Możesz ulepszyć swą pamięć
„Mam bardzo słabą pamięć”. Czy doszedłeś kiedyś do takiego wniosku? Jeżeli tak, nie rozpaczaj. Dzięki kilku prostym radom i odrobinie wysiłku możesz osiągnąć zaskakujące rezultaty. Nie oceniaj zbyt nisko swego umysłu. Ma on zadziwiające możliwości.
JAK mózg wykonuje swe zdumiewające czynności? W ostatnich latach przebadano go z nie spotykaną dotąd skrupulatnością. Ale chociaż znamy go coraz lepiej, dalej niewiele wiemy o samych mechanizmach jego funkcjonowania.
Nie do końca wyjaśniono, jak przyswajamy sobie i zapamiętujemy informacje, niemniej naukowcy starają się zgłębić tę tajemnicę. Oceniają, że w procesie tym bierze udział w mózgu od 10 do 100 miliardów neuronów. Ale między tymi komórkami nerwowymi istnieje przynajmniej 10 000 razy tyle połączeń, czyli synaps. Według pewnej teorii wzmacniają się one przez używanie i w ten sposób się uczymy.
Z biegiem lat sprawność umysłowa na ogół słabnie, a reakcje powolnieją. Komórki mózgowe się nie regenerują i dorośli najwyraźniej stale tracą jakąś ich część. Jeśli jednak będziemy zatrudniać nasz umysł, zapewne na dłużej zachowamy jego sprawność.
Duży wpływ na mózg ma nastawienie. Optymistyczne i pogodne usposobienie pozwala mu lepiej funkcjonować, i to w każdym okresie życia. Niektóre emocje oddziałują na niego korzystnie, ale długotrwały i nadmierny stres ogranicza jego wydajność. W rozładowaniu napięcia psychicznego często pomaga gimnastyka.
Wszystko to brzmi zachęcająco, ale niezależnie od wieku zdarza się nam zapominać o ważnych sprawach. Czy można temu zaradzić? Sporo kłopotu sprawia nam utrwalenie w pamięci imion i nazwisk spotykanych osób.
Zapamiętywanie imion i nazwisk
Oto kilka prostych sugestii, niezwykle przydatnych w lepszym zapamiętywaniu imion. Bardzo pomocne jest okazywanie osobistego zainteresowania. Imię to dla człowieka coś ważnego. Często nie potrafimy przypomnieć sobie czyjegoś imienia, ponieważ za pierwszym razem niezbyt wyraźnie je usłyszeliśmy. Dlatego dobrze nastaw ucha, gdy ktoś ci się przedstawia. W razie potrzeby poproś o powtórzenie imienia. Użyj go parokrotnie podczas rozmowy. Wymień je też przy pożegnaniu. Będziesz mile zaskoczony skutecznością tych kilku propozycji.
Inny sposób pozwalający zapamiętać czyjeś imię polega na stworzeniu w umyśle obrazu, z którym się ono kojarzy. Jeszcze więcej osiągniesz, jeśli ten obraz ożywisz akcją.
Na przykład pewien człowiek miał trudności z zapamiętaniem imienia Renata, które nosiła przelotnie spotykana kobieta. Dlatego gdy ją widział, myślał o znaczeniu słowa „reneta” (odmiana jabłoni). Wyobrażał sobie kobietę zajadającą się soczystymi, aromatycznymi jabłkami. Za każdym razem skutkowało. Imię Renata szybko zapadło mu w pamięć.
W wielu imionach i nazwiskach nie dopatrzysz się żadnego znaczenia, będziesz więc musiał zastąpić je podobnymi słowami. Nic nie szkodzi, jeśli nie pokrywają się dokładnie z brzmieniem oryginału. Takie skojarzenia ułatwią zadanie twej pamięci. Znacznie lepiej utrwalą się w niej słowa i obrazy, które sam wymyślisz.
Poznałeś na przykład mężczyznę o nazwisku Krzysztof Urbanowicz. Mógłbyś sobie pomóc zamiennikiem: kryształ turban-bicz. Wyobraź sobie człowieka z kryształowym turbanem na głowie, wymachującego biczem.
Przez jakiś czas konsekwentnie stosuj tę metodę, a twój wysiłek zostanie nagrodzony. Harry Lorayne opisuje ten sposób w książce How to Develop a Super-Power Memory (Jak wyćwiczyć superpamięć) i sam z niego korzysta przy wielu okazjach, gdy spotyka sporo ludzi. „Nieraz przedstawiano mi sto do dwustu osób w niecały kwadrans”, opowiada, „a ja nie zapomniałem ani jednego imienia!”
Jak zapamiętać listę
Jak możesz udoskonalić zdolność zapamiętywania spisu rzeczy nie mających ze sobą żadnego związku? Prostą metodą jest tak zwany system skojarzeń. Oto, na czym polega: W wyobraźni tworzysz sobie obraz każdej rzeczy z listy, a następnie pierwszy obraz łączysz z drugim, potem drugi z trzecim i tak dalej.
Na przykład masz kupić w sklepie pięć artykułów: mleko, chleb, żarówkę, cebulę i lody. Zacznij od powiązania mleka z chlebem. Wyobraź sobie mleko, które wylewa się z bochenka chleba. Chociaż to nonsens, pomoże tym dwóm produktom zapisać się w twojej pamięci. Spróbuj jeszcze ożywić ten obraz i zobaczyć, jak sam wylewasz to mleko.
Po skojarzeniu mleka z chlebem weź pod uwagę następną rzecz — żarówkę. Mógłbyś powiązać ją z chlebem, widząc w umyśle, jak usiłujesz wkręcić bochenek w jej oprawkę. Teraz połącz ten trzeci element z cebulą przez wyobrażenie sobie, że obierasz wielką żarówkę, roniąc przy tym łzy. Oczywiście najlepiej, jeśli sam utworzysz skojarzenia. Czy umiałbyś to zrobić z ostatnimi artykułami? Być może posmakujesz w myślach lodów o smaku cebulowym!
Przekonaj się, czy potrafisz odtworzyć ten spis z głowy. Potem sprawdź swoją pamięć, sporządzając własną listę. Może być tak długa, jak tylko zechcesz. Pamiętaj, że łatwiej sobie przyswoisz skojarzenie, jeśli będzie w nim trochę humoru lub nawet niedorzeczność czy dysproporcja. Łącz kolejne obrazy ze sobą, starając się ożywić je akcją.
Niektórzy mogą twierdzić, że ten sposób zabiera więcej czasu niż zwykłe nauczenie się listy na pamięć. Dłużej się go jednak objaśnia niż stosuje. Kiedy nabierzesz nieco wprawy, skojarzenia będą się nasuwały błyskawicznie, a listę zapamiętasz i przypomnisz sobie znacznie szybciej, niż gdybyś nie uwzględniał tej metody. Kiedy 15 osób poproszono o zwyczajne nauczenie się na pamięć spisu 15 różnych rzeczy, średnia liczba zapamiętanych przedmiotów wyniosła 8,5. Ta sama grupa miała utrwalić sobie inną listę przy użyciu systemu skojarzeń i wtedy osiągnęła przeciętną 14,3. Oczywiście gdy wybierając się na zakupy, nie zapomnisz zabrać listy sprawunków, twój wynik wyniesie 15, czyli 100 procent!
Jak zapamiętać to, co się czyta
W dzisiejszej dobie natłoku informacji, większość z nas potrzebuje pomocy również w zakresie owocnego ich przyswajania. Umiejętność ta jest niezbędna w szkole, w pracy, do samokształcenia oraz w przygotowywaniu się do publicznego przemawiania. Ponadto chrześcijanin musi rezerwować czas na osobiste studium Biblii (Jana 17:3).
Może jednak powiesz: „Ale ja mam kłopoty z zapamiętaniem tego, co czytam”. Jak temu zaradzić? Aby przyswoić sobie czytany materiał, trzeba się nauczyć jak najlepiej wykorzystywać czas przeznaczany na studiowanie. Oto kilka sugestii.
Podczas studium dużą rolę odgrywa zorganizowanie. Miej w zasięgu ręki książki, kartkę papieru i przybory do pisania. Postaraj się o dobrze oświetlony, przyjemny kącik, w którym raczej nic nie rozpraszałoby twojej uwagi. Wyłącz radio i telewizor.
Obierz sobie stałą porę. Niektórym więcej korzyści przynosi czytanie każdego dnia po trochu niż poświęcanie na to wielu godzin naraz. Dobrze jest podzielić studium na etapy. Zamiast siedzieć jednym ciągiem dwie godziny, lepiej podzielić ten czas na odcinki po 25 do 40 minut, robiąc między nimi kilkuminutowe przerwy. Udowodniono, że taka metoda usprawnia późniejsze przywoływanie na pamięć nagromadzonych informacji.
Określ, ile materiału chciałbyś rozważyć w czasie studium. Łatwiej się wtedy skupisz. Zanim zaczniesz czytać książkę, przeznacz kilka minut na jej wstępny przegląd. Popatrz na tytuł. Prześledź wzrokiem spis treści, będący streszczeniem publikacji. Następnie zapoznaj się z wprowadzeniem, które naświetli ci cel i poglądy autora.
Zanim zaczniesz czytać rozdział, najpierw go przejrzyj. Zwróć uwagę na śródtytuły, ilustracje, ramki, streszczenia oraz na pierwszy i ostatni akapit. Przebiegnij wzrokiem pierwsze zdania każdego akapitu. Często zawierają one kluczowe myśli. Spróbuj wyrobić sobie ogólne wyobrażenie o treści rozdziału. Zastanów się: Co ten rozdział ma udowodnić? Jakie korzyści mogę z niego odnieść? Jakie są główne argumenty?
Duże znaczenie ma też skoncentrowanie uwagi. Powinieneś dać się pochłonąć lekturze. Chodzi o to, byś potrafił w pełni się zaangażować w studium. Rozniecaj w sobie entuzjazm przez zastanawianie się nad praktyczną wartością zdobywanych informacji. Twórz w umyśle obrazy. Jeżeli pozwala na to materiał, zatrudniaj w wyobraźni zmysły węchu, smaku i dotyku.
Jeżeli uchwyciłeś sens treści, jesteś przygotowany do zrobienia notatek. Umiejętne notowanie przyśpiesza zrozumienie informacji, a potem ich odtwarzanie. W zapiskach nie musisz ujmować całych zdań, lecz kluczowe słowa lub zwroty, które pomogą ci przypomnieć sobie najważniejsze myśli.
Opanowanie materiału jeszcze nie oznacza, iż w przyszłości będziesz w stanie wszystko sobie przypomnieć. Prawdą jest bowiem, że w ciągu 24 godzin może ulecieć z pamięci aż 80 procent nagromadzonych wiadomości, przynajmniej na pewien czas. Nie brzmi to zbyt zachęcająco, jednakże sporą, a nawet dużą część tych 80 procent da się odzyskać przez powtarzanie. Po każdym etapie studium zrób sobie kilkuminutową powtórkę. W miarę możliwości uczyń to także następnego dnia, potem za tydzień i za miesiąc. Stosując się do tych sugestii, najlepiej wykorzystasz cenny czas poświęcany na studium oraz zapamiętasz to, co czytasz.
A zatem nie oceniaj swych zdolności zbyt nisko. Możesz ulepszyć swą pamięć. Pewien naukowiec nazwał mózg „najbardziej skomplikowaną rzeczą, jaką odkryto do tej pory we wszechświecie”. Umysł człowieka dowodzi zdumiewającej mądrości i potęgi naszego Stwórcy, Jehowy (Psalm 139:14).
[Ilustracje na stronie 15]
Aby zapamiętać listę, zastosuj system skojarzeń: Stwórz w umyśle obraz każdej rzeczy. Potem skojarz pierwszy obraz z drugim i tak dalej
Lista zakupów:
1. Mleko połączenie 1 z 2
2. Chleb połączenie 2 z 3
3. Żarówka połączenie 3 z 4
4. Cebula połączenie 4 z 5
5. Lody