Zjednoczeni w podzielonym kraju

Od roku 1948 do początku lat 90. XX wieku w RPA obowiązywała polityka apartheidua. W tym czasie wiele osób źle traktowało ludzi odmiennej rasy. Kallie, który wtedy był sklasyfikowany jako „kolorowy” (o pochodzeniu mieszanym), wspomina: „Nie-biali też dyskryminowali innych nie-białych”.

Świadkowie Jehowie w RPA wywodzą się z wielu grup etnicznych. Jak radzili sobie w czasach apartheidu? I czego możemy się nauczyć z tej części ich historii?

Radzenie sobie z niebezpieczeństwami wynikającymi z podziałów

W RPA niektóre osoby sprzeciwiające się narzuconej przez państwo segregacji rasowej organizowały protesty. Wiele z nich zostało uwięzionych, a niektóre nawet straciły życie. To z kolei prowadziło do jeszcze większej agresji ze strony przeciwników rządu. Natomiast Świadkowie Jehowy przestrzegali prawa i nie brali udziału w protestach ani próbach zmiany rządu. W ten sposób naśladowali chrześcijan z I wieku, którzy ‛byli podporządkowani władzom zwierzchnim’ (Rzymian 13:1, 2).

Wiele razy próbowano zmusić Świadków Jehowy, żeby porzucili swoją neutralność i stanęli po którejś ze stron. Ale robiąc to, mogliby się uwikłać w pełen przemocy konflikt polityczny albo nawet zacząć walczyć ze swoimi duchowymi braćmi. Na przykład „w trakcie protestów w 1976 roku wielu uczniów szkół średnich zmuszano do przyłączenia się do zamieszek” — mówi Thembsie. „Wzburzeni uczniowie chodzili od domu do domu i namawiali kolejnych uczniów, żeby się do nich przyłączyli. Gdybyś im odmówił, mogliby spalić twój dom albo pobić cię na śmierć”. Pewien lider partii opozycyjnej powiedział Świadkowi Jehowy o imieniu Theophilus: „Jak rozprawimy się z białymi, to wybijemy was, bo nie chcieliście walczyć za swój kraj”.

Zgromadzanie się w podzielonym państwie

Mimo trudności wywołanych przez apartheid Świadkowie w RPA nadal spotykali się, żeby oddawać cześć Bogu (Hebrajczyków 10:24, 25). Z powodu apartheidu wiele osób było bardzo biednych i niektóre zbory nie były w stanie wybudować Sali Królestwab. „Przez wiele lat musieliśmy wynajmować miejsca, w których panowały kiepskie warunki” — mówi Enver. „Dlatego mój ojciec zaproponował, żeby zebrania odbywały się u nas w domu. Dwa razy w tygodniu całą rodziną przekształcaliśmy nasz dom w Salę Królestwa. Czasami zbierało się w nim ponad 100 osób. Po zebraniach często zapraszaliśmy wszystkich na mały poczęstunek”.

Bracia znajdowali sprytne sposoby na pokonywanie przeszkód, które stwarzał apartheid. Na przykład w prowincji Limpopo biały brat, który miał przemawiać na zgromadzeniu obwodowym w strefie zamieszkanej przez czarnych, nie dostał pozwolenia na wejście. Dlatego porozmawiał z białym właścicielem farmy, która graniczyła z tą strefą, i doszli do porozumienia. Podczas zgromadzenia słuchacze znajdowali się po jednej stronie płotu, a ten brat po drugiej.

Świadczenie na terenach objętych segregacją rasową

W czasach apartheidu poszczególne rasy musiały mieszkać w wydzielonych strefach. Dlatego na terenie danego zboru zazwyczaj mieszkali ludzie tej samej rasy. W tamtym czasie Świadkowie musieli się wykazywać elastycznością, kiedy organizowali głosicieli do służby kaznodziejskiej. Na przykład ze szczególnymi wyzwaniami wiązało się głoszenie na terenach nieprzydzielonych. „Często nie było miejsca, gdzie nie-biali mogliby przenocować. Dlatego spaliśmy w autach albo pod drzewami” — mówi Krish, który był sklasyfikowany jako „Hindus”. „Rano myliśmy się w łazience na stacji benzynowej. Ale czasami nawet i tam były oznaczenia ‚Tylko dla białych’. Mimo tych przeszkód bracia i siostry gorliwie brali udział w służbie i z radością głosili na wiejskich terenach, gdzie wiele osób okazywało zainteresowanie”.

Nawet w tych trudnych czasach liczba Świadków cały czas się zwiększała. Kiedy w 1948 roku przyjęto politykę apartheidu, w RPA było 4831 głosicieli. A kiedy w roku 1994 ją porzucono, liczba głosicieli wynosiła 58 729. Z czasem nastąpił jeszcze większy wzrost. W 2021 roku liczba głosicieli w RPA osiągnęła nową najwyższą — 100 112.

Otoczeni przez nienawiść, zjednoczeni dzięki miłości

W czasach obowiązywania apartheidu Świadkowie Jehowy w RPA żyli w kraju, w którym panowała segregacja rasowa. W takim środowisku robili wszystko, co mogli, żeby okazywać miłość i zachęcać do jedności między ludźmi ze wszystkich ras. Robili to, ucząc tego, co mówi Biblia, i stosując się do zawartych w niej zasad (Dzieje 10:34, 35). Chociaż otaczała ich nienawiść, jednoczyła ich miłość (Jana 13:34, 35).

W 1993 roku Świadkowie Jehowy zorganizowali w RPA kongres, na którym byli obecni ludzie różnych ras. Pewien wpływowy polityk widział, jak Świadkowie z RPA ciepło witają i ściskają na lotnisku delegatów z innych krajów. Powiedział: „Gdyby wśród nas panowała taka sama jedność, już dawno rozwiązalibyśmy nasze problemy”.