Czy o twoim wyznaniu ma decydować miejsce urodzenia?

NASZA mowa, sposób odżywiania i ubierania się czy też nawyk spania — wszystko to i jeszcze wiele więcej w znacznym stopniu zależy od tego, gdzie się urodziliśmy. Chociaż być może sobie tego nie uświadamiamy, środowisko, z którego się wywodzimy, wywiera wpływ na całe nasze życie; kształtuje nasze zwyczaje, sposób myślenia i poglądy.

María jest katoliczką, ponieważ urodziła się w katolickiej Hiszpanii. Martin jest luteraninem, bo przyszedł na świat w Lubece w północnych Niemczech. Abdullam urodził się w zachodnim Bejrucie i dlatego jest muzułmaninem.

Podobnie jak miliony innych, do dziś dnia trzymają się oni swojej wiary. W gruncie rzeczy religia często zależna jest jedynie od czynników geograficznych i historycznych. Chociaż o tym nie wiedzą, o ich religii mogła przed wiekami zadecydować zachcianka jakiegoś władcy.

Tak było z Lisettą, która urodziła się w pewnej wsi w Szwarcwaldzie w RFN. Ochrzczono ją w religii ewangelickiej, ponieważ od wielu pokoleń wszyscy mieszkańcy tej części wsi byli lojalnymi poddanymi protestanckich książąt Wirtembergii. Gdyby się urodziła na końcu ulicy, byłaby wierną katoliczką, ponieważ nad tą częścią panował władca katolicki.

Te sztuczne granice religijne zakreślono w czasach reformacji, a więc w XVI wieku. Po długim okresie krwawych walk na tle religijnym uzgodniono, że każdy książę orzeknie, którą religię mają wyznawać jego poddani. Uzasadniono to następująco: Skoro ludzie sami nie potrafią się porozumieć, decyzję musi powziąć monarcha.

Niektórzy nieszczęśni wieśniacy byli przeganiani z jednej religii do drugiej zależnie od tego, na którą się zdecydowali kolejni władcy. Jeżeli granica regionu przebiegała akurat przez jakąś miejscowość, obu jej częściom samowolnie narzucano odmienne religie.

Nie wszyscy władcy, którzy przyjęli protestantyzm, kierowali się pobożnością. Na przykład król Anglii Henryk VIII, niegdyś czołowy obrońca wiary katolickiej, rozgniewał się na papieża, gdy ten nie udzielił mu rozwodu z jego pierwszą żoną. Rozwiązał to w prosty sposób. Zerwał z Rzymem, ogłosił się najwyższym zwierzchnikiem Kościoła anglikańskiego i oczekiwał od poddanych, że pójdą w jego ślady, co większość z nich w końcu uczyniła.

Niekiedy misjonarze „nawracali” całe kraje, idąc ślad w ślad za zdobywcami. Pierwsi franciszkanie przybyli do Meksyku już w kilka lat po podboju tego kraju przez Hiszpanów. Szczycili się, że w ciągu zaledwie 30 lat ochrzcili ponad pięć milionów tubylców, chociaż początkowo nawet nie znali języków, którymi mówiła miejscowa ludność. Pewien historyk opisał to nawracanie całego narodu jako „niezwykłą mieszaninę przemocy, okrucieństwa, głupoty i chciwości, łagodzoną nieco przygodnymi przebłyskami wyobraźni i miłosierdzia”. A zatem ówczesne mocarstwa europejskie podzieliły świat zarówno pod względem politycznym, jak i religijnym.

Setki lat wcześniej w wyniku podboju Afryki Północnej, Bliskiego Wschodu i znacznych obszarów Azji przez muzułmanów większość mieszkańców tych terenów przyjęła islam.

Dziś na ogół nie pamięta się o tych historycznych przyczynach religijnego podziału ludzkości i większość wyznaje religię, w której się urodziła. Czy jednak o „wyborze” naszego wyznania miałby decydować przypadek? Czy wyznanie ma być tylko czymś, co się przejmuje po przodkach? Czy nie powinno być raczej wynikiem przemyślanej, rozsądnej decyzji? Przyjrzyjmy się bliżej chrystianizmowi z I wieku, żeby znaleźć odpowiedzi na powyższe pytania.

[Ilustracja na stronie 4]

Henryk VIII zadecydował o religii milionów ludzi