim mi, dadi, blessim mi tu!” Then Esau krae big moa.+ 39 So dadi blo hem Isaac sei lo hem:

“Iu bae no stap lo land wea garem gudfala graon, and no eni dew lo skae bae foldaon lo ples wea iu stap.+ 40 And sword blo iu nao bae iu laef lo hem,+ and bae iu waka for brata blo iu.+ Bat taem iu start for les lo datwan, bae iu brekem yoke* blo hem from nek blo iu.”+

41 Bat Esau start for heitim Jacob bikos dadi blo hem givim blessing for Jacob,+ and Esau gohed ting olsem: “Dadi blo mi hem klosap dae nao.+ Bihaen datwan mi bae killim dae brata blo mi, Jacob.” 42 Taem olketa talem Rebekah samting wea first son blo hem, Esau, hem talem, Rebekah kwiktaem talem mek-tu son blo hem, Jacob, for kam and hem sei lo hem: “Lukim! Brata blo iu, Esau, hem laek pei bak and hem plan for killim iu dae.* 43 So, son blo mi, duim samting wea mi talem. Iu mas ranawe go lo brata blo mi Laban, lo Haran.+ 44 Stap witim hem go kasem taem kros blo brata blo iu katdaon. 45 Go kasem taem kros blo brata blo iu hem finis and hem forgetim wanem iu duim lo hem, then bae mi talem iu for kam bak. Mi no laek for iutufala lusim mi lo sem day.”

46 Bihaen, Rebekah gohed for sei lo Isaac: “Olketa Hittite woman hia mekem laef blo mi nating gud nomoa.+ Mi no laek for laef nomoa sapos Jacob maritim eni Hittite gele, olsem olketa gele lo disfala land!”+

28 So Isaac talem Jacob for kam lo hem and hem blessim hem and talem hem disfala komand: “Iu mas no maritim eni gele from Canaan.+ 2 Iu go lo Paddan-aram, lo famili blo Bethuel, dadi blo mami blo iu, and maritim wanfala lo olketa gele blo brata blo mami blo iu, Laban.+ 3 Olmaeti God bae blessim iu and mekem iu for garem olketa pikinini and kamap staka, and laen blo iu bae kamap wanfala big nation.+ 4 And God bae givim blessing wea hem promisim for Abraham,+ lo iu and olketa pikinini* blo iu mekem iu bae onam disfala land wea iu stap lo hem olsem foreigner, wea God givim lo Abraham.”+

5 So Isaac sendem Jacob go lo Laban, lo Paddan-aram. Laban, hem son blo Bethuel, man wea kam from laen blo Aram.+ Laban hem brata blo Rebekah,+ and Rebekah hem mami blo Jacob and Esau.

6 Esau lukim dat Isaac blessim Jacob and sendem hem go lo Paddan-aram for maritim eni gele lo there, and taem hem blessim Jacob, hem talem disfala komand, “Iu mas no maritim eni gele from Canaan,”+ 7 and hem lukim dat Jacob obeyim dadi and mami blo hem and go lo Paddan-aram.+ 8 Datfala taem nao Esau just luksavve dadi blo hem Isaac no hapi lo olketa gele lo Canaan,+ 9 so Esau go lo Ishmael and maritim nara woman moa wea nem blo hem Mahalath. Mahalath hem sista blo Nebaioth, and hem dota blo Ishmael, son blo Abraham.+

10 Jacob lusim Beer-sheba and wakabaot go lo Haran.+ 11 Gogo, hem kasem wanfala ples taem sun go daon, so hem sleep lo there. Hem tekem wanfala ston lo datfala ples and putim olsem pilo blo hem and hem leidaon lo there.+ 12 Then hem dream, and lukim, wanfala ladder hem start lo earth and go ap kasem heven! And olketa angel blo God wakabaot ap and daon followim datfala ladder.+ 13 And lukim! Jehovah stap antap datfala ladder, and hem sei:

“Mi Jehovah, mi God blo grandadi blo iu Abraham, and God blo dadi blo iu, Isaac.+ Mi bae givim lo iu and lo olketa pikinini* blo iu disfala land wea iu leidaon lo hem.+ 14 And olketa pikinini* blo iu bae kamap staka olsem dust lo earth,+ and land blo iu bae go kasem lo west and lo east and lo north and lo south, and thru lo iu and lo pikinini* blo iu, evri nation lo earth bae kasem blessing.*+ 15 Mi bae stap witim iu, and mi bae protectim iu lo eni ples wea iu go, and mi bae tekem iu kam bak lo disfala land.+ Mi bae no lusim iu go kasem taem mi duim wanem mi promisim lo iu.”+

16 Then Jacob wekap and hem sei: “Tru nao, Jehovah hem stap lo disfala ples, bat mi nating savve nomoa.” 17 And hem start for barava fraet and sei: “Disfala ples hem spesol ples! Masbi hem haos blo God,+ and diswan nao gate blo heven.”+ 18 So, Jacob wekap lo early morning and tekem datfala ston wea hem pilo lo hem and standapim olsem post and hem pourim oil antap.+ 19 So hem nemim ples hia lo Bethel.* Bat lo bifor nem blo datfala taon hem Luz.+

20 Then Jacob mekem wanfala promis. Hem sei: “O God, sapos iu gohed for stap witim mi and protectim mi lo gogo blo mi, and iu provaedem bred for mi kaikaim and kaleko for werem, 21 and mi go bak lo haos blo dadi blo mi lo peace, then iu Jehovah, iu pruvim iu nao God blo mi. 22 O God, disfala ston wea mi standapim olsem post bae kamap haos blo iu,+ and mi bae givim iu, wan tenth blo evri samting wea iu givim lo mi.”

29 Bihaen datwan, Jacob startim moa gogo blo hem and hem travel go lo land blo pipol lo East.* 2 Hem lukim wanfala well lo field and thrifala grup sheepsheep nao leidaon saed lo datfala well bikos olketa shepherd savve givim wata from well hia for olketa sheepsheep drinkim. Wanfala big ston nao satem datfala well. 3 Taem olketa shepherd leadim kam evri sheepsheep lo there, olketa bae muvim ston from datfala well and givim wata for olketa sheepsheep drinkim. Then olketa kavarem bak well hia witim ston.

4 So Jacob sei lo olketa: “Olketa brata blo mi, iufala from wea?” Then olketa sei: “Mifala from Haran.”+ 5 Hem sei lo olketa: “Iufala savve lo Laban,+ granson blo Nahor?”+ Olketa sei: “Ia, mifala savve lo hem.” 6 So hem sei lo olketa: “Hao, hem stap olraet?” Olketa sei: “Ia, hem olraet. Dota blo hem Rachel+ nao kam lo there witim olketa sheepsheep!” 7 Then Jacob sei: “Hem midolday yet. Distaem hem no taem for hipimap olketa sheepsheep. Hao sapos iufala givim wata lo olketa for drink, then leadim olketa for go kaikaim grass?” 8 Olketa sei lo hem: “Olketa no letem mifala for duim datwan go kasem taem evri sheepsheep kam lo hia. Then bae olketa muvim datfala ston from well, and mifala bae givim wata for olketa sheepsheep drinkim.”

9 Taem Jacob story yet witim olketa, Rachel leadim kam olketa sheepsheep blo dadi blo hem bikos hem wanfala shepherd gele. 10 Taem Jacob lukim Rachel, dota blo Laban, brata blo mami blo hem, and hem lukim olketa sheepsheep blo Laban, stretawe Jacob go and muvim datfala ston from well hia and hem givim wata for drink lo olketa sheepsheep blo uncle blo hem, Laban. 11 Then Jacob kissim* Rachel and Jacob start for krae big. 12 And Jacob start for storyim lo Rachel dat hem relative* blo dadi blo hem, and Jacob sei hem son blo Rebekah. So Rachel ran go for talem lo dadi blo hem.

13 Taem Laban+ herem story abaotem Jacob, son blo sista blo hem, hem ran go for meetim Jacob. Laban hagem Jacob and kissim hem and leadim hem go lo haos blo hem. And Jacob start for storyim evriting lo Laban. 14 Laban sei lo hem: “Tru nao, iu bon and body blo mi.”* So Jacob stap witim Laban for wanfala full month.

15 Then Laban sei lo Jacob: “Nomata iu relative* blo mi,+ iu shud no waka nating for mi. Iu talem mi, wat nao wages iu laek for mi givim lo iu?”+ 16 Laban garem tufala dota. First wan hem Leah, and second wan hem Rachel.+ 17 Leah hem no naesbola tumas,* bat Rachel nao hem barava naesbola gele. 18 Jacob start for barava lovem Rachel, so hem sei: “Mi willing for waka for iu for sevenfala year for second dota blo iu, Rachel.”+ 19 So Laban sei: “Hem gud for mi givim Rachel lo iu winim for mi givim hem lo nara man. Iu gohed stap witim mi.” 20 And Jacob waka sevenfala year for Rachel,+ bat Jacob ting lo datwan olsem tu-thri day nomoa bikos hem lovem Rachel tumas.

21 Then Jacob sei lo Laban: “Givim kam waef blo mi bikos mi waka finis for hem mekem mi savve sleep witim hem.” 22 Then Laban invaetem evri man lo datfala ples and hem mekem wanfala feast. 23 Bat lo datfala evening, Laban disaed for tekem dota blo hem Leah go lo Jacob mekem Jacob sleep witim hem. 24 Laban givim tu servant gele blo hem Zilpah for kamap servant blo dota blo hem, Leah.+ 25 Lo morning Jacob lukim dat Leah nao hem sleep witim! So hem sei lo Laban: “Wat nao iu duim lo mi? Mi waka for iu mekem iu givim Rachel lo mi! Why nao iu trikim mi?”+ 26 Then Laban sei: “Kastom blo mifala lo hia firstborn nao mifala mas givim firstaem then second born bihaen. 27 Iu enjoyim disfala week witim firstborn dota blo mi. Bihaen datwan, bae mi givim iu second dota blo mi, bat iu mas waka for mi sevenfala year moa.”+ 28 So Jacob enjoyim datfala week witim firstborn dota, and bihaen Laban givim Rachel for kamap waef blo Jacob. 29 And Laban givim tu servant gele blo hem Bilhah+ for kamap servant blo dota blo hem, Rachel.+

30 Then Jacob sleep tu witim Rachel, and hem lovem Rachel winim Leah, and hem waka for Laban for nara sevenfala year moa.+ 31 Taem Jehovah lukim Jacob no lovem* Leah, God letem Leah for babule,*+ bat Rachel no savve garem pikinini.+ 32 So Leah babule and hem bornem wanfala son and nemim lo Reuben*+ bikos Leah sei: “Diswan hem bikos Jehovah tingim mi,+ so distaem hasband blo mi bae start for lovem mi.” 33 And Leah babule moa and bornem nara son and hem sei: “Diswan hem bikos Jehovah herem mi nomata hasband blo mi no lovem mi, and hem givim mi moa disfala son.” So hem nemim hem lo Simeon.*+ 34 Then Leah babule moa and bornem nara son, and hem sei: “Distaem bae hasband blo mi klos lo mi bikos mi bornem thrifala son for hem.” So hem nemim hem lo Levi.*+ 35 And Leah babule moa and bornem nara son, and hem sei: “Distaem bae mi praisem Jehovah.” So hem nemim hem lo Judah.*+ Bihaen datwan, Leah stop for bornem pikinini.

30 Taem Rachel luksavve hem no bornem eni pikinini for Jacob, hem start for jealous lo sista blo hem, and hem sei lo Jacob: “Iu givim mi pikinini. Sapos nomoa bae mi dae.” 2 So Jacob kros lo Rachel and sei: “Hao, mi nao God, wea stopem iu for no garem pikinini?”* 3 So Rachel sei: “Slave gele blo mi Bilhah lo hia.+ Sleep witim hem mekem hem savve garem pikinini for mi,* and thru lo hem mi tu savve garem pikinini.” 4 So Rachel givim servant gele blo hem Bilhah for kamap waef blo Jacob, and Jacob sleep witim Bilhah.+ 5 Then Bilhah babule and gogo hem bornem wanfala son for Jacob. 6 So Rachel sei: “God hem judge blo mi and hem herem voice blo mi dastawe hem givim mi wanfala son.” So Rachel nemim hem lo Dan.*+ 7 Then Bilhah, servant gele blo Rachel, hem babule moa and gogo hem bornem mek-tu son for Jacob. 8 Then Rachel sei: “Mi gohed faet hard witim sista blo mi, and mi win tu!” So Rachel nemim hem lo Naphtali.*+

9 Taem Leah savve dat hem stop for bornem pikinini, hem tekem servant gele blo hem, Zilpah, and givim for kamap waef blo Jacob.+ 10 And Zilpah, servant gele blo Leah bornem wanfala son for Jacob. 11 Then Leah sei: “God barava blessim mi!” So Leah nemim hem lo Gad.*+ 12 Bihaen datwan, Zilpah, servant gele blo Leah, hem bornem mek-tu son for Jacob. 13 Then Leah sei: “Mi hapi tumas! Olketa woman bae sei mi wanfala hapi woman.”+ So Leah nemim hem lo Asher.*+

14 Lo taem blo wheat harvest, Reuben+ wakabaot lo field and hem faendem olketa mandrake frut.* So hem tekem olketa mandrake frut hia go lo mami blo hem Leah. Then Rachel sei lo Leah: “Plis, givim mi samfala mandrake frut blo son blo iu.” 15 Bat Leah sei lo hem: “Iu tingse smol samting nao iu duim for tekem hasband blo mi,+ and distaem iu laek tekem moa olketa mandrake frut blo son blo mi?” So Rachel sei: “Hem olraet, sapos iu givim mi olketa mandrake frut blo son blo iu, then tunaet bae Jacob kam sleep witim iu.”

16 Lo evening, taem Jacob kam bak from field, Leah go for meetim hem and sei: “Iu bae sleep witim mi bikos mi peim Rachel finis witim olketa mandrake frut blo son blo mi for iu kam sleep witim mi.” So Jacob sleep witim Leah lo datfala naet. 17 And God herem and ansarem prea blo Leah, and hem babule. Gogo, hem bornem mek-faev son for Jacob. 18 Then Leah sei: “God givim mi wages* bikos mi givim servant gele blo mi lo hasband blo mi.” So Leah nemim hem lo Issachar.*+ 19 And Leah babule moa and gogo hem bornem mek-six son for Jacob.+ 20 Then Leah sei: “God hem givim mi, yes, hem givim mi wanfala naes present. Distaem bae hasband blo mi acceptim mi+ bikos mi bornem sixfala son for hem.”+ So Leah nemim hem lo Zebulun.*+ 21 Bihaen, Leah bornem wanfala dota and nemim hem lo Dinah.+

22 Gogo, God tingim Rachel, and God herem and ansarem olketa prea blo Rachel taem God letem hem for babule.*+ 23 And Rachel babule and bornem wanfala son. Then hem sei: “God hem aotem shame blo mi!”+ 24 So Rachel nemim hem lo Joseph,*+ and hem sei: “Jehovah givim nara son for mi.”

25 Bihaen Rachel bornem Joseph, Jacob sei lo Laban: “Iu letem mi go bak lo hom blo mi lo famili blo mi.+ 26 Iu letem olketa waef and olketa pikinini blo mi, wea mi waka for iu for peim olketa, for go witim mi bikos iu savve finis mi faithful for waka for iu.”+ 27 Then Laban sei lo Jacob: “Mi begim iu, plis iu stap witim mi. Mi lukim olketa saen* wea showim dat Jehovah hem blessim mi bikos lo iu.” 28 And Laban sei moa: “Talem kam wages blo iu and bae mi givim lo iu.”+ 29 So Jacob sei lo Laban: “Iu savve finis mi faithful for waka for iu, and mi lukaftarem gud olketa animal blo iu.+ 30 Iu no garem staka samting bifor mi kam, bat bihaen mi arrive Jehovah blessim iu and iu garem staka animal. So wat taem nao bae mi duim samting for famili blo mi?”+

31 Then Laban sei: “Wat nao iu laekem for mi givim iu?” And Jacob sei: “Mi no laekem for iu givim mi eniting! Wanfala samting nomoa mi laekem for iu duim for mi then bae mi lukaftarem olketa animal blo iu moa and protectim olketa.+ 32 Bae iumi go lukluk lo evri animal blo iu tuday, and iu mas separatem evri sheepsheep wea garem olketa spot lo body blo olketa, and evri man sheepsheep wea dark brown, and evri mere goat wea garem olketa spot lo body blo olketa. Start tuday, olketa animal hia nao bae wages blo mi.+ 33 And lo future, taem iu kam for chekim wages blo mi, bae iu luksavve dat mi honest. Sapos iu lukim eni mere goat wea no garem spot lo body blo hem, and eni man sheepsheep wea no dark brown between olketa animal blo mi, datwan minim mi stealim olketa animal hia.”

34 Then Laban sei: “Hem olraet! Iumi duim samting wea iu talem.”+ 35 Lo datfala day, Laban separatem olketa man goat and mere goat wea garem olketa spot lo body blo olketa, and tu, evri man goat wea garem olketa white spot lo body blo olketa, and evri man sheepsheep wea dark brown, and hem givim evri animal hia for olketa son blo hem lukaftarem. 36 Bihaen datwan, Laban lusim Jacob and leadim olketa animal blo hem go lo wanfala ples wea tekem thrifala day for kasem. And Jacob lukaftarem olketa nara animal blo Laban wea hem no tekem witim hem.

37 So Jacob katem olketa fresh branch blo storax tree, almond tree, and plane tree, and hem aotem samfala part lo bark blo olketa branch hia mekem hem luk olsem olketa branch hia garem olketa white spot. 38 Then hem putim olketa branch hia wea hem aotem samfala part lo bark blo olketa front lo olketa animal hia, insaed ples wea olketa savve drink mekem taem olketa animal kam for drink bae olketa savve on heat front lo olketa branch hia.

39 So olketa animal hia savve on heat front lo olketa branch hia, and gogo olketa bornem olketa baby wea garem olketa spot lo body blo olketa. 40 So Jacob separatem olketa man sheepsheep blo hem from olketa nara animal. Then hem mekem olketa animal blo Laban for feisim olketa animal wea garem spot lo body blo olketa and olketa animal wea dark brown. Then hem separatem olketa animal blo hem from olketa animal blo Laban. 41 And taem olketa healthy animal on heat, Jacob bae putim olketa branch insaed lo ples wea olketa savve drink front lo olketa animal hia. 42 Bat taem olketa animal wea no healthy olketa on heat, hem bae no putim olketa branch hia. Gogo, olketa animal wea no healthy hem blo Laban, bat olketa animal wea healthy hem blo Jacob.+

43 So, Jacob hem kamap rich and hem garem staka animal, olketa man and woman servant, olketa camel, and olketa donkey.+

31 Gogo, Jacob herem nao story wea olketa son blo Laban talem. Olketa sei: “Jacob tekem evriting wea dadi blo iumi onam, and evriting blo dadi blo iumi nao mekem hem rich.”+ 2 Taem Jacob luk lo feis blo Laban, hem luksavve Laban no hapi lo hem olsem bifor.+ 3 So Jehovah sei lo Jacob: “Iu go bak lo land blo dadi blo iu and blo olketa relative blo iu,+ and bae mi gohed stap witim iu.” 4 Then Jacob sendem message go lo Rachel and Leah for kam lo field wea olketa animal blo hem stap, 5 and hem sei lo tufala:

“Mi luksavve dadi blo iutufala no hapi lo mi olsem bifor,+ bat God blo dadi blo mi hem stap witim mi.+ 6 Iutufala savve mi faithful for waka hard for dadi blo iutufala.+ 7 And dadi blo iutufala trae for ravem mi and tenfala taem nao hem changem wages blo mi, bat God no letem hem for duim eni nogud samting lo mi. 8 Taem hem sei lo mi, ‘Wages blo iu nao olketa animal wea garem smol spot lo body blo olketa,’ then nomoa evri animal bornem olketa animal wea garem smol spot lo body blo olketa. Bat taem hem sei, ‘Wages blo iu nao olketa animal wea garem big spot lo body blo olketa,’ then nomoa evri animal bornem olketa animal wea garem big spot lo body blo olketa.+ 9 So God gohed tekem olketa animal blo dadi blo iutufala and givim lo mi. 10 No longtaem go nomoa, taem olketa animal on heat, mi lukim insaed wanfala dream dat olketa man goat wea garem olketa big spot and smol spot lo body blo olketa nao klaem olketa mere goat.+ 11 Then angel blo datfala tru God sei lo mi insaed dream hia, ‘Jacob!’ and mi sei, ‘Mi lo hia.’ 12 And hem sei, ‘Lukim evri man goat wea garem olketa big spot and smol spot lo body blo olketa nao klaem olketa mere goat. Diswan happen bikos mi lukim evri samting wea Laban duim lo iu.+ 13 Mi nao datfala tru God wea kam lo iu lo Bethel,+ ples wea iu pourim oil antap* datfala ston wea iu standapim olsem post, and wea iu talem promis lo mi.+ So iu getap and go aot from disfala land and go lo land wea iu born lo hem.’”+

14 Then Rachel and Leah sei lo Jacob: “No eniting stap nao for mitufala inheritim lo haos blo dadi blo mitufala! 15 Hem ting lo mitufala olsem olketa foreigner bikos hem salem mitufala and hem iusim finis evriting* wea iu peim lo mitufala!+ 16 Evri riches wea God tekem from dadi blo mitufala hem for mitufala and for olketa pikinini blo mitufala.+ So iu duim go nao evriting wea God talem iu for duim.”+

17 Then Jacob redyim evriting, putim olketa pikinini and olketa waef blo hem antap olketa camel,+ 18 and hem start for leadim evri animal blo hem and tekem evriting wea hem kasem+ taem hem stap lo Paddan-aram, and hem go lo dadi blo hem Isaac lo land lo Canaan.+

19 Lo datfala taem, Laban go for katem wool blo olketa sheepsheep blo hem, and Rachel stealim olketa teraphim statue*+ blo dadi blo hem.+ 20 And Jacob trikim Laban, wea kam from laen blo Aram bikos hem no talem Laban dat bae hem ranawe. 21 Jacob ranawe witim famili blo hem and evriting wea hem onam and olketa akrosim datfala River.*+ Then olketa go lo olketa area lo olketa maunten lo Gilead.+ 22 Lo mek-thri day, Laban herem dat Jacob ranawe finis. 23 So hem tekem olketa brata* blo hem and olketa aftarem Jacob, gogo lo mek-seven day olketa kasem Jacob lo olketa area lo olketa maunten lo Gilead. 24 Then God kam lo Laban, wea kam from laen blo Aram,+ insaed wanfala dream lo naet,+ and sei lo hem: “Iu mas keakea lo wanem iu bae talem lo Jacob.”*+

25 So Jacob putim ap tent blo hem lo maunten. And Laban witim olketa brata blo hem camp lo olketa area lo olketa maunten lo Gilead. Then Laban go lo Jacob, 26 and hem sei: “Wat nao iu duim? Why nao iu trikim mi and tekem olketa dota blo mi olsem prisoner wea olketa tekem lo taem blo faet? 27 Why nao iu no talem mi and iu trikim mi and iu ranawe haed? Sapos iu talem mi, bae mifala hapi for singsing, pleim tambourine and harp for sei gudbae lo iu. 28 Bat iu nating givim mi eni chance for kissim olketa grani* blo mi and olketa dota blo mi. Karangge samting nao iu duim. 29 Mi garem paoa for duim nogud samting lo iu, bat God blo dadi blo iu warnim mi last naet and sei, ‘Iu mas keakea lo wanem iu bae talem lo Jacob.’*+ 30 Iu laekem tumas for go bak lo haos blo dadi blo iu and iu go nao, so why nao iu stealim olketa god blo mi?”+

31 Jacob sei lo Laban: “Mi duim diswan bikos mi fraet nogud iu bae forcem mi for givim bak olketa dota blo iu. 32 Eniwan wea iu faendem hem tekem olketa god blo iu mas dae. Lo eye blo olketa brata blo iumi, iu go lukluk lo evriting blo mi, and tekem eni samting wea hem blo iu.” Bat Jacob nating savve dat Rachel nao stealim olketa god hia. 33 So Laban go insaed tent blo Jacob, then hem go insaed tent blo Leah and then insaed tent blo tufala slave gele,+ bat hem no faendem eniting. Then hem kamaot from tent blo Leah and go insaed tent blo Rachel. 34 Lo datfala taem Rachel tekem finis olketa teraphim statue and putim insaed saddle* basket wea olketa woman savve sidaon antap taem olketa raedem camel, and hem sidaon antap saddle hia. So Laban lukaot evriwea insaed datfala tent bat hem nating faendem eniting. 35 Then Rachel sei lo dadi blo hem: “Lord blo mi, iu no kros lo mi. Mi kasem period blo mi dastawe mi no standap taem iu kam.”+ So Laban lukaot evriwea bat hem no faendem olketa teraphim statue.+

36 Then Jacob feel nogud and hem start for tok kros lo Laban. Hem sei: “Why nao iu ronem mi olsem wanfala criminal? Wat nao mi duim rong? 37 From iu lukluk finis lo evriting blo mi, hao, iu faendem eniting wea hem blo iu? Putim lo hia front lo olketa man blo mi and olketa man blo iu, and olketa nao bae judgem iumi tufala. 38 Insaed 20 years wea mi stap witim iu, olketa babule sheepsheep and goat blo iu nating miscarriage,+ and no enitaem mi kaikaim eni man sheepsheep blo iu. 39 Taem olketa wild animal killim dae eni animal blo iu, mi no kam showim lo iu bat mi changem bak nomoa.+ Nomata olketa stealim animal hia lo day or lo naet, iu demandim mi for changem bak. 40 Mi safa lo hot sun lo day, and mi safa lo cold lo naet, and mi no savve sleep tu.+ 41 Mi stap witim iu for 20 years finis. Mi waka 14 years for iu for tufala dota blo iu, and 6 years for olketa animal hia, and iu changem wages blo mi tenfala taem.+ 42 Sapos God blo dadi blo mi,+ God blo Abraham and God wea Isaac worshipim*+ hem no stap witim mi, bae mi no garem eniting nomoa taem mi lusim iu. God lukim hard taem wea kasem mi and hard waka blo mi dastawe hem warnim iu last naet.”+

43 Then Laban sei lo Jacob: “Olketa woman ia olketa dota blo mi, and olketa pikinini ia olketa pikinini blo mi, and olketa animal ia olketa animal blo mi, and evriting lo hia hem blo mi and blo olketa dota blo mi. Hao nao bae mi duim nogud samting lo olketa or lo olketa pikinini blo olketa? 44 So iumi tufala mekem peace agreement, and diswan bae olsem wanfala witness between iumi tufala.” 45 So Jacob tekem wanfala ston and standapim olsem wanfala post.+ 46 Then Jacob sei lo olketa man blo hem: “Pikim kam olketa ston!” So olketa pikim kam olketa ston and hipimap lo wanfala ples. Bihaen datwan, olketa kaikai antap datfala hip ston. 47 And Laban nemim datfala ples lo Jegar-sahadutha,* bat Jacob nemim lo Galeed.*

48 Then Laban sei: “Disfala hip ston hem wanfala witness between mi and iu tuday.” Dastawe olketa nemim lo Galeed,+ 49 and nemim tu lo Watchtower bikos Laban sei: “Jehovah nao bae watchim iu and mi taem iumi tufala no lukim each other. 50 Sapos iu treatim nogud lo olketa dota blo mi and iu maritim olketa nara waef moa, tingim diswan: nomata no eni man lukim, God hem lukim and hem nao witness between iu and mi.” 51 Laban sei moa lo Jacob: “Disfala hip ston and ston wea mi standapim olsem post hem for showim agreement between iu and mi. 52 Mi bae no go ovam disfala hip ston and disfala ston wea standap olsem post for kam duim nogud samting lo iu, and iu tu bae no kam ovam diswan for duim nogud samting lo mi. Disfala hip ston and disfala ston wea standap olsem post hem witness for agreement wea iumi tufala mekem.+ 53 God blo Abraham+ and God blo Nahor, and God blo dadi blo tufala nao bae judge between iumi tufala.” And Jacob hem promis lo nem blo God wea dadi blo hem Isaac worshipim.*+

54 Bihaen datwan, Jacob offerim wanfala sakrifaes lo datfala maunten and hem invaetem olketa man blo hem for kaikaim bred. So olketa kaikai and sleep lo maunten hia lo datfala naet. 55 Bat, Laban wekap early lo morning and kissim olketa grani* blo hem+ and olketa dota blo hem and hem blessim olketa.+ Then Laban lusim olketa and go bak lo hom blo hem.+

32 Then Jacob go nao, and olketa angel blo God kam for meetim hem. 2 Taem Jacob lukim olketa, hem sei: “Diswan hem camp blo God!” So hem nemim datfala ples lo Mahanaim.*

3 Then Jacob sendem olketa messenger for go lukim brata blo hem Esau lo land lo Seir,+ wea insaed territory* blo Edom,+ 4 and hem komandim olketa olsem: “Diswan nao samting wea bae iu talem lo lord blo mi, Esau, ‘Servant blo iu Jacob sei: “Mi stap* longtaem witim Laban kam kasem distaem.+ 5 And mi garem olketa bull, olketa donkey, olketa sheepsheep, and olketa man and woman servant,+ and mi sendem disfala message for letem lord blo mi savve mekem iu hapi lo mi.”’”

6 Gogo, olketa messenger kam bak lo Jacob, and olketa sei: “Mifala meetim brata blo iu Esau, and distaem hem kakam for meetim iu, and 400 man nao kam witim hem.”+ 7 And Jacob barava fraet and wari.+ So hem divaedem pipol blo hem, and tu, olketa sheepsheep and goat, olketa buluka, and olketa camel, lo tufala grup. 8 Hem sei: “Sapos Esau attakim wanfala grup, then nara grup savve ranawe.”

9 Then Jacob prea olsem: “Plis Jehovah, God blo grandadi blo mi, Abraham and God blo dadi blo mi, Isaac, wea iu sei lo mi, ‘Iu go bak lo land blo iu and blo olketa relative blo iu, and bae mi blessim iu.’+ 10 Iu barava showim loyal love* and iu duim evriting wea iu promisim lo mi, servant blo iu,+ nomata mi no fit for kasem datwan bikos taem mi akrosim Jordan River, walking stik blo mi nomoa mi garem witim mi, bat distaem mi garem tufala grup.+ 11 Mi prea lo iu for iu sevem mi+ from hand blo brata blo mi Esau, nogud hem kam and attakim mi,+ witim olketa pikinini and mami blo olketa. 12 Bikos iu sei: ‘Bae mi stap witim iu, and bae mi mekem pikinini* blo iu for kamap staka olsem sandbis lo saedsea, wea no eniwan savve kaontem.’”+

13 Lo datfala naet Jacob sleep lo there. Then hem tekem samfala animal blo hem for givim olsem present lo brata blo hem, Esau. Hem givim:+ 14 200 mere goat, 20-fala man goat, 200 mere sheepsheep, 20-fala man sheepsheep, 15 30-fala mere camel witim baby blo olketa, 40-fala cow, 10-fala bull, 20-fala mere donkey and 10-fala man donkey.+

16 Hem givim olketa grup animal hia lo olketa servant blo hem, wanfala grup animal go firstaem then nara grup animal go bihaen. Then hem sei lo olketa servant blo hem: “Iufala go firstaem lo mi, and wanfala grup animal mas go firstaem then weit lelebet bifor nara grup animal go bihaen.” 17 And hem komandim first servant blo hem olsem: “Sapos brata blo mi Esau meetim iufala and ask olsem, ‘Iu servant blo hu ia, and iu go lo wea, and olketa animal ia blo hu ia?’ 18 Then iu mas sei, ‘Mifala olketa slave blo servant blo iu, Jacob. Olketa animal hia hem present for iu, lord blo mi, Esau.+ And lukim! Jacob hem kam bihaen mifala.’” 19 And hem talem disfala komand for olketa nara servant blo hem wea leadim olketa animal: “Hem nao wanem iufala mas talem taem iufala meetim Esau. 20 And iufala mas sei olsem tu: ‘Servant blo iu Jacob hem kakam bihaen mifala.’” Bikos Jacob sei: ‘Sapos mi sendem olketa present hia go firstaem, datwan bae daonem kros blo Esau,+ then bihaen taem mi lukim hem, bae hem hapi for welkamim mi.’ 21 So olketa servant blo Jacob wea leadim olketa animal hia olketa go firstaem lo hem bat hem stap lo camp lo datfala naet.

22 Lo datfala naet, Jacob getap and tekem tufala waef blo hem+ and tufala woman servant blo hem+ and 11-fala son blo hem and olketa akrosim river lo Jabbok.+ 23 So hem tekem evriwan hia akrosim datfala river,* and evri samting wea hem onam tu.

24 Taem Jacob seleva nao stap, wanfala man kam and wrestling witim hem go kasem taem hem start for daylaet.+ 25 Taem datfala man lukim Jacob no laek for let go lo hem, hem tasim join lo hips blo Jacob. And join lo hips blo Jacob hem miss taem hem wrestling witim man hia.+ 26 Then datfala man sei: “Iu let go lo mi bikos hem start daylaet nao.” Jacob sei: “Bae mi no let go lo iu go kasem taem iu blessim mi.”+ 27 So man hia sei lo hem: “Hu nao nem blo iu?” Then Jacob sei: “Mi Jacob.” 28 Then man hia sei: “Distaem nem blo iu hem no Jacob nao bat nem blo iu hem Israel*+ bikos iu faet witim God+ and olketa man and gogo iu win.” 29 So Jacob ask olsem: “Plis, iu talem mi, hu nao nem blo iu?” Bat man hia sei: “Why nao iu laek savve lo nem blo mi?”+ Then hem blessim Jacob lo there. 30 So Jacob nemim datfala ples lo Peniel*+ bikos hem sei, “Mi lukim feis blo God, bat mi laef* nomoa.”+

31 And semtaem wea Jacob go pas lo Penuel* sun hem kamap bat hem no wakabaot gud bikos lo hips blo hem.+ 32 Dastawe kam kasem distaem olketa Israelite no savve kaikaim sinew* blo thighs blo animal, wea stap lo join lo hips bikos datfala man hem tasim join lo hips blo Jacob wea disfala sinew hem stap.

33 Jacob luk go and lukim Esau hem kam witim 400 man blo hem.+ So hem talem Leah, Rachel, and tufala woman servant, for tekem olketa pikinini blo olketa.+ 2 Hem putim tufala woman servant witim pikinini blo tufala lo front,+ Leah witim olketa pikinini blo hem bihaen,+ and Rachel+ and Joseph bihaen olketa. 3 Then Jacob wakabaot go first lo olketa and taem hem klosap kasem brata blo hem, hem baodaon go kasem graon sevenfala taem.

4 Bat Esau ran go for meetim hem, and hem hagem Jacob and kissim hem, and tufala krae big. 5 Taem Esau lukim olketa woman and olketa pikinini, hem sei: “Hu nao olketa hia?” Then Jacob sei: “Olketa pikinini hia olketa blessing wea God givim lo servant blo iu.”+ 6 Then tufala woman servant witim olketa pikinini blo olketa kam and baodaon, 7 and Leah and olketa pikinini blo hem tu kam and baodaon. Then Joseph witim Rachel kam and baodaon.+

8 Esau sei: “Why nao iu sendem kam olketa man and olketa animal lo mi?”+ Jacob sei: “Mekem lord blo mi hapi lo mi.”+ 9 Then Esau sei: “Mi garem staka samting, brata blo mi.+ Iu keepim olketa samting blo iu.” 10 Bat Jacob sei: “Nomoa, sapos iu hapi lo mi, plis, iu mas tekem present hia from hand blo mi bikos mi tekem kam mekem mi savve lukim feis blo iu. And distaem wea mi lukim feis blo iu, hem olsem mi lukim feis blo God bikos iu hapi for welkamim mi.+ 11 Plis, tekem present hia wea mi tekem kam for iu+ bikos God hem blessim mi and mi garem evriting wea mi needim.”+ And Jacob gohed talem lo Esau gogo Esau tekem nao.

12 Bihaen, Esau sei: “Iumi go from hia, and bae mi nao leadim iu.” 13 Bat Jacob sei: “Lord blo mi savve dat olketa pikinini blo mi smol yet,+ and mi mas lukaftarem olketa sheepsheep and buluka wea garem olketa baby animal. Sapos mi mekem olketa wakabaot fast insaed wanfala day, bae evri animal hia dae. 14 Plis lord blo mi, iu go first lo servant blo iu. Bae mi isisi kam witim olketa animal and olketa pikinini blo mi. Bae mi kam meetim iu lo Seir.”+ 15 Then Esau sei: “Bae mi leavim samfala pipol blo mi witim iu.” Bat Jacob sei: “Iu no need for duim datwan. Hem big samting tumas nao for lord blo mi hapi lo mi.” 16 So lo datfala day Esau go bak lo Seir.

17 And Jacob wakabaot gogo hem kasem Succoth,+ and hem buildim haos blo hem lo there, and hem mekem olketa shelter for olketa animal blo hem. Dastawe hem nemim ples hia lo Succoth.*

18 Bihaen Jacob lusim Paddan-aram+ hem arrive lo taon lo Shechem+ lo land lo Canaan,+ and hem putim ap camp blo hem klosap lo datfala taon. 19 Then hem peim part lo datfala land wea hem putim ap tent blo hem, lo 100 silver shekel,* from olketa son blo Hamor, wea hem dadi blo Shechem.+ 20 Then hem buildim wanfala altar and nemim lo datfala tru God wea hem God blo Israel.+

34 Dinah, dota blo Jacob wea Leah hem bornem,+ savve go spendem taem witim* olketa young gele lo datfala taon.+ 2 And Shechem, son blo Hamor, wea hem leader blo olketa Hivite,+ hem lukim Dinah. Wanday hem tekem Dinah and leidaon witim hem and reipim hem. 3 Hem* no savve forgetim Dinah, dota blo Jacob, and hem laekem tumas disfala young gele, and hem talem Dinah dat hem lovem hem.* 4 Gogo, Shechem sei lo dadi blo hem Hamor:+ “Go askem disfala gele for hem kamap waef blo mi.”

5 Lo taem wea Jacob herem Shechem spoelem dota blo hem Dinah, olketa son blo hem lukaftarem olketa animal blo hem lo field. So Jacob disaed for kwaet witim nomoa go kasem taem olketa kam bak. 6 Bihaen, Hamor, dadi blo Shechem go for story witim Jacob. 7 Bat olketa son blo Jacob herem samting wea happen and stretawe kam bak from field. Olketa feel nogud and barava kros bikos Shechem mek shame lo Israel taem hem leidaon witim dota blo Jacob,+ wea hem barava wicked samting for man duim.+

8 Hamor sei lo olketa: “Son blo mi Shechem hem laekem tumas dota blo iufala. Plis givim dota blo iufala for hem kamap waef blo hem, 9 and iumi mekem marit agreement.* Iufala givim olketa dota blo iufala lo mifala, and iufala tekem olketa dota blo mifala.+ 10 Iufala savve stay witim mifala, and full land hia hem free for iufala. Iufala stap lo hia, ranem bisnis lo hia, and setol lo disfala land.” 11 Then Shechem sei lo Jacob and olketa brata blo Dinah: “Sapos iufala agree lo wat mi askem, mi bae givim iufala eniting wea iufala askem lo mi. 12 Iufala savve askem mi present and bride price+ wea barava hae, and mi willing for givim iufala eniting wea iufala talem. Plis, iufala givim young gele hia for kamap waef blo mi.”

13 And olketa son blo Jacob disaed for trikim Shechem and dadi blo hem Hamor bikos Shechem spoelem sista blo olketa, Dinah. 14 Olketa sei lo tufala: “Hard tumas for mifala givim sista blo mifala lo man wea hem no circumcise*+ bikos datwan bae mek shame lo mifala. 15 Mifala bae agree lo wat iutufala askem only sapos iufala duim wanfala samting: evri male blo iufala mas circumcise olsem mifala.+ 16 Then mifala bae givim olketa dota blo mifala lo iufala, and bae mifala tekem olketa dota blo iufala for mifala, and mifala bae stap witim iufala and iumi bae kamap wan pipol. 17 Bat sapos iufala no followim wat mifala talem and iufala no circumcise, then mifala bae tekem sista blo mifala and go.”

18 Hamor+ and son blo hem Shechem+ hapi lo wat olketa talem. 19 Shechem no delay for duim wanem olketa askem+ bikos hem laekem tumas dota blo Jacob, and pipol respectim Shechem winim eni narawan lo famili blo hem.

20 So Hamor and son blo hem Shechem go lo gate blo taon and story olsem lo olketa man lo datfala taon:+ 21 “Olketa man hia laek for stap gud witim iumi. Letem olketa stap lo land blo iumi and gohed ranem bisnis lo hia bikos disfala land hem garem big spes. Iumi savve tekem olketa gele blo olketa olsem waef, and iumi savve givim olketa gele blo iumi lo olketa.+ 22 Bae olketa agree for stap witim iumi mekem iumi kamap wan pipol only sapos iumi duim disfala samting: evri male blo iumi mas circumcise olsem olketa.+ 23 Then iumi bae tekem evriting wea olketa onam, riches blo olketa, and evri animal blo olketa. So iumi duim samting wea olketa laekem mekem olketa stap witim iumi.” 24 Evriwan wea hipap lo gate blo datfala taon herem wat Hamor and son blo hem Shechem talem, and evri male lo datfala taon olketa circumcise.

25 Bat, lo mek-thri day, taem olketa man hia feel pain yet, tufala son blo Jacob, Simeon and Levi, tufala brata blo Dinah,+ tekem sword blo tufala and no eniwan expectim taem tufala go lo datfala taon and killim dae evri male.+ 26 Tufala killim dae Hamor and son blo hem Shechem lo sword, and tufala tekem Dinah from haos blo Shechem and olketa go. 27 Olketa nara son blo Jacob kam lo datfala taon and faendem olketa man dae finis. And olketa tekem evriting insaed datfala taon bikos Shechem spoelem sista blo olketa.+ 28 Olketa tekem olketa sheepsheep and goat, olketa buluka, olketa donkey, and evriting wea stap lo datfala taon and lo field tu. 29 Olketa tekem tu evriting wea pipol hia onam, olketa smol pikinini blo olketa, olketa waef blo olketa, and evriting wea stap lo haos blo olketa.

30 Then Jacob sei lo Simeon and Levi:+ “Iufala mekem big trabol kasem mi.* Iufala mek shame lo nem blo mi lo pipol blo disfala land, lo olketa Canaanite and olketa Perizzite. Iumi nating staka and bae olketa kabanim iumi and mi bae finis nao, mi and famili blo mi.” 31 Bat tufala sei: “Mifala no laekem eniwan for treatim sista blo mifala olsem prostitute.”

35 Bihaen datwan, God sei lo Jacob: “Iu getap and go lo Bethel+ and stap lo there, and mekem wanfala altar lo there for datfala tru God wea kam lo iu taem iu ranawe from brata blo iu, Esau.”+

2 Then Jacob sei lo famili blo hem and evriwan wea stap witim hem: “Torowem olketa idol blo olketa god blo nara nation wea iufala garem,+ and klinim iufala seleva and changem kaleko blo iufala, 3 and iumi go ap lo Bethel. Mi bae mekem wanfala altar lo there for datfala tru God, wea ansarem olketa prea blo mi taem mi kasem olketa hard taem, and wea hem stap witim mi lo eni ples* wea mi go.”+ 4 So olketa givim evri idol blo olketa god blo nara nation wea olketa garem, and olketa earring wea olketa werem, and Jacob berem* olketa samting hia andanit lo big tree wea klosap lo Shechem.

5 Taem olketa lusim datfala ples and go, God mekem pipol lo olketa taon wea stap lo there for barava fraetem olketa mekem olketa no ronem olketa son blo Jacob. 6 Gogo, Jacob and evriwan wea go witim hem olketa kasem Luz,+ wea nara nem blo hem Bethel, lo land lo Canaan. 7 Hem buildim wanfala altar lo there and kolem datfala ples El-bethel* bikos lo there nao datfala tru God kam lo hem taem hem ranawe from brata blo hem.+ 8 Bihaen, Deborah,+ wea susum Rebekah taem hem baby,* hem dae, so olketa berem hem klosap lo Bethel andanit lo wanfala oak tree. So Jacob nemim tree hia lo Allon-bacuth.*

9 God kam moa lo Jacob taem hem kakam bak from Paddan-aram and blessim hem. 10 God sei lo hem: “Distaem nem blo iu hem no Jacob.+ Bat nem blo iu hem Israel.” And hem start for kolem hem lo Israel.+ 11 God sei moa lo hem: “Mi nao Olmaeti God.+ Iu mas garem pikinini and kamap staka. Iu bae dadi blo staka nation+ and olketa king bae kam from iu.*+ 12 Mi bae givim disfala land wea mi givim lo Abraham and Isaac, lo iu and lo olketa pikinini* blo iu.”+ 13 Then God lusim hem lo ples wea hem story witim hem.

14 So, Jacob standapim wanfala ston olsem post lo ples wea God story witim hem, and Jacob pourim wanfala drink offering* antap datwan, and then hem pourim oil antap.+ 15 So, Jacob nemim moa datfala ples wea God story lo hem, lo Bethel.+

16 Then olketa lusim Bethel. And taem olketa farawe yet from Ephrath, Rachel start for feelim pain for bornem baby, and hem faendem hard tumas for bornem baby. 17 Bat taem hem gohed stragol for bornem baby, midwaef sei lo hem: “Iu no fraet bikos bae iu garem nara son moa.”+ 18 Taem Rachel klosap for dae and laef* blo hem redi for aot, hem nemim baby hia lo Ben-oni,* bat Jacob nemim hem lo Benjamin.*+ 19 So, Rachel dae and olketa berem hem followim road wea go lo Ephrath, wea hem nara nem blo Bethlehem.+ 20 Jacob standapim wanfala ston olsem post lo grev blo Rachel. Ston hia stap lo grev blo Rachel kam kasem distaem.

21 Then Israel lusim lo there and go putim ap tent blo hem lo narasaed lo taoa lo Eder. 22 Taem Israel stap lo datfala land, wantaem Reuben go and sleep witim Bilhah, concubine* blo dadi blo hem, and Israel herem datwan.+

Jacob garem 12-fala son. 23 Olketa son blo Jacob wea Leah bornem: Firstborn hem Reuben,+ then Simeon, Levi, Judah, Issachar, and Zebulun. 24 Olketa son blo Rachel hem, Joseph and Benjamin. 25 And olketa son blo Bilhah, servant blo Rachel hem, Dan and Naphtali. 26 And olketa son blo Zilpah, servant blo Leah hem, Gad and Asher. Diswan nao olketa son blo Jacob wea born lo Paddan-aram.

27 Gogo, Jacob kasem ples wea dadi blo hem Isaac stap lo Mamre,+ lo Kiriath-arba, wea nara nem blo hem Hebron, ples wea Abraham and Isaac tu stap olsem foreigner lo hem.+ 28 Isaac laef for 180 years.+ 29 Isaac laef for longfala taem and hem garem gudfala laef,* gogo, hem dae taem hem olo, and hem go lo pipol blo hem,* and tufala son blo hem Esau and Jacob berem hem.+

36 Diswan hem history blo Esau, wea nara nem blo hem Edom.+

2 Esau maritim olketa gele from Canaan. Olketa hia nao: Adah,+ dota blo Elon, wanfala Hittite.+ Oholibamah,+ dota blo Anah, wea hem grandota blo Zibeon, wanfala Hivite. 3 And Basemath,+ dota blo Ishmael. Basemath, hem sista blo Nebaioth.+

4 And Adah bornem Eliphaz for Esau, and Basemath bornem Reuel,

5 and Oholibamah bornem Jeush, Jalam, and Korah.+

Olketa hia nao olketa son blo Esau, wea born taem hem stap lo land lo Canaan. 6 Bihaen datwan, Esau tekem olketa waef blo hem, olketa son, olketa dota, and evriwan* wea stap lo haos blo hem, olketa buluka and olketa sheepsheep blo hem, and evri nara animal blo hem, and evri riches wea hem kasem+ taem hem stap lo land lo Canaan, and hem lusim brata blo hem Jacob and go lo nara ples.+ 7 Tufala no fit for stap tugeta lo datfala land bikos hem no big fitim evriting wea tufala onam, and tufala garem staka animal tumas so land wea olketa stap* lo hem no garem inaf kaikai fitim evri animal hia. 8 So Esau go stap lo olketa area lo olketa maunten lo Seir.+ Esau hem nara nem blo Edom.+

9 And diswan hem history blo Esau, dadi blo olketa Edomite, wea stap lo olketa area lo olketa maunten lo Seir.+

10 Nem blo olketa son blo Esau hem: Eliphaz, son blo Adah, wea hem waef blo Esau, and Reuel, son blo Basemath, wea hem nara waef blo Esau.+

11 Olketa son blo Eliphaz nao Teman,+ Omar, Zepho, Gatam, and Kenaz.+ 12 Timna kamap concubine* blo Eliphaz, son blo Esau. Gogo, hem bornem Amalek+ for Eliphaz. Olketa hia nao olketa granson blo Adah, wea hem waef blo Esau.

13 Olketa son blo Reuel hem: Nahath, Zerah, Shammah, and Mizzah. Olketa hia nao olketa granson blo Basemath,+ wea hem waef blo Esau.

14 Olketa son blo Oholibamah, wea hem bornem for Esau, hem: Jeush, Jalam, and Korah. Oholibamah hem waef blo Esau, dota blo Anah, wea hem grandota blo Zibeon.

15 Olketa hia nao olketa chief* wea kam from laen blo Esau.+ Olketa son blo Eliphaz, firstborn blo Esau hem: Chief Teman, Chief Omar, Chief Zepho, Chief Kenaz,+ 16 Chief Korah, Chief Gatam, and Chief Amalek. Olketa nao olketa son blo Eliphaz+ wea chief lo land lo Edom. Olketa hia olketa granson blo Adah.

17 Olketa son blo Reuel, wea hem son blo Esau, hem: Chief Nahath, Chief Zerah, Chief Shammah, and Chief Mizzah. Olketa nao olketa son blo Reuel wea chief lo land lo Edom.+ Olketa hia olketa granson blo Basemath, wea hem waef blo Esau.

18 Olketa son blo Oholibamah, waef blo Esau, hem: Chief Jeush, Chief Jalam, and Chief Korah. Olketa son hia blo Oholibamah kamap olketa chief. Oholibamah hem dota blo Anah, and hem waef blo Esau.

19 Olketa hia nao olketa son* blo Esau wea olketa chief. Nara nem blo Esau hem Edom.+

20 Olketa hia nao olketa son blo Seir, wanfala Horite, wea olketa stap tu lo datfala land:+ Lotan, Shobal, Zibeon, Anah,+ 21 Dishon, Ezer, and Dishan.+ Olketa hia nao olketa chief blo olketa Horite, wea kam from laen blo Seir, lo land lo Edom.

22 Olketa son blo Lotan hem Hori and Hemam, and sista blo Lotan hem Timna.+

23 Olketa son blo Shobal hem: Alvan, Manahath, Ebal, Shepho, and Onam.

24 Olketa son blo Zibeon+ hem: Aiah, and Anah. Disfala Anah nao faendem olketa hot spring lo wilderness taem hem lukaftarem olketa donkey blo dadi blo hem Zibeon.

25 Olketa pikinini blo Anah hem: Dishon and Oholibamah, wea hem dota blo Anah.

26 Olketa son blo Dishon hem: Hemdan, Eshban, Ithran, and Cheran.+

27 Olketa son blo Ezer hem: Bilhan, Zaavan, and Akan.

28 Olketa son blo Dishan hem: Uz and Aran.+

29 Olketa chief blo olketa Horite, hem: Chief Lotan, Chief Shobal, Chief Zibeon, Chief Anah, 30 Chief Dishon, Chief Ezer, and Chief Dishan.+ Olketa hia nao olketa chief blo olketa Horite lo land lo Seir.

31 Olketa hia nao olketa king wea rul lo land lo Edom+ bifor eni king rul ovarem olketa Israelite.*+ 32 Bela, son blo Beor hem rul lo Edom, and nem blo taon wea hem stap insaed hem, Dinhabah. 33 Taem Bela dae, Jobab, son blo Zerah wea kam from Bozrah start for rul changem hem. 34 Taem Jobab dae, Husham wea kam from land blo olketa Temanite start for rul changem hem. 35 Taem Husham dae, Hadad son blo Bedad, wea winim olketa Midianite+ lo territory* lo Moab, start for rul changem hem, and nem blo taon wea hem stap, hem Avith. 36 Taem Hadad dae, Samlah from Masrekah, start for rul changem hem. 37 Taem Samlah dae, Shaul from Rehoboth, wea klosap lo river, start for rul changem hem. 38 Taem Shaul dae, Baal-hanan, son blo Achbor start for rul changem hem. 39 Taem Baal-hanan, son blo Achbor dae, Hadar start for rul changem hem. Nem blo taon wea hem stap hem Pau, and nem blo waef blo hem Mehetabel, dota blo Matred, and grandota blo Mezahab.

40 So diswan nao nem blo olketa chief from laen blo Esau, followim famili, and followim ples blo olketa: Chief Timna, Chief Alvah, Chief Jetheth,+ 41 Chief Oholibamah, Chief Elah, Chief Pinon, 42 Chief Kenaz, Chief Teman, Chief Mibzar, 43 Chief Magdiel, and Chief Iram. Olketa hia nao olketa chief lo Edom, followim ples wea olketa stap lo land blo olketa.+ Esau hem dadi blo olketa Edomite.+

37 Jacob gohed for stap lo land lo Canaan, ples wea dadi blo hem stap olsem foreigner.+

2 Diswan hem history blo Jacob.

Taem Joseph+ hem young man wea 17 years old, hem lukaftarem olketa animal+ witim olketa son blo Bilhah+ and olketa son blo Zilpah,+ tufala waef blo dadi blo hem. And Joseph kam bak witim nogud report lo dadi blo hem abaotem olketa brata blo hem. 3 Israel lovem tumas Joseph winim evri nara son+ blo hem bikos Joseph born taem hem olo finis, so hem givim wanfala spesol kaleko* for Joseph. 4 Taem olketa brata blo Joseph lukim dadi blo olketa lovem hem winim olketa, olketa start for heitim Joseph, and olketa no tok kaen lo hem.

5 Wanday, Joseph dream and storyim datwan lo olketa brata blo hem,+ and olketa heitim hem go moa. 6 Hem sei lo olketa: “Plis, iufala herem kam dream blo mi. 7 Iumi evriwan gohed taengem olketa bandol grain lo midol lo field, then seknomoa bandol grain blo mi standap stret and olketa bandol grain blo iufala standap raonem bandol grain blo mi and baodaon lo hem.”+ 8 Olketa brata blo hem sei: “Iu tingse bae iu nao king and rulim mifala?”+ So olketa garem nara reason moa for heitim hem bikos lo dream blo hem and wat hem talem.

9 Bihaen datwan, hem dream moa, and hem storyim tu lo olketa brata blo hem. Hem sei: “Mi dream moa. Mi dreamim sun, moon, and 11-fala star gohed baodaon lo mi.”+ 10 Then hem storyim diswan lo dadi blo hem taem olketa brata blo hem stap, and dadi blo hem tok strong olsem lo hem: “Dream blo iu minim wat ia? Iu tingse mi, mami blo iu, witim olketa brata blo iu bae kam and baodaon lo iu go kasem graon?” 11 And olketa brata blo hem jealous go moa lo hem,+ bat dadi blo hem no forgetim wanem Joseph talem.

12 Then olketa brata blo hem leadim olketa animal blo dadi blo olketa for go kaikaim grass klosap lo Shechem.+ 13 Bihaen, Israel sei lo Joseph: “Olketa brata blo iu lukaftarem olketa animal klosap lo Shechem. Go and lukim olketa.” And Joseph sei: “Hem olraet dadi!” 14 Then Israel sei: “Plis, iu go faendaot sapos olketa brata blo iu and olketa animal olketa olraet, and then iu kam bak and storyim lo mi.” So Joseph lusim valley* lo Hebron+ and hem go lo Shechem. 15 Bihaen, wanfala man meetim Joseph taem hem wakabaot insaed wanfala field. Man hia askem hem: “Wat nao iu lukaotem?” 16 Then Joseph sei: “Mi lukaotem olketa brata blo mi. Hao, iu savve wea nao olketa lukaftarem olketa animal?” 17 Man hia sei: “Olketa lusim lo hia finis, and mi herem olketa sei, ‘Iumi go lo Dothan.’” So Joseph go bihaen olketa brata blo hem and hem lukim olketa lo Dothan.

18 Taem olketa brata blo hem lukim hem farawe kam yet, and bifor hem kasem olketa, olketa start for mekem plan for killim hem dae. 19 So olketa sei lo each other: “Lukim! Man for dream nao kam ia.+ 20 Iumi killim hem dae and torowem hem insaed lo hol,* and bae iumi sei wanfala wild animal nao kaikaim hem. Then bae iumi lukim sapos olketa dream blo hem bae kam tru.” 21 Taem Reuben+ herem diswan, hem trae for sevem Joseph from olketa. So hem sei: “Iumi no killim hem dae.”+ 22 Then hem sei: “Iumi torowem hem insaed disfala hol lo wilderness, bat iumi no spoelem hem.”+ Plan blo Reuben hem for sevem Joseph from olketa mekem hem tekem Joseph go bak lo dadi blo hem.

23 So taem Joseph kasem olketa brata blo hem, olketa aotem kaleko blo hem, datfala spesol kaleko wea hem werem,+ 24 and olketa tekem hem and torowem hem insaed datfala hol. Lo taem hia hol hia emti, and no eni wata stap insaed.

25 Then olketa sidaon for kaikai. Taem olketa luk go, olketa lukim wanfala grup blo olketa Ishmaelite+ wea kakam from Gilead. Camel blo olketa karem labdanum,* balsam,* and bark blo tree,*+ and olketa go daon lo Egypt. 26 Then Judah sei lo olketa brata blo hem: “Wat gud samting nomoa bae iumi kasem sapos iumi killim dae brata blo iumi and haedem samting wea iumi duim?+ 27 Iumi salem hem go+ lo olketa Ishmaelite and iumi no killim hem. Hem brata blo iumi ia, and iumi sem blood nomoa.” So olketa followim wanem brata blo olketa talem. 28 And taem olketa Ishmaelite bisnisman* go pas, olketa brata blo Joseph aotem hem from datfala hol and salem hem lo olketa bisnisman hia for 20 silver shekel.*+ Then olketa man hia tekem Joseph go lo Egypt.

29 Bihaen, taem Reuben kam bak lo datfala hol and no lukim nao Joseph insaed datfala hol, hem sorre tumas and hem brekem kaleko blo hem. 30 Taem hem go bak lo olketa brata blo hem, hem sei: “Pikinini ia nomoa nao! And mi, wat nao bae mi duim?”

31 So olketa tekem kaleko blo Joseph and killim dae wanfala man goat and putim kaleko hia insaed lo blood blo datfala goat. 32 Bihaen datwan, olketa sendem spesol kaleko hia go lo dadi blo olketa and sei: “Mifala faendem diswan. Plis iu chekim sapos hem kaleko blo son blo iu or nomoa.”+ 33 So Jacob chekim kaleko hia and hem sei: “Diswan hem kaleko blo son blo mi! Luk olsem wanfala wild animal nao mas killim dae Joseph and kaikaim hem!” 34 Then Jacob brekem kaleko blo hem and werem kaleko for sorre raonem waist blo hem, and hem sorre tumas for son blo hem for staka day. 35 And evri son blo hem and evri dota blo hem gohed trae for comfortim hem, bat hem no laek for kasem comfort. Hem sei: “Mi bae gohed sorre for son blo mi go kasem taem mi go insaed lo Grev!”*+ And dadi blo Joseph gohed for krae for hem.

36 Then olketa Ishmaelite salem Joseph lo Egypt, lo Potiphar, wanfala hae official blo Pharaoh,+ and hem komanda blo olketa gard.+

38 Bihaen datwan, Judah lusim olketa brata blo hem and putim ap tent blo hem klosap lo ples blo wanfala Adullamite man wea nem blo hem, Hirah. 2 Lo there Judah lukim dota blo Shua, wanfala Canaanite man.+ So hem maritim hem and sleep witim hem, 3 and woman hia babule. Gogo, hem bornem wanfala son, and Judah nemim hem lo Er.+ 4 Bihaen, woman hia babule moa and hem bornem wanfala son, and nemim hem lo Onan. 5 Bihaen, woman hia bornem nara son moa and nemim hem lo Shelah. Olketa* stap lo Achzib+ taem woman hia bornem Shelah.

6 Gogo, Judah tekem waef for firstborn blo hem Er, and nem blo hem Tamar.+ 7 Bat Er, firstborn blo Judah, duim samting wea Jehovah no hapi lo hem, so Jehovah killim hem dae. 8 Bikos lo datwan, Judah sei lo Onan: “Iu maritim widow blo brata blo iu and sleep witim hem mekem thru lo iu, brata blo iu savve garem pikinini.”+ 9 Bat Onan savve olketa pikinini hia bae no blo hem.+ So evritaem hem sleep witim waef blo brata blo hem, hem weistim semen blo hem lo graon mekem woman hia no bornem pikinini for brata blo hem.+ 10 Jehovah no hapi lo datfala nogud samting wea Onan duim so hem killim dae Onan tu.+ 11 Then Judah sei lo Tamar, dota-in-law blo hem: “Iu go stap lo haos blo dadi blo iu and no marit moa go kasem taem son blo mi, Shelah, hem big.” Judah talem datwan bikos hem fraet nogud son blo hem Shelah dae tu olsem nara tufala son blo hem.+ So Tamar go and stap lo haos blo dadi blo hem.

12 Bihaen lelebet longtaem, waef blo Judah, dota blo Shua+ hem dae. Judah finisim taem for sorre for waef blo hem, and then hem go lo olketa man blo hem wea katem wool blo olketa sheepsheep, lo Timnah.+ Hem and fren blo hem Hirah, datfala Adullamite+ nao tufala go. 13 Olketa sei lo Tamar: “Dadi-in-law blo iu go ap lo Timnah for katem wool blo olketa sheepsheep blo hem.” 14 So Tamar changem kaleko blo widow wea hem werem, and kavarem hemseleva witim longfala kaleko and then hem haedem feis blo hem witim wanfala veil. Then Tamar sidaon lo gate lo Enaim, followim road wea go lo Timnah bikos hem lukim Shelah big finis bat dadi-in-law blo hem no givim Shelah for hem maritim.+

15 Taem Judah lukim Tamar, Judah tingse hem wanfala prostitute bikos hem kavarem feis blo hem. 16 So Judah go lo hem lo saed road and sei: “Plis, iu letem mi for sleep witim iu.” Judah no savve dat hem dota-in-law blo hem.+ Bat Tamar sei: “Wat nao bae iu givim lo mi mekem iu savve sleep witim mi?” 17 Then Judah sei: “Bae mi givim iu wanfala young goat from olketa animal blo mi.” Bat Tamar sei: “Hao, bae iu givim mi eniting for pruvim dat bae iu sendem kam datfala goat bihaen?” 18 Judah sei: “Wat nao iu laekem mi for givim lo iu?” Tamar sei: “Seal ring*+ blo iu witim string blo hem and walking stik wea iu holem.” Then Judah givim evriting hia lo Tamar and hem sleep witim hem, and Tamar babule lo hem. 19 Bihaen datwan, Tamar go and changem datfala longfala kaleko and werem bak kaleko blo widow.

20 Judah sendem fren blo hem, datfala Adullamite,+ for tekem go datfala young goat lo Tamar mekem hem tekem bak evriting wea Judah givim lo hem. Bat man hia nating faendem Tamar. 21 Datfala man askem olketa man lo ples blo Tamar: “Wea nao datfala temple prostitute* wea sidaon saed road lo Enaim?” Bat olketa sei: “No eni temple prostitute stap lo disfala ples.” 22 So datfala man go bak lo Judah and sei: “Mi no faendem datfala woman, and tu, olketa man lo datfala ples sei, ‘No eni temple prostitute stap lo disfala ples.’” 23 So Judah sei: “Leavim hem tekem go olketa samting ia for hem nao, nogud iumi mek shame lo iumi sapos iumi trae hard for lukaotem hem. Nomata olsem, mi sendem finis disfala young goat, bat iu no faendem hem.”

24 Bat thri months bihaen, olketa sei lo Judah: “Dota-in-law blo iu Tamar hem babule nao bikos hem act olsem wanfala prostitute.” Then Judah sei: “Tekem hem go aotsaed, killim hem dae, and bonem hem.”+ 25 Taem olketa redi for tekem Tamar, hem sendem disfala toktok go lo dadi-in-law blo hem: “Man wea onam olketa samting hia nao givim pikinini lo mi.” Then Tamar sei moa: “Plis, iu chekim olketa samting hia blo hu ia, disfala seal ring witim string blo hem and disfala walking stik.”+ 26 Then Judah chekim olketa samting hia and sei: “Tamar hem no guilty. Mi nao mi rong bikos mi no givim son blo mi Shelah for hem.”+ And bihaen datwan, Judah no sleep moa witim Tamar.

27 Taem Tamar redi for bornem pikinini, twin nao insaed bele blo hem. 28 Taem hem bornem pikinini, wanfala putim kamaot hand blo hem, and midwaef kwiktaem tekem red string and taengem lo hand blo hem, and hem sei: “Diswan nao kamaot firstaem.” 29 Bat taem hem putim bak hand blo hem, brata blo hem nao kamaot firstaem, and datfala midwaef sei: “Why nao iu tearem mami blo iu olsem?” So olketa nemim hem lo Perez.*+ 30 Bihaen, brata blo hem wea olketa taengem red string lo hand blo hem, hem kamaot, and olketa nemim hem lo Zerah.+

39 Olketa Ishmaelite+ tekem Joseph go lo Egypt.+ And lo there, Potiphar,+ wanfala Egyptian man, wea hem wanfala hae official blo Pharaoh, and hem komanda blo olketa gard, hem baem Joseph from olketa. 2 Bat Jehovah stap witim Joseph.+ From datwan, hem blessim evriting wea Joseph duim and Joseph lukaftarem samfala waka moa lo haos blo masta blo hem, datfala Egyptian man. 3 And masta blo hem luksavve Jehovah stap witim Joseph, and Jehovah blessim evriting wea Joseph duim.

4 And masta blo hem hapi lo olketa samting wea Joseph duim, and hem barava trustim Joseph. So hem appointim Joseph for boss lo haos blo hem, and for lukaftarem evriting wea hem onam. 5 Start lo datfala taem, Jehovah blessim Potiphar bikos lo Joseph, and Jehovah blessim tu evriwan lo haos blo Potiphar and garden blo hem.+ 6 Gogo, Potiphar letem evriting wea hem onam for Joseph lukaftarem, and only samting wea Potiphar disaedem nomoa hem kaikai wea bae hem kaikaim. And tu, Joseph hem strong and hem luk naes tumas.

7 Then waef blo Potiphar start for laekem Joseph and hem sei lo hem: “Leidaon witim mi.” 8 Bat Joseph rejectim datwan and hem sei lo waef blo masta blo hem: “Masta blo mi nating warim eni samting wea mi duim insaed lo disfala haos, and mi nao lukaftarem evriting wea hem onam. 9 No eniwan hem winim mi lo disfala haos, and masta blo mi givim evri samting for mi bat iu nao nomoa bikos iu waef blo hem. So why nao bae mi duim disfala barava nogud samting and sin againstim God?”+

10 So, evriday woman hia trae for switim Joseph, bat Joseph nating laek for leidaon witim hem, or for spendem taem witim hem. 11 Bat wanday, taem Joseph go insaed haos for duim waka blo hem, no eni nara servant moa stap insaed haos. 12 Then woman hia grabim Joseph lo kaleko blo hem and sei: “Leidaon witim mi!” Bat Joseph lusim kaleko blo hem lo hand blo woman hia and ranawe aotsaed. 13 Taem woman hia lukim Joseph lusim kaleko blo hem lo hand blo hem and ranawe aotsaed, 14 woman hia start for krae and singaot big for olketa servant lo haos blo hem and sei: “Lukim! Disfala Hebrew servant wea hasband blo mi tekem kam hem laek for mek shame lo iumi.* Hem kam lo mi for leidaon witim mi, bat mi start for singaot big. 15 Then taem hem herem mi singaot big, hem lusim kaleko blo hem saed lo mi and ranawe aotsaed.” 16 Bihaen datwan, hem leavim kaleko blo Joseph saed lo hem go kasem taem Potiphar, masta blo Joseph, kam bak lo haos blo hem.

17 Then woman hia talem sem samting lo Potiphar: “Disfala Hebrew servant wea iu tekem kam lo hia hem laek for mek shame lo mi. 18 Bat taem mi singaot big, hem lusim kaleko blo hem saed lo mi and ranawe aotsaed.” 19 Potiphar barava kros taem hem herem waef blo hem sei: “Olketa samting hia nao servant blo iu duim lo mi.” 20 So Potiphar, masta blo Joseph, tekem Joseph and putim hem lo prison, lo ples wea king savve putim olketa prisoner, and Joseph prisoner lo there.+

21 Bat Jehovah gohed stap witim Joseph and showim loyal love* lo hem and blessim hem. Diswan mekem bigman blo prison for hapi lo hem.+ 22 So bigman blo prison hia appointim Joseph for lukaftarem evri prisoner lo datfala prison, and Joseph nao givim waka for olketa prisoner hia duim.+ 23 Datfala bigman blo prison nating warim eni samting wea Joseph lukaftarem bikos Jehovah stap witim Joseph and Jehovah blessim evri samting wea Joseph duim.+

40 Bihaen olketa samting hia happen, boss blo olketa servant wea lukaftarem wine+ blo king blo Egypt, and boss blo olketa servant wea beikem bred, duim samting wea mekem masta blo tufala, king blo Egypt, hem no hapi. 2 So Pharaoh kros tumas lo tufala servant hia, boss blo olketa servant wea lukaftarem wine, and boss blo olketa servant wea beikem bred,+ 3 and hem putim tufala lo prison wea komanda blo olketa gard lukaftarem,+ lo sem prison wea Joseph stap lo hem.+ 4 Then komanda blo olketa gard markem Joseph for stap witim tufala and waka for tufala,+ and olketa stap lo prison for lelebet longtaem.*

5 Datfala boss for lukaftarem wine and datfala boss for beikem bred for king blo Egypt, wea stap lo prison, each wan lo tufala dream lo sem naet, and each dream garem mining blo hemseleva. 6 Lo morning, taem Joseph kam and lukim tufala, tufala luk sorre tumas. 7 So hem askem tufala: “Why nao iutufala luk sorre tumas tuday?” 8 Then tufala sei: “Mitufala dream bat no eniwan for talem mining blo dream blo mitufala.” Joseph sei: “God nomoa savve talem mining blo olketa dream!+ Plis, storyim kam dream blo iutufala.”

9 So boss blo olketa servant wea lukaftarem wine talem dream blo hem lo Joseph. Hem sei: “Mi lukim wanfala grape tree lo dream blo mi. 10 And grape tree hia garem thrifala niu branch, and taem olketa niu sut grow, olketa garem flaoa, and olketa flaoa hia kamap grape frut, and olketa raep nao. 11 Mi holem kap blo Pharaoh, and mi tekem olketa grape hia and skwisim insaed lo kap blo Pharaoh. Then mi givim datfala kap lo Pharaoh.” 12 Then Joseph sei lo hem: “Mining blo dream blo iu hem olsem: Thrifala niu branch hia minim thrifala day. 13 Thrifala day from tuday, Pharaoh bae releasem iu and givim bak waka blo iu,+ and bae iu putim kap blo Pharaoh insaed hand blo hem olsem iu duim bifor taem iu lukaftarem wine blo hem.+ 14 Bat taem evriting gohed gud moa, iu mas no forgetim mi. Plis, iu mas showim loyal love* lo mi and storyim mi lo Pharaoh mekem hem releasem mi from disfala ples. 15 Olketa forcem mi taem olketa tekem mi kam lo hia from land blo olketa Hebrew,+ and mi nating duim eni rong samting wea mekem mi fit for stap lo prison.”*+

16 Taem boss blo olketa servant wea beikem bred lukim Joseph talem gud samting abaotem datfala dream, hem sei: “Mi tu mi dream and mi lukim thrifala basket blo white bred wea mi karem lo hed blo mi, 17 and lo mek-thri basket antap, olketa difren kaen kaikai wea olketa beikem for Pharaoh nao stap insaed, and olketa bird gohed for kaikaim olketa kaikai hia from datfala basket.” 18 Then Joseph sei: “Mining blo dream blo iu hem olsem: Thrifala basket hia minim thrifala day. 19 Thrifala day from tuday, Pharaoh bae katemaot hed blo iu* and bae hem hangem iu lo wanfala post, and olketa bird bae kaikaim body blo iu.”+

20 Lo datfala mek-thri day, hem birthday blo Pharaoh,+ and Pharaoh mekem wanfala feast for evri servant blo hem, and lo eye blo evri servant blo hem, hem releasem* boss blo olketa servant wea lukaftarem wine and boss blo olketa servant wea beikem bred. 21 And hem givim bak waka blo boss blo olketa servant wea lukaftarem wine and hem gohed servem wine for Pharaoh. 22 Bat Pharaoh hangem boss blo olketa servant for beikem bred olsem hao Joseph minim olketa dream hia lo tufala.+ 23 Nomata olsem, boss blo olketa servant wea lukaftarem wine hem nating tingim Joseph nomoa.+

41 Bihaen tufala year go pas, Pharaoh hem dream.+ Insaed dream blo hem, hem standap saed lo Nile River. 2 And lo there, sevenfala cow wea fat and luk naes kamaot from river hia, and olketa gohed kaikaim grass followim Nile River.+ 3 Hem lukim sevenfala nara cow wea thin and luk nogud kamaot tu from Nile River bihaen lo olketa hia. And olketa standap saed lo olketa fat cow hia followim datfala Nile River. 4 Then olketa cow wea thin and luk nogud start for kaikaim sevenfala cow hia wea fat and luk naes. Then nomoa Pharaoh wekap nao.

5 Then hem sleep bak and hem dreamim mek-tu dream. Hem lukim wanfala stalk wea garem sevenfala bunch grain wea fulap lo seed and healthy.+ 6 And hem lukim narafala stalk wea grow bihaen hem garem sevenfala bunch grain wea thin and drae bikos lo east wind. 7 And sevenfala bunch grain wea thin start for kaikaim sevenfala bunch grain wea fulap lo seed and healthy. Then nomoa Pharaoh wekap nao and hem luksavve datwan hem dream nomoa.

8 Bat lo morning, hem* wari fogud. So hem kolem kam evri magic man and evri wise man blo Egypt. Pharaoh storyim tufala dream blo hem lo olketa bat no eniwan savve talem mining blo tufala dream hia lo Pharaoh.

9 Then nomoa boss blo olketa servant wea lukaftarem wine sei lo Pharaoh: “Tuday mi laek for confessim olketa sin blo mi. 10 Lastaem, iu no hapi lo mi and nara servant blo iu. So iu putim mi, and boss blo olketa servant wea beikem bred, insaed prison wea komanda blo olketa gard lukaftarem.+ 11 Then mitufala dream lo sem naet. And dream blo each wan lo mitufala garem mining blo hemseleva.+ 12 And wanfala young Hebrew man stap lo there tu, wea hem servant blo komanda blo olketa gard.+ Taem each wan lo mitufala storyim dream blo mitufala lo hem,+ hem talem lo mitufala mining blo dream blo mitufala. 13 Evriting wea hem talem lo mitufala hem kamap tru. Iu givim bak waka blo mi, bat nara man iu hangem.”+

14 So Pharaoh talem for olketa go kolem kam Joseph,+ and olketa kwiktaem go tekem hem kam from prison.*+ Joseph shavem beard* blo hem and changem kaleko blo hem and go lo Pharaoh. 15 Then Pharaoh sei lo Joseph: “Mi dream bat no eniwan savve talem mining blo hem lo mi. Mi herem story dat iu savve hao for talem mining blo olketa dream.”+ 16 So Joseph sei lo Pharaoh: “Ino mi nao bae duim datwan! God nao bae storyim gudfala samting for iu.”+

17 Pharaoh gohed story olsem lo Joseph: “Lo dream blo mi, mi standap lo saed lo Nile River. 18 And lo there, sevenfala cow wea fat and luk naes kamaot from Nile River, and olketa gohed kaikaim grass lo datfala river.+ 19 And mi lukim tu sevenfala nara cow wea thin and luk nogud kamaot bihaen lo olketa hia. No enitaem mi lukim olketa cow wea luk nogud olsem hem stap lo full land lo Egypt. 20 And olketa cow wea thin and luk nogud start for kaikaim sevenfala fat cow hia. 21 Bat taem olketa kaikaim olketa cow hia finis, olketa nating luk olsem olketa kaikai nomoa bikos olketa thin and luk nogud olsem firstaem. Then nomoa mi wekap nao.

22 “Bihaen datwan, mi dream and mi lukim wanfala stalk wea garem sevenfala bunch grain wea fulap lo seed and healthy.+ 23 And mi lukim narafala stalk wea grow bihaen lo olketa hem garem sevenfala bunch grain wea thin and drae bikos lo east wind. 24 Then sevenfala bunch grain wea thin start for kaikaim sevenfala bunch grain wea healthy. So mi storyim datwan lo evri magic man,+ bat no eniwan savve talem mining blo datwan lo mi.”+

25 Then Joseph sei lo Pharaoh: “Tufala dream blo iu minim sem samting nomoa. Samting wea datfala tru God bae duim nao Hem talem lo iu.+ 26 Sevenfala cow wea fat hem minim sevenfala year. And sevenfala bunch grain wea healthy hem minim tu sevenfala year. Tufala dream hia minim sem samting nomoa. 27 Sevenfala cow wea thin and luk nogud wea kamaot bihaen lo olketa hem sevenfala year, and sevenfala bunch grain wea thin and drae bikos lo east wind, hem minim sevenfala year blo bigfala hangere. 28 Olsem mi talem iu finis: Samting wea datfala tru God bae duim nao Hem showim lo iu.

29 “For sevenfala year, kaikai bae staka lo full land lo Egypt. 30 Bat sevenfala year blo bigfala hangere bae kamap bihaen datwan, and pipol bae forgetim taem wea staka kaikai hem stap lo land lo Egypt, and datfala bigfala hangere bae spoelem evri ples lo datfala land.+ 31 And pipol bae no tingim moa staka kaikai wea stap lo there bifor bikos datfala bigfala hangere wea kamap bihaen hem nogud tumas. 32 Pharaoh hem dream tufala taem bikos datfala tru God hem disaed finis for duim evri samting hia, and klosap nao datfala tru God bae duim datwan.

33 “So hem gud for iu faendem wanfala man wea wise and garem gudfala tingting and appointim hem for lukaftarem land lo Egypt. 34 Iu mas appointim olketa bigman for lukaftarem disfala land, and insaed sevenfala year wea kaikai hem staka iu mas kolektem 20 percent blo evri kaikai wea grow lo Egypt.+ 35 And olketa bigman hia mas kolektem evri kaikai lo olketa year wea kaikai hem staka, and olketa mas stoarem gud olketa grain lo olketa taon and protectim gud. Olketa grain hia hem blo iu.+ 36 And lo sevenfala year blo bigfala hangere wea bae kamap lo land lo Egypt, evri man and animal lo disfala land bae laef lo evri kaikai hia mekem no eniwan dae lo datfala bigfala hangere.”+

37 Pharaoh and evri servant blo hem laekem datfala idea. 38 So Pharaoh sei lo olketa servant blo hem: “Hao, eni man stap wea olsem Joseph, wea spirit blo God stap witim hem?” 39 Then Pharaoh sei lo Joseph: “Bikos God mekem iu for savve lo evri samting hia, no eniwan moa hem wise and garem gudfala tingting olsem iu. 40 Iu nao bae lukaftarem famili blo mi, and evri pipol blo mi bae obeyim evriting iu talem.+ Mi nomoa bae hae winim iu bikos mi nao king.”* 41 Then Pharaoh sei moa lo Joseph: “Mi appointim iu for lukaftarem full land lo Egypt.”+ 42 Then Pharaoh aotem signet ring* from hand blo hem and putim lo hand blo Joseph, and givim gud quality linen kaleko for hem werem, and putim gold nekles lo nek blo Joseph. 43 And tu, Pharaoh givim Joseph mek-tu chariot blo king mekem taem hem raedem pipol bae singaot olsem “A·vrékh!”* So Pharaoh appointim Joseph for lukaftarem full land lo Egypt.

44 Then Pharaoh sei lo Joseph: “Nomata mi Pharaoh, evri pipol bae obeyim iu. No eniwan mas duim eni samting* lo full land lo Egypt sapos iu no letem datwan.”+ 45 Bihaen datwan, Pharaoh nemim Joseph lo Zaphenath-paneah, and hem givim Asenath,+ dota blo Potiphera, wea hem priest lo On,* for kamap waef blo Joseph. And Joseph start for go raon for lukluk* lo full land lo Egypt.+ 46 Joseph hem 30 years old+ taem hem standap front lo* Pharaoh, king blo Egypt.

Then Joseph go aot from Pharaoh and hem travel lo full land lo Egypt. 47 And insaed sevenfala year wea kaikai hem staka, datfala land gohed for producem staka kaikai. 48 And insaed sevenfala year hia hem gohed for kolektem evri kaikai lo land lo Egypt, and hem stoarem olketa kaikai hia lo olketa taon. Lo each taon, hem stoarem kaikai from olketa field wea stap raonem datfala taon. 49 Joseph gohed for stoarem staka grain, gogo hem staka olsem sandbis lo sea, and olketa stop for recordim nao grain wea olketa stoarem bikos hem staka tumas.

50 Bifor first year blo bigfala hangere hem start, Joseph garem tufala son+ wea Asenath, dota blo Potiphera, priest lo On* bornem for hem. 51 Joseph nemim firstborn lo Manasseh*+ bikos hem sei, “God hem mekem mi for forgetim evri problem blo mi and famili blo dadi blo mi.” 52 And hem nemim second born lo Ephraim*+ bikos hem sei, “God hem mekem mi garem olketa pikinini lo disfala ples wea mi kasem hard taem.”+

53 Then hem kasem end lo sevenfala year wea kaikai staka lo land lo Egypt,+ 54 and sevenfala year blo bigfala hangere hem start, olsem Joseph talem finis.+ Datfala bigfala hangere hem kasem evri ples, bat lo full land lo Egypt, kaikai* hem stap.+ 55 Gogo, pipol lo full land lo Egypt safa from datfala bigfala hangere, and olketa start for krae lo Pharaoh for kaikai.*+ Then Pharaoh sei lo evri Egyptian: “Iufala go lo Joseph, and duim eni samting wea hem talem lo iufala.”+ 56 Datfala bigfala hangere hem kasem evri ples lo earth.+ Then Joseph start for openem evri stoahaos lo there and for salem lo olketa Egyptian+ bikos bigfala hangere hia hem kasem full land lo Egypt. 57 And tu, pipol from evri ples lo earth kam lo Egypt for baem kaikai from Joseph bikos datfala bigfala hangere hem kasem evri ples lo earth.+

42 Taem Jacob herem dat olketa lo Egypt garem grain,+ hem sei lo olketa son blo hem: “Why nao iufala lukluk nomoa lo each other and no duim eniting?” 2 Hem sei moa: “Mi herem dat olketa lo Egypt garem grain. Iufala go and baem kam samfala grain for iumi mekem iumi no dae.”+ 3 So tenfala lo olketa brata+ blo Joseph go daon lo Egypt for baem grain. 4 Bat Jacob no sendem Benjamin,+ brata blo Joseph witim olketa bikos hem sei: “Nogud nao eni samting kasem hem then hem dae.”+

5 So, olketa son blo Israel travel witim olketa narawan wea kam for baem grain bikos datfala bigfala hangere hem kasem land lo Canaan tu.+ 6 Joseph nao lukaftarem land lo Egypt,+ and hem savve salem grain lo evri pipol lo earth.+ So olketa brata blo Joseph kam and baodaon lo hem go kasem graon.+ 7 Taem Joseph lukim olketa brata blo hem, stretawe hem luksavve lo olketa, bat hem no laekem olketa for luksavve lo hem.+ So hem tok strong lo olketa and sei: “Iufala kam from wea ia?” Then olketa sei: “Mifala kam from land lo Canaan for baem kaikai.”+

8 Joseph luksavve lo olketa brata blo hem, bat olketa no luksavve lo hem. 9 Stretawe Joseph tingim olketa dream wea hem dreamim abaotem olketa,+ and hem sei lo olketa: “Iufala olketa spae ia! Iufala kam for faendaot which area lo land blo mifala nao mifala no protectim!” 10 Then olketa sei: “Nomoa ia, lord blo mifala, mifala olketa servant blo iu kam for baem kaikai. 11 Mifala evriwan son blo wanfala man nomoa. Mifala olketa man wea duim stret samting. Mifala olketa servant blo iu no spae.” 12 Bat hem sei: “Nomoa ia! Iufala kam for faendaot which area lo land blo mifala nao mifala no protectim!” 13 Then olketa sei: “Mifala olketa servant blo iu mifala 12-fala brata.+ Mifala son blo wanfala man+ wea stap lo land lo Canaan, and lastborn blo mifala hem stap kam witim dadi blo mifala,+ bat nara brata blo mifala hem nomoa nao.”+

14 Bat Joseph sei lo olketa: “Olsem mi talem iufala finis, ‘Iufala olketa spae ia!’ 15 Bae mi faendaot sapos iufala tok tru or nomoa: Mi promis lo laef blo Pharaoh dat bae iufala no lusim disfala ples go kasem taem lastborn brata blo iufala kam lo hia.+ 16 Sendem wanfala lo iufala for go tekem kam brata blo iufala and iufala evri narawan bae stap lo prison. Then mi bae savve dat iufala tok tru. Bat sapos nomoa, mi promis lo laef blo Pharaoh dat iufala olketa spae.” 17 Then hem putim evriwan insaed custody for thrifala day.

18 Lo mek-thri day, Joseph sei lo olketa: “Duim wanem mi talem mekem iufala laef bikos mi barava respectim God.* 19 Sapos iufala tok tru, wanfala lo olketa brata blo iufala mas stap lo custody, bat evri narawan lo iufala savve go and tekem grain for famili blo iufala mekem olketa no dae lo bigfala hangere.+ 20 Then iufala go tekem kam lastborn brata blo iufala lo mi mekem datwan showimaot toktok blo iufala hem tru and iufala bae no dae.” So olketa duim datwan.

21 And olketa sei lo each other: “Iumi guilty bikos lo samting wea iumi duim lo brata blo iumi.+ Iumi lukim hem barava krae and begim iumi for sorre lo hem bat iumi nating laek herem hem nomoa. Dastawe disfala nogud samting hem kasem iumi.” 22 Then Reuben sei lo olketa: “Mi talem iufala finis, ‘No killim disfala pikinini,’ bat iufala nating lisin lo mi.+ So distaem iumi mas ansa lo God bikos lo blood blo hem.”+ 23 Bat olketa no savve dat Joseph minim wat olketa talem bikos hem iusim wanfala interpreter for story lo olketa. 24 So Joseph go from olketa and hem start for krae.+ Then hem kam bak lo olketa and hem tekem Simeon+ and chainim hem lo eye blo olketa.+ 25 Then Joseph talem komand lo olketa servant blo hem for fulimap grain insaed bag blo olketa brata blo hem and putim bak selen blo each wan lo bag blo olketa and givim kaikai for olketa kaikaim taem olketa travel. Olketa duim wanem Joseph talem.

26 So olketa loadim grain blo olketa antap lo donkey blo olketa and lusim lo there. 27 Taem olketa kasem wanfala resthaos, wanfala lo olketa openem bag blo hem for givim kaikai for donkey blo hem and hem lukim selen blo hem insaed bag* blo hem. 28 Then hem sei lo olketa brata blo hem: “Olketa putim bak selen blo mi insaed bag blo mi!” Then olketa barava wari and fraet, and olketa luk lo each other and sei: “Why nao God duim diswan lo iumi?”

29 Taem olketa kasem dadi blo olketa Jacob lo land lo Canaan, olketa storyim evri samting wea happen lo olketa. Olketa sei: 30 “Man wea lukaftarem datfala kantri hem tok strong lo mifala+ and accusim mifala for spaem datfala kantri. 31 Bat mifala sei lo hem, ‘Mifala olketa man wea duim stret samting. Mifala no olketa spae.+ 32 Mifala 12-fala brata.+ Mifala born lo wan dadi nomoa. Wanfala lo mifala hem nomoa nao,+ and lastborn blo mifala hem stap witim dadi blo mifala lo land lo Canaan.’+ 33 Bat man wea lukaftarem datfala kantri hem sei, ‘Disfala samting nao bae iufala duim mekem mi savve sapos iufala tok tru: Lusim wanfala brata blo iufala witim mi.+ Then iufala tekem kaikai for famili blo iufala mekem olketa no dae lo bigfala hangere and iufala go.+ 34 And tekem kam lastborn brata blo iufala lo mi mekem mi savve dat iufala no olketa spae bat iufala olketa man wea duim stret samting. Then bae mi givim bak brata blo iufala, and iufala savve baem kaikai lo land blo mifala.’”

35 Taem olketa gohed aotem evri samting from bag blo olketa, basket selen blo each wan hem stap insaed bag blo olketa. Taem olketa and dadi blo olketa lukim olketa basket selen hia, olketa fraet fogud. 36 Dadi blo olketa, Jacob, sei lo olketa: “Iufala tekem olketa pikinini blo mi from mi!+ Joseph hem nomoa,+ and Simeon hem nomoa tu,+ and iufala laek for tekem Benjamin moa! Why nao evri samting hia happen lo mi?” 37 Bat Reuben sei lo dadi blo hem: “Bae iu killim dae tufala son blo mi sapos mi no tekem hem kam bak lo iu.+ Bae mi nao lukaftarem hem and tekem hem kam bak lo iu.”+ 38 Bat Jacob sei: “Son blo mi bae no go witim iufala bikos brata blo hem dae finis and hem nomoa stap.+ Sapos iufala tekem hem gogo eni samting kasem hem and hem dae, then bae iufala mekem olketa gray hair blo mi go daon lo Grev*+ bikos lo sorre blo mi.”+

43 Datfala bigfala hangere hem worse go moa lo land lo Canaan.+ 2 So taem olketa finisim evri grain wea olketa tekem kam from Egypt,+ dadi blo olketa sei: “Iufala go bak and baem kam samfala kaikai for iumi.” 3 Bat Judah sei lo hem: “Datfala man sei hem no laek for lukim feis blo mifala sapos brata blo mifala no go witim mifala.+ 4 Sapos iu letem brata blo mifala go witim mifala, mifala bae go daon and baem kaikai. 5 Bat sapos iu no letem hem, bae mifala no go daon bikos datfala man sei hem no laek for lukim feis blo mifala sapos brata blo mifala no go witim mifala.”+ 6 Then Israel+ sei: “Why nao iufala duim nogud samting olsem lo mi? Why nao iufala talem datfala man dat iufala garem nara brata?” 7 Olketa sei: “Datfala man ask stret abaotem mifala and olketa relative blo mifala. Hem sei, ‘Dadi blo iufala laef yet? Hao, iufala garem eni brata moa?’ and mifala talem hem tru samting.+ Hao nao bae mifala savve dat bae hem askem mifala for tekem brata blo mifala go daon?”+

8 Then Judah sei lo dadi blo hem Israel: “Iu letem disfala boy for go witim mi,+ and bae mifala go mekem mifala, iu, and olketa pikinini blo mifala+ savve gohed laef and no dae.+ 9 Laef blo hem lo hand blo mi.+ Sapos eniting happen lo hem, bae iu mas panisim mi. Sapos mi no tekem hem kam bak lo iu and givim hem lo iu, then bae mi sin againstim iu for full laef blo mi. 10 Bat sapos mifala no delay ia mifala go and kam bak tufala taem finis.”

11 So dadi blo olketa, Israel, sei lo olketa: “Sapos no eni nara wei moa, iufala duim diswan: Karem go insaed bag blo iufala olketa best samting lo disfala land and givim olsem present lo datfala man.+ Iufala tekem balsam,*+ lelebet honey, labdanum,* bark blo tree,*+ olketa pistachio nut and almond nut. 12 Iufala mas dabolem selen wea iufala tekem go firstaem, and tekem bak tu selen wea olketa putim bak insaed olketa bag* blo iufala.+ Ating datwan hem mistek nomoa. 13 Tekem brata blo iufala and go bak lo datfala man. 14 Olmaeti God bae mekem datfala man sorre lo iufala mekem hem releasem nara brata blo iufala and Benjamin tu. Bat sapos mi bae lusim olketa pikinini blo mi, bae hem mas olsem nao!”+

15 So olketa son blo Israel tekem olketa present hia, olketa dabolem selen wea olketa tekem go, and olketa tekem Benjamin, and go daon lo Egypt. Then olketa kam standap front lo Joseph moa.+ 16 Taem Joseph lukim Benjamin witim olketa, hem kwiktaem sei lo man wea lukaftarem evriting lo haos blo hem: “Tekem olketa man hia go lo haos and killim dae olketa animal and redyim kaikai bikos bae olketa lunch witim mi.” 17 Stretawe man hia duim samting wea Joseph talem+ and hem tekem olketa go lo haos blo Joseph. 18 Bat taem man hia tekem olketa go lo haos blo Joseph, olketa fraet fogud and sei: “Diswan happen bikos lo selen wea olketa putim bak insaed bag blo iumi lastaem wea iumi kam lo hia. Bae olketa arrestim iumi and mekem iumi kamap slave and tekem olketa donkey blo iumi!”+

19 So olketa go lo man wea lukaftarem evriting lo haos blo Joseph and olketa story witim hem lo entrance lo datfala haos. 20 Olketa sei: “Excuse, lord blo mifala! Lastaem, mifala kam lo hia for baem kaikai,+ 21 bat taem mifala go bak and kasem wanfala resthaos, mifala start for openem olketa bag blo mifala and lukim evri selen blo mifala insaed bag* blo mifala.+ So mifala laek for givim bak 22 bikos mifala no savve hu nao putim bak selen blo mifala insaed olketa bag blo mifala. And mifala tekem kam samfala selen moa for baem kaikai.”+ 23 Then man hia sei: “Hem olraet. Iufala no fraet. God blo iufala and God blo dadi blo iufala nao hem putim selen insaed bag blo iufala. Mi kasem finis selen blo iufala.” Bihaen datwan hem tekem kam Simeon lo olketa.+

24 Then datfala man tekem olketa insaed lo haos blo Joseph and givim wata for wasim lo foot blo olketa, and hem givim kaikai for olketa donkey blo olketa. 25 Olketa herem Joseph bae lunch witim olketa lo there so olketa redyim present+ blo hem.+ 26 Taem Joseph kam insaed haos, olketa givim hem present blo hem and olketa baodaon lo hem go kasem graon.+ 27 Bihaen datwan, hem askem olketa: “Hao, iufala olraet? Hao nao dadi blo iufala wea iufala storyim lo mi lastaem? Hao, hem stap olraet?”+ 28 Then olketa sei: “Servant blo iu, dadi blo mifala, hem stap gud nomoa.” Then olketa baodaon lo hem go kasem graon.+

29 Taem hem lukim brata blo hem Benjamin, son blo mami blo hem,+ hem sei: “Hao, diswan nao lastborn brata blo iufala wea iufala storyim lo mi lastaem?”+ Hem sei moa: “God bae blessim iu, son blo mi.” 30 Then Joseph kwiktaem go aot bikos hem no savve holem krae blo hem taem hem lukim brata blo hem, and hem lukaotem ples for krae lo hem. So hem go insaed nara rum and krae lo there.+ 31 Taem hem kontrolem feeling blo hem moa, hem wasim feis blo hem and kamaot and sei: “Servem kam kaikai.” 32 Olketa servem kaikai blo hem lo wanfala tebol, and olketa brata blo hem lo nara tebol, and olketa Egyptian kaikai lo nara tebol. Olketa Egyptian hard for kaikai witim olketa Hebrew bikos datwan hem barava nogud samting lo olketa Egyptian.+

33 Joseph talem olketa brata blo hem for sidaon lo tebol wea stap front lo tebol blo hem, start lo firstborn*+ go kasem lastborn, and olketa gohed lukluk lo each other and olketa sapraes fogud. 34 Hem gohed sendem kaikai from tebol blo hem go lo tebol blo olketa, bat kaikai wea hem givim lo Benjamin hem faev taems winim kaikai wea hem givim lo evri nara brata blo hem.+ So olketa gohed kaikai and drink gogo olketa satisfae.

44 Bihaen, hem sei lo man wea lukaftarem evriting lo haos blo hem: “Fulimap gud bag blo olketa man hia lo kaikai, and putim bak selen blo each wan insaed bag* blo olketa.+ 2 Bat iu mas putim silver kap blo mi insaed bag* blo datfala lastborn, witim selen wea hem tekem kam for grain.” So datfala man duim wat Joseph talem.

3 Lo morning, taem hem daylaet, olketa man hia lusim datfala ples witim olketa donkey blo olketa. 4 Taem olketa no farawe yet from datfala taon, Joseph sei lo man wea lukaftarem evriting lo haos blo hem: “Iu ran bihaenem olketa man ia! Taem iu kasem olketa, iu mas sei, ‘Masta blo mi duim gud samting for iufala, so why nao iufala duim nogud samting lo hem? 5 Why nao iufala tekem kap wea masta blo mi savve drink lo hem and savve iusim for talem mining blo olketa saen? Wicked samting nao iufala duim.’”

6 So hem go kasem olketa and talem datfala toktok lo olketa. 7 Bat olketa sei lo hem: “Why nao lord blo mifala talem kaen toktok olsem? Hard tumas for olketa servant blo iu duim kaen samting olsem. 8 Nomata selen wea mifala faendem insaed bag* blo mifala, mifala tekem kam bak lo iu from land lo Canaan.+ So hao nao bae mifala stealim silver or gold from haos blo masta blo iu? 9 Sapos iu faendem datfala kap lo eniwan lo mifala, hem mas dae, and mifala evriwan bae slave for masta blo iu.”* 10 So hem sei: “Olsem iufala talem: Man wea tekem datfala kap nao bae kamap slave,* bat iufala evriwan bae innocent.” 11 Then evriwan kwiktaem daonem bag blo olketa lo graon and openem. 12 Hem lukluk gud insaed bag blo evriwan start lo firstborn go kasem lastborn. Gogo, hem faendem kap hia insaed bag blo Benjamin.+

13 Olketa sorre tumas and brekem kaleko blo olketa, then each wan lo olketa liftimap bag blo hem antap donkey blo hem and olketa go bak lo datfala taon. 14 Taem Judah+ and olketa brata blo hem go insaed haos blo Joseph, Joseph stap yet lo haos, and olketa baodaon lo hem go kasem graon.+ 15 Joseph sei lo olketa: “Why nao iufala duim diswan? Hao, iufala no savve dat mi man wea savve talem mining blo olketa saen?”+ 16 Then Judah sei: “Wat moa bae mifala talem lo iu? Mifala no savve wanem for talem nao. And hao nao bae mifala pruvim mifala innocent? Datfala tru God hem faendemaot sin blo mifala.+ Distaem, mifala and man wea olketa faendem datfala kap lo hem bae kamap slave blo iu!” 17 Bat hem sei: “Hard tumas for mi duim datwan! Man wea olketa faendem datfala kap lo hem nomoa bae slave blo mi.+ Iufala evriwan go bak lo dadi blo iufala lo peace.”

18 Judah go klosap lo hem and sei: “Mi begim iu lord blo mi, plis iu letem mi story lo iu, and iu no kros lo mi bikos iu garem paoa olsem Pharaoh.+ 19 Masta blo mi, lastaem iu askem mifala, ‘Dadi blo iufala laef yet? Hao, iufala garem eni brata moa?’ 20 So mifala sei lo iu, ‘Ia, dadi blo mifala wea olo hem laef yet, and mifala garem nara brata wea hem nao lastborn.+ Hem born taem dadi blo mifala olo finis. Bat brata blo hem dae finis+ so hem nomoa son blo mami blo hem wea laef,+ and dadi blo hem lovem hem tumas.’ 21 Then iu sei lo mifala, ‘Tekem hem kam lo hia mekem mi lukim hem.’+ 22 Bat mifala sei lo iu, ‘Hard for disfala boy lusim dadi blo hem. Sapos hem lusim dadi blo hem, bae dadi blo hem dae nao.’+ 23 Then iu sei lo mifala, ‘Sapos lastborn brata blo iufala no kam daon witim iufala, mi no laek for lukim feis blo iufala moa.’+

24 “So mifala go ap lo dadi blo mifala and talem hem toktok blo iu. 25 Bihaen, dadi blo mifala sei, ‘Iufala go bak and baem kam samfala kaikai for iumi.’+ 26 Bat mifala sei, ‘Bae mifala no go daon. Sapos lastborn brata blo mifala go witim mifala then bae mifala go daon bikos datfala man sei hem no laek for lukim feis blo mifala moa sapos lastborn brata blo mifala no go daon witim mifala.’+ 27 Then dadi blo mifala sei lo mifala, ‘Iufala savve finis waef blo mi bornem tufala son for mi.+ 28 Bat wanfala hem nomoa and mi sei: “Luk olsem wanfala wild animal nao mas killim hem dae and kaikaim hem!”+ and kam kasem distaem mi no lukim hem nao. 29 Sapos iufala tekem hem from mi and gogo eni samting kasem hem and hem dae, iufala bae mekem olketa gray hair blo mi go daon lo Grev*+ bikos mi sorre tumas.’+

30 “Dadi blo mifala lovem tumas disfala boy* olsem hem lovem hemseleva, so sapos mi go bak lo dadi blo mi and mi no tekem disfala boy, 31 then sapos hem no lukim datfala boy, semtaem nomoa bae hem dae nao, and mifala nao bae mekem olketa gray hair blo dadi blo mifala for go daon lo Grev* bikos lo sorre blo hem. 32 Mi talem dadi blo mi dat laef blo disfala boy hem lo hand blo mi and mi sei lo hem, ‘Sapos mi no tekem hem kam bak lo iu, then bae mi sin againstim iu for full laef blo mi.’+ 33 So, plis, iu letem mi nao for stap for changem disfala boy for kamap slave blo iu mekem hem go bak witim olketa brata blo hem. 34 Hao nao bae mi go bak lo dadi blo mi and no tekem disfala boy witim mi? Mi les tumas for lukim taem disfala nogud samting kasem dadi blo mi!”

45 Taem Joseph herem datwan hem no savve kontrolem feeling blo hem front lo olketa servant blo hem.+ So hem sei lo olketa: “Iufala evriwan go aot from mi.” No eniwan stap witim Joseph taem hem talem olketa brata blo hem hu nao hem.+

2 Then hem barava krae big, so olketa Egyptian wea stap klosap olketa herem krae blo hem, and olketa lo haos blo Pharaoh herem story abaotem datwan. 3 Then Joseph sei lo olketa brata blo hem: “Mi Joseph. Hao, dadi blo mi laef yet?” Bat olketa brata blo hem no savve talem eniting bikos olketa seke fogud. 4 Joseph sei lo olketa brata blo hem: “Plis, iufala kam lo hia.” So olketa kam klosap lo hem.

Then hem sei: “Mi brata blo iufala Joseph, wea iufala salem lo Egypt.+ 5 Bat iufala no feel nogud and blamem each other bikos iufala salem mi lo hia. God nao sendem mi kam firstaem lo iufala for sevem laef blo pipol.+ 6 Diswan hem mek-tu year blo bigfala hangere lo disfala earth,+ and nara faevfala year hem stap yet wea no eniwan bae plantim or harvestim kaikai. 7 Bat God sendem mi kam firstaem mekem smol sekson lo iufala wea stap yet+ savve gohed laef lo earth.* Diswan bae mekem God sevem iufala lo spesol wei and bae iufala no dae. 8 So ino iufala nao sendem mi kam lo hia, bat datfala tru God nao duim datwan mekem hem appointim mi for kamap main advaesa* blo Pharaoh, and for lukaftarem evriting lo haos blo hem, and for rulim full land lo Egypt.+

9 “Iufala kwiktaem go bak lo dadi blo mi and sei lo hem, ‘Diswan nao samting wea son blo iu Joseph talem: “God hem appointim mi for lukaftarem evriting lo Egypt.+ Iu kam daon lo mi. Kam kwiktaem.+ 10 Iu savve stap lo land lo Goshen+ mekem iu stap klosap lo mi. Iu, olketa pikinini blo iu, olketa grani blo iu, evri animal blo iu, and evriting wea iu garem. 11 Bae mi givim kaikai for iu lo there bikos nara faevfala year blo bigfala hangere hem stap yet.+ Sapos nomoa, iu and famili blo iu and evriting blo iu bae finis.”’ 12 Iufala and brata blo mi Benjamin lukim witim eye blo iufala dat mi nao mi story witim iufala.+ 13 So iufala mas story lo dadi blo mi abaotem hae position wea mi garem lo Egypt and evri samting wea iufala lukim. Iufala kwiktaem go and tekem kam dadi blo mi lo hia.”

14 Then hem hagem* brata blo hem Benjamin and hem krae, and Benjamin tu krae and hagem hem.+ 15 And hem kissim evri brata blo hem and hem krae and hagem olketa tu. Then olketa brata blo hem story witim hem.

16 Taem olketa lo haos blo Pharaoh herem nius dat olketa brata blo Joseph arrive, Pharaoh and olketa servant blo hem hapi tumas. 17 So Pharaoh sei lo Joseph: “Sei olsem lo olketa brata blo iu, ‘Iufala duim diswan: Loadim olketa bag kaikai antap olketa animal blo iufala and go lo land lo Canaan, 18 and tekem kam dadi blo iufala and famili blo iufala and kam lo mi, Pharaoh, lo hia. Bae mi givim iufala olketa gudfala samting blo disfala land lo Egypt, and iufala bae kaikaim* olketa best* samting blo disfala land.’+ 19 And iu mas sei lo olketa:+ ‘Iufala duim diswan: Tekem olketa wagon+ from land lo Egypt for olketa pikinini and waef blo iufala, and iufala mas tekem kam dadi blo iufala lo wanfala wagon and kam lo hia.+ 20 Iufala no wari abaotem olketa samting wea iufala onam+ bikos evri best samting lo land lo Egypt hem for iufala.’”

21 And olketa son blo Israel duim datwan, and Joseph givim olketa wagon lo olketa followim komand blo Pharaoh, and Joseph givim kaikai for olketa kaikaim taem olketa travel. 22 Hem givim wanfala niu kaleko lo each wan lo olketa, bat hem givim 300 silver shekel* and faevfala niu kaleko for Benjamin.+ 23 And hem sendem olketa samting hia for dadi blo hem: tenfala donkey wea karem olketa best samting blo Egypt, and tenfala mere donkey wea karem grain, bred, and olketa nara kaikai for dadi blo hem taem hem travel. 24 So olketa brata blo hem sei gudbae lo hem, and taem olketa redi for go, hem sei lo olketa: “Iufala no feel nogud lo each other taem iufala travel.”+

25 Then olketa lusim Egypt and kam lo land lo Canaan lo dadi blo olketa Jacob. 26 Then olketa sei lo hem: “Joseph hem laef yet, and hem nao rulim full land lo Egypt!”+ Bat Jacob no savve wat for talem bikos hem no bilivim olketa.+ 27 Taem olketa gohed storyim lo hem evri samting wea Joseph talem lo olketa, and taem hem lukim olketa wagon wea Joseph sendem kam for tekem hem, mind blo dadi blo olketa Jacob hem start for hapi moa. 28 Israel sei: “Mi just bilivim nao! Son blo mi Joseph hem laef yet! Mi mas go for lukim hem bifor mi dae!”+

46 So Israel tekem famili blo hem and evriting wea hem garem and olketa go. Taem hem arrive lo Beer-sheba+ hem offerim sakrifaes for God blo dadi blo hem Isaac.+ 2 Then God story lo Israel insaed vision lo naet and sei: “Jacob, Jacob!” Then Jacob sei: “Mi lo hia!” 3 God sei: “Mi nao datfala tru God, mi God blo dadi blo iu.+ Iu no fraet for go daon lo Egypt bikos lo there bae mi mekem wanfala maeti nation kam from iu.+ 4 Mi nao bae go daon witim iu lo Egypt, and mi tu bae tekem iu kam bak from there,+ and Joseph nao bae satem eye blo iu taem iu dae.”+

5 Bihaen datwan, Jacob lusim Beersheba, and olketa son blo hem* tekem hem insaed olketa wagon wea Pharaoh sendem kam for tekem hem and olketa pikinini blo olketa and olketa waef blo olketa. 6 Olketa tekem tu olketa animal and evriting wea olketa kasem taem olketa stap lo land lo Canaan. So Jacob and full famili blo hem kam lo Egypt. 7 Olketa son, olketa granson, olketa dota, and olketa grandota blo hem, evriwan kam witim hem lo Egypt. Hem tekem kam full famili blo hem.

8 Diswan hem nem blo olketa son blo Israel, wea hem olketa son blo Jacob, wea kam lo Egypt:+ Firstborn blo Jacob hem Reuben.+

9 Olketa son blo Reuben hem, Hanoch, Pallu, Hezron, and Carmi.+

10 Olketa son blo Simeon+ hem, Jemuel, Jamin, Ohad, Jachin, Zohar, and Shaul,+ wea hem son blo wanfala Canaanite woman.

11 Olketa son blo Levi+ hem, Gershon, Kohath, and Merari.+

12 Olketa son blo Judah+ hem, Er, Onan, Shelah,+ Perez,+ and Zerah.+ Bat Er and Onan dae lo land lo Canaan.+

Olketa son blo Perez hem, Hezron and Hamul.+

13 Olketa son blo Issachar hem, Tola, Puvah, Iob, and Shimron.+

14 Olketa son blo Zebulun+ hem, Sered, Elon, and Jahleel.+

15 Olketa hia nao olketa son blo Leah wea hem bornem for Jacob lo Paddan-aram, witim dota blo hem Dinah.+ Evri pikinini and granpikinini* wea kam from Leah hem 33-fala.

16 Olketa son blo Gad+ hem, Ziphion, Haggi, Shuni, Ezbon, Eri, Arod, and Areli.+

17 Olketa son blo Asher+ hem, Imnah, Ishvah, Ishvi, and Beriah, and sista blo olketa hem Serah.

Olketa son blo Beriah hem, Heber and Malchiel.+

18 Olketa hia nao olketa son blo Zilpah,+ servant gele wea Laban givim lo dota blo hem Leah. Hem bornem olketa hia for Jacob. Evri pikinini and granpikinini wea kam from Zilpah hem 16-fala.

19 Olketa son blo Rachel, waef blo Jacob, hem Joseph+ and Benjamin.+

20 Tufala son blo Joseph wea born lo Egypt hem Manasseh+ and Ephraim.+ Asenath,+ dota blo Potiphera, wea hem priest lo On* nao bornem tufala son hia for hem.

21 Olketa son blo Benjamin hem,+ Bela, Becher, Ashbel, Gera,+ Naaman, Ehi, Rosh, Muppim, Huppim,+ and Ard.+

22 Olketa hia nao olketa son blo Rachel wea hem bornem for Jacob. Evri pikinini and granpikinini wea kam from Rachel hem 14-fala.

23 Son* blo Dan+ hem Hushim.+

24 Olketa son blo Naphtali+ hem, Jahzeel, Guni, Jezer, and Shillem.+

25 Olketa hia nao olketa son blo Bilhah, servant gele wea Laban givim lo dota blo hem Rachel. Hem bornem olketa hia for Jacob. Evri pikinini and granpikinini wea kam from Bilhah hem sevenfala.

26 Evriwan lo laen blo Jacob wea go lo Egypt witim hem, hem 66-fala. Olketa waef blo olketa son blo Jacob no insaed disfala namba.+ 27 Joseph garem tufala son wea born lo Egypt. Evriwan insaed famili blo Jacob wea kam lo Egypt hem 70-fala.+

28 Jacob sendem Judah+ go firstaem for talem Joseph olketa klosap arrive lo Goshen. Taem olketa kasem land lo Goshen,+ 29 Joseph redyim chariot blo hem and go for meetim dadi blo hem Israel, lo Goshen. Taem Joseph meetim Jacob, hem hagem hem* and krae for lelebet longtaem.* 30 Then Israel sei lo Joseph: “Distaem nao mi willing for dae. Mi lukim feis blo iu and mi savve dat iu laef yet.”

31 Then Joseph sei lo olketa brata blo hem and famili blo dadi blo hem: “Bae mi go ap and sei olsem lo Pharaoh,+ ‘Olketa brata blo mi and famili blo dadi blo mi wea stap lo land lo Canaan olketa arrive lo hia nao.+ 32 Olketa man hia olketa shepherd,+ and waka blo olketa hem for lukaftarem olketa animal.+ Olketa tekem kam olketa sheepsheep and buluka blo olketa, and evriting wea olketa garem tu.’+ 33 Pharaoh bae laek lukim iufala and bae hem sei lo iufala, ‘Wat nao waka blo iufala?’ 34 Iufala mas sei, ‘Mifala olketa servant blo iu lukaftarem olketa animal start lo taem mifala young kam kasem distaem, olsem olketa grandadi blo mifala bifor.’+ Then Pharaoh bae letem iufala for stap lo land lo Goshen+ bikos olketa Egyptian ting daonem pipol wea lukaftarem olketa sheepsheep.”+

47 So Joseph go and sei lo Pharaoh:+ “Dadi blo mi and olketa brata blo mi and evri animal blo olketa and evriting wea olketa garem, evriwan arrive kam from land lo Canaan and olketa lo land lo Goshen.”+ 2 Then hem tekem faevfala brata blo hem for go meetim Pharaoh.+

3 Pharaoh sei lo olketa brata blo Joseph: “Wat nao waka blo iufala?” Olketa sei lo Pharaoh: “Mifala olketa servant blo iu mifala lukaftarem olketa sheepsheep, olsem olketa grandadi blo mifala bifor.”+ 4 Then olketa sei moa lo Pharaoh: “Mifala kam for stap olsem olketa foreigner lo disfala land+ bikos no eni kaikai for olketa animal blo olketa servant blo iu bikos disfala bigfala hangere hem worse tumas lo land lo Canaan.+ So, plis, iu letem olketa servant blo iu stap lo land lo Goshen.”+ 5 Then Pharaoh sei lo Joseph: “Dadi blo iu and olketa brata blo iu kam lo iu lo hia. 6 Iu savve givim olketa eni ples lo disfala land lo Egypt. Givim best part lo disfala land for olketa stap lo hem.+ Letem olketa stap lo land lo Goshen. Sapos iu savve lo eniwan lo olketa wea savve waka gud, markem olketa for lukaftarem olketa animal blo mi.”

7 Then Joseph tekem kam dadi blo hem Jacob for meetim Pharaoh, and Jacob blessim Pharaoh. 8 Pharaoh askem Jacob: “Iu hao old ia?” 9 Jacob sei lo Pharaoh: “Mi stap lo olketa difren ples* for 130 years. Laef blo mi short nomoa+ and fulap lo staka hard taem. Olketa grandadi blo mi wea stap tu lo olketa difren ples* olketa laef longtaem winim mi.”+ 10 Then Jacob blessim Pharaoh and hem lusim Pharaoh.

11 So Joseph givim wanfala pis land lo Egypt for dadi blo hem and olketa brata blo hem stap lo hem, olsem Pharaoh talem. Hem givim best land lo olketa, wea hem nao land lo Rameses.*+ 12 And Joseph gohed givim kaikai* lo dadi blo hem and olketa brata blo hem and full famili blo dadi blo hem followim haomas pikinini olketa garem.

13 Lo datfala taem no eni kaikai* stap lo full land lo Egypt and full land lo Canaan bikos datfala bigfala hangere hem worse tumas. So evriwan lo there wik bikos lo datfala bigfala hangere.+ 14 And Joseph salem kaikai lo pipol lo Egypt and pipol lo Canaan. Joseph tekem selen wea hem kolektem for kaikai wea hem salem+ and putim lo haos blo Pharaoh. 15 Gogo, evri selen blo pipol lo land lo Egypt and lo land lo Canaan hem finis, and evri Egyptian start for kam lo Joseph and sei: “Givim kaikai for mifala! Hao, bae iu letem mifala dae nomoa bikos selen blo mifala finis?” 16 Then Joseph sei: “Sapos selen blo iufala finis, tekem kam olketa animal blo iufala, and bae mi exchangem witim kaikai for iufala.” 17 So olketa start for tekem kam olketa animal blo olketa lo Joseph, and Joseph gohed for givim kaikai for exchangem witim olketa horse, sheepsheep, goat, buluka, and donkey blo olketa. And insaed lo datfala year hem gohed for givim kaikai for exchangem witim olketa animal blo olketa.

18 Lo year bihaen, olketa start for kam moa lo Joseph and sei: “Mifala laek for talem lord blo mifala dat mifala givim finis evri selen and evri animal blo mifala lo iu. Mifala no garem eniting nao bat mifala and land blo mifala nomoa stap. 19 Hao, bae iu letem mifala dae nomoa, mifala and land blo mifala? Baem mifala and land blo mifala for exchangem witim kaikai, and mifala bae slave for Pharaoh and hem nao bae tekem land blo mifala. Givim mifala seed mekem mifala savve gohed laef and no dae and land blo mifala no stap emti.” 20 Then Joseph baem evri land blo olketa Egyptian for Pharaoh. Evri Egyptian salem land blo olketa bikos datfala bigfala hangere hem worse tumas, and Pharaoh onam evri land hia.

21 Then Joseph talem pipol wea stap evriwea lo land lo Egypt for muv kam lo olketa taon.+ 22 Land blo olketa priest nomoa Joseph no baem+ bikos Pharaoh nao givim rasin blo olketa priest and olketa laef lo rasin wea Pharaoh givim, dastawe olketa no salem land blo olketa. 23 Then Joseph sei lo olketa pipol: “Tuday, mi baem iufala and olketa land blo iufala for Pharaoh. Diswan hem seed for iufala, and iufala mas plantim lo olketa land hia. 24 Taem iufala harvestim, givim 20 percent lo Pharaoh,+ bat 80 percent hem blo iufala for plantim moa and for iufala kaikaim, for iufala and evriwan lo olketa haos blo iufala and olketa pikinini blo iufala for kaikaim.” 25 So olketa sei: “Iu sevem laef blo mifala.+ Sapos iu hapi lo mifala bae mifala slave for Pharaoh.”+ 26 Then Joseph putim wanfala law lo land lo Egypt wea stap kam kasem distaem, 20 percent lo harvest hem blo Pharaoh. Land blo olketa priest nomoa Pharaoh no onam.+

27 Israel gohed stap lo land lo Egypt, lo land lo Goshen,+ and olketa setol lo there and start for garem olketa samting and olketa bornem pikinini and olketa staka fogud.+ 28 And Jacob stap for 17-fala year lo land lo Egypt, so Jacob hem laef for 147 years.+

29 Israel hem klosap for dae,+ so hem kolem kam son blo hem Joseph and sei: “Sapos iu hapi lo mi, plis putim hand blo iu andanit lo thighs blo mi, and iu mas showim loyal love* lo mi and faithful lo mi. Plis, no berem mi lo Egypt.+ 30 Taem mi dae,* iu mas tekem mi from Egypt and berem mi lo grev blo olketa grandadi blo mi.”+ Then Joseph sei: “Bae mi duim wanem iu talem.” 31 Then Jacob sei: “Iu mas promis lo mi.” So Joseph promis lo hem.+ Then Israel baodaon for prea lo hed blo bed blo hem.+

48 Bihaen evriting hia, olketa sei lo Joseph: “Dadi blo iu hem wik tumas distaem.” Then Joseph tekem tufala son blo hem, Manasseh and Ephraim for go lukim Jacob.+ 2 Then olketa sei lo Jacob: “Son blo iu Joseph kam for lukim iu.” So Israel traem best blo hem for getap and sidaon lo bed blo hem. 3 And Jacob sei lo Joseph:

“Olmaeti God kam lo mi lo Luz lo land lo Canaan and hem blessim mi.+ 4 And hem sei lo mi, ‘Mi bae mekem iu garem pikinini and kamap staka, and mi bae mekem iu for kamap dadi blo staka nation,+ and mi bae givim disfala land lo olketa pikinini* blo iu and olketa bae onam land hia for olowe.’+ 5 Tufala son blo iu wea born lo land lo Egypt bifor mi kam lo Egypt, tufala blo mi.+ Ephraim and Manasseh bae kamap son blo mi olsem Reuben and Simeon.+ 6 Bat olketa pikinini wea born bihaen Ephraim and Manasseh, olketa nao blo iu. Olketa hia bae kasem part lo land wea tufala brata blo olketa inheritim.+ 7 Taem mi kam from Paddan lo land lo Canaan, mami blo iu Rachel hem dae.+ Lo datfala taem mifala farawe yet from Ephrath. So mi berem hem followim road wea go lo Ephrath,+ wea hem nara nem blo Bethlehem.”+

8 Then Israel lukim tufala son blo Joseph and sei: “Tufala son blo hu ia?” 9 So Joseph sei lo dadi blo hem: “Tufala ia son blo mi wea God givim lo mi lo disfala ples.”+ Then hem sei: “Plis tekem tufala kam lo mi mekem mi blessim tufala.”+ 10 Israel start for blind bikos hem olo and hem no savve lukluk gud nao. So Joseph tekem tufala son blo hem klosap lo hem, and hem hagem and kissim tufala. 11 Israel sei lo Joseph: “Mi tingse bae mi no lukim feis blo iu moa,+ bat God letem mi for lukim olketa pikinini* blo iu tu.” 12 Then Joseph tekem tufala son blo hem from knee blo Israel, and Joseph baodaon go kasem graon front lo dadi blo hem.

13 Then Joseph tekem tufala son blo hem kam klos lo Israel. Joseph holem Ephraim+ lo raet hand blo hem and putim Ephraim go lo left saed blo Israel, and hem holem Manasseh+ lo left hand blo hem and putim Manasseh go lo raet saed blo Israel. 14 Bat, Israel putim raet hand blo hem lo hed blo Ephraim, nomata Ephraim hem second born, and Israel putim left hand blo hem lo hed blo Manasseh. Hem min for duim datwan nomata Manasseh hem firstborn.+ 15 Then hem blessim Joseph and sei:+

“Datfala tru God wea olketa dadi blo mi, Abraham and Isaac worshipim,*+

Datfala tru God wea hem shepherd blo mi for full laef blo mi kasem distaem,+

16 Datfala God wea iusim angel blo hem for sevem mi from evri hard taem wea kasem mi,+ blessim tufala boy hia.+

Pipol bae kolem tufala followim nem blo mi and nem blo olketa dadi blo mi, Abraham and Isaac,

And pikinini blo tufala bae staka lo earth.”+

17 Taem Joseph lukim dadi blo hem putim raet hand blo hem lo hed blo Ephraim, hem no hapi lo datwan, so hem trae for muvim hand blo dadi blo hem from hed blo Ephraim go lo hed blo Manasseh. 18 Joseph sei lo dadi blo hem: “Dadi, ino diswan bikos firstborn nao lo hia.+ Iu putim raet hand blo iu lo hed blo hem.” 19 Bat dadi blo hem no laek duim datwan. Hem sei: “Mi savve, son blo mi, mi savve. Firstborn tu bae kamap wanfala nation, and hem tu bae garem bignem. Bat, brata blo hem, wea hem second born bae garem bignem winim hem,+ and olketa pikinini* blo hem bae staka fogud and bae kamap olketa nation.”+ 20 So hem gohed blessim tufala lo datfala day,+ and hem sei:

“Pipol lo Israel bae talem nem blo iutufala taem olketa blessim each other. Bae olketa sei,

‘God bae mekem iu olsem Ephraim and olsem Manasseh.’”

So Jacob putim Ephraim firstaem lo Manasseh taem hem blessim tufala.

21 So Israel sei lo Joseph: “Mi klosap dae nao,+ bat God bae gohed stap witim iufala and tekem iufala go bak lo land blo olketa grandadi blo iufala.+ 22 And bae mi givim iu wanfala extra pis land* winim olketa brata blo iu. Mi tekem land hia from olketa Amorite taem mi iusim sword blo mi and bow blo mi for faetem olketa.”

49 And Jacob kolem kam olketa son blo hem and sei: “Iufala evriwan kam mekem mi talem iufala wat nao bae happen lo iufala lo future. 2 Olketa son blo Jacob, iufala kam and lisin, yes, lisin lo dadi blo iufala Israel.

3 “Reuben,+ iu nao firstborn blo mi,+ strong blo mi and first pikinini wea mi garem,* iu kasem bigfala respect and bigfala paoa. 4 Iu olsem wata wea ran strong and no eniwan savve kontrolem. Iu bae no winim olketa brata blo iu bikos iu sleep witim waef blo dadi blo iu.*+ Lo datfala taem iu spoelem marit blo mi. Yes, iu sleep witim waef blo mi!

5 “Simeon and Levi, iutufala brata.+ Iutufala iusim weapon blo iutufala for killkill.+ 6 Mi* no laek go klosap lo tufala. And mi no laekem nem* blo mi for join witim grup blo tufala bikos taem tufala kros tufala killim man dae+ and tufala mekem olketa bull for kripol for plei nomoa. 7 Trabol kamaot from kros blo tufala bikos datwan mekem tufala raf tumas.+ Mi bae mekem olketa stap evriwea lo land blo Jacob, and mi bae mekem olketa go stap evriwea lo land blo Israel.+

8 “Iu Judah,+ olketa brata blo iu bae praisem iu.+ Iu bae winim olketa enemy blo iu.*+ Olketa brata blo iu bae baodaon lo iu.+ 9 Judah hem olsem wanfala baby lion.+ Son blo mi, bihaen iu killim dae kaikai blo iu, bae iu go ap. Olsem wanfala lion, iu bae leidaon and stretch, and olsem wanfala lion, hu nao bae wekapem iu? 10 Scepter* bae no lusim Judah,+ and stik blo komanda bae no lusim hem* go kasem taem Shiloh* hem kam,+ and olketa pipol bae obeyim hem.+ 11 Hem taengem donkey blo hem lo wanfala grape tree and baby blo donkey blo hem lo wanfala best grape tree, hem bae wasim kaleko blo hem lo wine and lo juice blo olketa grape. 12 Eye blo hem dark red bikos lo wine, and teeth blo hem white bikos lo milk.

13 “Zebulun+ bae stap lo saedsea, lo ples wea olketa ship anka lo hem,+ and border blo hem bae feisim Sidon.+

14 “Issachar+ hem olsem wanfala strong donkey, and hem leidaon witim tufala saddle* basket lo baksaed blo hem. 15 Hem bae lukim datfala ples for rest hem gud and datfala land hem naes tumas. Hem bae bendim baksaed* blo hem for karem hevi samting and olketa bae forcem hem for waka hard.

16 “Dan+ wea hem wanfala tribe blo Israel bae hem judgem evri pipol.+ 17 Dan bae hem olsem wanfala snek wea stap followim road, and wanfala poison snek lo saed road, wea baetem bihaen leg blo horse and man wea raedem horse hem foldaon go bak.+ 18 O Jehovah, mi bae weitim iu for sevem mi.

19 “Iu Gad,+ olketa grup for steal bae attakim hem, bat hem bae attakim olketa and ronem olketa.+

20 “Asher+ bae garem staka bred,* and hem bae provaedem gudfala kaikai wea fitim wanfala king.+

21 “Naphtali+ hem olsem wanfala deer wea savve ran fast. Toktok blo hem here naes tumas.+

22 “Joseph+ hem olsem branch blo wanfala tree wea garem staka frut and wea grow saed lo springwata, wea olketa branch blo hem grow ovarem wall. 23 Bat olketa man wea iusim bow and arrow heitim hem, gohed againstim hem, and sutim hem.+ 24 Nomata olsem, bow blo hem stanbae+ and tufala hand blo hem strong and kwiktaem for sut.+ Hem savve duim datwan bikos lo paoaful man wea helpem Jacob wea hem datfala shepherd, datfala ston blo Israel. 25 Hem* present from God blo dadi blo iu, and hem bae helpem iu. Hem fren gud witim Olmaeti, and God bae blessim iu witim olketa blessing from skae and olketa blessing lo graon,+ and hem bae blessim iu witim staka pikinini and staka animal. 26 Olketa blessing wea dadi blo iu givim hem winim olketa blessing wea iu kasem from olketa maunten and olketa hill wea stap for olowe.+ Joseph wea olketa chusim hem from olketa brata blo hem bae gohed for kasem olketa blessing hia.*+

27 “Benjamin+ bae tearem olketa enemy blo hem olsem wanfala wolf.+ Lo morning, hem bae kaikaim animal wea hem killim, and lo evening, hem bae divaedem olketa gud samting wea hem tekem kam bak from faet.”+

28 Hem nao 12-fala tribe blo Israel, and datwan nao samting wea dadi blo olketa talem taem hem blessim olketa. Hem givim each wan lo olketa spesol blessing.+

29 Bihaen datwan, hem talem olketa komand hia lo olketa: “Mi klosap go lo pipol blo mi nao.*+ Iufala mas berem mi witim olketa dadi blo mi insaed datfala cave wea stap lo land blo Ephron, datfala Hitite.+ 30 Datfala cave stap lo Machpelah, klosap lo Mamre, lo land lo Canaan. Hem pis land wea Abraham peim from Ephron, datfala Hitite, olsem wanfala property for burial ples. 31 Lo there nao olketa berem Abraham and waef blo hem Sarah.+ Lo there olketa berem Isaac+ and waef blo hem Rebekah, and mi berem Leah lo there tu. 32 Abraham peim datfala pis land wea datfala cave stap insaed from olketa lo laen blo Heth.”+

33 So hem nao olketa instruction wea Jacob givim lo olketa son blo hem. Then hem leidaon bak lo bed blo hem and hem last brith and hem go lo pipol blo hem.*+

50 Then Joseph lean go lo feis blo dadi+ blo hem and hem krae and kissim hem. 2 Bihaen datwan, Joseph komandim olketa servant blo hem, olketa doctor, for embalmim+ dadi blo hem. So olketa doctor embalmim Israel, 3 and olketa duim datwan for 40 days, wea hem nao taem wea olketa markem for embalmim man. And olketa Egyptian gohed krae for Jacob for 70 days.

4 Taem olketa day for sorre for Jacob hem finis, Joseph go story lo olketa bigman* blo Pharaoh. Hem sei: “Sapos iufala hapi lo mi, pasim disfala message lo Pharaoh: 5 ‘Dadi blo mi sei: “Lukim! Mi klosap dae nao.+ Iu mas berem mi lo burial ples blo mi,+ wea mi redyim finis lo land lo Canaan.”+ Mi promisim hem for duim datwan,+ so plis iu letem mi go ap and berem dadi blo mi, then bae mi kam bak.’” 6 Pharaoh tok olsem: “Iu go and berem dadi blo iu olsem iu promisim hem finis.”+

7 So, Joseph tekem dadi blo hem go ap for berem hem, and evri servant blo Pharaoh go witim hem, and olketa bigman+ lo haos blo Pharaoh, and olketa bigman lo land lo Egypt, 8 and full famili blo Joseph, and olketa brata blo hem, and full famili blo dadi blo hem tu.+ Olketa smol pikinini blo olketa and olketa sheepsheep and buluka blo olketa nomoa stap bak lo land lo Goshen. 9 Olketa chariot+ and man for raedem horse go tu witim hem. Datfala full sekson staka tumas. 10 Then olketa kasem ples for aotem grain from skin blo hem lo Atad, klosap lo Jordan, and lo there olketa gohed krae and sorre, and Joseph gohed krae and sorre for dadi blo hem for sevenfala day. 11 Olketa Canaanite wea stap lo datfala land, lukim taem olketa krae and sorre lo ples for aotem grain from skin blo hem lo Atad, and olketa sei: “Olketa Egyptian olketa krae and sorre fogud for man blo olketa wea dae!” Dastawe olketa nemim ples hia lo Abel-mizraim,* wea klosap lo Jordan.

12 So olketa son blo Jacob followim evri instruction wea hem talem lo olketa.+ 13 Olketa son blo hem tekem hem go lo land lo Canaan, and berem hem insaed datfala cave lo land lo Machpelah, wea klosap lo Mamre. Abraham baem pis land hia from Ephron datfala Hittite, for kamap burial ples.+ 14 Bihaen Joseph berem dadi blo hem, hem go bak lo Egypt witim olketa brata blo hem, and evriwan wea kam witim hem for berem dadi blo hem.

15 Bihaen dadi blo olketa dae, olketa brata blo Joseph sei lo each other: “Hao sapos Joseph hem still kros lo iumi and bae pei bak for olketa nogud samting wea iumi duim lo hem.”+ 16 So olketa pasim disfala message go lo Joseph: “Dadi blo iu talem disfala komand bifor hem dae: 17 ‘Iufala mas sei olsem lo Joseph: “Mi begim iu, plis forgivim rong samting wea olketa brata blo iu duim and sin wea olketa duim wea spoelem iu.”’ Plis iu mas forgivim rong samting wea mifala, olketa servant blo God blo dadi blo iu, duim.” Taem Joseph herem datwan, hem krae nao. 18 Then olketa brata blo hem kam and baodaon lo hem and sei: “Mifala olketa slave blo iu!”+ 19 Joseph sei lo olketa: “Iufala no fraet. Hao, mi nao God? 20 Nomata iufala min for spoelem mi,+ God letem datwan for happen mekem gud samting savve kamaot from datwan, and for sevem laef blo staka pipol, olsem hem duim distaem.+ 21 So iufala no fraet. Bae mi gohed for givim kaikai lo iufala and lo olketa pikinini blo iufala.”+ Joseph gohed for talem toktok for comfortim and strongim olketa.

22 And Joseph gohed stap lo Egypt, hem and famili blo dadi blo hem, and Joseph laef for 110 years. 23 Joseph lukim olketa great granson blo Ephraim,+ and tu olketa son blo Machir,+ wea hem son blo Manasseh. Joseph treatim olketa olsem olketa really pikinini blo hem.* 24 Gogo, Joseph sei lo olketa brata blo hem: “Mi klosap dae nao, bat God bae helpem iufala,+ and hem bae tekem iufala aot from disfala land for go lo land wea hem promis for givim lo Abraham, Isaac, and Jacob.”+ 25 So Joseph askem olketa son blo Israel for promis lo hem taem hem sei: “God bae helpem iufala. Taem iufala lusim ples hia, iufala mas tekem olketa bon blo mi tu.”+ 26 And Joseph dae taem hem 110 years, and olketa embalmim hem,+ and putim hem insaed wanfala coffin lo Egypt.

Diswan minim olketa samting wea stap lo skae olsem olketa star, planet, galaxy, and olketa nara samting olsem moa.

Or, “No eniting stap lo earth.”

Or, “holy spirit blo God.”

Diswan hem sun, moon, and olketa star.

Hebrew word, neʹphesh. Lukim “Nephesh” lo Dictionary.

Or, “olketa animal wea savve muv.” Maet diswan hem olketa reptile and olketa nara difren kaen animal.

Lit., “and evri army blo olketa.”

Diswan minim sixfala day wea God creatim evri samting.

Diswan hem firstaem wea nem blo God, יהוה (YHWH) stap insaed Bible. Lukim App. A4.

Hebrew word, neʹphesh, wea minim “man or animal wea brith.” Lukim “Nephesh” lo Dictionary.

Lit., “hem kamap fofala hed.”

Wanfala tree gum wea smel naes wea luk olsem myrrh.

Or, “Tigris.”

Or, “kleva tumas; barava careful.”

Or, “kavarem private part blo tufala.”

Luk olsem diswan hem bifor sun hem go daon.

Lit., “seed.”

Lit., “seed.”

Or, “heitim each other.”

Or, “killim; hitim.”

Or, “smasem.”

Mining blo hem “Man lo Earth; Olketa Man.”

Or, “kasem pain.”

Or, “kaikai.”

Mining blo hem “Woman wea Laef.”

Or, “bornem.”

Lit., “feis blo hem foldaon.”

Lit., “from feis blo graon.”

Maet diswan minim wanfala law for warnim olketa narawan.

“Land blo Nod” hem minim ples wea pipol wea olketa raosem go stap lo hem.

Or, “flute.”

Mining blo hem “Appointim; Givim; Markem.”

Lit., “seed.”

Or, “Adam; Olketa man.”

Lit., “datfala God.” Lukim “Datfala tru God” lo Dictionary.

Maet mining blo hem “Rest; Comfort.”

Or, “helpem.”

Diswan kam from wanfala Hebrew toktok wea minim olketa angel blo God.

Lit., “Spirit blo mi.”

Or, “flesh nomoa.”

Diswan hem “olketa wea mekem olketa narawan for foldaon.” Lukim “Nephilim” lo Dictionary.

Or, “sorre tumas.”

Lit., “genereson.”

Lit., “wanfala big box.” Wanfala big ship.

Luk olsem hem timba from wankaen pine tree.

Wan cubit equals 44.5 cm (17.5 in.). Lukim App. B14.

Hebrew word, tso′har. Samfala tingse disfala word tso′har hem minim pitch ruf wea height blo hem wan cubit, and no window for laet kam insaed.

Or, “spirit blo laef.”

Or maet, “sevenfala man wan and sevenfala mere wan blo olketa klin animal.”

Maet diswan hem olketa animal wea olketa fit for sakrifaesim lo God.

Or maet, “sevenfala man wan and sevenfala mere wan blo olketa animal wea flae lo skae.”

Or, “spirit blo laef.”

Wan cubit equals 44.5 cm (17.5 in.). Lukim App. B14.

Diswan hem olketa smol animal wea stap tugeta lo grup.

Or, “brith blo spirit blo laef.”

Or, “for putim leg blo hem.”

Maet diswan hem olketa animal wea olketa fit for sakrifaesim lo God.

Lukim “Burnt offering” lo Dictionary.

Lit., “mekem mind blo hem gud.”

Lukim App. B15.

Lukim App. B15.

Or, “stap anda lo paoa blo iufala.”

Hebrew word, neʹphesh. Lukim “Nephesh” lo Dictionary.

Or, “killim iu dae.”

Lit., “Eniwan wea kapsaetem blood blo nara man.”

Or, “saedsea.”

Lit., “maeti man.”

Or maet, “Olketa taon hia formimap datfala big taon.”

Or maet, “Hem big brata blo Japheth.”

Mining blo hem “Wei for Divaed.”

Or, “population lo earth.”

Or, “olketa sem grup blo word.”

Olketa wakem diswan from limeston, sand, and wata.

Mining blo hem “Konfius.”

Lukim footnote lo Ge 22:18.

Hebrew word, neʹphesh. Lukim “Nephesh” lo Dictionary.

Lit., “seed.”

Or, “stap lo there olsem wanfala foreigner.”

Or, “bigfala trabol.”

Diswan hem Garden lo Eden.

Lit., “seed.”

Lit., “seed.”

Lit., “seed.”

Or, “Flat Ples.”

Diswan hem Dead Sea.

Or, “Flat Ples.”

Or, “Flat Ples.”

Lit., “Abram, datfala Hebrew man.”

Or, “stap lo olketa tent.”

Lit., “brata.”

Or, “Flat Ples.”

Hebrew word, neʹphesh. Lukim “Nephesh” lo Dictionary.

Or, “Mi apim hand blo mi for mekem oath.” Lukim “Oath” lo Dictionary.

Lit., “Mi bae shield blo iu.”

Lit., ”seed.”

Lit., “son.”

Lit., “man wea kam from insaed.”

Lit., “Seed.”

Mere buluka wea no garem pikinini yet.

Lit., “seed.”

Lit., “go lo olketa dadi blo iu.”

Lukim “Oven” lo Dictionary.

Lit., “seed.”

Lit., “seed.”

Mining blo hem “God Herem.”

Or, “onager,” wanfala type wild donkey. Bat samfala tingse hem zebra. Maet disfala toktok hem minim samwan wea no savve followim toktok.

Or maet, “and hem bae evritaem raoa witim evri brata blo hem.”

Lit., “kolem.”

Mining blo hem “Well blo [God] wea Laef wea Lukim Mi.”

Lit., “wakabaot front.”

Mining blo hem “Dadi wea Garem Bignem.”

Mining blo hem “Dadi blo Staka Pipol.”

Lit., “seed.”

Lit., “seed.”

Lit., “seed.”

Lit., “seed.”

Lit., “seed.”

Lukim “Circumcise” lo Dictionary.

Lit., “Iufala mas circumcisem flesh blo foreskin blo iufala.”

Luk olsem diswan minim tu olketa son blo olketa servant blo hem.

Lit., “seed.”

Hebrew word, neʹphesh. Lukim “Nephesh” lo Dictionary.

Maet mining blo hem “Raoa Evritaem.”

Mining blo hem “Princess.”

Lit., “Olketa king blo olketa pipol.”

Mining blo hem “Laflaf.”

Lit., “seed.”

Lit., “strongim heart blo iufala.”

Or, “thrifala seah.” Wanfala seah equals 7.33 L (6.66 drae qt). Lukim App. B14.

Lit., “Sarah finis for garem sik blo olketa woman.”

Lukim footnote lo Ge 22:18.

Or, “kasem protection.” Lit., “lo shadow.”

Hebrew word, neʹphesh. Lukim “Nephesh” lo Dictionary.

Lo hia Lot kolem wanfala lo olketa angel hia “Jehovah,” bikos datfala angel stand for Jehovah.

Lukim “Loyal love” lo Dictionary.

Mining blo hem “Smol.”

Lo hia, sulfur hem wanfala type ston wea savve bone.

Diswan hem kaen oven wea olketa savve iusim for beikem brik and clay.

Or, “stap olsem foreigner.”

Diswan minim hem no duim sex witim hem.

Or, “raeteous.”

Lukim “Loyal love” lo Dictionary.

Wanfala shekel equals 11.4 g. Lukim App. B14.

Lit., “Lukim, diswan hem for kavarem eye blo iu.”

Or, “satem basket blo pikinini blo evri woman lo haos blo Abimelech.”

Lukim “Circumcise” lo Dictionary.

Or maet, “laf lo mi.”

Diswan hem Ishmael.

Lit., “voice blo hem.”

Lit., “seed.”

Lit., “seed.”

Diswan hem bag wea olketa wakem from skin blo animal.

Or, “lo distance wea arrow savve flae taem man sut lo hem.”

Lukim “Loyal love” lo Dictionary.

Maet mining blo hem “Well wea Olketa Talem Promis” or “Well blo Sevenfala.”

Or, “oath.” Lukim “Oath” lo Dictionary.

Or, “stap olsem foreigner.”

Lit., “staka day.”

Lukim “Burnt offering” lo Dictionary.

Lit., “holem lo hand blo hem.”

Or, “naef for busarem animal.”

Or, “naef for busarem animal.”

Mining blo hem “Jehovah Bae Provaedem; Jehovah Bae Givim.”

Lit., “seed.”

Lit., “seed.”

Lit., “gate.”

Lit., “seed.”

Or, “blessim olketa seleva. Kasem blessing.” Diswan showim man need for duim samting for kasem blessing.

Lukim “Concubine” lo Dictionary.

Or maet, “wanfala nambawan leader.”

Hebrew word, neʹphesh. Lukim “Nephesh” lo Dictionary.

Wanfala shekel equals 11.4 g. Lukim App. B14.

Wanfala shekel equals 11.4 g. Lukim App. B14.

Lit., “seed.”

Or, “oath.” Lukim “Oath” lo Dictionary.

Lukim “Loyal love” lo Dictionary.

Wanfala shekel equals 11.4 g. Lukim App. B14.

Wanfala shekel equals 11.4 g. Lukim App. B14.

Maet diswan hem Laban.

Lit., “wakabaot followim hem.”

Or, “oath.”

Or, “oath.”

Lit., “tane lo raet hand or lo left.”

Or, “Mifala no savve talem nogud or gud samting lo iu.”

Diswan hem woman wea susum hem taem hem baby, and bihaen hem kamap servant blo hem.

Or, “iu bae kamap mami blo staka maka staka thousand.”

Lit., “seed.”

Lit., “gate.”

Lukim “Concubine” lo Dictionary.

Diswan hem toktok wea minim man hem dae.

Or, “olketa camp blo olketa wea wall stap raonem.”

Diswan hem toktok wea minim man hem dae.

Or maet, “Hem evritaem raoa witim evri brata blo hem.”

Lit., “nation.”

Mining blo hem “Hairy.”

Mining blo hem “Man wea Holem Foot; Man wea Tekem Samting blo Narawan.”

Or, “hangere nogud.”

Mining blo hem “Red.”

Diswan hem seed blo wanfala type bean.

Lit., “seed.”

Or, “fulfillim oath wea mi talem.” Lukim “Oath” lo Dictionary.

Lit., “seed.”

Lit., “seed.”

Lit., “seed.”

Lukim footnote lo Ge 22:18.

Or, “wadi.” Lukim “Wadi” lo Dictionary.

Or, “wadi.”

Mining blo hem “Raoa.”

Mining blo hem “Accusim.”

Mining blo hem “Bigfala Spes.”

Lit., “seed.”

Or, “oath.” Lukim “Oath” lo Dictionary.

Hebrew word, neʹphesh. Lukim “Nephesh” lo Dictionary.

Mining blo hem “Man wea Holem Foot; Man wea Tekem Samting blo Narawan.”

Lukim “Yoke” lo Dictionary.

Or, “hem mekem hemseleva feel gud taem hem tingting for killim iu dae.”

Lit., “seed.”

Lit., “seed.”

Lit., “seed.”

Lit., “seed.”

Lukim footnote lo Ge 22:18.

Mining blo hem “Haos blo God.”

Diswan hem ples wea stap northeast lo Canaan.

For kissim samwan, olsem for kissim cheeks blo hem, hem wei blo olketa lo bifor for greetim narawan.

Lit., “brata.”

Or, “sem blood blo mi.”

Lit., “brata.”

Lit., “Eye blo Leah hem no shaen.”

Lit., “heitim.”

Lit., “openem basket blo pikinini blo hem.”

Mining blo hem “Lukim, wanfala Son!”

Mining blo hem “Herem.”

Mining blo hem “Followim; Joinim; Stap Klos.”

Mining blo hem “Praisem; Man wea Kasem Praise.”

Or, “satem basket blo iu for garem pikinini?”

Lit., “bornem pikinini antap knee blo mi.”

Mining blo hem “Judge.”

Mining blo hem “Mi Faet Hard.”

Mining blo hem “Bigfala Blessing.”

Mining blo hem “Hapi.”

Olketa woman kaikaim frut blo mandrake plant bikos olketa tingse datwan bae helpem olketa for garem pikinini.

Or, “wages for haerem man.”

Mining blo hem, “Hem Wages.”

Mining blo hem “Acceptim.”

Lit., “God ansarem hem and openem basket blo hem for garem baby.”

Joseph hem short form lo nem blo Josiphiah, wea minim “Jah Hem Addim (Increasim).”

Or, “pruv.”

Lit., “iu anointim.”

Or, “selen.”

Or, “olketa god blo famili; olketa idol.” Lukim “Teraphim” lo Dictionary.

Diswan hem Euphrates River.

Or, “relative.”

Lit., “Keakea lo wanem iu talem lo Jacob start lo gud samting go kasem nogud samting.”

Lit., “son.”

Lit., “Keakea lo wanem iu talem lo Jacob start lo gud samting go kasem nogud samting.”

Samting wea olketa savve putim antap lo baksaed blo camel for man sidaon antap and for putim olketa samting insaed.

Lit., “Isaac fraet lo.”

Aramaic toktok wea mining blo hem “Hip Ston wea Witness.”

Hebrew toktok wea mining blo hem “Hip Ston wea Witness.”

Lit., “fraet lo hem.”

Lit., “son.”

Mining blo hem “Tufala Camp.”

Lit., “land.”

Or, “stap olsem foreigner.”

Lukim “Loyal love” lo Dictionary.

Lit., “seed.”

Or, “valley; wadi.” Lukim “Wadi” lo Dictionary.

Mining blo hem “Man wea Faet Witim God,” or “God Hem Faet.”

Mining blo hem “Feis blo God.”

Hebrew word, neʹphesh. Lukim “Nephesh” lo Dictionary.

Or, “Peniel.”

Lit., “sinew wea stap lo nerve blo thighs.”

Mining blo hem “Olketa Smol Leaf Haos; Olketa Shelter.”

Wanfala shekel equals 11.4 g. Lukim App. B14.

Or, “for lukim.”

Hebrew word, Neʹphesh. Lukim “Nephesh” lo Dictionary.

Lit., “story lo heart blo disfala young gele.”

Or, “iumi exchange marit.”

Lit., “hem garem foreskin.” Lukim “Circumcise” lo Dictionary.

Or, “pipol les lo mi.”

Or, “lo road.”

Or, “haedem.”

Mining blo hem “God blo Bethel.”

Diswan hem woman wea susum hem taem hem baby, and bihaen hem kamap servant blo hem.

Mining blo hem “Oak Tree blo Krae.”

Lit., “kam from private part blo iu.”

Lit., “seed.”

Lukim “Drink offering” lo Dictionary.

Hebrew word, neʹphesh. Lukim “Nephesh” lo Dictionary.

Mining blo hem “Son wea Mi Bornem Witim Feeling for Sorre.”

Mining blo hem “Son lo Raet Hand.”

Lukim “Concubine” lo Dictionary.

Lit., “old and satisfae lo laef.”

Diswan hem toktok wea minim man hem dae.

Hebrew word, neʹphesh. Lukim “Nephesh” lo Dictionary.

Or, “stap olsem olketa foreigner.”

Lukim “Concubine” lo Dictionary.

Lit., “sheikh.” Sheikh hem chief blo wanfala tribe.

Hebrew word for “son” savve minim tu granson.

Lit., “olketa son blo Israel.”

Lit., “land.”

Or, “wanfala long kaleko wea luk naes.”

Or, “flat ples.”

Diswan hem hol wea olketa man digim for wata stap insaed.

Diswan hem blak gum from wanfala plant.

Lukim “Balsam” lo Dictionary.

Olketa savve iusim liquid blo disfala bark for mekem perfume.

Or, “Midianite bisnisman.”

Wanfala shekel equals 11.4 g. Lukim App. B14.

Or, “Sheol.” Diswan hem grev blo olketa man. Lukim “Grev” lo Dictionary.

Lit., “Hem.” Diswan hem Judah.

Lukim “Seal ring” lo Dictionary.

Lukim “Temple prostitute” lo Dictionary.

Mining blo hem “Tearem.” Maet diswan minim ples wea baby kamaot lo hem, hem tear.

Lit., “mekem pipol laf lo iumi.”

Lukim “Loyal love” lo Dictionary.

Lit., “olketa day.”

Lukim “Loyal love” lo Dictionary.

Lit., “datfala cistern; hol lo graon.” Lukim “Cistern” lo Dictionary.

Lit., “liftimap hed blo iu from iu.”

Lit., “hem liftimap hed blo.”

Lit., “spirit blo hem.”

Lit., “datfala cistern; hol lo graon.” Lukim “Cistern” lo Dictionary.

Maet lo Hebrew languis diswan minim hem shavem beard and hed blo hem tu.

Or, “bikos lo throne.”

Or, “seal ring.” Lukim “Seal ring” lo Dictionary.

Luk olsem disfala toktok taem pipol herem olketa mas mekhae and praisem man.

Lit., “liftimap hand or leg blo hem.”

Diswan hem Heliopolis.

Or, “travel.”

Or, “taem hem start for duim waka for.”

Diswan hem Heliopolis.

Mining blo hem “Man wea Mekem Narawan Forget.”

Mining blo hem “Addim Namba blo Olketa Pikinini.”

Lit., “bred.”

Lit., “bred.”

Lit., “fraet lo God.”

Lit., “mouth blo bag.”

Or, “Sheol.” Diswan hem grev blo olketa man. Lukim “Grev” lo Dictionary.

Lukim “Balsam” lo Dictionary.

Diswan hem blak gum from wanfala plant.

Lukim footnote lo Ge 37:25.

Lit., “mouth blo olketa bag.”

Lit., “mouth blo bag.”

Lit., “firstborn wea garem raet blo firstborn.”

Lit., “mouth blo bag.”

Lit., “mouth blo bag.”

Lit., “mouth blo bag.”

Lit., “masta blo mi.”

Lit., “slave blo mi.”

Or, “Sheol.” Diswan hem grev blo olketa man. Lukim “Grev” lo Dictionary.

Hebrew word, neʹphesh. Lukim “Nephesh” lo Dictionary.

Or, “Sheol.” Diswan hem grev blo olketa man. Lukim “Grev” lo Dictionary.

Or, “lo disfala land.”

Lit., “kamap dadi.”

Lit., “foldaon antap nek blo.”

Or, “laef lo.”

Or, “fat.”

Wanfala shekel equals 11.4 g. Lukim App. B14.

Lit., “Israel.”

Hebrew word, neʹphesh. Lukim “Nephesh” lo Dictionary.

Diswan hem Heliopolis.

Lit., “Olketa son.”

Lit., “foldaon antap nek blo hem.”

Or, “gohed krae lo nek blo hem.”

Or, “stap lelebet taem; stap olsem foreigner.”

Or, “stap lelebet taem; stap olsem foreigner.”

Luk olsem Rameses hem wanfala distrik lo Goshen, or hem nara nem blo Goshen.

Lit., “bred.”

Lit., “bred.”

Lukim “Loyal love” lo Dictionary.

Lit., “leidaon witim olketa dadi blo mi.”

Lit., “seed.”

Lit., “seed.”

Lit., “wakabaot followim hem.”

Lit., “seed.”

Or, “wanfala pis land lo saed hill.” Lit., “wanfala shoulder.”

Or, “start lo paoa wea mi garem for producem pikinini.”

Lit., “iu go ap lo bed blo dadi blo iu.”

Hebrew word, Neʹphesh. Lukim “Nephesh” lo Dictionary.

Or maet, “feeling insaed lo heart blo mi.” Lit., “glory.”

Lit., “Hand blo iu bae stap lo nek blo olketa enemy blo iu.”

Lukim “Scepter” lo Dictionary.

Lit., “between tufala foot blo hem.”

Mining blo hem “Man wea Onam.”

Samting wea olketa savve putim antap lo baksaed blo camel for sidaon antap and for putim olketa samting insaed.

Lit., “shoulder.”

Or, “gris kaikai.”

Diswan hem Joseph.

Lit., “Olketa bae gohed stap antap hed blo Joseph.”

Diswan hem toktok wea minim man hem dae.

Diswan hem toktok wea minim man hem dae.

Or, “famili.”

Mining blo hem “Krae and Sorre blo Olketa Egyptian.”

Lit., “Olketa born antap knee blo Joseph.”

    Solomon Islands Pidgin Pablikeson (1988-2024)
    Log Aot
    Log In
    • Solomon Islands Pidgin
    • Sharem
    • Settings
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Log In
    Sharem