ALEKSANDRIA

Za czasów Jezusa i apostołów słynna metropolia w Egipcie. Współczesna Aleksandria (po arab. Al-Iskandarija) jest miastem portowym usytuowanym w tym samym miejscu, ale świetnością nie dorównuje starożytnej Aleksandrii.

Nazwa miasta wywodzi się od Aleksandra Wielkiego, który nakazał je zbudować w 332 r. p.n.e. Z czasem Aleksandria stała się głównym miastem egipskim, a za Ptolemeuszów, hellenistycznych władców Egiptu, została stolicą. Była nią w 30 r. p.n.e., kiedy to panowanie nad krajem przejęli Rzymianie; w okresie rzymskim i bizantyjskim, aż do inwazji arabskiej w VII w. n.e., służyła za centrum administracyjne Egiptu.

Przez długi czas znaczną część mieszkańców Aleksandrii — których liczba w szczytowym okresie prawdopodobnie sięgała 500 000 — stanowili Żydzi. Wielu z nich było potomkami uchodźców, którzy uciekli do Egiptu po upadku Jerozolimy w 607 r. p.n.e. Podobno za czasów Tyberiusza Żydzi byli trzecią pod względem liczebności grupą etniczną. W swojej dzielnicy, Regio Judaeorum, mogli żyć według własnych praw i mieli swego namiestnika, zwanego alabarchą.

To właśnie w Aleksandrii powstała grecka Septuaginta, pierwsze tłumaczenie Pism Hebrajskich. Dokonali go Żydzi aleksandryjscy, którzy rozpoczęli prace najwyraźniej za panowania Ptolemeusza II Filadelfosa (285-246 p.n.e.).

W Biblii znajdujemy niewiele wzmianek o Aleksandrii. „Aleksandryjczycy”, czyli Żydzi z Aleksandrii, znajdowali się wśród tych, którzy toczyli spór ze Szczepanem przed jego rozprawą. Aleksandria była rodzinnym miastem wymownego Apollosa. Z niej też pochodziły dwa statki, którymi Paweł podróżował jako więzień do Rzymu. Niewątpliwie należały do licznej floty dużych statków aleksandryjskich, przewożących zboże do Puteoli w Italii. Przecinały one Morze Śródziemne, choć niekiedy płynęły wzdłuż brzegu, zawijając do portów Azji Mniejszej (Dz 6:9; 18:24; 27:6; 28:11).