RZEMIEŚLNIK

Człowiek uprawiający jakieś rzemiosło. Hebrajskie słowo charász najczęściej jest oddawane ogólnym terminem „rzemieślnik”, ale gdy występuje w kontekście określonych materiałów, tłumaczy się je bardziej precyzyjnie, np. „obrabiający drewno i metale” (Pwt 27:15), „obrabiający drewno i obrabiający kamień” (2Sm 5:11), „ten, kto rzeźbi dłutem w żelazie”, „ten, kto rzeźbi w drewnie” (Iz 44:12, 13), „kowal” (1Sm 13:19) albo „wytwórcy” (Iz 45:16). Dobrym przykładem zakresu znaczeniowego słowa „rzemiosło” jest opis umiejętności Becalela, który podobnie jak Oholiab zajmował się obróbką metali, drogocennych kamieni i drewna, a także tkaniem i barwieniem — był biegły „we wszelkim rzemiośle” (Wj 35:30-35; zob. też 2Kl 12:11, 12).

Wiele zajęć, takich jak wyrób narzędzi, cegieł, ciesielstwo, przędzenie, tkanie, wykańczanie tkanin, garncarstwo i jubilerstwo, było dawniej pospolitymi pracami domowymi, które wykonywali zwykli mężczyźni i kobiety. Życie w osiadłych społecznościach doprowadziło jednak do specjalizacji. Już przed potopem niektórzy zasłynęli z uprawiania określonego rzemiosła (Rdz 4:21, 22). W r. 617 p.n.e. Nebukadneccar uprowadził z Jerozolimy do Babilonu nie tylko książąt i specjalistów od budownictwa wojskowego, lecz także rzemieślników (2Kl 24:14, 16; Jer 24:1; 29:2). W niektórych miastach rzemieślnicy uprawiający ten sam zawód mieszkali obok siebie w jednej dzielnicy, tworzyli cechy, byli znani ze swego zajęcia i wywierali znaczny wpływ na życie miasta (Neh 3:8, 31, 32; 11:35; Jer 37:21; Dz 19:24-41). Z wyjątkiem zapisków i rysunków z Egiptu, szczegółowo ukazujących pracę różnych rzemieślników, nie zachowało się zbyt wiele dokładnych informacji o starożytnym rzemiośle.

Zakaz bałwochwalstwa zawarty w Prawie Mojżeszowym w dużej mierze powstrzymywał Izraelitów od powszechnego w owych czasach sporządzania figurek i innych przedmiotów kultu (Wj 20:4; Pwt 4:15-18; 27:15). W takich państwach jak Asyria czy Babilonia rozwój sztuki i rzeźbiarstwa był ściśle związany z kultem wizerunków (Ps 115:2, 4-8; Iz 40:19, 20; 44:11-20; 46:1, 6, 7; Jer 10:2-5). Demetriusz i inni rzemieślnicy (gr. technítai) z Efezu utrzymywali się z wyrobu srebrnych świątyniek Artemidy (Dz 19:24-27).

Dodatkowe informacje na temat różnych rzemiosł można znaleźć w hasłach: BARWNIKI, FARBOWANIE; CEGŁA; CIEŚLA; GARBARZ; GARNCARZ; HAFTOWANIE; METALE, OBRÓBKA; MURARZ; PRZĘDZENIE; RZEŹBA; TKACTWO.