ARNON, DOLINA POTOKU

Mniej więcej w połowie wsch. brzegu Morza Martwego wysoki płaskowyż jest rozcięty głęboką doliną potoku Arnon, który nosi dziś nazwę Wadi al-Modżib (Nachal Arnon). Zasilają go liczne strumienie (Lb 21:14) i poza Jordanem stanowi jedyny ważniejszy dopływ Morza Martwego. Z obu stron wąskiej doliny, na której dnie płynie ten niewysychający, przejrzysty strumień, obfitujący w ryby, gwałtownie opadają urwiste zbocza z czerwonego i żółtego piaskowca. Brzegi potoku bujnie porastają wierzby, oleandry i inne rośliny. W miejscu, gdzie opuszcza przepaściste koryto i wylewa się na płaskie wybrzeże Morza Martwego, ma szerokość od 12 do 30 m, a głębokość od 0,3 do 1,2 m.

Imponujący wąwóz, szeroki u góry na jakieś 3 km i głęboki na ponad 500 m, przecina tylko kilka przełęczy (Iz 16:2), toteż siłą rzeczy stanowił on naturalną granicę. W okresie podboju Kanaanu przez Izraelitów po pd. stronie wąwozu mieszkali Moabici, a po pn. — Amoryci (Lb 21:13), którzy jeszcze przed nadciągnięciem Izraela odebrali ów teren Ammonitom, co wynika z oświadczenia przesłanego tym ostatnim przez Jeftego (Sdz 11:12-27). Izrael po przejściu terytorium Moabu dotarł nad Arnon, najprawdopodobniej w jego górnym biegu. Zaatakowany przez Amorytów, pokonał króla Sychona i wziął w posiadanie ziemię od Arnonu aż do Jabboku (Lb 21:21-24; Pwt 2:24-36; zob. JABBOK, DOLINA POTOKU). Te pierwsze podbite obszary przydzielono potem plemionom Rubena i Gada (Pwt 3:16; Joz 12:1, 2; 13:8, 9, 15-28).

W późniejszych czasach tereny te zostały zagarnięte przez Chazaela z Syrii, ponieważ Jehu nie trzymał się ściśle prawa Jehowy (2Kl 10:32, 33). Arnon jest wymieniony w 26 wierszu słynnej steli Meszy, w którym król moabski chełpi się przeprowadzeniem drogi przez dolinę owego potoku. Archeolodzy odkryli w tym rejonie szereg umocnień i mostów, co potwierdza strategiczną rangę Arnonu. Jego nazwa występuje w proroctwach przeciw Moabowi (Iz 16:2; Jer 48:20).