Miejcie przed oczami wzory wielkoduszności

„Bóg (...) z dużą miarą wielkoduszności tolerował naczynia srogiego gniewu gotowe na zagładę” (RZYMIAN 9:22).

1. (a) Pod jakim względem odnosimy pożytek z natchnionego Słowa Bożego? (b) Dlaczego w związku z tym rozpatrujemy przymiot wielkoduszności?

JEHOWA Bóg, nasz Stwórca, dał swe natchnione Słowo, Pismo Święte, by nam służyło za ‛lampę dla naszych stóp i światło na naszym szlaku’ (Psalm 119:105). Dzięki temu Słowu każdy może być „w pełni wyposażony do wszelkiej dobrej pracy” (2 Tymoteusza 3:16, 17). Niemałą pomocą są pod tym względem opisane w Biblii wspaniałe wzory wielkoduszności. Przymiot ten należy do owoców ducha Bożego i stanowi niezbędny warunek zaskarbienia sobie uznania Jehowy oraz zgodnej współpracy z bliźnimi (Galatów 5:22, 23).

2. Co oznacza greckie słowo oddane przez „wielkoduszność” i zwłaszcza kto jest wzorem w przejawianiu tej zalety?

² Grecki wyraz przetłumaczony na „wielkoduszność” oznacza dosłownie „wielkość ducha”. W pewnym leksykonie zdefiniowano wielkoduszność jako „opanowanie, które w obliczu prowokacji powstrzymuje przed natychmiastowym odwetem lub ukaraniem” (Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words [Słownik objaśniający wyrażenia ze Starego i Nowego Testamentu] pod redakcją W. E. Vine’a, tom 3, strona 12). Człowiek wielkoduszny przejawia panowanie nad sobą i jest nieskory do gniewu. A kto jest niedościgłym wzorem wielkoduszności i powolności do gniewu? Sam Jehowa Bóg. W Księdze Wyjścia 34:6 czytamy, iż Jehowa to „Bóg miłosierny i łaskawy, nieskory do gniewu, a przepełniony serdeczną życzliwością i prawdą”. Pismo Święte jeszcze w ośmiu innych miejscach podaje, że Jehowa jest „nieskory do gniewu” (Liczb 14:18; Nehemiasza 9:17; Psalm 86:15; 103:8; 145:8; Joela 2:13; Jonasza 4:2; Nahuma 1:3).

3. Jakie przymioty Jehowy wiążą się z Jego wielkodusznością?

³ Od Jehowy Boga całkiem słusznie można oczekiwać, że będzie wielkoduszny, czyli powolny do gniewu, gdyż jest nieskończenie mądry i potężny oraz doskonały w sprawiedliwości, a do tego jest uosobieniem miłości (Powtórzonego Prawa 32:4; Hioba 12:13; Izajasza 40:26; 1 Jana 4:8). Panuje nad swymi przymiotami, utrzymując je zawsze w doskonałej równowadze. Co nam wyjawia w swoim Słowie na temat przyczyn i sposobów okazywania wielkoduszności wobec niedoskonałych ludzi?

Wielkoduszny przez wzgląd na swe imię

4. Z jakich dwóch uzasadnionych powodów Bóg okazuje wielkoduszność grzesznikom?

⁴ Dlaczego Jehowa jest wielkoduszny? Dlaczego nie od razu wymierza karę grzesznikom? Przyczyną nie jest obojętność ani oziębły stosunek do sprawiedliwości. Jehowa z uzasadnionych powodów jest nierychły do gniewu i nie śpieszy się z ukaraniem. Po pierwsze, życzy sobie, by Jego imię stało się znane. Po drugie, rozstrzygnięcie kwestii spornych powstałych podczas buntu w Edenie, a dotyczących zwierzchnictwa Bożego oraz prawości stworzeń ludzkich, wymaga czasu. Po trzecie, Bóg okazuje wielkoduszność, żeby błądzącym dać szansę poprawy.

5, 6. Dlaczego Jehowa przejawiał wielkoduszność w związku z buntem stworzeń ludzkich?

⁵ Jehowa postąpił wielkodusznie wobec pierwszej pary ludzkiej w ogrodzie Eden. Kiedy złamali zakaz spożywania owoców z drzewa poznania dobra i zła, mógł bezzwłocznie zgładzić zarówno ich, jak i upadłego anioła, który zwiódł Ewę. Nie podlegało dyskusji, że Jehowa był rozgniewany na tę trójkę buntowników, obrazili bowiem Jego poczucie praworządności i sprawiedliwości. W niczym nie naruszyłby swych praw, gdyby ich od razu zgładził. Bóg ostrzegł pierwszego człowieka, Adama: „Ale co do drzewa poznania dobra i zła, z tego nie będziesz jeść, bo dnia, którego zjesz z niego, stanowczo umrzesz” (Rodzaju 2:17). W tym samym dniu, w którym Adam zgrzeszył, Bóg pociągnął winowajców do odpowiedzialności i skazał ich na śmierć. Pod względem prawnym Adam i Ewa umarli właśnie tego dnia. Jednakże nasz wielkoduszny Stwórca pozwolił Adamowi dożyć 930 lat (Rodzaju 5:5).

⁶ Jehowa Bóg miał słuszne powody, by w tym wypadku być wielkodusznym, czyli powolnym do gniewu. Gdyby momentalnie zgładził buntowników, nie dałby odprawy Diabłu, który szyderczo sugerował, że Jehowa nie zasługuje na odbieranie czci i nie będzie miał na ziemi sług, którzy by bez względu na okoliczności zachowali prawość wobec Niego. Ponadto nie dano by odpowiedzi na następujące pytania: Czyja to wina, że Adam i Ewa zgrzeszyli? Czy Jehowa stworzył ich zbyt słabymi pod względem moralnym, by mogli oprzeć się pokusie, a potem ukarał ich za niedopisanie? Kwestie te wyjaśniono w 1 i 2 rozdziale Księgi Hioba. Jehowa pozwolił ludziom zaludnić ziemię, dając im w ten sposób możliwość wykazania, że oskarżenia Szatana są fałszywe.

7. Dlaczego Jehowa nie zgładził bezzwłocznie faraona?

⁷ Kiedy Jehowa miał wyprowadzić Izraelitów z niewoli egipskiej, ponownie dał wyraz swej wielkoduszności. Mógł przecież natychmiast zniszczyć faraona i jego wojska. Nie zrobił tego jednak i przez jakiś czas ich tolerował. Z jakich istotnych powodów? Otóż w miarę upływu czasu faraon stawał się coraz bardziej uparty i nie chciał pozwolić Izraelitom, by jako wolny lud Jehowy opuścili Egipt. Tym samym wykazał, że jest ‛naczyniem gniewu’, zasługującym na zagładę za przeciwstawianie się Jehowie (Rzymian 9:14-24). Ale Bóg postąpił wielkodusznie z jeszcze ważniejszej przyczyny. Za pośrednictwem Mojżesza powiedział do faraona: „Już teraz mógłbym wyciągnąć rękę i dotknąć ciebie i lud twój zarazą, byś został usunięty z ziemi. Lecz dlatego zostawiłem cię przy życiu, byś zobaczył siłę moją i by imię moje zostało rozsławione po całej ziemi” (Wyjścia 9:15, 16, BT).

8. Z jakiego powodu Bóg nie wytracił na pustyni zbuntowanych Izraelitów?

⁸ Jehowa miał też słuszne powody do przejawiania wielkoduszności w czasie wędrówki Izraelitów po pustyni. Na jakąż próbę wystawili Jego cierpliwość kultem złotego cielca oraz brakiem wiary, gdy dziesięciu zwiadowców powróciło ze złymi wieściami! Bóg nie zgładził swego ludu, ponieważ w grę wchodziło Jego imię oraz reputacja. Istotnie, Jehowa okazał wielkoduszność głównie przez wzgląd na swe imię (Wyjścia 32:10-14; Liczb 14:11-20).

Wielkoduszny przez wzgląd na ludzi

9. Dlaczego Jehowa okazywał wielkoduszność za dni Noego?

⁹ Odkąd Adam skrzywdził swym grzechem całe przyszłe potomstwo, Jehowa jest wielkoduszny przez wzgląd na ludzi. Kierując się tym przymiotem, umożliwia naprawienie popełnionego wtedy zła, daje bowiem skruszonym grzesznikom czas na pojednanie się z Nim (Rzymian 5:8-10). Jehowa Bóg okazał też wielkoduszność za dni Noego. W owym czasie „Jehowa ujrzał, że na ziemi pełno jest zła człowieczego i że każda myśl serca człowieka wciąż tylko skłania się ku złu” (Rodzaju 6:5). Chociaż mógł usunąć rodzaj ludzki zaraz po stwierdzeniu takich warunków, postanowił położyć im kres dopiero po upływie 120 lat (Rodzaju 6:3). Dzięki temu przejawowi wielkoduszności Noe mógł zostać ojcem trzech synów, ci z kolei zdążyli dorosnąć i się ożenić, a potem wszyscy razem zbudowali arkę, w której uratowali swe dusze i zapewnili schronienie zwierzętom. Utorowało to drogę do realizacji pierwotnego zamierzenia Bożego wobec ziemi.

10, 11. Dlaczego Jehowa był tak wielkoduszny wobec narodu izraelskiego?

¹⁰ Inna definicja wielkoduszności dotyczy zwłaszcza stosunków Boga z Jego ludem. Przymiot ten określono jako „cierpliwe znoszenie krzywdy lub prowokacji połączone z nietraceniem nadziei na poprawę napiętych stosunków” (Insight on the Scriptures [Wnikliwe badanie Pism], leksykon biblijny wydany przez Towarzystwo Strażnica, tom 2, strona 262). Wskazuje to na jeszcze jedną przyczynę wielkoduszności Boga wobec Izraelitów. Raz po raz odwracali się od Jehowy i popadali w niewolę narodów pogańskich, On jednak wielkodusznie ich wyzwalał i dawał im możność okazania skruchy (Sędziów 2:16-20).

¹¹ Większość królów izraelskich wciągała swych poddanych w fałszywy kult. Czy Bóg od razu odrzucił ten naród? Nie, Jehowa nie rezygnował szybko z nadziei na poprawę nadwerężonych stosunków. Był nieskory do gniewu. W swej wielkoduszności nieraz dawał im szansę okazania skruchy. Księga 2 Kronik 36:15, 16 (BT) informuje: „Bóg ich ojców, Jahwe, bez wytchnienia wysyłał do nich swoich posłańców, albowiem litował się nad swym ludem i nad swym mieszkaniem. Oni jednak szydzili z Bożych wysłanników, lekceważyli ich słowa i wyśmiewali się z Jego proroków, aż wzmógł się gniew Jahwe na Jego naród do tego stopnia, iż nie było już ocalenia”.

12. Jak Chrześcijańskie Pisma Greckie wyjaśniają przyczynę wielkoduszności Jehowy?

¹² Również Chrześcijańskie Pisma Greckie świadczą o tym, że Jehowa okazuje wielkoduszność, by pomóc błądzącym członkom swego ludu. Na przykład chrześcijanom, którzy dopuścili się występków, apostoł Paweł zadaje pytanie: „Czy gardzisz bogactwami Jego życzliwości i wyrozumiałości oraz wielkoduszności, nie wiedząc, że życzliwie usposobiony Bóg próbuje doprowadzić ciebie do skruchy?” (Rzymian 2:4). Podobną myśl zawiera wypowiedź Piotra: „Jehowa nie jest powolny w sprawie swej obietnicy, jak to niektórzy uważają za powolność, tylko jest cierpliwy wobec was, ponieważ pragnie, żeby nikt nie uległ zagładzie, ale by wszyscy zdobyli się na skruchę” (2 Piotra 3:9). Całkiem słusznie polecono nam ‛cierpliwość naszego Pana uważać za wybawienie’ (2 Piotra 3:15). A zatem Jehowa jest wielkoduszny nie z powodu opieszałości bądź kierowania się uczuciami, lecz ze względu na swoje imię i zamierzenie oraz swoje przymioty: miłość i miłosierdzie.

Jezus wzorem wielkoduszności

13. Jak Biblia poświadcza, że Jezus Chrystus był wielkoduszny?

¹³ Drugim po Bogu wzorem wielkoduszności jest dla nas Jego Syn, Mesjasz, Jezus Chrystus. Dał nam wspaniały przykład powściągliwości, gdyż pomimo prowokacji nie starał się pośpiesznie oddać wet za wet.a Prorok Izajasz przepowiedział, że Mesjasz będzie wielkoduszny: „Znęcano się nad nim, lecz on znosił to w pokorze i nie otworzył swoich ust, jak jagnię na rzeź prowadzone i jak owca przed tymi, którzy ją strzygą, zamilkł i nie otworzył swoich ust” (Izajasza 53:7, Bw). Apostoł Piotr poświadczył prawdziwość tych słów: „Kiedy go obrzucano obelgami, nie odwzajemniał się także obelgami. Kiedy cierpiał, nie odgrażał się, lecz polecał siebie Temu, który sądzi sprawiedliwie” (1 Piotra 2:23). Na jakąż próbę wystawiali Jezusa jego uczniowie ciągłymi sporami o to, kto z nich jest największy! A jakże wielkoduszny i cierpliwy był wobec nich! (Marka 9:34; Łukasza 9:46; 22:24).

14. Do czego powinien nas pobudzać dany przez Jezusa wzór wielkoduszności?

¹⁴ W okazywaniu wielkoduszności powinniśmy naśladować Jezusa. Paweł napisał: „Biegnijmy wytrwale w wyznaczonych nam zawodach, wpatrując się pilnie w Głównego Pośrednika i Udoskonaliciela naszej wiary, Jezusa. Dla radości, która była wystawiona przed nim, zniósł pal męki, nie bacząc na hańbę, i zasiadł po prawicy tronu Bożego. Istotnie, weźcie ściśle pod uwagę tego, który przetrwał takie sprzeciwy ze strony grzeszników, czynione wbrew ich własnym interesom, abyście się nie znużyli i nie załamali w swych duszach” (Hebrajczyków 12:1-3).

15. Skąd wiadomo, że Jezus był wielkoduszny i nie cofał się przed próbami?

¹⁵ Postawa Jezusa podczas aresztowania świadczy o tym, że przejawiał wielkoduszność i był gotów przechodzić próby. Skarciwszy Piotra, który dobył miecza w obronie Mistrza, powiedział: „Czy myślisz, że nie mógłbym prosić Ojca mego, a On wystawiłby mi teraz więcej niż dwanaście legionów aniołów? Ale jak by wtedy wypełniły się Pisma, że tak się stać musi?” (Mateusza 26:51-54, Bw; Jana 18:10, 11).

Inne wzory wielkoduszności

16. Jak Pismo Święte wykazuje, że Józef, syn Jakuba, był wielkoduszny?

¹⁶ Nawet niedoskonali, grzeszni ludzie mogą przejawiać wielkoduszność. Pisma Hebrajskie zawierają takie przykłady cierpliwego znoszenia krzywd. Jednym z nich był Józef, syn hebrajskiego patriarchy Jakuba. Jakże cierpliwie znosił niesprawiedliwość, której doznał od swych przyrodnich braci, a potem od żony Potyfara! (Rodzaju 37:18-28; 39:1-20). Józef nie pozwolił, by te próby napełniły go rozgoryczeniem. Świadczy o tym jego wypowiedź do braci: „Nie trapcie się ani nie róbcie sobie wyrzutów, żeście mnie tu sprzedali, gdyż Bóg wysłał mnie przed wami, aby was zachować przy życiu” (1 Mojżeszowa [Rodzaju] 45:4, 5, Bw). Józef ustanowił naprawdę wspaniały wzór wielkoduszności!

17, 18. Co świadczy o wielkoduszności Dawida?

¹⁷ Innym wiernym sługą Jehowy cierpliwie znoszącym krzywdy i okazującym wielkoduszność był Dawid. Ścigany niczym pies przez zawistnego króla Saula, dwukrotnie mógł się zemścić i go zabić (1 Samuela 24:2-23, Bw; 26:1-25). Ale Dawid czekał na Boga, jak to wyjaśnił Abiszajowi: „Tylko sam Jahwe może go [Saula] pozbawić życia — albo nadejdzie jego dzień i umrze, albo też pójdzie na wojnę i polegnie. Niech mię strzeże Jahwe, bym to ja miał podnieść rękę na pomazańca Jahwe!” (1 Samuela 26:10, 11, Biblia poznańska). Dawid mógł więc położyć kres tropieniu go przez Saula, wolał jednak być wielkoduszny.

¹⁸ Zastanówmy się też, co się wydarzyło, gdy król Dawid uciekał przed swym zbuntowanym synem Absalomem. Beniaminita Szymei z domu Saula ciskał w Dawida kamieniami i mu złorzeczył, wołając: „Precz, precz, mężu krwią splamiony, nikczemniku!” Abiszaj był gotów go zabić, ale Dawid nie chciał się mścić. Także w tym wypadku okazał wielkoduszność (2 Samuela 16:5-13, Bw).

Wzór apostoła Pawła

19, 20. Jak apostoł Paweł dowiódł, że jest wielkoduszny?

¹⁹ W Chrześcijańskich Pismach Greckich znajdujemy jeszcze jeden piękny przykład wielkoduszności ze strony niedoskonałego człowieka. Chodzi o apostoła Pawła. Cierpliwie okazywał on wytrwałość i wielkoduszność zarówno wobec swych przeciwników religijnych, jak i rzekomych chrześcijan. Paweł był wielkoduszny, mimo iż niektórzy członkowie zboru korynckiego mówili: „Listy [jego] (...) są groźne i mocne, lecz gdy zjawi się osobiście, jest słaby, a jego słowo nic nie znaczy” (2 Koryntian 10:10, Bp; 11:5, 6, 22-33).

²⁰ Słusznie więc Paweł powiedział do Koryntian: „We wszystkim okazujemy się sługami Bożymi w wielkiej cierpliwości, w uciskach, w potrzebach, w utrapieniach, w chłostach, w więzieniach, w niepokojach, w trudach, w czuwaniu, w postach, w czystości, w poznaniu, w wielkoduszności, w uprzejmości, w Duchu Świętym, w miłości nieobłudnej” (2 Koryntian 6:4-6, Bw). W podobnym duchu napisał do swego współpracownika Tymoteusza: „Poszedłeś ściśle za moją nauką, moim biegiem życia, moim celem, moją wiarą, moją wielkodusznością, moją miłością, moją wytrwałością, za moimi prześladowaniami, moimi cierpieniami, (...) a jednak z nich wszystkich Pan mnie wyzwolił” (2 Tymoteusza 3:10, 11). Jakże wspaniały wzór wielkoduszności dał nam apostoł Paweł!

21. W czym nam pomoże następny artykuł?

²¹ Pismo Święte zawiera całe mnóstwo pięknych przykładów wielkoduszności. Najdoskonalszym wzorem jest Jehowa i Jego umiłowany Syn. Jakież to jednak pokrzepiające, że cechę tę przejawiali również niedoskonali ludzie, tacy jak Józef, Dawid i apostoł Paweł! Następny artykuł ma na celu pomóc nam pójść w ich ślady.

[Przypis]

Jak byś odpowiedział?

◻ Co to znaczy być wielkodusznym?

◻ Głównie z jakich powodów Jehowa okazuje wielkoduszność?

◻ W jaki sposób Jezus przejawiał wielkoduszność?

◻ Jak Biblia dowodzi, że niedoskonali ludzie mogą być wielkoduszni?

[Ilustracje na stronie 10]

Józef, Jezus, Dawid, Paweł i Hiob byli wzorami wielkoduszności

[Ilustracja na stronie 13]

Jezus był wielkoduszny wobec swych uczniów