Prawo Mojżeszowe surowo zabraniało kupowania i sprzedawania w sabat; niedozwolone były też nieuczciwe praktyki handlowe. Odstępczy Izraelici często jednak łamali te prawa (Kpł 25:14-17; Neh 10:31; 13:15-18; Am 8:4-6).

Kiedy król Dawid postanowił kupić klepisko Arawny (Ornana), ten wspaniałomyślnie chciał je mu podarować. Dawid jednak zapłacił mu 50 srebrnych sykli (110 dolarów) za miejsce i materiały na ołtarz oraz za zwierzęta na ofiarę. Wydaje się, że później dokupił jeszcze okoliczny teren, tak by mogła na nim stanąć świątynia. Za całość zapłacił 600 sykli złota (ok. 77 070 dolarów) (2Sm 24:21-24; 1Kn 21:22-25). Za panowania królów Jehoasza i Jozjasza kupowano materiały na remont świątyni i płacono za związane z nim prace (2Kl 12:9-12; 22:3-7).

Jeremiasz nabył pole w swym rodzinnym mieście Anatot; transakcję tę opisał następująco: „Spisałem akt i opatrzyłem pieczęcią, i wziąłem świadków, gdy odważałem pieniądze na wadze” (Jer 32:9-16, 25, 44).

W Chrześcijańskich Pismach Greckich wielokrotnie nawiązano do nabywania różnych dóbr i materiałów: żywności, oliwy, szat, pereł, pól, domów, złota, maści do oczu, zwierząt i nawet ludzi, a także ogólnie do prowadzenia handlu (Mt 13:44-46; 25:8-10; 27:7; Mk 6:37; Jn 4:8; 13:29; Dz 1:18; 4:34-37; 5:1-3; Obj 3:18; 13:17; 18:11-13; zob. BANK, BANKIER). Chrystus „przez nabycie” uwolnił wierzących Żydów od przekleństwa Prawa, gdyż stał się za nich przekleństwem i pomimo swej niewinności zawisł na palu (Gal 3:13; 4:5). Jehowa krwią swego własnego Syna nabył cały „zbór Boga” (Dz 20:28).

(„potok [dolina potoku] Boga”).

Miejsce, w którym obozowali Izraelici na krótko przed bitwą z amoryckim królem Sychonem (Lb 21:19-24). Jak donosi Euzebiusz z Cezarei w swym dziele Onomastikon, Nachaliel znajdowało się niedaleko Arnonu. Dlatego z reguły uważa się, iż leżało nad jednym z dwóch wadi: Wadi al-Wala (dopływ Arnonu) lub Wadi Zarka Maʽin, ok. 20 km na pn. od Arnonu. Obie lokalizacje pasują do miejsc utożsamianych z Mattaną i Bamot, dwoma innymi izraelskimi obozowiskami, między którymi najwyraźniej znajdowało się Nachaliel.

(„pocieszenie”).

Szwagier Hodiasza, potomek Judy (1Kn 4:1, 19).

(od rdzenia oznaczającego: „pocieszać”).

Mężczyzna, który powrócił z Zerubbabelem z niewoli babilońskiej (Neh 7:6, 7).

(„wąż”).

1. Król Ammonitów w początkowym okresie panowania Saula. Na czele swej armii wyruszył przeciwko Jabesz w Gileadzie. Biblia donosi: „Wtedy wszyscy mieszkańcy Jabesz rzekli do Nachasza: ‚Zawrzyj z nami przymierze, abyśmy ci służyli’. Na to Nachasz Ammonita powiedział do nich: ‚Zawrę je z wami pod tym warunkiem, że każdemu z was wyłupię prawe oko i tak okryję hańbą całego Izraela’. Wówczas starsi z Jabesz rzekli do niego: ‚Daj nam siedem dni, a roześlemy posłańców po całym terytorium Izraela; i jeśli nie będzie dla nas wybawcy, to wyjdziemy do ciebie’”. Izraelici zebrali się pod dowództwem Saula, wyruszyli do Jabesz i pokonali Nachasza. Z życiem uszli tylko nieliczni jego wojownicy (1Sm 11:1-11; 12:11, 12).

W jednym ze Zwojów znad Morza Martwego (4QSam⁠^a), datowanym na I w. p.n.e., werset z 1 Samuela 11:1 poprzedzają słowa: „[Na]chasz, król dzieci Ammona, srodze gnębił dzieci Gada oraz dzieci Rubena i wyłupił im wszy[stkim] prawe oczy i wzbudził prze[rażenie i trwogę] w Izraelu. Nie pozostało z[a Jordanem] ani jedno z dzieci Izraela, którego prawe oko nie zostałoby [wyłupione] przez Nacha[sza, króla] dzieci Ammona, oprócz tych siedmiu tysięcy mężczyzn, którzy [uszli] dzieciom [A]mmona i weszli do [J]abesz-Gilead. Jakiś miesiąc później...” (Bible Review, 1985, t. 1, nr 3, s. 28; zob. też J. C. VanderKam, Manuskrypty znad Morza Martwego, Warszawa 1996, ss. 130, 131). Prawie identyczną informację podaje Józef Flawiusz (Dawne dzieje Izraela, VI, V, 1).

Według Flawiusza ów Nachasz zginął w bitwie z wojskami Saula (Dawne dzieje Izraela, VI, V, 3). Jeśli rzeczywiście tak było, to Nachasz, który po latach okazał życzliwość Dawidowi, musiał być synem i następcą króla pokonanego przez Saula. W takim wypadku imię Nachasz mogło być tytułem nadawanym kolejnym władcom, podobnie jak „Abimelech”, „faraon” czy „Jabin”. Kiedy umarł ten drugi Nachasz, Dawid wysłał swych przedstawicieli do jego syna Chanuna; ten jednak źle odczytał szlachetne intencje Dawida i upokorzył jego posłańców. Zapoczątkowało to serię wydarzeń zakończoną klęską Ammonitów (2Sm 10:1-5; 11:1; 12:26-31; 1Kn 19:1-5; 20:1-3).

2. Ojciec Abigail, siostry Dawida — być może przyrodniej — i prawdopodobnie ojciec Cerui. Dziadek Amasy oraz przypuszczalnie Abiszaja, Joaba i Asahela (2Sm 17:25; 1Kn 2:16, 17). Abigail występuje jako „córka Nachasza”, natomiast ani ona, ani jej siostra nie zostały bezpośrednio nazwane córkami Jessego, ojca Dawida, choć określono je mianem „sióstr” synów Jessego, m.in. Dawida. W grę wchodzi więc kilka możliwości: 1) „Nachasz” to w tym wypadku imię kobiety (mogło być zarówno imieniem męskim, jak i żeńskim), która była żoną Jessego i matką wszystkich wspomnianych dzieci; wydaje się to jednak mało prawdopodobne, gdyż imiona kobiet umieszczano w rodowodach tylko w wyjątkowych sytuacjach, a tutaj najwyraźniej takiej nie ma. 2) Jest to drugie imię Jessego, jak sugeruje dawna tradycja żydowska. Grecka Septuaginta (wyd. Lagarde’a) w 2 Samuela 17:25 podaje „Jesse” zamiast „Nachasz”. 3) Ów Nachasz był wcześniejszym mężem żony Jessego (co wydaje się najbardziej prawdopodobne); urodziła mu ona dwie córki, Abigail i Ceruję, a potem poślubiła Jessego i urodziła mu kilku synów (zob. ABIGAIL 2).

3. Mieszkaniec ammonickiej Rabby. Jego syn Szobi okazał życzliwość Dawidowi, przysyłając mu do Machanaim dary, kiedy ten uciekł tam przed zbuntowanym Absalomem (2Sm 17:27-29). Niewykluczone, że był Izraelitą, który zamieszkał w Rabbie, gdy Izraelici pokonali Ammonitów (2Sm 12:26-31).

(„spokój; wytchnienie”).

1. Szejk edomski, syn Reuela, wnuk Ezawa i jego żony Basemat, córki Ismaela (Rdz 36:2-4, 13, 17).

2. Lewita pochodzący od Kehata, przodek Samuela (1Kn 6:16, 22-28). Najwyraźniej występuje też pod imieniem „Tochu” i „Toach” (1Sm 1:1; 1Kn 6:33-35).

3. Lewita wyznaczony przez króla Ezechiasza na pełnomocnika u boku Konaniasza i Szimeja, którzy odpowiadali za „daniny i dziesięciny, i święte rzeczy” przynoszone do świątyni (2Kn 31:12, 13).

Syn Wafsiego z plemienia Naftalego. Należał do 12 mężów wysłanych przez Mojżesza na zwiady do ziemi Kanaan i był jednym z tych, którzy po powrocie rozpowiadali złe wieści (Lb 13:1-3, 14, 16, 31-33).

Zobacz KLEPISKO NACHONA.

1. Ojciec Teracha i dziadek Abrahama. Nachor był synem Seruga i potomkiem Sema. Żył 148 lat (2177-2029 p.n.e.) (Rdz 11:22-26; 1Kn 1:24-27; Łk 3:34-36).

2. Syn Teracha; wnuk Nachora (poz. 1) i brat Abrahama (Rdz 11:26; Joz 24:2). Nachor ożenił się z Milką, siostrą Lota i córką swego brata Harana, a zatem swoją bratanicą. Miał z nią 8 synów, a z nałożnicą Reumą jeszcze 4 innych, w sumie więc był ojcem 12 synów. Niektórzy z nich zostali głowami plemion (Rdz 11:27, 29; 22:20-24). Nachor był ojcem Betuela, dziadkiem Labana i Rebeki oraz pradziadkiem Lei, Racheli, Jakuba (Izraela) i Ezawa (Rdz 24:15, 24, 47; 29:5, 16; 1Kn 1:34).

W Księdze Rodzaju w opisie podróży Teracha i Abrahama z Ur do Charanu wśród jej uczestników nie wymieniono Nachora (Rdz 11:31). Wydaje się jednak, że mógł on udać się tam później, bo sługa Abrahama, szukając żony dla Izaaka, wyruszył do Charanu, gdzie wcześniej osiedlił się i zmarł Terach i gdzie potem Jakub spotkał Labana, wnuka Nachora (Rdz 11:31, 32; 12:4; 27:43). Sługa Abrahama przybył do „miasta Nachora”, czyli albo do samego Charanu, albo do jakiejś pobliskiej miejscowości, być może do Nachur, często wymienianego w różnych tabliczkach z Mari, pochodzących z II tysiąclecia p.n.e. (Rdz 24:10; 29:4; The Biblical Archaeologist, 1948, s. 16). Kiedy Laban rozstawał się z Jakubem, wyraził pragnienie, by sędzią między nimi był „bóg Abrahama i bóg Nachora” (Rdz 31:53; zob. CHARAN 2).

Beerotczyk (Berotczyk), jeden z giermków Joaba. Należał do mocarzy wojsk Dawida (2Sm 23:24, 37; 1Kn 11:26, 39).

(od rdzenia oznaczającego: „wąż”).

Naczelnik plemienia Judy podczas wędrówki po pustkowiu. Był synem Amminadaba i należał do piątego pokolenia po Judzie (1Kn 2:3-10). Jego siostra była żoną Aarona (Wj 6:23). Nachszon znalazł się w linii prowadzącej do Dawida i Jezusa — był ojcem Salmona, który poślubił Rachab, i dziadkiem Boaza, który ożenił się z Rut (Rut 4:20; 1Kn 2:11-15; Mt 1:4-6, 16; Łk 3:32).

Jako naczelnik Judy, czołowego plemienia w Izraelu, Nachszon pomagał Mojżeszowi przeprowadzić na pustkowiu pierwszy spis wojowników. Podczas uroczystości poświęcenia ołtarza złożył dar na służbę związaną z przybytkiem; dowodził zastępem Judy, który liczył 74 600 wojowników i szedł na czele narodu izraelskiego (Lb 1:2-7; 2:3, 4; 7:2, 11-17; 10:14).

W czasach starożytnych dość powszechny był zwyczaj robienia sobie na znak żałoby nacięć lub zadrapań na ciele, zwłaszcza na rękach i twarzy (Jer 47:5; 48:37). Być może czyniono to z myślą o przebłaganiu bóstw, które rzekomo panują nad zmarłymi. Grecki historyk Herodot opisał, jak po śmierci swego króla zachowywali