„Betel należące do Luz” (NŚ). Nazwa Luz występuje w Biblii po raz ostatni w 1 rozdz. Sędziów (zob. BETEL 1).

Hebrajskiego słowa luz, identycznego z nazwą tego miasta, użyto także w Rodzaju 30:37 w odniesieniu do prętów z drzewa migdałowego wykorzystanych przez Jakuba.

2. Nazwa miasta wybudowanego w „ziemi Hetytów” przez mężczyznę, który wcześniej mieszkał w Betel (Luz) i pomógł je zdobyć izraelskim wojownikom z domu Józefa. Ani jemu, ani jego krewnym nic się nie stało, podobnie jak to było w wypadku Rachab i jej rodziny. W przeciwieństwie jednak do Rachab człowiek ten nie chciał pozostać wśród Izraelitów, co wskazuje, że jego pomoc nie wynikała ze szczerej bojaźni i szacunku wobec Jehowy, Boga Izraela. Wolał raczej udać się do kraju Hetytów i tam zbudował miasto, które nazwał Luz, niewątpliwie na pamiątkę swego rodzinnego miasta. Biblia nie wyróżnia go przez podanie jego imienia, jak to czyni w wypadku Rachab (Sdz 1:23-26). Według niektórych nazwa tej miejscowości zachowała się w nazwie ruin Al-Luez, leżących ok. 20 km na wsch. pd. wsch. od Sydonu.

Miejsce egzekucji, do którego wrzucono proroka Daniela; dzięki anielskiej ochronie nie poniósł on żadnej szkody i został później stamtąd wyciągnięty (Dn 6:7, 12, 13, 16-24). Jama ta miała otwór, który można było zakryć kamieniem (Dn 6:17). Najwyraźniej znajdowała się w jakimś zagłębieniu lub nawet pod ziemią, gdyż Daniela z niej „wydobyto” (Dn 6:23).

(hebr. tinszémet).

Duży, dostojny ptak wodny, mający bardzo długą, ładnie wygiętą szyję. Niektóre łabędzie osiągają 18 kg wagi, a rozpiętość ich skrzydeł może wynosić nawet 2,5 m.

Hebrajska nazwa tinszémet, pojawiająca się na liście nieczystych stworzeń latających (Kpł 11:13, 18; Pwt 14:12, 16), pochodzi od rdzenia oznaczającego „dyszeć” (Iz 42:14). Może nawiązywać do głośnego syczenia, którym łabędź wyraża podniecenie lub złość, i dlatego w wielu przekładach jest tłumaczona właśnie na „łabędź” (Bg, BT, BWP, Kr, NŚ, Wk). Taka identyfikacja sięga co najmniej łacińskiej Wulgaty, w której Hieronim oddał hebrajskie słowo tinszémet (w Kpł 11:18) łacińskim słowem cycnus („łabędź”). Wcześniejsza Septuaginta w tym samym miejscu używa greckiego wyrazu porfyríon, mogącego wskazywać na modrzyka (Porphyrio porphyrio). Ale w Powtórzonego Prawa 14:16 oba te starożytne przekłady tłumaczą tinszémet na „ibis”, najwyraźniej więc nazwa ta budziła wątpliwości.

W naszych czasach w Palestynie łabędzia nie spotyka się często. Ze względu na tę okoliczność oraz na fakt, że ów ptak żywi się głównie roślinnością, wielu współczesnych tłumaczy woli utożsamiać tinszémet z „sójką” (Kpł 11:18, Bw), „puchaczem” (Pwt 14:16, Bp, Bw), „kurką wodną” (RS, Mo) albo innymi ptakami mięso- lub padlinożernymi. Jednak obecne rzadkie występowanie łabędzia w Palestynie nie musi oznaczać, że podobnie było w starożytności. Poza tym Biblia nie wyjaśnia wprost, dlaczego pewne ptaki zaliczano do nieczystych — mogło chodzić o drapieżniki i padlinożerców, lecz są to jedynie przypuszczenia.

Łabędź zazwyczaj żywi się nasionami, pędami roślin wodnych i robakami, ale czasem także mięczakami.

Język należący do rodziny indoeuropejskiej, z którego wywodzą się języki romańskie — włoski, hiszpański, francuski, portugalski i rumuński. W drugiej połowie II w. n.e. przywódcy religijni w Rzymie zaczęli dążyć do zmiany oficjalnego języka tamtejszej diecezji z greki na łacinę. Doprowadziło to m.in. do powstania Wulgaty, łacińskiego tłumaczenia Biblii, którego na przełomie IV i V w. n.e. dokonał Hieronim, a które w starożytności ustępowało rangą tylko greckiej Septuagincie.

Kiedy Jezus Chrystus przebywał na ziemi, łacina — choć nie cieszyła się popularnością wśród ludu — jako język cesarstwa rzymskiego była w Palestynie językiem urzędowym. Nic więc dziwnego, że w Chrześcijańskich Pismach Greckich można znaleźć szereg latynizmów. Samo słowo „łacina” pojawia się w Biblii tylko raz — w Jana 19:20, gdzie powiedziano, że napis umieszczony