JABŁKO

(hebr. tappúach).

Istnieje sporo hipotez co do nazwy drzewa i owocu określanego hebrajskim słowem tappúach. Wskazuje ono na coś, co ma wyjątkowy zapach. Wspomniany wyraz pochodzi od rdzenia nafách, który znaczy „tchnąć; westchnąć; z trudem łapać oddech” (Rdz 2:7; Hi 31:39; Jer 15:9). Milton C. Fisher tak o tym napisał: „Na pierwszy rzut oka związek semantyczny [z wyrazem nafách] wydaje się naciągany, ale pojęcia ‚oddychanie’ i ‚wydzielanie zapachu’ są ze sobą powiązane. Forma oboczna puah znaczy zarówno ‚dmuchać’, jak i ‚wydzielać przyjemną woń; pachnieć’” (Theological Wordbook of the Old Testament, red. R. L. Harris, 1980, t. 2, s. 586).

Jabłko proponowano zastąpić różnymi owocami, m.in. pomarańczą, cytryną, pigwą lub morelą, a to głównie dlatego, że gorący i suchy klimat panujący w przeważającej części Palestyny nie sprzyja uprawie jabłoni. Jednakże pokrewny arabski wyraz tuffa oznacza przede wszystkim „jabłko” i co ciekawe, zachował się w arabskich odpowiednikach hebrajskich nazw geograficznych Tappuach i Bet-Tappuach (nadanych owym miejscom przypuszczalnie ze względu na obfitość tych owoców w tamtych okolicach) (Joz 12:17; 15:34, 53; 16:8; 17:8). Miejscowości te nie znajdowały się na nizinach, lecz na terenie wyżynnym, gdzie zwykle panuje klimat bardziej umiarkowany. Poza tym nie można całkowicie wykluczyć tego, iż w przeszłości nastąpiły tam pewne zmiany klimatyczne. Po dziś dzień w Izraelu rosną jabłonie, więc drzewa te wystarczająco dobrze odpowiadają opisom biblijnym. William Thomson, który w XIX stuleciu spędził sporo lat w Syrii i Palestynie, wspomniał, że w okolicy Aszkelonu na równinach filistyńskich spotykał nawet sady jabłoniowe (The Land and the Book, zrew. J. Grande, 1910, ss. 545, 546).

Jabłoń (Pyrus malus) wymieniana jest głównie w Pieśni nad Pieśniami, gdzie wyrazy miłości pasterza, ukochanego Szulamitki, przyrównano do przyjemnego cienia jabłoni i do słodyczy jej owocu (PnP 2:3, 5). Król porównuje oddech Szulamitki do aromatu jabłek (PnP 7:8; zob. też 8:5). W Przysłów 25:11 stosowne słowa wypowiedziane w odpowiednim czasie przyrównano do „złotych jabłek w srebrnych ornamentach”. O jabłoni wspomniano jeszcze tylko w Joela 1:12. Powszechny pogląd, jakoby zakazanym owocem w Edenie było jabłko, nie znajduje żadnego oparcia w Piśmie Świętym. Podobnie wyrażenie „jabłko oka”, występujące w Biblii króla Jakuba (Ps 17:8; Prz 7:2 i in.), nie jest sformułowaniem hebrajskim — w dosłownym tłumaczeniu powinno brzmieć „źrenica oka”.