z syryjskim państwem Seleucydów stracił kontrolę nad Palestyną. Później stopniowo dostawał się pod coraz silniejszy wpływ Rzymu. W decydującej bitwie pod Akcjum, w 31 r. p.n.e., Kleopatra opuściła flotę swego rzymskiego kochanka Marka Antoniusza, którego pokonał Oktawian, wnuk siostry Cezara. W r. 30 p.n.e. Oktawian podbił Egipt i uczynił z niego prowincję rzymską. Właśnie do tej prowincji uciekli przed morderczym rozkazem Heroda Józef i Maria z małym Jezusem; gdy po śmierci Heroda wrócili, spełniły się słowa Ozeasza: „Z Egiptu wezwałem mego syna” (Oz 11:1; Mt 2:13-15; por. Wj 4:22, 23).

Egipskim rebeliantem, z którym pomylił Pawła dowódca wojskowy w Jerozolimie, mógł być człowiek wspomniany przez Flawiusza (Wojna żydowska, II, XIII, 3-5 [254-263]). Według Flawiusza powstanie, na którego czele stanął, wybuchło za panowania Nerona, gdy prokuratorem Judei był Feliks; zgadza się to ze sprawozdaniem z Dziejów 21:37-39; 23:23, 24.

Po drugim zburzeniu Jerozolimy, dokonanym w r. 70 n.e. przez Rzymian, w większej mierze spełniła się zapowiedź z Powtórzonego Prawa 28:68, gdyż wielu ocalałych Żydów zostało wysłanych do niewolniczej pracy do Egiptu (Wojna żydowska, VI, IX, 2 [418]).

Inne prorocze i symboliczne odniesienia. Egipt jest często wymieniany w zapowiedziach wykonania wyroku przedstawianych językiem symbolicznym (Eze 29:1-7; 32:1-32). Izraelitom kojarzył się z potęgą militarną i pomocą uzyskiwaną dzięki sojuszom politycznym, tak więc poleganie na Egipcie obrazowało poleganie na sile ludzkiej zamiast na Jehowie (Iz 31:1-3). Tymczasem jak czytamy w Izajasza 30:1-7, Jehowa zdemaskował pozorność potęgi Egiptu i nazwał go „Rahab — mają siedzieć bez ruchu [„Rahab — bezczynny”, BT]” (por. Ps 87:4; Iz 51:9, 10). Niemniej obok licznych słów potępienia pojawiły się też obietnice, iż wielu z „Egiptu” pozna Jehowę, i to tak dobrze, że będzie można powiedzieć: „Błogosławiony niech będzie mój lud, Egipt” (Iz 19:19-25; 45:14).

Egipt miał się znaleźć w sferze wpływów symbolicznego „króla południa” (Dn 11:5, 8, 42, 43). W Objawieniu 11:8 niewierna Jerozolima, w której zawieszono na palu Pana Jezusa Chrystusa, została „w sensie duchowym” nazwana Egiptem. Jest to stosowne określenie, gdy się weźmie pod uwagę fakt, że niewierna Jerozolima uciskała i niewoliła Żydów pod względem religijnym. Poza tym właśnie w Egipcie zostały zabite pierwsze zwierzęta na ofiarę paschalną, a w Jerozolimie zginął Jezus Chrystus, symboliczny Baranek Paschalny (Jn 1:29, 36; 1Ko 5:7; 1Pt 1:19).

Cenne znaleziska papirusowe. W niezwykle suchej egipskiej glebie przetrwały liczne manuskrypty papirusowe, które przy większej wilgotności uległyby zniszczeniu. Począwszy od drugiej połowy XIX w., odkryto tam wiele papirusów, w tym sporo biblijnych, np. z Kolekcji Chestera Beatty’ego. Stanowią one wyjątkowo ważne ogniwo między pierwotnym tekstem Pisma Świętego a późniejszymi odpisami sporządzonymi na welinie.

(„młoda krowa; jałówka”).

Matka szóstego syna króla Dawida — Jitreama, który urodził się w Hebronie (2Sm 3:5; 1Kn 3:3).

Najwyraźniej jedna z kresowych miejscowości Moabu, która w myśl Izajasza 15:1, 8 miała ‛wyć’ po spustoszeniu tego kraju. Jej dokładne położenie nie jest znane. Jednakże nazwa Eglaim i podobna Agallim, którą według Euzebiusza z Cezarei nosiła miejscowość leżąca ok. 12 km na pd. od Rabbat-Moab (Onomastikon, 36, 19-21), mogła się zachować w Rudżm al-Dżilima, znajdującym się właśnie w tej okolicy, lub w Chirbat Dżaldżul, pochodzącym z czasów nabatejsko-rzymskich (7 km dalej na pd.). Z kolei Y. Aharoni lokalizuje Eglaim w oazie Mazraʽ, usytuowanej na pn. wsch. od półwyspu Lisan.

(prawdopodobnie: „trzecie Eglat”).

Określenie użyte przez Izajasza (Iz 15:5) oraz Jeremiasza (Jer 48:34) w zapowiedziach zagłady Moabu, nawiązujące przypuszczalnie do jakiejś miejscowości w tym kraju. Według niektórych w jednej okolicy leżały trzy miejscowości o tej samej nazwie, a owe proroctwa dotyczą trzeciej z nich („trzecie Eglat”, AT). Nigdy nie udało się ich dokładnie zlokalizować.

Jednakże zdaniem wielu uczonych hebrajskie wyrażenie ʽeglát szeliszijjáh nie jest rzeczownikiem własnym. Uważają, że ma charakter symboliczny i należałoby je tłumaczyć na „trzyletnia jałówka” (Dy, JP; „jałowica trzyletnia”, Bg; por. Wk). W takim wypadku prorocy mogli porównywać pokonany Moab do mocnej, dorodnej, młodej krowy, która potrafi się zdobyć tylko na żałosny „krzyk” rozpaczy.

(„cielak”).

1. Król Moabu, który w czasach sędziów przez 18 lat uciskał Izraelitów, „czynili bowiem to, co złe w oczach Jehowy” (Sdz 3:12-25). Pod jego przywództwem Moabici, Ammonici i Amalekici dokonali wspólnego najazdu na Izrael. Eglona zgładził