6544) nie marzną ani nie przemakają w czasie długiego siedzenia na wodzie.

Nad akwenami Palestyny można też spotkać rybitwy (rodzina Sternidae). Ptaki te różnią się od mew jeszcze smuklejszym ciałem, rozwidlonym ogonem oraz długimi, węższymi skrzydłami; poza tym nie są padlinożercami. Rybitwy zazwyczaj mają białe ciało i czarną lub szarą „czapeczkę” na głowie. Ponieważ żywią się głównie małymi rybami, latają nad wodą, a gdy dostrzegą ofiarę, błyskawicznie nurkują z dziobem skierowanym w dół. Odbywają rekordowo długie wędrówki. Rybitwa popielata (Sterna paradisaea) potrafi pokonać co roku nawet 35 000 km. Niektóre rybitwy upodobały sobie przybrzeżne wody w cieplejszych regionach świata. Ze względu na szybki, pełen wdzięku lot bywają nazywane jaskółkami mórz.

Dla starożytnych Egipcjan mewa, podobnie jak sokół oraz ibis, była świętym ptakiem.

(„złote wody”).

Jedno z rodziców Matred i przodek (być może kobieta) Mehetabel, żony Hadara (Hadada), ostatniego z wymienionych królów Edomu (Rdz 36:31, 39; 1Kn 1:50).

(z gr.: „międzyrzecze”).

Grecki termin odnoszący się do krainy położonej między Tygrysem i Eufratem. Najwyraźniej jest on odpowiednikiem hebrajskiego określenia o zbliżonym znaczeniu — „Aram-Naharaim” (Ps 60, nagł.), które tłumacze greckiej Septuaginty na ogół oddawali przez „Mezopotamia” (zob. ARAM 5).

Nazwy „Mezopotamia” używano i dalej się używa w różnym znaczeniu. Ogólnie odnosi się ona do całego obszaru pomiędzy Tygrysem i Eufratem, od Zatoki Perskiej na pd. do gór Turcji i Iranu na pn. W tym więc znaczeniu obejmuje też aluwialną nizinę starożytnej Babilonii, rozciągającą się jakieś 400 km na pd. od Bagdadu (zob. BABILON 2). Jednakże w węższym znaczeniu dotyczy tylko regionu na pn. od Babilonii. Jest to leżący na niewielkiej wysokości skalisty płaskowyż z pofałdowanymi wzgórzami i zagłębieniami terenu.

Niemniej w I w. n.e. nazwa ta najwyraźniej miała szersze zastosowanie, co wynika z Dziejów 7:2, gdzie o Abrahamie (który mieszkał w Ur na obszarze Babilonii) Szczepan powiedział, iż przebywał w Mezopotamii. Nie ma jednak pewności, czy hebrajskie określenie „Aram-Naharaim” obejmowało także Babilonię. W Pismach Hebrajskich (przynajmniej tam, gdzie da się to ustalić) odnosi się ono do terenów położonych na pn. — do okolic Charanu (Rdz 24:2-4, 10) lub do górzystego regionu wokół Petor (Pwt 23:4; por. Lb 23:7). Co prawda nie wiadomo, nad jakim obszarem panował król Mezopotamii Kuszan-Riszataim (przeciwnik Izraela w czasach sędziego Otniela), ale jego stolica również mogła się znajdować na pn. (Sdz 3:8-10; zob. KUSZAN-RISZATAIM). I prawdopodobnie też z pn. Mezopotamii król Ammonitów Chanun najął rydwany i jeźdźców do walki z Dawidem (1Kn 19:6, 7).

Mieszkańcy Mezopotamii byli wśród Żydów i prozelitów obecnych w Jerozolimie na święcie Pięćdziesiątnicy w 33 r. n.e. (Dz 2:1, 2, 9). Być może niektórzy pochodzili z pd. części tej krainy, czyli z Babilonii. Co ciekawe, historyk Józef Flawiusz donosi, że w I w. p.n.e. w Babilonie „żyło wielu Judejczyków” (Dawne dzieje Izraela, XV, II, 2).

Nazwa wywodząca się od hebrajskiego wyrazu, który w Biblii na ogół oznacza odrzwia lub węgar. Słowa mezuzáh i mezuzòt (lm.) występują w Wyjścia 12:7 (przyp. w NW), 22, 23, gdzie jest mowa o opryskaniu węgarów krwią baranka paschalnego, oraz w Wyjścia 21:6, gdzie wspomniano o niewolniku, który chcąc pozostać w służbie u swego pana, miał przyjść do drzwi lub węgara i pozwolić, by pan przekłuł mu ucho szydłem. O odrzwiach wspomniano również w opisie świątyni zbudowanej przez Salomona (1Kl 6:31, 33; 7:5) oraz symbolicznej świątyni ukazanej w wizji Ezechielowi (Eze 41:21; 45:19; 46:2).

Obecnie mezuzą nazywa się prostokątny kawałek pergaminu z hebrajskim tekstem Powtórzonego Prawa 6:4-9 i 11:13-21, na ogół zawartym w 22 liniach. Ortodoksyjni żydzi zwijają go i umieszczają w drewnianym, metalowym lub szklanym pudełeczku, które przymocowują ukośnie do prawej framugi drzwi wejściowych swych domów — w taki sposób, by jego górna część była skierowana do wnętrza domu, a dolna na zewnątrz. Na odwrotnej stronie pergaminu jest wypisane hebrajskie słowo Szaddáj („Wszechmocny”), często widoczne przez szklane okienko w pudełeczku. Czasami futerał ten jest kunsztownie zdobiony. Gdy pobożni żydzi wchodzą do domu lub z niego wychodzą, dotykają mezuzy i odmawiają modlitwę: „Niech Bóg strzeże mego wychodzenia i wchodzenia odtąd aż na zawsze” (por. Ps 121:8).

Używanie mezuzy opiera się na dosłownej interpretacji nakazu z Powtórzonego Prawa 6:9 (przyp. w NW) i 11:20.

Grecki wyraz basanízo (łącznie z wyrazami pochodnymi) występuje w Biblii ponad 20 razy. Dosłownie znaczy „trzeć o kamień probierczy [básanos]”, stąd także „badać lub wypytywać na torturach”. Jak twierdzą językoznawcy,