Wulgata

Łaciński przekład Biblii dokonany przez biblistę Hieronima ze Strydonu. Pracę nad nim Hieronim ukończył ok. 405 r. n.e.

W czasach Hieronima dostępne były starołacińskie przekłady Biblii, jednak ich jakość była niezadowalająca. Hieronimowi polecono rozwiązać ten problem — miał dokonać wzorcowego przekładu na język łaciński. Swoją pracę zaczął od Ewangelii. Korzystał z greckich manuskryptów, do których miał dostęp i które uważał za najbardziej wiarygodne. Pracę nad Pismami Hebrajskimi rozpoczął od Psalmów. Początkowo opierał się na Septuagincie, a później tłumaczył bezpośrednio z języka hebrajskiego (niektóre części Wulgaty najprawdopodobniej przetłumaczyły inne osoby). Hieronim uznawał, że Bóg ma na imię Jehowa, ale nie posługiwał się tym imieniem w swoim tłumaczeniu. We wstępie do ksiąg Samuela i Królów napisał: „Po dziś dzień znajdujemy w niektórych woluminach greckich imię Boże — tetragram [יהוה] — napisane archaicznymi literami”.

Przekład Hieronima początkowo spotkał się z nieżyczliwym przyjęciem, ale później zyskał powszechne uznanie. Z czasem zaczęto go nazywać Wulgatą. Nazwa ta pochodzi od łacińskiego słowa, które znaczy „ogólnie znany; rozpowszechniony”. Tłumaczenie Hieronima było kilkakrotnie rewidowane, a wydanie z 1592 r. (znane jako Wulgata sykstoklementyńska) Kościół katolicki uznał za oficjalny przekład. Obecnie dostępne są tysiące manuskryptów Wulgaty.