Nie zapominać o imieniu Bożym Jehowa
Jakie Bóg ma imię? Dlaczego obecnie oddawanie czci Jego imieniu jest nader ważne?
BÓG ma imię — to jest fakt nie ulegający żadnej wątpliwości. On nie jest Bogiem bezimiennym. Chociaż w Pismach Hebrajskich Jego imię występuje ponad 6800 razy, to jednak jest ono znane uderzająco małej liczbie ludzi. Ogromna większość nazywa Stwórcę od Jego tytułu „Bogiem” uważając, że takie jest Jego imię. W piśmie Caller, organie wyznania Corpus Christi, czytamy: „Ściśle biorąc, chrześcijanie nie mają dla Stwórcy żadnego imienia, gdyż słowo ‚bóg’ oznacza dosłownie jakąkolwiek istotę lub rzecz uważaną za nadnaturalną, np. pogańskich bogów, boga wojny itd. Jednakże nazwa ‚Bóg’ jest na ogół uznawana wśród chrześcijan za imię bóstwa.”
Innym uderzającym faktem jest brak imienia boskiego zarówno w znanych obecnie greckich manuskryptach Chrześcijańskich Pism Greckich, jak również w wielu dawnych i nowożytnych przekładach Biblii. Jednocześnie jest rzeczą niemożliwą, aby przy czytaniu jakiejkolwiek części Biblii nie zauważyć, że Bóg ma imię, które ma być „uświęcane”, „wychwalane”, „wywyższane”, „wysławiane”, i że Jego imienia nie wolno nadużywać. Dlaczego więc istnieje tyle nieporozumień co do imienia Bożego?
Sam Bóg podał do wiadomości swoje imię i wyjawił jego poprawną wymowę swemu prorokowi Mojżeszowi. Kiedy Bóg posyłał Mojżesza, aby wyzwolił dzieci Izraela z niewoli egipskiej, Mojżesz powiedział do Niego: „Oto ja pójdę do synów Izraelowych i rzeknę im: Bóg ojców waszych posłał mię do was. Jeśli mi rzekną: Jakie jest imię Jego? cóż im powiem? Wtedy Bóg powiedział Mojżeszowi: „To powiesz synom Izraelowym: Jahwe, Bóg ojców waszych, Bóg Abrahama i Bóg Izaaka, i Bóg Jakuba posłał mię do was. To jest imię moje na wieki i to pamiątka moja na pokolenie i pokolenie.” (2 Mojż. 3:13-15, Wu, uw. marg.) A więc ze słów samego Stwórcy wiemy, że Jego imię brzmi Jahwe względnie — jak się to ogólnie przyjęło w języku polskim — Jehowa.
Jest też rzeczą dobrze wiadomą, że prorocy Boży znali imię Jehowa i głosili w tym imieniu. Oni byli świadkami Jehowy, jak o tym, czytamy w Izajasza 43:10-12. W Izajasza 42:8 (NW) Stwórca mówi: „Ja jestem Jehowa. To jest moje imię.” Co może być bardziej zrozumiałe niż to? Dlaczego więc tyle ludzi nie zna imienia Jehowa?
W wydawanym w Albany (stan Nowy Jork) Sunday Times Union dr Carlyle Adams powiada: „Ludy starożytne — zarówno Hebrajczycy, jak i inne — przywiązywały ogromne znaczenie do imion. Często się zdarzało, że poszczególne osoby miały ‚pierwsze’ i ‚drugie’ imię. Pierwsze imię na ogół trzymano w tajemnicy, ponieważ objawienie go uważano za równoznaczne z pozbyciem się czegoś z własnej osobowości czy nawet z własnej mocy. Członkowie plemion trzymali w tajemnicy imiona swych naczelników plemiennych, używając ich tylko wtedy, gdy trzeba było wywrzeć magiczny wpływ na wroga. Poganie robili tak samo z trzymanymi w tajemnicy imionami swych bogów plemiennych. Podobnie lud żydowski strzegł świętego imienia w czasie prześladowań na terenie imperium rzymskiego.”
Po spisaniu Pism Hebrajskich zabobonni Żydzi uważali, że imię Jehowa jest zbyt święte, aby je w ogóle wymawiać. Unikali wymawiania go z obawy przed przestąpieniem Trzeciego Przykazania. (2 Mojż. 20:7) Najpierw przestał je wymawiać prosty lud, który uważał, że nie jest godny wspominania tego imienia. Natomiast kapłani nadal używali go w służbie świątynnej. Imię Boże wymawiano dziesięć razy w dniu pojednania i w modlitwach odmawianych codziennie po złożeniu ofiar w świątyni. Z czasem zaniechano nawet i tych nielicznych wyjątków i lud oraz kapłani całkowicie zaprzestali wymawiać to imię.
JEZUS UŻYWAŁ TEGO IMIENIA
Liczne racje przemawiają za tym, że Jezus i jego uczniowie używali imienia Bożego w swej służbie kaznodziejskiej. W Pismach Hebrajskich, które Jezus znał i na które się powoływał, imię Boże było pisane za pomocą czterech spółgłosek יהוה (JHWH), zwanych tetragrammatonem. W odkrytych niedawno szczątkach zwojów papirusowych greckiego Przekładu Septuaginty (LXX), zawierających drugą połowę 5 Księgi Mojżeszowej, tetragrammaton jest pisany literami aramejskimi. To odkrycie dowodzi, że za czasów Jezusa odpisy Septuaginty zawierały imię Boże wszędzie tam, gdzie ono występowało w oryginale hebrajskim. A zatem czy Jezus, czytając ze zwoju proroka Izajasza, jak o tym donosi w swym sprawozdaniu Łukasz, nie wymówił imienia Bożego z obawy przed sprofanowaniem go albo z powodu jakiegoś przesądu czy związanej z tym tradycji? Trudno sobie wyobrazić, żeby tak było. Mateusz mówi: „Nauczał je jak człowiek mający autorytet, a nie jak ich uczeni w Piśmie.” — Mat. 7:29, NW.
Ponieważ Jezus nie żywił obawy ani nie był przesadny i nie poważał tradycji ludzkiej, więc najprawdopodobniej wymawiał imię Boże, aby wszyscy mogli je słyszeć. W modlitwie do swego Ojca, Jehowy, Jezus powiedział: „Objawiłem twoje imię ludziom, których mi dałeś ze świata. (...) Oznajmiłem im twoje imię i oznajmię je.” Talmud żydowski pośrednio przyznaje, że Jezus używał imienia Bodego, gdyż powiedziano w nim, że za pomocą wymawiania imienia Bożego czynił cuda. — Jana 17:6, 26, NW; Mat. 15:1-9.
Nie mamy powodu do powątpiewania o tym, że gdy uczniowie Jezusa nauczali i głosili, naśladowali ściśle w swej działalności dany przez niego przykład, a to oznaczało także używanie imienia Bożego. Spisując swe księgi, które teraz wchodzą w skład Chrześcijańskich Pism Greckich, niejednokrotnie cytowali z natchnionych Pism Hebrajskich, a wiele tych cytatów zawiera imię Boże. Jako sumienni pisarze musieli umieścić w swych pismach tetragrammaton, kiedy tylko cytowali ze sprawozdania hebrajskiego. Gdy potem czytano te listy w zborach chrześcijańskich, wówczas czytający niewątpliwie wymawiał imię Boże.
DOKŁADNA WYMOWA POSZŁA W ZAPOMNIENIE
Po śmierci apostołów ludzie podający się za chrześcijan zaprzestali wymawiać to imię. Przepisywacze nawet z tekstu usunęli tetragrammaton z imieniem Bożym. Albo nie rozumieli, albo nie cenili imienia Bożego, albo też powzięli niechęć do niego. Historyk Józef Flawiusz oświadczył, że religia zabrania mu podać do wiadomości wymowę tego imienia. Przesądni ludzie mniemali, że kto wymówi imię Boże zgodnie z jego pisownią, ten nie dostąpi udziału w przyszłym świecie. Filon nazywa to imię „niewymawialnym” i mówi, że mogą je wymawiać tylko ci, których uszy i język zostały oczyszczone mądrością, aby je mogli usłyszeć i wymówić w miejscu świętym. Powiedział, że ludzie, którzy by używali tego imienia w nieodpowiednim czasie, mieli być skazani na śmierć. A zatem ci, którzy zostali wyznaczeni do odczytywania Pisma Świętego, starali się umyślnie pomijać wymawianie imienia Bożego. Kiedy tylko natrafiali na tetragrammaton JHWH, wówczas rozmyślnie zastępowali go hebrajskimi słowami Aadnai, co znaczy Pan, i Elohim, co znaczy Bóg. W celu przypomnienia im o tym, żeby zastępowali to imię, umieszczano pod spółgłoskami tetragrammatonu punkty samogłoskowe słowa Adonai.
Język hebrajski, podobnie jak inne języki semickie, nie ma liter samogłoskowych, jednakże nawet jeszcze w dawnych czasach używano w nim znaków samogłoskowych. Według Adamsa te samogłoski „są zaznaczane za pomocą ‚kropek’ lub małych znaków — zazwyczaj punkcików. A zatem gdy uczeni w zaraniu czasów nowożytnych zaczęli tłumaczyć Biblię na język angielski, wynajdowali coś, co nieraz było błędną interpretacją samogłosek.” Forma imienia Jehowa powstała w ten sposób, że dawni tłumacze brali samogłoski słowa Adonai i wstawiali je między spółgłoski JHWH, a potem — w celu ułatwienia wymowy tego imienia — zmienili początkowe „a” na „e”. Niedawne odkrycia wskazują, że ta forma imienia Bożego pojawiła się już w roku 1270 po Chr. w Pugio Fidei Raymonda Martinisa. A więc forma imienia Jehowa jest w użyciu już od dawna.
Niemniej jednak jest rzeczą niemal pewną, że imię Boże wymawiano pierwotnie „Jah·wehʹ”. The Encyclopaedia Britannica podaje: „Obecnie powszechnie panuje pogląd, że Jahwe (Yahwe) jest poprawną wymową.” The Universal Jewish Encyclopedia podaje: „Jahweh jest najbardziej prawdopodobną transliteracją dawnego hebrajskiego imienia Boga.” Tłumacz Biblii J.B. Rotherham twierdzi: „Zdaje się, że poprawną wymową jest Jahwe.” W The Catholic Encyclopedia czytamy: „Jehowa, własne imię Boże w Starym Testamencie. (...) Wstawiając do oryginalnego hebrajskiego tekstu spółgłoskowego samogłoski od Jabe [wymowa samarytańska], otrzymamy formę Jahweh (Yahweh), którą nowożytni uczeni uznają na ogół za poprawną wymowę imienia Bożego.” Komitet do Tłumaczenia Biblii Nowego Świata oświadcza: „Chociaż jesteśmy skłonni uważać wymowę ‚Jahweh’ za bardziej poprawną, to jednak zachowaliśmy formę ‚Jehowah’, ponieważ jest ona dobrze znana już od XIV w. Nadto — podobnie jak w innych formach — zostały w niej zachowane cztery spółgłoski tetragrammatonu JHWH.”
ZAPOMNIENIE TEGO IMIENIA
Pierwszym przekładem całych Pism Hebrajskich na język angielski, dokonanym bezpośrednio z tekstu hebrajskiego, był prawdopodobnie popularny Przekład Króla Jakuba opublikowany w roku 1611. Imię Jehowa pojawia się w nim tylko cztery razy. Z tego powodu imię Jehowa było utajone przez wiele stuleci. Niedawno tłumacze Zrewidowanej Wersji Standardowej całkowicie usunęli to imię z tekstu.
Od czwartego wieku przyjęła się wiara w trójjednego boga, czyli trynitariańskie pojęcie bóstwa. To mityczne, zmyślone bóstwo duchowieństwo chrześcijaństwa nazywa „bogiem” i „panem”. Na Jehowę patrzy się z góry jak na plemiennego boga Żydów. Jego imię jest hańbione i znieważane. Ludzie robią, co tylko mogą, aby o nim zapomnieć. Jednakże Jehowa, zgodnie ze swą obietnicą zapisaną w Dziejach Apostolskich 15:14, ma obecnie na ziemi lud dla swego imienia; ludem tym są świadkowie Jehowy, którzy są Mu oddani właśnie w celu oznajmiania na całej ziemi imienia i zamierzenia Jehowy. A On sam usprawiedliwi swoje imię w „wojnie wielkiego dnia Boga Wszechmocnego” przez zniszczenie wszystkich, którzy nie chcą oddawać czci Jego imieniu. Samo Słowo Jehowy zapewnia nas, że Jego imię nie pójdzie w zapomnienie, gdyż powiedziano w nim: „Ziemia będzie napełniona znajomością Pańską [Jehowy, NW], tak jako morze wodami napełnione jest.” Wtedy nikt nie powie: „Poznajcie Pana [Jehowę]”, gdyż Jehowa obiecał: „Bo mię oni wszyscy poznają od najmniejszego z nich aż do największego z nich.” — Izaj. 11:9; Jer. 31:34; 2 Mojż. 9:16.