CZY O TYM WIEDZIAŁEŚ?

Jak w czasach biblijnych wytwarzano zwoje i jak z nich korzystano?

Ewangelia według Łukasza donosi o tym, jak Jezus otworzył zwój z Księgą Izajasza, przeczytał z niego fragment, a następnie go zwinął. O zwoju wspomniał też apostoł Jan pod koniec swojej Ewangelii — stwierdził, że nie opisał w nim wszystkich znaków, których dokonał Jezus (Łukasza 4:16-20; Jana 20:30; 21:25).

W jaki sposób wytwarzano zwoje? Kawałki materiałów takich jak skóra, pergamin czy papirus łączono razem, tworząc pas lub rulon, który następnie nawijano na drążek zapisaną stroną do środka. Tekst spisywano w krótkich kolumnach na całej szerokości arkusza. Jeżeli był on długi, każdy koniec nawijano na osobny drążek. Czytelnik jedną ręką odwijał zwój, a drugą zwijał, dopóki nie odnalazł szukanego miejsca.

Jak czytamy w dziele The Anchor Bible Dictionary, „zwój miał tę zaletę, że był wystarczająco długi [często liczył około 10 metrów], by pomieścić całą księgę, nie zajmując po zwinięciu dużo miejsca”. Szacuje się na przykład, że na zapisanie Ewangelii według Łukasza potrzebowano zwoju o długości prawie 9,5 metra. Czasami brzegi zwojów przycinano, wygładzano pumeksem i barwiono.

Kim prawdopodobnie byli „naczelni kapłani” wspomniani w Chrześcijańskich Pismach Greckich?

Odkąd w Izraelu powołano do istnienia kapłaństwo, urząd arcykapłana sprawował dożywotnio jeden człowiek (Liczb 35:25). Pierwszym arcykapłanem był Aaron. Później przywilej ten przechodził zwykle z ojca na najstarszego syna (Wyjścia 29:9). Wielu męskich potomków Aarona było kapłanami, ale tylko nieliczni usługiwali jako arcykapłani.

Kiedy Izrael podlegał obcej dominacji, cudzoziemscy władcy ustanawiali i usuwali żydowskich arcykapłanów według własnego uznania. Wydaje się jednak, że nowe osoby prawie zawsze wybierano spośród pewnej liczby uprzywilejowanych rodzin, najczęściej z linii rodowej Aarona. Wyrażenie „naczelni kapłani” najwyraźniej odnosi się do ważniejszych przedstawicieli kapłaństwa. Do grona tego mogli należeć naczelnicy 24 oddziałów kapłańskich, znaczący członkowie rodzin arcykapłanów czy wcześniejsi arcykapłani, zdjęci z urzędu, jak choćby Annasz (1 Kronik 24:1-19; Mateusza 2:4; Marka 8:31; Dzieje 4:6).