Olketa Soldia Bilong King Herem Gud Nius
Year hem 59 C.E., and samfala soldia leadim samfala prisoner go thru long Porta Capena, wea hem wanfala long fofala main gate for go insaed long Rome. Haos bilong King Nero hem stap antap long Palatine Hill, and olketa soldia bilong king nao security long there. Olketa soldia hia savve haedem sword bilong olketa andanit long kaleko bilong olketa.a Soldia wea nem bilong hem Julius hem leadim olketa prisoner hia go pas long main center bilong Rome and go ap long Viminal Hill. Olketa go pas long wanfala garden wea garem staka altar bilong olketa god wea pipol long Rome worshipim, and olketa go pas tu long wanfala field wea army savve duim olketa march long hem.
Wanfala prisoner hia hem aposol Paul. Staka month bifor diswan, taem hem insaed ship and sea hem barava raf, wanfala angel sei long Paul: “Iu bae kasem Rome and bae iu lukim King.” (Acts 27:24) Waswe, datwan bae kam tru distaem? Taem hem tan raon and luk go daon long main taon bilong Rome, masbi hem tingim toktok wea Jesus talem long hem taem hem long Castle Bilong Antonia long Jerusalem. Jesus sei: “Iu no fraet! Iu talem finis long evriwan long Jerusalem olketa samting abaotem mi, and iu mas talem pipol abaotem mi long Rome tu.”—Acts 23:10, 11.
Maet Paul lukluk tu long Castra Praetoria, wea hem bigfala haos bilong olketa soldia. Hem garem olketa hae wall wea olketa wakem from red brik, olketa taoa, and ples for olketa soldia sutsut long enemy. Twelvfala grupb bilong olketa soldia bilong king nao stap long datfala haos. Olketa soldia hia security for king, and olketa waka tu olsem police long datfala taon. Olketa nara police bilong datfala taon tu stap long datfala haos, witim olketa nara soldia wea raedem horse. So staka thousand soldia nao savve stap long Castra Praetoria. Datfala haos hem mekem pipol luksavve long bigfala paoa wea Rome hem garem. Olketa soldia bilong king nao garem responsibility for tekem kam olketa prisoner from province. Dastawe Julius leadim olketa prisoner wea hem gaedem go thru long wanfala long fofala main gate. Bihaen olketa travel kam for staka month, olketa prisoner wea Julius gaedem kasem Rome nao.—Acts 27:1-3, 43, 44.
“NO ENIWAN TRAE FOR STOPEM” PAUL TAEM HEM PREACH
Taem olketa gogo, God sendem wanfala angel for talem Paul evriwan long ship wea olketa go insaed bae no dae taem datfala ship hem rek. Wanfala poison snek baetem Paul bat hem no dae. Long Malta hem healim pipol wea sik, and from datwan pipol long datfala island sei hem wanfala god. From olketa soldia bilong king biliv long magic, maet olketa soldia wea tekem Paul kam long ship storyim olketa samting hia long olketa nara soldia.
Paul story finis witim samfala brata from Rome wea ‘kam for meetim hem long market long Appius and long ples wea olketa kolem Thrifala Resthaos.’ (Acts 28:15) Bat from hem wanfala prisoner long Rome, hao nao bae hem savve talemaot gud nius long there? (Rome 1:14, 15) Samfala savveman sei olketa soldia savve tekem olketa prisoner go long bigman bilong army. Sapos olsem, maet olketa tekem Paul go long komanda bilong olketa soldia bilong king, wea nem bilong hem Afranius Burrus, and maet hem nao mek-tu long king.c Nomata datwan hem tru or nomoa, olketa markem wanfala soldia nomoa for gaedem Paul, no staka soldia. Olketa letem Paul faendem haos wea hem bae stap insaed and for garem olketa visitor. And tu, “no eniwan trae for stopem” Paul for preach long olketa wea visitim hem.—Acts 28:16, 30, 31.
PAUL PREACH LONG OLKETA MAN NATING AND LONG OLKETA BIGMAN
Bifor Burrus hem storyim case bilong aposol Paul long Nero, maet hem interviewim Paul firstaem long haos bilong king or long Castra Praetoria. Paul mekius long disfala chance for preach long “olketa man nating and long olketa bigman.” (Acts 26:19-23) Iumi no savve wanem nao tingting bilong Burrus abaotem case bilong Paul, bat hem no putim Paul insaed prison long Castra Praetoria.d
Haos wea Paul rentim hem big. So taem olketa “bigman bilong olketa Jew” and ‘staka narawan kam for lukim hem’ long there, hem fit for preach long evriwan hia. Olketa soldia bilong king wea gaedem hem tu herem hem taem hem ‘barava story gud abaotem Kingdom bilong God and abaotem Jesus’ long olketa Jew, “start long morning go kasem evening.”—Acts 28:17, 23.
Olketa soldia wea gaedem haos bilong king savve changem shift wantaem evriday long tu klok long aftanun. Soldia wea gaedem Paul tu hem changem shift evritaem. Long tufala year wea Paul hem prisoner, olketa soldia herem hem talem secretary wanem for raetem long olketa leta for olketa Christian long Ephesus, Philippi, Colossae, and olketa Hebrew Christian. Olketa lukim tu taem hemseleva raetem leta for wanfala Christian wea nem bilong hem Philemon. Paul helpem tu wanfala slave wea nem bilong hem Onesimus ‘wea hem olsem pikinini bilong hem taem hem stap long prison.’ Onesimus hem ranawe from boss bilong hem so Paul sendem hem go bak. (Philem. 10) Iumi sure Paul story tu witim olketa soldia wea gaedem hem. (1 Cor. 9:22) Maet hem askem wanfala soldia abaotem evri difren part long uniform bilong hem, and then bihaen, hem iusim datfala information long wanfala tokpiksa.—Eph. 6:13-17.
‘NO FRAET FOR TALEMAOT TOKTOK BILONG GOD’
From Paul stap long prison, staka long olketa soldia bilong king and olketa narawan tu herem gud nius. (Phil. 1:12, 13) Olketa soldia wea stap long Castra Praetoria savve long staka pipol long evri ples wea Rome hem rulim, and olketa savve tu long king and evriwan long haos bilong hem. Olketa wea stap long haos bilong king nao olketa famili member, wakaman, and slave, and samfala long olketa hia kamap Christian. (Phil. 4:22) From Paul no fraet for preach, datwan strongim olketa brata long Rome for no fraet for “talemaot toktok bilong God.”—Phil. 1:14.
Preaching waka wea Paul duim long Rome hem encouragem iumi tu for preach “nomata taem datwan hem isi or taem hem hard.” (2 Tim. 4:2) Samfala long iumi wea olo or sik no savve go aot from haos, and samfala stap long nursing hom or long hospital. Maet samfala long iumi stap long prison bikos long faith bilong iumi. Nomata wanem ples iumi stap, maet iumi savve givim witness long pipol wea kam visitim iumi or wea kam for helpem iumi. Taem iumi iusim evri chance wea iumi garem for preach, iumi luksavve disfala toktok hem tru: “No eni samting savve stopem toktok bilong God.”—2 Tim. 2:8, 9.
a Lukim box wea garem title “Olketa Soldia Bilong King Long Taem Bilong Nero.”
b Insaed long wanfala grup hia hem no winim 1,000 soldia.
c Lukim box wea garem title “Sextus Afranius Burrus.”