Kto wysłuchuje modlitwy o pokój?
DLACZEGO Indianin ustrojony w okazały pióropusz i duchowny greckiego Kościoła prawosławnego znaleźli się na tym samym podium? Dlaczego buddyjski dalajlama usiadł obok arcybiskupa Canterbury? Co mogło łączyć żydowskiego rabina z metropolitą rosyjskiego Kościoła prawosławnego? Dlaczego takiemu spotkaniu przewodniczył papież Jan Paweł II, głowa Kościoła katolickiego?
Jeszcze do niedawna było nie do pomyślenia, żeby papież wziął udział we wspólnych modlitwach z przywódcami innych znanych religii. Tymczasem pod koniec roku 1986 we włoskim mieście Asyżu papież uczestniczył w obchodach „dnia modlitwy o pokój światowy” razem z przedstawicielami tych wszystkich religii. Zgromadzenie to zostało zwołane z inicjatywy papieża w związku z ogłoszeniem przez ONZ roku 1986 Międzynarodowym Rokiem Pokoju.
W Asyżu odmawiano różne modlitwy o pokój. Ale kto ich słuchał? Czy trójosobowy Bóg chrześcijaństwa? Czy może Bóg żydów albo Allach, Bóg muzułmanów? A może Wielki Kciuk i Huczący Piorun, bóstwa czczone w afrykańskich religiach plemiennych? Czy którykolwiek z tych bogów wysłuchał odmawianych tam modłów? Ponieważ od spotkania w Asyżu upłynęło już nieco czasu, odpowiedź jest oczywista.
Co się tam wydarzyło?
Modlitwy zgromadzonych tam przywódców religijnych były punktem kulminacyjnym obchodów międzynarodowego dnia modlitwy, które się odbyły 27 października 1986 roku w Asyżu w środkowych Włoszech. Wzniesiono tam obszerne podium, nad którym z tyłu umieszczono napis „POKÓJ” w 14 językach. Przywódcy ponad 60 co ważniejszych religii zajęli miejsca w wielkim półkolu, w którego środku zasiadł papież. Następnie kolejno podchodzili do mównicy, aby się modlić. Telewizja przeprowadziła transmisję z tej uroczystości, którą — jak się ocenia — obejrzało 500 milionów ludzi na całym świecie.
Najpierw modlili się buddyści, którzy prosili o „ocean radości i szczęścia”. Następnie hindusi błagali o „pokój dla wszystkich stworzeń”. Muzułmanie natomiast modlili się: „Chwała Bogu, Panu światów”.
Przedstawiciele afrykańskich religii plemiennych błagali swoje bóstwa: „Obdarzcie nas pokojem”. „Ofiarujemy tę Fajkę Wielkiemu Duchowi — Matce Ziemi” — wołali północnoamerykańscy Indianie, paląc fajkę pokoju. Z kolei żydzi prosili: „Daj ziemi pokój”.
Przedstawiciele Kościołów katolickiego, anglikańskiego, luterańskiego oraz greckiego prawosławnego powiedzieli w modlitwie: „W pokoju i jedności błagamy Pana, Boga naszego”. Również sikhowie, wyznawcy zoroastryzmu i dżinizmu oraz sintoiści modlili się o powszechny pokój.
Nadanie temu rozgłosu
Prasa zwróciła uwagę na to, że nigdy dotąd nie zebrało się w jednym miejscu tylu czołowych przedstawicieli duchowieństwa różnych religii z całego świata, aby się modlić. Z tego względu spotkanie to nazwano „wydarzeniem historycznym”.
Zdaniem niektórych spełniło się wtedy pewne proroctwo biblijne. Ponieważ Asyż położony jest na wzgórzu, uznano to miejsce za symboliczną górę z wersetu 2 w rozdziale 4 proroctwa Micheasza. W jednym ze sprawozdań czytamy, że w Asyżu doszło do „spotkania, które 2700 lat temu prorok Micheasz przepowiedział następującymi słowami: ‚Stanie się to na końcu czasów: Będzie ustanowiona góra domu Pańskiego, utwierdzona na wierzchu gór (...). Pójdą liczne narody i powiedzą: „Chodźcie, wstąpmy na górę Pańską, (...) niech nas uczy dróg swoich”’” (Voce delle Contrade).
W gazecie Il Sabato napisano z entuzjazmem: „Coś takiego wydarzyło się po raz pierwszy od czasów budowy wieży Babel. Wówczas ludzie zostali podzieleni za to, że zapragnęli sięgnąć niebios. Dziś natomiast jednoczą się dzięki swym uczuciom religijnym, które umożliwiają im skorzystanie z Bożego daru, jakim jest pokój”.
Poważne wątpliwości
Oczywiście wydarzenie to nabrało wielkiego rozgłosu, ale wzbudziło też uzasadnione wątpliwości. W dzienniku La Nazione zapytano: „Czy to orędzie spełniło swój cel? Czy poruszyło serca pół miliarda telewidzów? Czy w jakiś sposób wpłynęło na nieustępliwe stanowiska zajmowane przez ludzi, którzy — bezpośrednio lub pośrednio — kierują biegiem wydarzeń na świecie i decydują o jego losie?”
Trzeźwo myślący ludzie zadają sobie jeszcze inne wnikliwe pytania: Czy Bóg wysłuchuje wszelkich modlitw bez względu na sposób, w jaki Mu się oddaje cześć? Czy można się o coś modlić, nie upewniwszy się wpierw, co sądzi o tym Bóg? Czy to spotkanie pobudziło ludzi do działania na rzecz pokoju? Czego uczy nas pod tym względem przeszłość? Ale przede wszystkim, co Pismo Święte mówi o zaprowadzeniu pokoju na całym świecie?
Ponadto mimo woli nasuwa się pytanie: Czy spotkanie w Asyżu przedstawicieli tylu różnych religii z całego świata nie było w gruncie rzeczy współczesnym odpowiednikiem budowy wieży Babel?