Iu Savve Missim Spiritual Heart Attak
Wanfala top sportsman long world, wea savve tumas for plei and wea luk olsem hem barava healthy, seknomoa foldaon and dae taem hem go ahed for practice. Datfala sportsman hem Sergei Grinkov, wanfala man for ski long ice wea winim Olympic gold medal tufala taem, wea laef waka bilong hem wea just start for kamap big hem kat short—taem hem 28 year nomoa. Hem sorre samting! Wanem nao kosim diswan? Wanfala heart attak. Olketa sei olketa nating expectim hem for dae from no eni samting showimaot hem garem sik long heart. Bat, taem olketa doctor lukluk long hem, olketa faendemaot hem garem heart wea big tumas and olketa pipe bilong heart barava blok.
NOMATA hem maet luk olsem heart attak no garem saen bifor hem happen, olketa bigman long medical sei diswan no tru. Tru samting nao, planti taem pipol ting nating long olketa warning saen and olketa samting olsem wei for shortwin, baonsa, and pain long chest. So taem heart attak happen, nomata maet olketa no dae long datfala taem, hem bae mekem olketa no strong for duim eni samting insaed laef bilong olketa wea stap yet.
Distaem staka long olketa bigman long medical agree hao wei for stopem heart attak needim wei for careful evritaem long kaikai and living and for go olowe for medical chekap.a Kaen wei for duim samting olsem, witim willing fasin for changem samfala samting, bae savve barava helpem man for missim olketa sorre samting wea kamaot from heart attak.
Bat, iumi need for barava lukluk gud long nara samting abaotem heart bilong iumi. Bible warnim iumi: “Winim eni nara samting wea iu mas protectim, protectim gud heart bilong iu, from olketa samting bilong laef kamaot from hem.” (Proverbs 4:23) Disfala scripture hem really story abaotem tokpiksa heart. Man barava need for waka hard for protectim physical heart, bat hem barava moa important for iumi lukaot gud for protectim tokpiksa heart bilong iumi from olketa sik wea savve lead go long spiritual dae.
Olketa Difren Part Bilong Wanfala Tokpiksa Heart Attak
Olsem physical sik long heart, wanfala main wei for stopem heart attak long spiritual wei hem for lanem wanem nao mekem datwan kamap and then mas duim samting followim datwan. So bae iumi ting raonem samfala main samting wea kosim problem long physical and tokpiksa heart.
Kaikai. Planti acceptim hao olketa rabis kaikai nomata olketa maet teist naes, no savve mekem man healthy. Olsem tu, olketa rabis kaikai for mind hem staka fogud and maet barava here and luk naes, bat hem barava nogud for spiritual health bilong man. Long kleva wei, olketa video, television, buk and nara samting, mekhae long dirty fasin and olketa drug, raf fasin and spiritism. Sapos man feedim mind bilong hem witim kaikai olsem hem barava savve killim dae tokpiksa heart. Word bilong God givim warning: “Evriting long world—samting wea body wantem and samting wea eye wantem and wei for show-off witim samting wea man garem—hem no kam from Dadi, bat hem kam from world. And tu, world hem redy for finis and evri samting wea hem wantem tu, bat man wea duim will bilong God bae stap olowe.”—1 John 2:16, 17.
Pipol wea kaikaim olowe rabis kaikai nating interest for kaikaim olketa healthy kaikai, olsem olketa frut and green vegetable. Olsem tu, man wea getius for feedim mind and heart bilong hem witim kaikai bilong world bae nating interest for kaikaim olketa healthy and strong spiritual kaikai. Maet for lelebet taem hem laef from “milk” bilong Word bilong God. (Hebrews 5:13) Bat gogo, hem no mekem grow wei for mature long spiritual saed wea hem needim mekem hem karem olketa main spiritual responsibility bilong hem insaed Christian kongregeson and ministry. (Matthew 24:14; 28:19; Hebrews 10:24, 25) Samfala wea kasem kaen problem olsem, letem spiritual strong bilong olketa for kamap wik gogo olketa kamap olketa inactive Witness!
Nara danger hem hao lukluk bilong aotsaed savve giamanim man. Wei for duim nomoa olketa waka bilong Christian maet haedem sik wea isisi for kamap insaed tokpiksa heart wea kamap wik from secret wei for garem tingting wea aftarem material samting or hapitaem wea garem dirty fasin, raf fasin or spiritism. Nogud spiritual wei for kaikai olsem maet luk olsem hem no affectim spiritual fasin bilong man, bat hem savve mekem tokpiksa heart kamap paralyze olsem wei wea kaikai wea no healthy savve spoelem and mekem kamap nogud olketa pipe bilong really heart. Jesus givim warning againstim wei for letem olketa nogud feeling go insaed heart. Hem sei: “Evriwan wea go ahed for lukluk long wanfala woman for barava laekem hem, hem duim adultery finis witim hem insaed long heart bilong hem.” (Matthew 5:28) Tru nao, nogud spiritual wei for kaikai savve lead go long spiritual heart attak. Bat, samfala nara samting for tingim stap yet.
Exercise. Planti pipol savve hao living bilong man wea no exercise savve mekem physical heart attak kamap. Olsem tu, samting wea kamaot from spiritual living bilong man wea no exercise hem savve barava serious. Olsem example, wanfala man maet join insaed Christian ministry bat hem maet markem diswan for fitim hemseleva nomoa, hem maet nating trae hard for kamap “wanfala wakman wea no shame long eni samting, wea iusim word bilong truth long stretfala wei.” (2 Timothy 2:15) Or man maet attendim olketa Christian meeting bat no prepare and tekpart insaed. Maet hem no garem eni spiritual goal or interest or strong for olketa spiritual samting. Wei for no exercise long spiritual wei savve gogo mekem wik or maet killim dae faith wea hem bin garem firstaem. (James 2:26) Aposol Paul luksavve long datfala danger taem hem raet long olketa Hebrew Christian, samfala long olketa start for garem spiritual living olsem. Lukim hao hem givim warning abaotem hao diswan savve affectim spiritual fasin bilong olketa. “Lukaot, olketa brata, nogud eniwan long iufala mekem grow wicked heart wea short long faith long wei for muv awe from living God; bat go ahed for encouragem each other evriday, sapos hem fit for kolem ‘Tuday,’ nogud giaman paoa bilong sin hem mekem eniwan long iufala ting nating long hem.”—Hebrews 3:12, 13.
Hevi. Nara main samting wea savve mekem physical heart attak kamap hem wei for wari tumas. Olsem tu, hevi, or “wari bilong living,” savve killim dae tokpiksa heart, and savve mekem man finis evribit for servem God tu. Warning Jesus givim abaotem diswan hem barava fitim: “Lukluk gud long iufala seleva, nogud heart bilong iufala kamap hevi from iufala ova tumas for kaikai and drink tumas and long wari bilong living, and seknomoa datfala day kasem iufala kwiktaem olsem wanfala trap.” (Luke 21:34, 35) Wari savve spoelem tu tokpiksa heart sapos iumi tingting hevi abaotem wanfala sin wea iumi haedem for longfala taem. From experience bilong hemseleva, King David savve long pain wea kamap from kaen wari olsem taem hem sei: “No eni peace stap insaed olketa bone bilong mi from sin bilong mi. Bikos olketa mistek bilong mi go ovarem hed bilong mi; olsem wanfala hevi lod olketa hevi tumas for mi.”—Psalm 38:3, 4.
Ova tumas for trustim seleva. Planti man feel sure olketa healthy just bifor olketa kasem heart attak. Planti taem, olketa bin les for go for medical chekap or maet mekfani abaotem olsem samting olketa no needim. Olsem tu, samfala maet feel, bikos olketa bin Christian for longtaem, bae no eni samting savve happen long olketa. Olketa maet no ting for chekap long spiritual wei or lukluk long olketa seleva gogo olketa insaed trabol. Hem barava important for tingim gud kaonsel bilong aposol Paul abaotem wei for no ova tumas for trustim seleva: “Dastawe man wea tingse hem standap mas lukaot nogud hem foldaon.” Hem wise for iumi luksavve iumi no perfect and for olowe lukluk gud long iumiseleva long spiritual wei.—1 Corinthians 10:12; Proverbs 28:14.
No Ting Nating Long Olketa Warning Saen
Wei wea olketa Scripture showimaot hao hem important tumas for ting long tokpiksa heart hem barava stret. Long Jeremiah 17:9, 10, hem read olsem: “Heart hem savve giamanim man winim eni nara samting and hem nating hol bak. Hu nao fit for savve long hem? Mi, Jehovah, mi lukluk gud long heart, lukluk insaed long olketa kidney, for givim samting long man wanwan for fitim wei bilong hem, for fitim frut bilong samting wea hem duim.” Witim wei wea hem lukluk insaed heart bilong iumi, Jehovah provaedem tu wei for helpem iumi lukluk long iumiseleva.
Thru long “faithful and wise slave,” iumi kasem olketa reminder long barava taem. (Matthew 24:45) Olsem example, wanfala main wei wea tokpiksa heart savve giamanim iumi hem long wei for mekem iumi tingting long olketa samting bilong world. Olketa kaen tingting olsem kamaot from samting long mind wea no insaed really laef, olketa dream, iusles wei wea mind wakabaot. Kaen samting olsem savve barava spoelem man, especially sapos hem mekem man for tingim dirty samting. Dastawe, iumi mas rejectim olketa evribit. Sapos iumi heitim fasin for brekem law olsem Jesus duim, bae iumi gardim heart againstim wei for tingting long olketa samting bilong world.—Hebrews 1:8, 9.
Witim diswan, iumi garem help bilong olketa loving elder long Christian kongregeson. Nomata iumi tinghae long wei wea olketa narawan tingim iumi, responsibility for lukaftarem tokpiksa heart bilong iumi hem long iumi wanwan. Hem depend long iumi wanwan for “mek sure long evri samting” and for ‘go ahed for testim sapos iumi insaed long faith.’—1 Thessalonians 5:21; 2 Corinthians 13:5.
Protectim Heart
Disfala Bible principle: “Eni samting man hem plantim, datwan nao bae hem harvestim” hem fitim tokpiksa heart bilong iumi tu. (Galatians 6:7) Planti taem, spiritual trabol maet luk olsem hem seknomoa happen bat really hem samting wea kamaot from secret wei for aftarem samting for longfala taem wea savve spoelem man long spiritual wei, olsem wei for lukluk long dirty piksa, wari tumas long material samting, or for aftarem hae position or paoa.
So for protectim heart, hem important for careful long spiritual kaikai bilong iumi. Feedim mind and heart taem iumi kaikai from Word bilong God. Barava stap klia long olketa rabis kaikai for mind wea isi for kasem and wea body laekem bat wea savve mekem tokpiksa heart for no garem feeling. Man wea raetem psalm givim warning thru long tokpiksa wea fitim and wea stret saed long medical: “Heart bilong olketa hem lusim feeling olsem gris nomoa.”—Psalm 119:70.
Sapos olketa secret wik point bin stap longtaem, trae hard for winim nogud olketa blokem tokpiksa pipe bilong heart bilong iu. Sapos world hem start for luk gud long iumi and luk olsem hem savve offerim planti samting saed long hapitaem, tingting raonem wise kaonsel wea aposol Paul givim. Hem raet olsem: “Diswan nao mi talem, olketa brata, taem wea stap yet hem short. So, letem olketa wea. . . iusim olketa samting bilong world olsem olketa wea no iusim evribit; from wei bilong disfala world hem go ahed for change.” (1 Corinthians 7:29-31) And, sapos wei for kamap rich long material wei start for pullim iumi, tingim toktok bilong Job: “Sapos mi trustim gold, or mi sei olsem long gold, ‘Iu nao mi trustim!’ datwan tu bae hem barava no fitim justice, bikos mi denyim trufala God antap.”—Job 31:24, 28; Psalm 62:10; 1 Timothy 6:9, 10.
For minim hao hem barava important for lisin long kaonsel from Bible, Bible givim warning: “Man wea evritaem kasem repruv bat wea savve strongim nek bilong hem bae seknomoa brek, and no kasem healing.” (Proverbs 29:1) Long narasaed, taem iumi lukaftarem gud tokpiksa heart bilong iumi, iumi savve kasem hapi and peace long mind wea kam from simpol living wea followim order. Diswan nao hem wei bilong olketa tru Christian. God muvim aposol Paul for raet olsem: “Tru nao, hem wei for kasem nambawan samting, disfala love for God witim wei for satisfae nomoa. From iumi no tekem kam eni samting insaed long world, and iumi bae no tekem eni samting aot. So, sapos iumi garem kaikai and kaleko, iumi mas satisfae witim olketa samting hia.”—1 Timothy 6:6-8.
Tru nao, training and exercise saed long wei for lovem God bae mekem iumi garem wanfala healthy and strongfala tokpiksa heart. Taem iumi lukluk gud long spiritual kaikai bilong iumi, bae iumi no mekem eni wei for olketa nogud fasin and tingting bilong world for spoelem spiritual fasin bilong iumi. And samting wea moa important, taem iumi acceptim olketa samting Jehovah provaedem thru long organization bilong hem, iumi bae olowe chekap long tokpiksa heart bilong iumi. Taem iumi waka hard for duim diswan, bae hem barava helpem iumi for missim olketa sorre samting wea kamap from spiritual heart attak.
[Footnote]
a For samfala information moa, plis lukim story abaotem “Heart Attack—What Can Be Done?” long December 8, 1996, Awake! magasin, wea Olketa Jehovah’s Witness pablisim.
[Blurblong page 10]
NOGUD SPIRITUAL WEI FOR KAIKAI SAVVE MEKEM TOKPIKSA HEART PARALYZE OLSEM KAIKAI WEA NO HEALTHY SAVVE SPOELEM AND MEKEM OLKETA PIPE BILONG REALLY HEART KAMAP NOGUD
[Blurb long page 10]
SAMTING WEA KAMAOT FROM LIVING BILONG MAN WEA NO EXERCISE LONG SPIRITUAL WEI SAVVE BARAVA SERIOUS
[Blurb long page 11]
“WARI BILONG LIVING” SAVVE KILLIM DAE TOKPIKSA HEART
[Piksa long page 11]
For no lukaftarem spiritual health savve lead go long wei for kasem bigfala pain
[Olketa Piksa long page 13]
Wei for mekem grow gudfala spiritual wei savve protectim tokpiksa heart
[Piksa Credit Line long page 9]
AP Photo/David Longstreath